— Nasib qilsa, erta bozor kuni havo yaxshi bo‘lib tursa, seni shaharga olib tushaman, — dedi eri ertalab etigini kiyayotib.
Shaharga! Xuddi shu zahotiyoq quyosh yanada charaqlab ketdi.

Маъсума Аҳмедова
ШАҲАРГА САЁҲАТ

Маъсума Аҳмедова 1952 йилнинг 1 октябрида Тошкент вилоятининг Паркент туманида туғилган. 1970 йили ўрта мактабни тугатиб, Тошкент Давлат университетининг журналистика факултетига ўқишга кирган. 1968 йили “Ёрдам” ҳикояси “Гулхан” журнали танловида ғолиб бўлган. 1976 йили университетни тугатган.“Деловой партнер” ва “Новости неделя” газеталарида таржимон муҳаррир бўлиб фаолият юритган.“Мажбурият”, “Шаҳарга саёҳат”, “Байрамлик”, “Оддий ҳикоя” каби ҳикоялари “Ёшлик” “Шарқ юлдузи” журналларида чоп этилган.1982 йили “Офтобли кун” номли биринчи китоби нашрдан чиққан. 1983 йили Ёзувчилар уюшмасига аъзо бўлган.1985 йили Чингиз Хусайновнинг “Муҳаммад, Мамад, Мамиш” романини озарбойжон ва рус тилидан ўзбек тилига таржима қилган. Бир қанча япон ёзувчилари ҳикояларини ҳам таржима қилган.1999 йили «Истиқлол умидлари» тўпламида “Бировнинг ҳаёти” деб номланувчи ҳикоялар мажмуи чоп этилди.Хулио Кортасарнинг ҳикояларини ўзбек тилига ўгирган.

— Насиб қилса, эрта бозор куни ҳаво яхши бўлиб турса, сени шаҳарга олиб тушаман, — деди эри эрталаб этигини кияётиб.
Шаҳарга! Худди шу заҳотиёқ қуёш янада чарақлаб кетди. Заррин нурлар дераза ойналарини ёриб ўтиб, аста пишиллаб ухлаб ётган ўғилчасининг дўмбоқ юзларида, хилма-хил патнису идишлар терилган жавон, токчаларда липиллай бошлади. Бировга айтсанг, кулиши турган гап, лекин ўзингга-ўзинг қайта-қайта такрорласанг ҳам бўлаверади: у шаҳарни шунақаям, шунақаям яхши кўрадики! Саф тизилган улкан биноларга қарасанг, бошингдан дўппинг тушади. Тинмай ғизиллаётган гугурт қутисидай бежирим трамвай, троллейбуслар… Шаҳарда яна қандайдир ҳид бўлади. Бу ҳиддан тўйиб нафас олиб бўлмаса ҳам нимагадир ажойиб. Асфальт йўлларда юрсанг сирғалиб, учиб кетаётганга ўхшайсан. Шаҳарнинг одамлари мунча ҳам тартибли бўлишмаса. Кетма-кет, қатор-қатор, текис юришади. Шунча шоши-лишсаям, бир-бирларига сўз қотмай, йўлидан адашмай кетаверишади. У шаҳарга икки марта борган. Янги унаштирилганида бир марта эри билан борган. Вой, тавба, эр дегандан ҳам шунақа уяладими киши! Кўзи тушса, қўрқиб кетаверарди. Шундай ювош, шундай яхши одамдан нега ҳайиқарди — ҳалиям ақли етмайди. Лекин барибир ўшанда яхши бўлган эди. Ёмғир ҳаммаёқни шалаббо қилаётган бўлса-да, секин юришгани ёдида.
Яна бир марта, ҳали жудаям ёш қизчалигида дадаси билан шаҳарга борганини эслайди. Аниқ бир нарса ёдида йўғу, аммо шамолда ўйнаётган ранг-баранг пуфаклар, алвонранг гуллару ясанган турли-туман болалар эсида. Ҳар ҳолда, ўшанда май байрами бўлса керак-да. Эсида, роса тўйиб музқаймоқ ейишган, бир томчиси қип-қизил атлас кўйлагини доғ қилган, томоғидан алламаҳалгача ширин бир таъм кетмаган.
Икки йил бўлди — эри неча марта шаҳарга олиб тушиб, ўйнатиб чиқаман, деб ваъда беради-ю, вақти бўлмайди. Вақти бўлса, тўсатдан бир иш чиқиб қолиб, хуллас, бу ният амалга ошмайди. Эри бир сўз бердими — қанча вақт ўтиб кетса ҳам сўзидан қайтмайди.
Ишқилиб, эртага бугунгидай ҳаво очилиб турсин-да! Ахир эри: “Ҳаво яхши бўлиб турса…” деди-да.

