Дилфуза Комил нафақат шеърлари, шунингдек, бугунги кун ўзбек адабий жараёнидаги муаммоларга бағишланган долзарб мақолалар муаллифидир. Унинг аввал “Маърифат гулшани”, бугун «Маърифат саодати» газеталаридаги фаолияти ҳам диққатга сазовор…
Дилфуза КОМИЛ
ШЕЪРЛАР
ИЛГАРИ…
Илгари одамлар улуғвор эди,
Ватанлик қиларди ўлкалар, юртлар.
Ҳар кас олинмасди уйнинг тўрига,
Илгари ҳаддини биларди итлар.
Илгари олимнинг амали тақво,
Авом ҳам ҳаромдан этарди ҳазар.
Илгари аёлнинг безаги ҳаё,
Эркак – эркак эди,
Назарлар – назар…
Бугун юрагимни кўксимга босиб
Дунёга қарайман —
Дунё шарафсиз.
Ватанлик қилолмас ўлкалар, юртлар,
Бугун ҳақ десангиз хорсиз, харобсиз…
Бугун ҳар сўзини «илмий» асослаб
Олимлар ваъз ўқир шаҳвониятдан,
Бугун тизгинини итга тутқазиб
Аёл таскин олар ҳайвониятдан…
Кечаги арслондай ота, бобонинг
Насли қўйдай ювош, қуёндай қўрқоқ,
Ботирман дегани – ёвга мулозим,
Бирлашдим дегани – тариқдай тарқоқ…
Илгари бошларга чиқмасди шайтон,
Одам учун эди ўлкалар, юртлар.
Илгари ҳаддини биларди инсон,
Илгари жойини биларди итлар…
***
Кезинасан ўгай дунёда
Гоҳи шодон, гоҳида маҳзун.
Қўли баланд ҳою-ҳаваснинг –
Орзуларинг умрингдан узун.
Осийларга қўллар бергайсан,
Йўлсизларга йўллар бергайсан,
Ҳар нокасни қўллайвергайсан
Сени яхши десинлар учун.
Асрорларинг ошкор бўлгайлар,
Бунёдларинг абгор бўлгайлар,
Сендан охир безор бўлгайлар –
Меҳрларинг ҳаддан ошган кун.
Дил берганинг сўз бермагайдир,
Жон берганинг туз бермагайдир,
Йўқ, мўъжиза юз бермагайдир —
Тегирмонга айланар очун…
Ёмон қулсан – ёмонга бординг,
Ёв-ла омон-омонга бординг,
Дўст излаб тўрт томонга бординг,
Истамадинг Роббингни нечун?!
Юз йил яша – тўйдим демассан,
Бахт таъмини туйдим демассан,
Билмассан, биродар, билмассан
Дунё асли бор-йўғи бир кун –
Кун фа якун,
Кун фа якун
Кун…
***
Қўлим ханжар каби ботар юракка,
Ҳар оним энг сўнгги дамдай кўринди.
Лек тирилолмадим…
Тирилмоқ учун
Қанча ўлсам, шунча камдай кўринди.
Кўкдан ёғаётир бедаво ҳасрат,
Кўксимга яширдим сўнгги чўғларни.
Шундоқ кўз ўнгимда хорлади дунё
Жасадин орқалаб юрган руҳларни.
Дарддан йўл сўрадим,
Хатардан сўрдим…
Топмаган ўзимга келмоқда раҳмим.
Ҳар олган нафасда бир ўлиб кўрдим,
Тирилмоқ шунчалар қийинми,
Раббим?!
Дунё тобут каби борар лопиллаб
О, улгурсам эди,
Улгурсам эди
Ҳузурингда тирилмоқдан олдинроқ
Кўнглим не аҳволда…
Бир кўрсам эди…
МУҲЛАТ ТУГАБ БОРАР…
Муҳлат тугаб борар,
Битар сармоя –
Дунё юрагини қоплар ваҳима,
Ҳушидан айрилиб, қулар юлдузлар,
Уммонлар тубидан тошар таҳлика.
Тоғ тутиб қололмас олов ёшларин –
Дўзахни эслатиб отилар вулқон.
Заминда – истиғфор,
Кўкда – истиғфор,
Тупроқ тилдан қолар,
Тошлар паришон…
Ҳақ мажлисин излар гирён малаклар:
-Борми авф тилаган,
Ҳақ деган ғариб?!
