Кумуш Абдусаломовани «Қақнус» телелойиҳасида ўқиган «Ота, яна мен келдим…» шеъри билан қутлаган эдим. Бугун шоира қизимнинг шеърларини тақдим этмоқдаман.

Кумуш Абдусаломова
ШЕЪРЛАР

Кумуш Абдусаломова 1996 йили туғилган. Ўзбекистон Миллий университетининг журналистика факультетини тамомлаган. “Истеъдод мактаби” VII республика ёш ижодкорлар семинари иштирокчиси. 2015 йилда “Биринчи китобим” лойиҳаси доирасида “Куйламасам бўлмайди” номли шеърий тўплами чоп этилган.

---

Туркий дунёга

1
От айланар қозиғинг бир, тўзима.
Aсрий орзу – оғриғинг бир, тўзима.
Бирдир сенинг манглайдаги ёзиғинг,
Иншооллоҳ, ёзувинг бир, тўзима.

2
Энасой бўйида битиктошларга
Битта тилда, бир луғатда битгандинг.
Тиғни эслатарди ҳар битта ҳарфи –
Худди найза нусха хатда битгандинг.

Бирини “ўқ”, бирин “синган ўқ” дединг.
Битта ҳарфни худди камондек букдинг.
Сен яратган ёзувда ҳам акс этди
Завол топмас, ўлмас жанговар руҳинг.

Қутлуғ бўлсин, сенга ягона ёзув.
Бир битик битарсан кўнглингга сиғса.
Кунлар бўлса тошга ўйиб ёзгулик,
Туркнинг оналари Тўнюқуқ туғса!

Бу ерлар

Бу ерлар колхозники бўлганда ҳам
Момом уни жондан севган.
Бу ерлар фермерларга бўлиб берилганда ҳам
Онам уни яхши кўраверган.
Ҳозир бу ерлар агрофирмаларга,
кластерларга қарашли.
Aммо мен уни момом севгандай севаман.
Онам яхши кўргандай яхши кўраман.

АХТАМ ДЕВОНА

Ахтам девонанинг дидига қойил!
Девона Машрабдан ғазал ўқийди.
Куни, ҳув, толларнинг тагида ўтар,
Толнинг чивиғидан сават тўқийди.

Эски чопонини эгнига илиб,
Кўчадан ўтади қилиб хиргойи.
Билмам, ёлғизлиги сабаб бўлибми,
Қишлоқда ном олди жинни, савдойи.

Ҳамма яхши танир Ахтамқул чолни,
Ахтам девонани ҳамма танийди.
Сув келтириб берса, қандай яхши-я!
Ўтинларни ёриб берса қанийди.

Ўттиз йил ҳайдаган тракторига
Меҳри тушиб қолган бўлса кераг-ов.
Ғилдирак лойини силаб йиғлади
Ҳужжатларни сўраб келганда биров.

Таниши йўқмикан бориб айтгани,
Нега юм-юм йиғлар кириб шу ёшга.
Ахтам девонанинг, Ахтам жиннининг
Таниши йўқ эди… Худодан бошқа!

Ўша йил

Ўша йил қурғоқчил келганди.
Мен сувга пойлоқчи бўлгандим.
Ўргандим тўғонни ким бузса,
Ўхшатиб койимоқни ўргандим.

Отам сувни такрор бойлаб келганди.
“Бу сафар ҳаққингни ҳеч кимга берма!”
Тўғри уйимизга оқиб боради
Дафтар варағидан ясалган кема.

Тўғонга ҳеч кимни яқинлаштирмай
Тураман қўлимни белимга қўйиб.
Қўшни қишлоқ томон сувни очолмай
Сувчилар мен томон қарайди “ўйиб”.

Улар ҳайиқади жанжалкаш қиздан.
Жўрттага кулади: “Эҳ, қўрқамизда”.
Сувни кутавериб қақраб кетганлар –
Экинлар яйрайди томорқамизда.

Ўша йил ҳосилга тўлган ертўла.
Жўхорилар худди шамдай осилган.
Отам улашганди қўни-қўшнига
Қурғоқчил йилда ҳам битган ҳосилдан.

Мудом обод бўлсин ҳар қарич еринг.
Гуркира, кўкларга бўй чўзгин, халқим.
Мен сенинг пойлоқчи қизингман ҳамон
Сувингга кўзини тикмасин ҳар ким.

Шукрона

Дедилар қир берар, гар сўрасанг тоғ.
Остона сўрадик, берди тиллодан.
Шукр, ял-ял ёнган атлас ҳам берди.
Биз бўз сўрагандик Оллодан.

Одам боласимиз, одам боласи.
Зарра ҳаво бўлса, Момо Ҳавводан.
Шукр, садоқатли ёр берди бизга.
Биз дўст сўрагандик Оллодан.

Шукр, бизга берди икки қаламқош.
Умид – тотинмоққа бир кун ҳалводан.
Кенг, мўл ризқ-насиба берди бизларга.
Биз туз сўрагандик Оллодан.

