Ардоқли шоир Эшқобил Шукурнинг куни-кеча «Ўзбекистон адабиёти ва санъати» газетасида (2018 йил, 16 март сонида) эълон қилинган янги шеърлари асл шеърпарастлар назарига тушди. Бугун ўша шеърларни сизга тақдим этмоқдамиз.

Эшқобил Шукур
ЯНГИ ШЕЪРЛАР

Эшқобил Шукур Сурхондарё вилоятининг Қумқўрғон туманидаги Боймоқли қишлоғида туғилган. ТошДУнинг филология факултетини битирган (1984). Илк шеърлар тўплами — «Юракни ўрганиш» (1984). Шундан сўнг унинг «Сочлари сумбул-сумбул» (1988), «Тунги гуллар» (1989), «Яшил қушлар» (1995), «Ҳамал айвони» (2003) шеърий китоблари ва 2005 йилда «Кўҳна боғ ривоятлари» насрий китоби нашр этилган. «Нақшбанд», «Ибтидо хатоси» каби достонлари, «Насойим ул-муҳаббатга сайр» туркуми, шунингдек, «Оқибат оқшоми», «Дунёнинг кўчиши» каби қиссалари ҳам бор.

АРАЗЛАГАН ВИЖДОН

Ҳазрати Ҳасратим, жаноби Жоним,
Жиққа ҳўл қоғозда ёнмоқда қоним,
Мендан аразлабди пийрим – Виждоним,
Ҳазрати Ҳасратим, жаноби Жоним…

Тазарру даштида куйган шамолман,
Узрлар зикрида булбулиҳолман,
Қумдан шудринг бўлдим, булутдан болман,
Олов юзидаги терман, зилолман.
Узрлар зикрида алифдан долман.

Ҳазрати Ҳасратим, жаноби Жоним,
Видо лаҳзасидай қалқар ҳар оним,
Шомдай маъюс боқар ғамгин Виждоним,
Арзим айтинг унга, айтинг армоним,
Ҳазрати Ҳасратим, жаноби Жоним.

2017 йил, 9-10 июн.

ЙЎЛ ВА САФАР

Йўлга тушди йўлни етаклаб карвон,
Руҳимни равон элт, эй, руҳи равон.
Ҳорғин туяларнинг кўзи тўла ёш,
Темир тиззаларда титрайди бардош.

Йўлларда Имонни менга йўлдош қил,
Фикру хаёлимга Виждонни бош қил.

Қай сори бормоқда манзиллар, йиллар,
Жон қаён, руҳ қаён, жаҳонлар қаён?
Заъфарон боғларда хазонлар гуллар,
Мен бир илтижога айландим аён:

Йўлларда Имонни менга йўлдош қил,
Фикру хаёлимга Виждонни бош қил.

Гул уза шабнамдай умрим фаромуш,
Фалак тўфонида мен бир капалак.
Ҳорғин кўзларимга ой боқар хомуш…
Пули Сирот узра жоним жонҳалак.

Йўлларда Имонни менга йўлдош қил,
Фикру хаёлимга Виждонни бош қил.

Фитналар, фасодлар, сизни ер ютсин,
Туйғулар, фикрлар, чиқаринг қанот.
Осмонлар, замонлар бари эшитсин:
Жуда улуғ эди мен кўрган Ҳаёт.

Йўлга тушди йўлни етаклаб карвон,
Руҳимни равон элт, эй руҳи равон.

2017 йил, 11 июн.

САЙРАЁТГАН СУКУНАТ

Хизр юрган йўлларга осмонни туташ кўрдим,
Дардли-дардли дилларга кўнглимни уйқаш кўрдим,
Қизил-яшил елларга умримни талаш кўрдим,
Мен хазон фаслида ҳам ярқираш, гуллаш кўрдим.

Адирлар елкасида булутлар ўйнаб ўтар,
Қабрлар хирқасида унутлар қийнаб ўтар,
Сабрлар сийнасида сукутлар сайраб ўтар,
Тобутлар оғочида куртаклаш, гуллаш кўрдим.