…Бир-биридан ўзган зиёфатларда
Одамлар ўтирар катта гапириб…
Муҳлат тугаб борар…
***
Олға босар шиддатли ҳаёт,
Югурасан…
Ҳаво етмайди,
Биров сенга узатмайди қўл –
Ортиқ одамийлик кетмайди.
Яланғочлик – энг севимли урф,
Ҳаё кўзга тикондай ботар.
Даюслар – кун қаҳрамонлари –
Хонимлари муҳаббат сотар.
Ой келинчак – ой-куни яқин,
Ниятларнинг фаҳмига етмас:
«Болам машҳур қўшиқчи бўлсин»…
Ортиқ ҳеч ким мардларни кутмас.
Атроф тўла вақт жасадлари,
Селга оқар бебаҳо дамлар –
Гул умрини лойларга қориб
Иморатлар қурар одамлар:
Иймон чирик,
Ибодат қазо,
Кўшклар гулчин,
Кўнгил серҳавас.
Мақсад ўша –
Душманлар ёниб,
Қўшнилари куйиб ўлса бас!..
Ортиқ булбул сайрамас бўлди –
Ичга ютди, кесди сасини
Одамлар ҳам эшитсин дея
Азроилнинг қаҳқаҳасини…
Сурат чизар шиддатла ҳаёт,
Чизгиларда:
Дил хушлар дамлар,
Ва Дажжолнинг ноғорасига
Ўйнаётган ғофил одамлар.
МАҲЗУН АСОТИР
Ҳақ амрини рад этди Қобил –
Ер юзида шайтоний исён!
-Қоч,
Жонингни олиб қоч, Ҳобил,
Бандаликдан чиқди бу инсон.
Ортиқ сенга қондош эмасдир,
Боқ, Иблисга қуллуқ қилди у!
…Чекинмади,
Мард қолди Ҳобил –
Яратганга қуллик қилди у.
«Одам ўғлин ўлдирмоқ – гуноҳ!
Аллоҳ амрин бузмасман», — деди.
Осийликни танлади Қобил –
Қардошининг бошини еди…
Узоқ кечди бу алаҳсираш:
Исён,
Гуноҳ,
Фитнаю ғавғо…
Қонга ботган ака-укалар…
Гўр қазишни ўргатган қарға…
Хайрсизлик битмади, Ота!
Тугамади маҳзун асотир –
Қиёматга кетяпмиз
Ҳамон
Ҳобиллардан олиб хавотир…
* * *
Эшакдай ишлайди,
Кунлар бемаъно.
Гоҳида итга ҳам қилади тақлид.
Гоҳида тулкидай айёрлик лозим,
Гоҳи тўнғиз бўлар,
Гоҳида палид…
Қарға уясидай уй-жойи тўкис –
Ялтироқ не бўлса, ҳаммаси шунда.
Гоҳи бўйинбоғлар боғлайди пўрим,
Кундуз булбул бўлар,
Бойўғли тунда.
Илон ёғин ялар –
Тирикчилик бу!
Сут талаб қилади такаларидан.
Гоҳи маймун бўлиб, қилади ўйин –
Мурувват топмаса «ака»ларидан.
Қуён бўлмоқликнинг ҳадисин олган,
Гоҳи балиқ бўлар –
Сип-силлиқ, тилсиз.
Мушукдай мулойим бўлмоқ не хушдир!
Гоҳи қумурсқадай ўрмалар изсиз…
Олақуроқ умри кечар шу тахлит —
Ҳайвоний ҳаётга кетар йўғрилиб
Одам бўлмоқликнинг заҳматларига
Журъати етмаган одам ўғлининг…
ЭСКИ ҚЎШИҚ
Замин бағри эзилган жанггоҳ,
Думалаган дубулға — тоғлар.
Ботирларнинг сачраган қони
Ой юзида қолдирмиш доғлар.
«Ўз ерингга жонингни эк», дер,
«Ўз ерингга ўзни йўргакла» —
Тўнтарилган қирлар остидан
Сабоқ берар бошсиз сўнгаклар…
Кафтим тегса, беради йиғлаб
Ердан узсанг — тошлар ҳам додлар!