Тезда самоварга олов ташлади. Нега шошяпти, ўзиям билмайди. Ахир шаҳарга ҳозир жўнаётгани йўқ-ку. Тутун эндигина оч яшил бўлиб товланаётган токнинг митти барглари орасидан тепага ўрлади. Қуёш нурлари, ҳув, Ҳадича холанинг боғигача чароғон қилиб юборган. Юрагини қандайдир тушуниб бўлмайдиган ҳис қоплаб олди. Ўлсин-а, радионинг товуши нега ўчиб қолдийкин?.. Ўғилчаси уйқудан тургунча қўшнисиникига чиқиб келади.
Вазира доим йўқ нарсаларни йўндириб, эрини мақтагани мақтаган. “Кеча-чи,.. Адолой, Руҳит бир чиройли комбенажка олиб келибди.Тўрларини-чи, ҳай-ҳай. Ишга тушганимда кияман, десам, Руҳит: “Шу биттаминан кетармидинг, киявурмайсанми”, дейди…” Нима бўпти, бир марта у ҳам мақтанса мақтанипти-да. Бирдан айтмайди-ю, секин: “Вазиражон, шаҳарга нима кийиб борсамикин, шерст кўйлак кийсаммикин ё атласми?”—дейди. “Вой, шаҳарга тушяпсизми? Шунгаям шунча ташвишми? Шаҳар нима гап бўпти, осмонга учадигандай ташвиш қиласиз-а”,дейди ҳойнаҳой. Яхшиси, “Мана шу бозор куни шаҳарга тушмоқчимиз, сизга бирор нарса керакмасмиди?”— деб бошлай қолади. “Вой, менга нарса керакмиди, Адолой?” — деб лаб бурса-я. Нима, бўлмаса шундоқ хушхабар ичида қолиб кетаверадими? Руҳиддин ака Вазирани неча марта шаҳарга олиб тушгани билан нима иши бор? Унинг ҳам эри шаҳарга ўйнатгани олиб кетяптими — олиб кетяпти. Нега энди айтмас экан, айтади! “Шаҳарга ўйнагани тушиб кетяпмиз”, дейди.
Шундай хаёллар билан бўтана сув қирғоқларидан тошиб оқаётган ариқчадан ҳатлаб ўтди. Пахса деворни ёнлаб ўтиб, қўшнисига чиқди.
— Хаҳ, намунча чирқиллайсанлар, итваччалар! Этагимга боғ, юрагимга доғ бўлдиларинг! — Ичкаридан қўшнисининг асабий қичқиргани эшитилди.
У бу овозни эшитиб, таққа жойида тўхтаб қолди.
Остонада қўшни пайдо бўлди.
— Ҳа, тинчликми?
— Кўрмайсизми, буларнинг хархашасини, — дея қип-қизил катак кўйлагининг этаги билан бурнини чимчилаб артди Вазира. — Ўзим ҳам сизникига чиқмоқчи бўлиб турувдим. Юракларим ёрилиб кетди-е!
Эндигина сўзлашга оғиз жуфтлаган эди, қўшниси:
— Ичкарига киринг, — дея уйга таклиф этди-ю, аммо ўзи остонадан жилмай туриб қолди.
У қўшнисининг шишиб қизарган кўзлари, пир-пир учаётган пўрсилдоқ лабларига қараб туриб, хушхабарни айтишнинг ўрни эмаслигини сезди.
— Руҳит: “Ўн саккиз яшар қиз олиб келаман”, деяпти… — Вазира лабини тишлаб, юзини четга бурди. Катта, шишинқираган юзларига кўзларидан дув-дув ёш оқа бошлади.
— Вой, қўйинг-э! — У нимадир нашъа қилиб, хахолаб кулиб юборди. — Руҳиддин ака ҳазиллашгандир-да.
— Ҳазил бўлса кошки эди, — дея бурнини тортганича кўз ёшларини артди қўшни. — Кошки эди…
— Мастлигида айтса айтгандир-да, эркак киши.
— Маст эмасди, маст эмасди… — дея такрорларкан, Вазира бармоқларини алам билан қарсиллатди.
Шу топда назарида олисдаги тоғлар ушлашиб, бостириб келаётгандай туюлди. “Маст эмас… маст эмас” — бу бир хилдаги оҳанглар яна кулгисини қистатди.
— Вой, тавба, қанақа хотинсиз ўзи? Нега куласиз? — деди қўши бирдан дарғазаб бўлиб. — Сизга юрак очадиган экан-ку!
— Қўйинг, одам бўлар-бўлмас гапларга лаққа ишонаверадими? — дея у қўшнисини юпатган бўлди.
Уйда болалар хархашаси авжига чиқди. Вазира қарғанганича унинг юпатувига ҳам қулоқ солмай, югуриб ичкарига кириб кетди. Хушхабарни ҳам мушук еди. “Тавба, эси жойидами ўзи эрининг?! Ўн саккиз яшар қизни кўнгиллари тусаб қопти-да!”
— Ҳа, Адол, тушингни сувга айтяпсан? — Ўгирилиб қараса, ёнгинасида елкада обкаши билан Рихси хола турибди.
“Кесатиқсиз гапни билмайди. Бутун маҳаллага қайнона”.
— Ғанингиз мени шаҳарга олиб тушмоқчи, — деди у зўрға севинчини яшириб.
Хола тарақ этиб, бўш челакни ерга қўйди.
— Хаптобусда қусмайсанми? — деди у шанғиллаб. — Ану, Ҳакима югуриб гаранг бор-ку, ҳар шаҳар югуриб борганида қўлига халта оливоларкан….
Хола сўнгги жумлани овозини пасайтириб айтди.
— Ўла-а-р, — деди у секингина.
Шу пайт шундоққина магазин биқинидан Салима чиқиб қолди. У Худонинг берган куни шаҳарга қатнайди. Нима учун қатнашини ким билсин, ишқилиб, уйда ўтирадиган хотин эмаслиги маҳаллада ҳаммага аён.
— Агар кўнглингиз айнийдиган бўлса, беш-олтита қурутни чўнтагингизга солиб қўйинг, — деди у босиққина қилиб. — Катта рўмол ўраманг, шаҳар иссиқ. Иннайкейин, фақат туфли билан пайпоқ кияверинг.
Холанинг бунақа ишларда тажрибаси йўқ эди, бирдан энсаси қотганича челакларини обкашига илдию кетди-қолди.
Бирпасда ҳамма нарса тайёр бўлди. Қазноқдан туфли олиниб, чанги артилди, белбурма ярқироқ кўйлакка тескарисидан дазмол босилди. Беш-олтита эмас, салкам ярим килоча қурут “шаҳар сумка”га солиб қўйилди.