Мен азал ҳикматини лаҳза сиридан топдим,
Булбулнинг суҳбатини сукут қаъридан топдим,
Суратлар сийратини тошлар бағридан топдим,
Ёрилтош ёрилганда туғиш, туғилиш кўрдим.

Самода хаёлдаман, Ерда мудом шеърдаман,
Дунёда қаердаман, фанода қаердаман,
Мен баҳор-кузларимда Худода сайрдаман,
Сайри дилистон ичра диллаш ва гуллаш кўрдим,
Хизр юрган йўлларни осмонга туташ кўрдим.

02 апрел, 2017 йил.

АЗАЛ ВА АБАД ОРАЛИҒИДА

Ҳорғин бир боғ ичра… тун зулматида
Кеч кузги атиргул билан ёнма-ён
Неларни ўйладик жон сифатида
Қовоғини уюб турганда осмон.

Ноябр палаги… ғамгин булутлар
Бош узра хаёлдай ўтаркан сузиб,
Ногаҳон кўзимда чақнади ўтлар
Ер билан осмоннинг ўйинин сезиб.

Бу ғаройиб кеча… бу гўзал зулмат
бағрида қолибмиз бир жуфт ҳаяжон,
Икки ёнда оқар Азал ва Абад
Ўртада ўй сурар икки ғариб жон.

2017

ИЛТИЖО

Вале, олам мени гардунға сотти.
Алишер Навоий

Бошимда ҳорғин куз шовуллаётир,
Кўзимда зар боғлар ҳувиллаётир.
Кўксимда бир оғриқ шивирлаётир:
…Инсонни хор кўрсатма, тангрим…

Гулми у, тиконми, ниҳолми, оғоч,
Бошидан караминг шудрингларин соч.
Ёлборар тонг тилида бир қалдирғоч:
…Инсонни хор кўрсатма, тангрим…

Қатор-қатор келар қанча насллар,
Ҳар бошда неча тош, неча фасллар.
Ҳар бир умуртқада бир дод қисирлар:
…Инсонни хор кўрсатма, тангрим…

Ярми гуноҳ унинг, ярми ҳаёдан,
Бунёди, бедоди савоб, хатодан
Бир илтижо мерос Одам Атодан:
…Инсонни хор кўрсатма, тангрим…

Фитналар, низолар, хавф хатарлардан
Руҳ омон ўтарми бу сафарлардан?
Қўл сўраб турибмиз пайғамбарлардан
…Инсонни хор кўрсатма, тангрим…

Кимнингдир ўғли у, кимнингдир қизи,
Кимнинг боши узра ойдай ёлғизи,
Олтмиш минг томирдай эгилар тизи:
… Инсонни хор кўрсатма, тангрим…

Шунчаки кўзларга келмайди кўзёш,
Шунчаки кукунга айланмайди тош.
Қилични синдирар эгилганда бош,
…Инсонни хор кўрсатма, тангрим…

Дуоларга тўла ҳайрон ҳовучим,
Ҳарир капалакдай ҳалак товушим,
Бир ўтинч ўтида куйиб-совушим:
…Инсонни хор кўрсатма, тангрим…
…Инсонни хор кўрсатма, тангрим…

2017 йил, 25 июн

ҚОРОНҒИ

Қоронғи фалакнинг бир кунжагида
Титраб турар эди қоронғи кўнглим.
Хаёлнинг гулчамбар беланчагида
Ҳурлардай учарди марҳума синглим.

Олти ёшда эдим… бир тун у билан
Бирга кела-кела бир қайғу туйдим…
Қоронғи кечада, қишлоқ йўлида
Ногаҳон синглимни йўқотиб қўйдим.

Эллик йил изладим йиллар, йўллардан,
Чақмоқ кулгусидай кетган синглимни, –
Олис болаликда бир тунда бирдан
Чинни пиёладай синган кўнглимни.

30. 01.18

ШЕЪР БИЛАН УЧРАШУВ

Кўҳна шодликларнинг янги базмида,
Хаёл оқшомида сени қутлайман.
Миртемир ҳасрати, Ойбек назмида
Кўнглим синиқларин қайта бутлайман.

Ойни соғинарлар бордир оламда,
Юлдузлар шивирин тингловчилар бор.
Ялпиз бўйин сезиб жон чиқар дамда,
Пайғамбар хабарин англовчилар бор.