Тупроқларни искайди
Сиддиқ
Ботирларни қўмсаган отлар…
Кўк юзига қаролмайди тик,
Тополмайди дардига даво
Келиб кетган қанча ботирдан
Ўғил туғиб олмаган дунё…
* * *
Тунлар аллалаган хаёлзорларда
Кўзларимга сурма тортар сулув туш.
Юрагимдан кечиб кетарман армон
Мени қамраб олар илоҳий оғуш.
Томиримда оқар, оҳ, муқаддас ишқ,
Сезгум етти фалак беғубор сасин.
Сезгум манглайимда бетимсол, азиз
Хилқатнинг илоҳий, ёниқ бўсасин.
Ложувард, мунаввар туннинг бағрида
Порлар буюк оят битилган қамар.
Сокинлик бағрига учаркан руҳим
Муҳаббатдай оппоқ, оппоқ тонг отар.
* * *
Қиш йиғлайди бағрим баҳорларида,
Баҳор дилга соғинч суратин солар.
Изингизда эзгин қолган кўнглимни,
Бинафша бўйлари никоҳлаб олар.
Нечун сиз эмас,
Юракранг хинолар қўлга киргайлар,
Бардош тиканлари дилга киргайлар.
Товоним қонидан ишқ таъмин тотиб
Тақдирнинг тошлари тилга киргайлар.
Нечун сиз эмас,
Илинжлар заволдан асрар умрни,
Зоримни зор қолган кунга бермаслар.
Кўз ёш исларига чўмган парқулар
Мени ғам титраган тунга бермаслар
Нечун сиз эмас.
Ойдиннинг қўллари кўксимга элтар,
Ойнинг нигоҳлари келмоқда малол.
Соғинч чўғларини лабида тутиб,
Мени қучоғида куйдирар хаёл.
Нечун сиз эмас.
ВАТАН ДEСАМ
Қочиб кетар вақтнинг ортига,
Ватан десам,
Йиғлайди юрак.
Қодирийнинг қабрин изламай
Севмоқликни билмайди юрак.
Қочиб кетар мозийга дилхун
Чўлпонларга байтлар айтади.
Сибирларнинг тупроқларидан
Усмон Носир билан қайтади.
Тушларимда беролмайди жон
Қонлар келиб Боту оғзидан.
Ватан десам,
Вақт ҳам тисланар —
Сталиннинг олар бўғзидан.
Ватан десам,
Гуллайди юрак,
Гуллар таннинг ҳар бир суяги.
Кўзларимда ҳилпирар мағрур
Файзулло Хўжанинг кўйлаги.
Ватан десам жилмаяр дунё.
Ватан,
Дунё ошиғинг сенинг.
…Хуросонни севиб ўтганди
Ўрис бўлса ҳамки Есенин.
* * *
Жон нодирим,
Мендан қўрққулик,
Суйишингни кўнглимга айтма.
Кет,
Кетақол…
Кетолсанг агар
Қайта мени дардимга қайтма.
Юрагимнинг икки қўли қон —
Юрак мени ўлдириб қўйди.
Кўз остига олди-ю сени
Қош остига қабрингни ўйди.
Жон нодирим,
Мендан қўрққулик —
Лабларимда жонинг таъми бор.
Рост эмасдир раҳмдиллигим,
Бўлолмайсан сен ҳам бахтиёр.
Кулгум — Илонпаридан эҳсон,
Кўзларимда қурбон талаби.
Атрофимда тўзғир туйғулар
Қўҳиқофнинг девлари каби.
Йўлларингга ташладим тароқ —
Қучолмайсан энди ҳеч мени.
…Жоним,
Ишқдан азизми жонинг,
Энди мени чақирмайсанми.
КУЗ ПОРТРЕТЛАРИ
1
Кўзларимда хира тортади осмон,
Анҳоридан кўнгли совийди сувнинг….
Нигоҳи бағримни юборар тилиб
Боққа кириб олган сариқсоч мунгнинг.
Совуқ хайрлашар ёз билан шамол,
Саратонни осон унутар қуёш.
Атиргул титраниб таслим этар жон
Қаттиқ жўякларга қўйганича бош…
Хафаҳол борлиққа тикилиб маъюс
Худонинг ҳукмига этади сабр —
Ёзни севиб қолган қўрс дунё билан
Келишиб яшашга
маҳкум сентябр.
2
Қўлидаги сўнгги япроқни
Ерга отиб юборар терак.