Кечга томон осмонда сийрак укпар булутлар қанот керганча ёйила бошлади. Тўсатдан турган шамол шафтоли гулларини дув тўкди. Ҳовлининг бурчагида улоқчалар совқотибми, подага қўшилган онасини қўмсабми, зорлана бошладилар: мэ-э, мэ-э…
Эри осмонда булутлар сезилмай, юлдузлар кўринмай қолган пайтда келди.
— Иш кўп-да,-деди ҳорғин, кўрпачага чўзиларкан.
Осмонни оловли ханжар тилиб ўтгандек бўлди. Бирдан ханжардан азоб чеккандай осмон гумбурлай кетди. Ташқарида ёмғир шовуллаб, дераза ойналарини тарақлата бошлади.
Эртага эса бозор куни. Эрининг феълини билади: айтган сўзидан қайтганини эслаёлмайди.”Ҳаво очиқ бўлса…” деди-ку, ахир. Хаёлида тинмай елаётган автобусу троллейбуслар таққа тўхтади. Ранг-баранг пуфакларни ёмғир чертиб, пақ-пақ этиб ёрила бошлади.
— Ҳай, туринг!—дея у негадир эрини уйғота бошлади.
Эри бошини қашиганча девор томонга ўгирилиб олди, уйқусираганча алланималар деб ғўлдиради.
— Турсангиз-чи ахир! — дея беихтиёр аламдан қичқириб юборди. — Ёмғирни қаранг ёғишини, овозининг хунуклигини-чи…
— А, нима, нима? — Эр сапчиб кўзини очди. — Нима дейсан?
— Ёмғир, ёмғир ёғяпти… — У ўпкасига нимадир тўлиб, ҳиқиллаганча йиғлаб юборди.
Эрининг уйқули кўзлари хотинига бефарқ тикилди.
— Ҳе… — у ғўлдираб яна бошини ёстиққа ташлади.