Ҳеч қандай ҳаёт йўқ қалбдан нарида,
Ҳеч қандай ўлим йўқ кўнгилдан нари…
Миртемир осмони, Ойбек ерида
Яшагинг келади яшаган сари.

08.01.18

ТИНГЛОВЧИ

Тоғнинг этагида бир жилға оқса,
Мен гапдон сувни жим тинглаб ўтирсам…

Осмон кўзларимга кўз бўлиб боқса,
Мен тилсиз ҳавони тинглаб ўтирсам…

Адирларда елдай елиб борётган,
Кийиклар қадамин тинглаб ўтирсам…

Қир ортида ғамгин кетиб борётган,
Изтироб одамин тинглаб ўтирсам…

Булбул уясига шамолдай кириб,
Осмон товушларин тинглаб ўтирсам…

Қоя ўйиғида қор каби эриб,
Қизғалдоқ қишларин тинглаб ўтирсам…

Мен тоғнинг бошида битта тош бўлиб,
Шамол қўшиғини тинглаб ўтирсам.

Сенинг кипригингда томчи ёш бўлиб,
Мени – ошиғингни тинглаб ўтирсам…

05.02.18

ҚИШЛОҚҚА ҚАЙТИШ

Ғунчалайди эртага гуллар,
Куртаклайди дарахтлар яна.
Уйғонади ухлаган йўллар,
Уйимизга қайтаман, она…

Елкасига миндириб қирлар,
Отам каби ўйнатар шодмон.
Қизғалдоқлар тутиб қабрлар,
Мен ёмонга тилашар омон.

Осмон кўрдим ойларга тўла,
Замин кўрдим юлдузларга мўл.
Кўксим тўла шамоллар ила
Қайтаяпман, чор тарафим йўл…

Йўл бошлайди унут бир ўлан
Ва руҳимда оғир тантана.
Кўза-кўза кўзёшлар билан
Уйимизга қайтаяпман, она.

Манба: “Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетаси 2018 йил, 16 март сони

Ardoqli shoir Eshqobil Shukurning kuni-kecha “O‘zbekiston adabiyoti va san’ati” gazetasida (2018 yil, 16 mart sonida) e’lon qilingan yangi she’rlari asl she’rparastlar nazariga tushdi. Bugun o‘sha she’rlarni sizga taqdim etmoqdamiz.

Eshqobil Shukur
YANGI SHE’RLAR

Eshqobil Shukur Surxondaryo viloyatining Qumqo‘rg‘on tumanidagi Boymoqli qishlog‘ida tug‘ilgan. ToshDUning filologiya fakultetini bitirgan (1984). Ilk she’rlar to‘plami — “Yurakni o‘rganish” (1984). Shundan so‘ng uning “Sochlari sumbul-sumbul” (1988), “Tungi gullar” (1989), “Yashil qushlar” (1995), “Hamal ayvoni” (2003) she’riy kitoblari va 2005 yilda “Ko‘hna bog‘ rivoyatlari” nasriy kitobi nashr etilgan. “Naqshband”, “Ibtido xatosi” kabi dostonlari, “Nasoyim ul-muhabbatga sayr” turkumi, shuningdek, “Oqibat oqshomi”, “Dunyoning ko‘chishi” kabi qissalari ham bor.

ARAZLAGAN VIJDON

Hazrati Hasratim, janobi Jonim,
Jiqqa ho‘l qog‘ozda yonmoqda qonim,
Mendan arazlabdi piyrim – Vijdonim,
Hazrati Hasratim, janobi Jonim…

Tazarru dashtida kuygan shamolman,
Uzrlar zikrida bulbuliholman,
Qumdan shudring bo‘ldim, bulutdan bolman,
Olov yuzidagi terman, zilolman.
Uzrlar zikrida alifdan dolman.

Hazrati Hasratim, janobi Jonim,
Vido lahzasiday qalqar har onim,
Shomday ma’yus boqar g‘amgin Vijdonim,
Arzim ayting unga, ayting armonim,
Hazrati Hasratim, janobi Jonim.

2017 yil, 9-10 iyun.