Тирнаб ўтар кўксимни шамол,
Ич-этимни ғижимлар юрак.
Оғироёқ қирларга боқиб
Сарғаяди безовта осмон.
…Юзига лой сачраган гулнинг
Энди тозармоғи даргумон.
Сийрак сочли бошини эгиб
Мажнунтол тин олади оғир.
Нафасини ютган дарёга
Чўмилгани келмоқда ёмғир…
3
Изғиринга қилмайди тоқат —
Жонин олиб қочади қушлар.
Хушрўй кузги гуллар
Чорасиз
Қарғаларнинг кўнглини хушлар.
Сертана,
Серзарда дунёдан
Совиб борар қуёшнинг кўнгли.
Ўчоқларда олар аланга
Дарахтларнинг кесилган қўли…
Совуқ тунда
Йўлин йўқотиб,
Кўлмакларни кечиб юрар ой.
Манзилини тополмайди бахт —
Бунда ҳамма остоналар лой…
4
Ўчиб қолди осмоннинг шами,
Япроқ сўнгги шеърин тамомлар.
Қизларини солди бозорга
Бели букик, қари ишкомлар.
Не қиларин билмайди шамол
Кўриб кўкси очиқ гулларни…
Кунботарга кетмоқда қушлар,
Тангрим,
Ўзинг асра уларни!
Хазонлардан тутар дарддаста
Кетаётиб
Заъфарон бахтлар.
Хайрлашар кўзи жовдираб
Мен белини қучган дарахтлар…
Худо,
Оғир бўларми шунча
Кечирмоқлик видо фаслини?
Унутолмай яшайман энди
Борлиқнинг шу қиёфасини…
Dilfuza Komil nafaqat she’rlari, shuningdek, bugungi kun o‘zbek adabiy jarayonidagi muammolarga bag‘ishlangan dolzarb maqolalar muallifidir. Uning avval “Ma’rifat gulshani”, bugun «Ma’rifat saodati» gazetalaridagi faoliyati ham diqqatga sazovor…
Dilfuza KOMIL
SHE’RLAR
Dilfuza Komil 1975 yili tug‘ilgan. Namangan davlat universitetining filologiya fakultetini tamomlagan. «Asotir», «Ko‘kdan kelgan ko‘ngil» to‘plamlari muallifi. Dilfuza Komil nafaqat she’rlari, shuningdek, bugungi kun o‘zbek adabiy jarayonidagi muammolarga bag‘ishlangan dolzarb maqolalar muallifidir. Uning avval “Ma’rifat gulshani”, bugun «Ma’rifat saodati» gazetalaridagi faoliyati ham diqqatga sazovor.
ILGARI…
Ilgari odamlar ulug‘vor edi
Vatanlik qilardi o‘lkalar, yurtlar.
Har kas olinmasdi uyning to‘riga,
Ilgari haddini bilardi itlar.
Ilgari olimning amali taqvo,
Avom ham haromdan etardi hazar.
Ilgari ayolning bezagi hayo,
Erkak – erkak edi,
Nazarlar – nazar…
Bugun yuragimni ko‘ksimga bosib
Dunyoga qarayman —
Dunyo sharafsiz.
Vatanlik qilolmas o‘lkalar, yurtlar,
Bugun haq desangiz xorsiz, xarobsiz…
Bugun har so‘zini «ilmiy» asoslab
Olimlar va’z o‘qir shahvoniyatdan,
Bugun tizginini itga tutqazib
Ayol taskin olar hayvoniyatdan…
Kechagi arslonday ota, boboning
Nasli qo‘yday yuvosh, quyonday qo‘rqoq,
Botirman degani – yovga mulozim,
Birlashdim degani – tariqday tarqoq…
Ilgari boshlarga chiqmasdi shayton,
Odam uchun edi o‘lkalar, yurtlar.
Ilgari haddini bilardi inson,
Ilgari joyini bilardi itlar…
***
Kezinasan o‘gay dunyoda
Gohi shodon, gohida mahzun.
Qo‘li baland hoyu-havasning –
Orzularing umringdan uzun.
Osiylarga qo‘llar bergaysan,
Yo‘lsizlarga yo‘llar bergaysan,
Har nokasni qo‘llayvergaysan
Seni yaxshi desinlar uchun.