Токчада турган соат жон-жаҳди билан жиринглай кетди. Эр эснаганча соат тугмачасига қўл чўзди, кўзларини ишқалай-ишқалай ён-верига аланглади.
— Адол!
Нариги уйдан хотинининг: “Ҳм?..” — деган овози эшитилди. Бирпасдан кейин эшик остонасида ўзи пайдо бўлди.
— Бўлмайсанми? — дея эри негадир хижолатомуз илжайди.
— Ёмғир ёғяпти-ку, — деди у, аммо ўзи умидвор кўзларини эрига тикди. Назарида бирдан яна осмонда ранг-баранг пуфаклар ела кетди.
Ташқарида эса ёмғир ёғмоқда.
— Ҳе, — дея илжайди эри, — кийин дарров, тош ёғмайдими!..

1978

— Nasib qilsa, erta bozor kuni havo yaxshi bo‘lib tursa, seni shaharga olib tushaman, — dedi eri ertalab etigini kiyayotib….

Ma’suma Ahmedova
SHAHARGA SAYOHAT

Ma’suma Ahmedova 1952 yilning 1 oktyabrida Toshkent viloyatining Parkent tumanida tug‘ilgan. 1970 yili o‘rta maktabni tugatib, Toshkent Davlat universitetining jurnalistika fakultetiga o‘qishga kirgan. 1968 yili “Yordam” hikoyasi “Gulxan” jurnali tanlovida g‘olib bo‘lgan. 1976 yili universitetni tugatgan.“Delovoy partner” va “Novosti nedelya” gazetalarida tarjimon muharrir bo‘lib faoliyat yuritgan.“Majburiyat”, “Shaharga sayohat”, “Bayramlik”, “Oddiy hikoya” kabi hikoyalari “Yoshlik” “Sharq yulduzi” jurnallarida chop etilgan.1982 yili “Oftobli kun” nomli birinchi kitobi nashrdan chiqqan. 1983 yili Yozuvchilar uyushmasiga a’zo bo‘lgan.1985 yili Chingiz Xusaynovning “Muhammad, Mamad, Mamish” romanini ozarboyjon va rus tilidan o‘zbek tiliga tarjima qilgan. Bir qancha yapon yozuvchilari hikoyalarini ham tarjima qilgan.1999 yili «Istiqlol umidlari» to‘plamida “Birovning hayoti” deb nomlanuvchi hikoyalar majmui chop etildi.Xulio Kortasarning hikoyalarini o‘zbek tiliga o‘girgan.