YO‘L VA SAFAR

Yo‘lga tushdi yo‘lni yetaklab karvon,
Ruhimni ravon elt, ey, ruhi ravon.
Horg‘in tuyalarning ko‘zi to‘la yosh,
Temir tizzalarda titraydi bardosh.

Yo‘llarda Imonni menga yo‘ldosh qil,
Fikru xayolimga Vijdonni bosh qil.

Qay sori bormoqda manzillar, yillar,
Jon qayon, ruh qayon, jahonlar qayon?
Za’faron bog‘larda xazonlar gullar,
Men bir iltijoga aylandim ayon:

Yo‘llarda Imonni menga yo‘ldosh qil,
Fikru xayolimga Vijdonni bosh qil.

Gul uza shabnamday umrim faromush,
Falak to‘fonida men bir kapalak.
Horg‘in ko‘zlarimga oy boqar xomush…
Puli Sirot uzra jonim jonhalak.

Yo‘llarda Imonni menga yo‘ldosh qil,
Fikru xayolimga Vijdonni bosh qil.

Fitnalar, fasodlar, sizni yer yutsin,
Tuyg‘ular, fikrlar, chiqaring qanot.
Osmonlar, zamonlar bari eshitsin:
Juda ulug‘ edi men ko‘rgan Hayot.

Yo‘lga tushdi yo‘lni yetaklab karvon,
Ruhimni ravon elt, ey ruhi ravon.

2017 yil, 11 iyun.

SAYRAYOTGAN SUKUNAT

Xizr yurgan yo‘llarga osmonni tutash ko‘rdim,
Dardli-dardli dillarga ko‘nglimni uyqash ko‘rdim,
Qizil-yashil yellarga umrimni talash ko‘rdim,
Men xazon faslida ham yarqirash, gullash ko‘rdim.

Adirlar yelkasida bulutlar o‘ynab o‘tar,
Qabrlar xirqasida unutlar qiynab o‘tar,
Sabrlar siynasida sukutlar sayrab o‘tar,
Tobutlar og‘ochida kurtaklash, gullash ko‘rdim.

Men azal hikmatini lahza siridan topdim,
Bulbulning suhbatini sukut qa’ridan topdim,
Suratlar siyratini toshlar bag‘ridan topdim,
Yoriltosh yorilganda tug‘ish, tug‘ilish ko‘rdim.

Samoda xayoldaman, Yerda mudom she’rdaman,
Dunyoda qayerdaman, fanoda qayerdaman,
Men bahor-kuzlarimda Xudoda sayrdaman,
Sayri diliston ichra dillash va gullash ko‘rdim,
Xizr yurgan yo‘llarni osmonga tutash ko‘rdim.

02 aprel, 2017 yil.

AZAL VA ABAD ORALIG‘IDA

Horg‘in bir bog‘ ichra… tun zulmatida
Kech kuzgi atirgul bilan yonma-yon
Nelarni o‘yladik jon sifatida
Qovog‘ini uyub turganda osmon.

Noyabr palagi… g‘amgin bulutlar
Bosh uzra xayolday o‘tarkan suzib,
Nogahon ko‘zimda chaqnadi o‘tlar
Yer bilan osmonning o‘yinin sezib.

Bu g‘aroyib kecha… bu go‘zal zulmat
bag‘rida qolibmiz bir juft hayajon,
Ikki yonda oqar Azal va Abad
O‘rtada o‘y surar ikki g‘arib jon.

2017

ILTIJO

Vale, olam meni gardung‘a sotti.
Alisher Navoiy

Boshimda horg‘in kuz shovullayotir,
Ko‘zimda zar bog‘lar huvillayotir.
Ko‘ksimda bir og‘riq shivirlayotir:
…Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…

Gulmi u, tikonmi, niholmi, og‘och,
Boshidan karaming shudringlarin soch.
Yolborar tong tilida bir qaldirg‘och:
…Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…

Qator-qator kelar qancha nasllar,
Har boshda necha tosh, necha fasllar.
Har bir umurtqada bir dod qisirlar:
…Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…

Yarmi gunoh uning, yarmi hayodan,
Bunyodi, bedodi savob, xatodan
Bir iltijo meros Odam Atodan:
…Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…