Asrorlaring oshkor bo‘lgaylar,
Bunyodlaring abgor bo‘lgaylar,
Sendan oxir bezor bo‘lgaylar –
Mehrlaring haddan oshgan kun.
Dil berganing so‘z bermagaydir,
Jon berganing tuz bermagaydir,
Yo‘q, mo‘jiza yuz bermagaydir —
Tegirmonga aylanar ochun…
Yomon qulsan – yomonga bording,
Yov-la omon-omonga bording,
Do‘st izlab to‘rt tomonga bording,
Istamading Robbingni nechun?!
Yuz yil yasha – to‘ydim demassan,
Baxt ta’mini tuydim demassan,
Bilmassan, birodar, bilmassan
Dunyo asli bor-yo‘g‘i bir kun –
Kun fa yakun,
Kun fa yakun
Kun…
***
Qo‘lim xanjar kabi botar yurakka,
Har onim eng so‘nggi damday ko‘rindi.
Lek tirilolmadim…
Tirilmoq uchun
Qancha o‘lsam, shuncha kamday ko‘rindi.
Ko‘kdan yog‘ayotir bedavo hasrat,
Ko‘ksimga yashirdim so‘nggi cho‘g‘larni.
Shundoq ko‘z o‘ngimda xorladi dunyo
Jasadin orqalab yurgan ruhlarni.
Darddan yo‘l so‘radim,
Xatardan so‘rdim…
Topmagan o‘zimga kelmoqda rahmim.
Har olgan nafasda bir o‘lib ko‘rdim,
Tirilmoq shunchalar qiyinmi,
Rabbim?!
Dunyo tobut kabi borar lopillab
O, ulgursam edi,
Ulgursam edi
Huzuringda tirilmoqdan oldinroq
Ko‘nglim ne ahvolda…
Bir ko‘rsam edi…
MUHLAT TUGAB BORAR…
Muhlat tugab borar,
Bitar sarmoya –
Dunyo yuragini qoplar vahima,
Hushidan ayrilib, qular yulduzlar,
Ummonlar tubidan toshar tahlika.
Tog‘ tutib qololmas olov yoshlarin –
Do‘zaxni eslatib otilar vulqon.
Zaminda – istig‘for,
Ko‘kda – istig‘for,
Tuproq tildan qolar,
Toshlar parishon…
Haq majlisin izlar giryon malaklar:
-Bormi avf tilagan,
Haq degan g‘arib?!
…Bir-biridan o‘zgan ziyofatlarda
Odamlar o‘tirar katta gapirib…
Muhlat tugab borar…
***
Olg‘a bosar shiddatli hayot,
Yugurasan…
Havo yetmaydi,
Birov senga uzatmaydi qo‘l –
Ortiq odamiylik ketmaydi.
Yalang‘ochlik – eng sevimli urf,
Hayo ko‘zga tikonday botar.
Dayuslar – kun qahramonlari –
Xonimlari muhabbat sotar.
Oy kelinchak – oy-kuni yaqin,
Niyatlarning fahmiga yetmas:
«Bolam mashhur qo‘shiqchi bo‘lsin»…
Ortiq hech kim mardlarni kutmas.
Atrof to‘la vaqt jasadlari,
Selga oqar bebaho damlar –
Gul umrini loylarga qorib
Imoratlar qurar odamlar:
Iymon chirik,
Ibodat qazo,
Ko‘shklar gulchin,
Ko‘ngil serhavas.
Maqsad o‘sha –
Dushmanlar yonib,
Qo‘shnilari kuyib o‘lsa bas!..
Ortiq bulbul sayramas bo‘ldi –
Ichga yutdi, kesdi sasini
Odamlar ham eshitsin deya
Azroilning qahqahasini…
Surat chizar shiddatla hayot,
Chizgilarda:
Dil xushlar damlar,
Va Dajjolning nog‘orasiga
O‘ynayotgan g‘ofil odamlar.
MAHZUN ASOTIR
Haq amrini rad etdi Qobil –
Yer yuzida shaytoniy isyon!
-Qoch,
Joningni olib qoch, Hobil,
Bandalikdan chiqdi bu inson.
Ortiq senga qondosh emasdir,
Boq, Iblisga qulluq qildi u!
…Chekinmadi,
Mard qoldi Hobil –
Yaratganga qullik qildi u.
«Odam o‘g‘lin o‘ldirmoq – gunoh!