— Nasib qilsa, erta bozor kuni havo yaxshi bo‘lib tursa, seni shaharga olib tushaman, — dedi eri ertalab etigini kiyayotib.
Shaharga! Xuddi shu zahotiyoq quyosh yanada charaqlab ketdi. Zarrin nurlar deraza oynalarini yorib o‘tib, asta pishillab uxlab yotgan o‘g‘ilchasining do‘mboq yuzlarida, xilma-xil patnisu idishlar terilgan javon, tokchalarda lipillay boshladi. Birovga aytsang, kulishi turgan gap, lekin o‘zingga-o‘zing qayta-qayta takrorlasang ham bo‘laveradi: u shaharni shunaqayam, shunaqayam yaxshi ko‘radiki! Saf tizilgan ulkan binolarga qarasang, boshingdan do‘pping tushadi. Tinmay g‘izillayotgan gugurt qutisiday bejirim tramvay, trolleybuslar… Shaharda yana qandaydir hid bo‘ladi. Bu hiddan to‘yib nafas olib bo‘lmasa ham nimagadir ajoyib. Asfalt yo‘llarda yursang sirg‘alib, uchib ketayotganga o‘xshaysan. Shaharning odamlari muncha ham tartibli bo‘lishmasa. Ketma-ket, qator-qator, tekis yurishadi. Shuncha shoshi-lishsayam, bir-birlariga so‘z qotmay, yo‘lidan adashmay ketaverishadi. U shaharga ikki marta borgan. Yangi unashtirilganida bir marta eri bilan borgan. Voy, tavba, er degandan ham shunaqa uyaladimi kishi! Ko‘zi tushsa, qo‘rqib ketaverardi. Shunday yuvosh, shunday yaxshi odamdan nega hayiqardi — haliyam aqli yetmaydi. Lekin baribir o‘shanda yaxshi bo‘lgan edi. Yomg‘ir hammayoqni shalabbo qilayotgan bo‘lsa-da, sekin yurishgani yodida.
Yana bir marta, hali judayam yosh qizchaligida dadasi bilan shaharga borganini eslaydi. Aniq bir narsa yodida yo‘g‘u, ammo shamolda o‘ynayotgan rang-barang pufaklar, alvonrang gullaru yasangan turli-tuman bolalar esida. Har holda, o‘shanda may bayrami bo‘lsa kerak-da. Esida, rosa to‘yib muzqaymoq yeyishgan, bir tomchisi qip-qizil atlas ko‘ylagini dog‘ qilgan, tomog‘idan allamahalgacha shirin bir ta’m ketmagan.
Ikki yil bo‘ldi — eri necha marta shaharga olib tushib, o‘ynatib chiqaman, deb va’da beradi-yu, vaqti bo‘lmaydi. Vaqti bo‘lsa, to‘satdan bir ish chiqib qolib, xullas, bu niyat amalga oshmaydi. Eri bir so‘z berdimi — qancha vaqt o‘tib ketsa ham so‘zidan qaytmaydi.
Ishqilib, ertaga bugungiday havo ochilib tursin-da! Axir eri: “Havo yaxshi bo‘lib tursa…” dedi-da.