Fitnalar, nizolar, xavf xatarlardan
Ruh omon o‘tarmi bu safarlardan?
Qo‘l so‘rab turibmiz payg‘ambarlardan
…Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…

Kimningdir o‘g‘li u, kimningdir qizi,
Kimning boshi uzra oyday yolg‘izi,
Oltmish ming tomirday egilar tizi:
… Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…

Shunchaki ko‘zlarga kelmaydi ko‘zyosh,
Shunchaki kukunga aylanmaydi tosh.
Qilichni sindirar egilganda bosh,
…Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…

Duolarga to‘la hayron hovuchim,
Harir kapalakday halak tovushim,
Bir o‘tinch o‘tida kuyib-sovushim:
…Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…
…Insonni xor ko‘rsatma, tangrim…

2017 yil, 25 iyun

QORONG‘I

Qorong‘i falakning bir kunjagida
Titrab turar edi qorong‘i ko‘nglim.
Xayolning gulchambar belanchagida
Hurlarday uchardi marhuma singlim.

Olti yoshda edim… bir tun u bilan
Birga kela-kela bir qayg‘u tuydim…
Qorong‘i kechada, qishloq yo‘lida
Nogahon singlimni yo‘qotib qo‘ydim.

Ellik yil izladim yillar, yo‘llardan,
Chaqmoq kulgusiday ketgan singlimni, –
Olis bolalikda bir tunda birdan
Chinni piyoladay singan ko‘nglimni.

30. 01.18

SHE’R BILAN UCHRASHUV

Ko‘hna shodliklarning yangi bazmida,
Xayol oqshomida seni qutlayman.
Mirtemir hasrati, Oybek nazmida
Ko‘nglim siniqlarin qayta butlayman.

Oyni sog‘inarlar bordir olamda,
Yulduzlar shivirin tinglovchilar bor.
Yalpiz bo‘yin sezib jon chiqar damda,
Payg‘ambar xabarin anglovchilar bor.

Hech qanday hayot yo‘q qalbdan narida,
Hech qanday o‘lim yo‘q ko‘ngildan nari…
Mirtemir osmoni, Oybek yerida
Yashaging keladi yashagan sari.

08.01.18

TINGLOVCHI

Tog‘ning etagida bir jilg‘a oqsa,
Men gapdon suvni jim tinglab o‘tirsam…

Osmon ko‘zlarimga ko‘z bo‘lib boqsa,
Men tilsiz havoni tinglab o‘tirsam…

Adirlarda yelday yelib boryotgan,
Kiyiklar qadamin tinglab o‘tirsam…

Qir ortida g‘amgin ketib boryotgan,
Iztirob odamin tinglab o‘tirsam…

Bulbul uyasiga shamolday kirib,
Osmon tovushlarin tinglab o‘tirsam…

Qoya o‘yig‘ida qor kabi erib,
Qizg‘aldoq qishlarin tinglab o‘tirsam…

Men tog‘ning boshida bitta tosh bo‘lib,
Shamol qo‘shig‘ini tinglab o‘tirsam.

Sening kiprigingda tomchi yosh bo‘lib,
Meni – oshig‘ingni tinglab o‘tirsam…

05.02.18

QISHLOQQA QAYTISH

G‘unchalaydi ertaga gullar,
Kurtaklaydi daraxtlar yana.
Uyg‘onadi uxlagan yo‘llar,
Uyimizga qaytaman, ona…

Yelkasiga mindirib qirlar,
Otam kabi o‘ynatar shodmon.
Qizg‘aldoqlar tutib qabrlar,
Men yomonga tilashar omon.

Osmon ko‘rdim oylarga to‘la,
Zamin ko‘rdim yulduzlarga mo‘l.
Ko‘ksim to‘la shamollar ila
Qaytayapman, chor tarafim yo‘l…

Yo‘l boshlaydi unut bir o‘lan
Va ruhimda og‘ir tantana.
Ko‘za-ko‘za ko‘zyoshlar bilan
Uyimizga qaytayapman, ona.

Manba: “O‘zbekiston adabiyoti va san’ati” gazetasi 2018 yil, 16 mart soni