Alloh amrin buzmasman», — dedi.
Osiylikni tanladi Qobil –
Qardoshining boshini yedi…
Uzoq kechdi bu alahsirash:
Isyon,
Gunoh,
Fitnayu g‘avg‘o…
Qonga botgan aka-ukalar…
Go‘r qazishni o‘rgatgan qarg‘a…
Xayrsizlik bitmadi, Ota!
Tugamadi mahzun asotir –
Qiyomatga ketyapmiz
Hamon
Hobillardan olib xavotir…
* * *
Eshakday ishlaydi,
Kunlar bema’no.
Gohida itga ham qiladi taqlid.
Gohida tulkiday ayyorlik lozim,
Gohi to‘ng‘iz bo‘lar,
Gohida palid…
Qarg‘a uyasiday uy-joyi to‘kis –
Yaltiroq ne bo‘lsa, hammasi shunda.
Gohi bo‘yinbog‘lar bog‘laydi po‘rim,
Kunduz bulbul bo‘lar,
Boyo‘g‘li tunda.
Ilon yog‘in yalar –
Tirikchilik bu!
Sut talab qiladi takalaridan.
Gohi maymun bo‘lib, qiladi o‘yin –
Muruvvat topmasa «aka»laridan.
Quyon bo‘lmoqlikning hadisin olgan,
Gohi baliq bo‘lar –
Sip-silliq, tilsiz.
Mushukday muloyim bo‘lmoq ne xushdir!
Gohi qumursqaday o‘rmalar izsiz…
Olaquroq umri kechar shu taxlit —
Hayvoniy hayotga ketar yo‘g‘rilib
Odam bo‘lmoqlikning zahmatlariga
Jur’ati yetmagan odam o‘g‘lining…
ESKI QO‘SHIQ
Zamin bag‘ri ezilgan janggoh,
Dumalagan dubulg‘a — tog‘lar.
Botirlarning sachragan qoni
Oy yuzida qoldirmish dog‘lar.
“O‘z yeringga joningni ek”, der,
“O‘z yeringga o‘zni yo‘rgakla” —
To‘ntarilgan qirlar ostidan
Saboq berar boshsiz so‘ngaklar…
Kaftim tegsa, beradi yig‘lab
Yerdan uzsang — toshlar ham dodlar!
Tuproqlarni iskaydi
Siddiq
Botirlarni qo‘msagan otlar…
Ko‘k yuziga qarolmaydi tik,
Topolmaydi dardiga davo
Kelib ketgan qancha botirdan
O‘g‘il tug‘ib olmagan dunyo…
* * *
Tunlar allalagan xayolzorlarda
Ko‘zlarimga surma tortar suluv tush.
Yuragimdan kechib ketarman armon
Meni qamrab olar ilohiy og‘ush.
Tomirimda oqar, oh, muqaddas ishq,
Sezgum yetti falak beg‘ubor sasin.
Sezgum manglayimda betimsol, aziz
Xilqatning ilohiy, yoniq bo‘sasin.
Lojuvard, munavvar tunning bag‘rida
Porlar buyuk oyat bitilgan qamar.
Sokinlik bag‘riga ucharkan ruhim
Muhabbatday oppoq, oppoq tong otar.
* * *
Qish yig‘laydi bag‘rim bahorlarida,
Bahor dilga sog‘inch suratin solar.
Izingizda ezgin qolgan ko‘nglimni,
Binafsha bo‘ylari nikohlab olar.
Nechun siz emas,
Yurakrang xinolar qo‘lga kirgaylar,
Bardosh tikanlari dilga kirgaylar.
Tovonim qonidan ishq ta’min totib
Taqdirning toshlari tilga kirgaylar.
Nechun siz emas,
Ilinjlar zavoldan asrar umrni,
Zorimni zor qolgan kunga bermaslar.
Ko‘z yosh islariga cho‘mgan parqular
Meni g‘am titragan tunga bermaslar
Nechun siz emas.
Oydinning qo‘llari ko‘ksimga eltar,
Oyning nigohlari kelmoqda malol.
Sog‘inch cho‘g‘larini labida tutib,
Meni quchog‘ida kuydirar xayol.
Nechun siz emas.
VATAN DESAM
Qochib ketar vaqtning ortiga,
Vatan desam,
Yig‘laydi yurak.
Qodiriyning qabrin izlamay
Sevmoqlikni bilmaydi yurak.