Tezda samovarga olov tashladi. Nega shoshyapti, o‘ziyam bilmaydi. Axir shaharga hozir jo‘nayotgani yo‘q-ku. Tutun endigina och yashil bo‘lib tovlanayotgan tokning mitti barglari orasidan tepaga o‘rladi. Quyosh nurlari, huv, Hadicha xolaning bog‘igacha charog‘on qilib yuborgan. Yuragini qandaydir tushunib bo‘lmaydigan his qoplab oldi. O‘lsin-a, radioning tovushi nega o‘chib qoldiykin?.. O‘g‘ilchasi uyqudan turguncha qo‘shnisinikiga chiqib keladi.
Vazira doim yo‘q narsalarni yo‘ndirib, erini maqtagani maqtagan. “Kecha-chi,.. Adoloy, Ruhit bir chiroyli kombenajka olib kelibdi.To‘rlarini-chi, hay-hay. Ishga tushganimda kiyaman, desam, Ruhit: “Shu bittaminan ketarmiding, kiyavurmaysanmi”, deydi…” Nima bo‘pti, bir marta u ham maqtansa maqtanipti-da. Birdan aytmaydi-yu, sekin: “Vazirajon, shaharga nima kiyib borsamikin, sherst ko‘ylak kiysammikin yo atlasmi?”—deydi. “Voy, shaharga tushyapsizmi? Shungayam shuncha tashvishmi? Shahar nima gap bo‘pti, osmonga uchadiganday tashvish qilasiz-a”,deydi hoynahoy. Yaxshisi, “Mana shu bozor kuni shaharga tushmoqchimiz, sizga biror narsa kerakmasmidi?”— deb boshlay qoladi. “Voy, menga narsa kerakmidi, Adoloy?” — deb lab bursa-ya. Nima, bo‘lmasa shundoq xushxabar ichida qolib ketaveradimi? Ruhiddin aka Vazirani necha marta shaharga olib tushgani bilan nima ishi bor? Uning ham eri shaharga o‘ynatgani olib ketyaptimi — olib ketyapti. Nega endi aytmas ekan, aytadi! “Shaharga o‘ynagani tushib ketyapmiz”, deydi.
Shunday xayollar bilan bo‘tana suv qirg‘oqlaridan toshib oqayotgan ariqchadan hatlab o‘tdi. Paxsa devorni yonlab o‘tib, qo‘shnisiga chiqdi.
— Xah, namuncha chirqillaysanlar, itvachchalar! Etagimga bog‘, yuragimga dog‘ bo‘ldilaring! — Ichkaridan qo‘shnisining asabiy qichqirgani eshitildi.
U bu ovozni eshitib, taqqa joyida to‘xtab qoldi.
Ostonada qo‘shni paydo bo‘ldi.
— Ha, tinchlikmi?
— Ko‘rmaysizmi, bularning xarxashasini, — deya qip-qizil katak ko‘ylagining etagi bilan burnini chimchilab artdi Vazira. — O‘zim ham siznikiga chiqmoqchi bo‘lib turuvdim. Yuraklarim yorilib ketdi-e!
Endigina so‘zlashga og‘iz juftlagan edi, qo‘shnisi:
— Ichkariga kiring, — deya uyga taklif etdi-yu, ammo o‘zi ostonadan jilmay turib qoldi.
U qo‘shnisining shishib qizargan ko‘zlari, pir-pir uchayotgan po‘rsildoq lablariga qarab turib, xushxabarni aytishning o‘rni emasligini sezdi.
— Ruhit: “O‘n sakkiz yashar qiz olib kelaman”, deyapti… — Vazira labini tishlab, yuzini chetga burdi. Katta, shishinqiragan yuzlariga ko‘zlaridan duv-duv yosh oqa boshladi.
— Voy, qo‘ying-e! — U nimadir nash’a qilib, xaxolab kulib yubordi. — Ruhiddin aka hazillashgandir-da.
— Hazil bo‘lsa koshki edi, — deya burnini tortganicha ko‘z yoshlarini artdi qo‘shni. — Koshki edi…
— Mastligida aytsa aytgandir-da, erkak kishi.
— Mast emasdi, mast emasdi… — deya takrorlarkan, Vazira barmoqlarini alam bilan qarsillatdi.
Shu topda nazarida olisdagi tog‘lar ushlashib, bostirib kelayotganday tuyuldi. “Mast emas… mast emas” — bu bir xildagi ohanglar yana kulgisini qistatdi.
— Voy, tavba, qanaqa xotinsiz o‘zi? Nega kulasiz? — dedi qo‘shi birdan darg‘azab bo‘lib. — Sizga yurak ochadigan ekan-ku!
— Qo‘ying, odam bo‘lar-bo‘lmas gaplarga laqqa ishonaveradimi? — deya u qo‘shnisini yupatgan bo‘ldi.
Uyda bolalar xarxashasi avjiga chiqdi. Vazira qarg‘anganicha uning yupatuviga ham quloq solmay, yugurib ichkariga kirib ketdi. Xushxabarni ham mushuk yedi. “Tavba, esi joyidami o‘zi erining?! O‘n sakkiz yashar qizni ko‘ngillari tusab qopti-da!”
— Ha, Adol, tushingni suvga aytyapsan? — O‘girilib qarasa, yonginasida yelkada obkashi bilan Rixsi xola turibdi.
“Kesatiqsiz gapni bilmaydi. Butun mahallaga qaynona”.
— G‘aningiz meni shaharga olib tushmoqchi, — dedi u zo‘rg‘a sevinchini yashirib.
Xola taraq etib, bo‘sh chelakni yerga qo‘ydi.
— Xaptobusda qusmaysanmi? — dedi u shang‘illab. — Anu, Hakima yugurib garang bor-ku, har shahar yugurib borganida qo‘liga xalta olivolarkan….
Xola so‘nggi jumlani ovozini pasaytirib aytdi.
— O‘la-a-r, — dedi u sekingina.
Shu payt shundoqqina magazin biqinidan Salima chiqib qoldi. U Xudoning bergan kuni shaharga qatnaydi. Nima uchun qatnashini kim bilsin, ishqilib, uyda o‘tiradigan xotin emasligi mahallada hammaga ayon.
— Agar ko‘nglingiz ayniydigan bo‘lsa, besh-oltita qurutni cho‘ntagingizga solib qo‘ying, — dedi u bosiqqina qilib. — Katta ro‘mol o‘ramang, shahar issiq. Innaykeyin, faqat tufli bilan paypoq kiyavering.
Xolaning bunaqa ishlarda tajribasi yo‘q edi, birdan ensasi qotganicha chelaklarini obkashiga ildiyu ketdi-qoldi.
Birpasda hamma narsa tayyor bo‘ldi. Qaznoqdan tufli olinib, changi artildi, belburma yarqiroq ko‘ylakka teskarisidan dazmol bosildi. Besh-oltita emas, salkam yarim kilocha qurut “shahar sumka”ga solib qo‘yildi.

Kechga tomon osmonda siyrak ukpar bulutlar qanot kergancha yoyila boshladi. To‘satdan turgan shamol shaftoli gullarini duv to‘kdi. Hovlining burchagida uloqchalar sovqotibmi, podaga qo‘shilgan onasini qo‘msabmi, zorlana boshladilar: me-e, me-e…
Eri osmonda bulutlar sezilmay, yulduzlar ko‘rinmay qolgan paytda keldi.
— Ish ko‘p-da,-dedi horg‘in, ko‘rpachaga cho‘zilarkan.
Osmonni olovli xanjar tilib o‘tgandek bo‘ldi. Birdan xanjardan azob chekkanday osmon gumburlay ketdi. Tashqarida yomg‘ir shovullab, deraza oynalarini taraqlata boshladi.
Ertaga esa bozor kuni. Erining fe’lini biladi: aytgan so‘zidan qaytganini eslayolmaydi.”Havo ochiq bo‘lsa…” dedi-ku, axir. Xayolida tinmay yelayotgan avtobusu trolleybuslar taqqa to‘xtadi. Rang-barang pufaklarni yomg‘ir chertib, paq-paq etib yorila boshladi.
— Hay, turing!—deya u negadir erini uyg‘ota boshladi.
Eri boshini qashigancha devor tomonga o‘girilib oldi, uyqusiragancha allanimalar deb g‘o‘ldiradi.
— Tursangiz-chi axir! — deya beixtiyor alamdan qichqirib yubordi. — Yomg‘irni qarang yog‘ishini, ovozining xunukligini-chi…
— A, nima, nima? — Er sapchib ko‘zini ochdi. — Nima deysan?
— Yomg‘ir, yomg‘ir yog‘yapti… — U o‘pkasiga nimadir to‘lib, hiqillagancha yig‘lab yubordi.
Erining uyquli ko‘zlari xotiniga befarq tikildi.
— He… — u g‘o‘ldirab yana boshini yostiqqa tashladi.

Tokchada turgan soat jon-jahdi bilan jiringlay ketdi. Er esnagancha soat tugmachasiga qo‘l cho‘zdi, ko‘zlarini ishqalay-ishqalay yon-veriga alangladi.
— Adol!
Narigi uydan xotinining: “Hm?..” — degan ovozi eshitildi. Birpasdan keyin eshik ostonasida o‘zi paydo bo‘ldi.
— Bo‘lmaysanmi? — deya eri negadir xijolatomuz iljaydi.
— Yomg‘ir yog‘yapti-ku, — dedi u, ammo o‘zi umidvor ko‘zlarini eriga tikdi. Nazarida birdan yana osmonda rang-barang pufaklar yela ketdi.
Tashqarida esa yomg‘ir yog‘moqda.
— He, — deya iljaydi eri, — kiyin darrov, tosh yog‘maydimi!..

1978