Qochib ketar moziyga dilxun
Cho‘lponlarga baytlar aytadi.
Sibirlarning tuproqlaridan
Usmon Nosir bilan qaytadi.
Tushlarimda berolmaydi jon
Qonlar kelib Botu og‘zidan.
Vatan desam,
Vaqt ham tislanar —
Stalinning olar bo‘g‘zidan.
Vatan desam,
Gullaydi yurak,
Gullar tanning har bir suyagi.
Ko‘zlarimda hilpirar mag‘rur
Fayzullo Xo‘janing ko‘ylagi.
Vatan desam jilmayar dunyo.
Vatan,
Dunyo oshig‘ing sening.
…Xurosonni sevib o‘tgandi
O‘ris bo‘lsa hamki Yesenin.
* * *
Jon nodirim,
Mendan qo‘rqqulik,
Suyishingni ko‘nglimga aytma.
Ket,
Ketaqol…
Ketolsang agar
Qayta meni dardimga qaytma.
Yuragimning ikki qo‘li qon —
Yurak meni o‘ldirib qo‘ydi.
Ko‘z ostiga oldi-yu seni
Qosh ostiga qabringni o‘ydi.
Jon nodirim,
Mendan qo‘rqqulik —
Lablarimda joning ta’mi bor.
Rost emasdir rahmdilligim,
Bo‘lolmaysan sen ham baxtiyor.
Kulgum — Ilonparidan ehson,
Ko‘zlarimda qurbon talabi.
Atrofimda to‘zg‘ir tuyg‘ular
Qo‘hiqofning devlari kabi.
Yo‘llaringga tashladim taroq —
Qucholmaysan endi hech meni.
…Jonim,
Ishqdan azizmi joning,
Endi meni chaqirmaysanmi.
KUZ PORTRЕTLARI
1
Ko‘zlarimda xira tortadi osmon,
Anhoridan ko‘ngli soviydi suvning….
Nigohi bag‘rimni yuborar tilib
Boqqa kirib olgan sariqsoch mungning.
Sovuq xayrlashar yoz bilan shamol,
Saratonni oson unutar quyosh.
Atirgul titranib taslim etar jon
Qattiq jo‘yaklarga qo‘yganicha bosh…
Xafahol borliqqa tikilib ma’yus
Xudoning hukmiga etadi sabr —
Yozni sevib qolgan qo‘rs dunyo bilan
Kelishib yashashga
mahkum sentyabr.
2
Qo‘lidagi so‘nggi yaproqni
Yerga otib yuborar terak.
Tirnab o‘tar ko‘ksimni shamol,
Ich-etimni g‘ijimlar yurak.
Og‘iroyoq qirlarga boqib
Sarg‘ayadi bezovta osmon.
…Yuziga loy sachragan gulning
Endi tozarmog‘i dargumon.
Siyrak sochli boshini egib
Majnuntol tin oladi og‘ir.
Nafasini yutgan daryoga
Cho‘milgani kelmoqda yomg‘ir…
3
Izg‘iringa qilmaydi toqat —
Jonin olib qochadi qushlar.
Xushro‘y kuzgi gullar
Chorasiz
Qarg‘alarning ko‘nglini xushlar.
Sertana,
Serzarda dunyodan
Sovib borar quyoshning ko‘ngli.
O‘choqlarda olar alanga
Daraxtlarning kesilgan qo‘li…
Sovuq tunda
Yo‘lin yo‘qotib,
Ko‘lmaklarni kechib yurar oy.
Manzilini topolmaydi baxt —
Bunda hamma ostonalar loy…
4
O‘chib qoldi osmonning shami,
Yaproq so‘nggi she’rin tamomlar.
Qizlarini soldi bozorga
Beli bukik, qari ishkomlar.
Ne qilarin bilmaydi shamol
Ko‘rib ko‘ksi ochiq gullarni…
Kunbotarga ketmoqda qushlar,
Tangrim,
O‘zing asra ularni!
Xazonlardan tutar darddasta
Ketayotib
Za’faron baxtlar.
Xayrlashar ko‘zi jovdirab
Men belini quchgan daraxtlar…
Xudo,
Og‘ir bo‘larmi shuncha
Kechirmoqlik vido faslini?
Unutolmay yashayman endi
Borliqning shu qiyofasini…