Бир куни ўтамиз англаб, англамай.
Бир куни ўтамиз дунё – ғавғодан.
Биздан ортимизда нима қолади?
Биз сўз сўрагандик Оллодан.

Чалғима

“Гўрўғлининг туғилиши” достонидан

Ҳилолой 6 ойлик гумона билан Зангарда қолади. Ёри Равшанкўр эса ота юрти Ёвмитга кетади. Ҳилолойнинг акаси Гаждимбек ҳам Равшанкўр билан бирга кетади. Ожиз ва ёлғиз Ҳилолой ўғлини гўрда дунёга келтиради. Гўрўғли ёшига етиб, онасидан отасининг ортидан Ёвмитга кетишга руҳсат сўрайди. Ҳилолойнинг Гўрўғлига айтганлари.

Дуо қилдим, дуоибад қилмадим.
Бундай ишни, болам, минбаъд қилмадим.
Гарчи отанг аро йўлда қолдирди.
Гарчи отанг қаро гўрда қолдирди.
Йўл юрарсан, қамар етса, чалғима.

Боргин, кўргин ота юртинг Ёвмитни.
Борганингда айтадилар “Ёв – митти”.
Борганингда айтадилар “Ёв битди!”.
Борганингда айтадилар “Ёв кетди!”.
Сенга шундай хабар етса, чалғима.

Борганингда кўрганинг эл – меҳмондўст.
Гарчи келган ҳар бир меҳмон бўлмас дўст.
Йўл тўсиб, дарбадар этса, чалғима.
Ёвнинг шоҳи сафар этса, чалғима.
Ўқрайган бир назар етса, чалғима.

Ерусти бойлиги кўзингникимас.
Ерости бойлиги ўзингникимас.
Мозороти ерости бойлигингдир.
Қабртошлар ерусти бойлигингдир.
Тилларидан шаккар етса, чалғима.

Сенинг отанг синчи эди, гўл ғунчам.
Болтасиз ўтинчи эди, ўғилчам.
Тағин тахтни тусамасин кўнгилчанг.
Шоҳлар тахтни бўшатмайди ўлгунча.
Ота юртда хатар етса, чалғима.

Ёлғиз отсан, лекин дунё чангиди.
Гўрўғлим, уфқ менинг дилим рангидир.
Озодмиз деб бунда кўплар чалғиди.
Озодмиз деб бунда кўплар чалғиди.
Сен бўйнингга ханжар етса, чалғима.

Ва қазойи қадар етса, чалғима.

Йўлларингга

“Йўлларингга чим босиб, кеткизгани қўймайман”

Халқ қўшиғидан

Бу ҳаётнинг ўйинида
Ютқизгани қўймайман.
Қўлларингни бировга
Тутқизгани қўймайман.
Йўлларингга чим босиб,
Кеткизгани қўймайман.

Майса билан аврасам,
Тўхтар эди шаксиз от.
Уловингга куч берган
Уч юз ўттиз саккиз от –
Йўлларингга мум босиб,
Кеткизгани қўймайман.

Дунёларни ёқарман,
Совисанг бора-бора.
Aгар ўзандан тошсанг,
Aгар бўлсанг Сардоба,
Йўлларингга қум босиб,
Кеткизгани қўймайман.

Тўсаман йўлларингни,
Йўлга ишқибоз бўлсанг.
Гулга ишқибоз бўлсанг,
Болга ишқибоз бўлсанг,
Йўлларингга хум босиб,
Кеткизгани қўймайман.

Гар отлансанг сафарга,
Сафаргамас хатарга.
Чегарадан қайтаргум
Мен зўравон давлатдай.
Йўлларингга сим босиб,
Кеткизгани қўймайман.

Ёлғон! Ғурур бермас йўл.
Булар келмас қўлимдан.
Бир сўз келмас тилимга.
Бир сўз келмас тилимга.
Мен бағримга жим босиб,
Кеткизгани қўймайман.

Ота, яна мен келдим…

Ота, яна мен келдим.
Кўнглинг кўкдан кенг. Келдим!
Aввал юрагим келди.
Юрагимдан сўнг келдим.
Aссалому алайкум!

Чирчиқдан чиқиб кетдим,
Чирчиқдан чиқиб кетдим.
Ота, чиққан қиз бўлиб
Чиғириқдан чиқиб кетдим.
Чиғириқдан чиқиб кетдим.

Ойдай тўлишлик бахти.
Дуркун бўлишлик бахти.
Ота уйдан бадарға,
Сургун бўлишлик бахти
Бунчалар келди вақтли?

Шеър ёздим, туркум ёздим.
Бир кеча, бир кун ёздим.
Бундай ёзма, мумкинмас!
Бу сафар мумкин, ёздим.
Етганча қурбим ёздим.

Мен билан гаплаш. Майли.
Мен билан дардлаш. Майли.
Отамлашган кимсалар
Нега одамлашмайди?
Нега одамлашмайди?

Чирчиқдан чиқиб кетдим.
Чирчиқдан чиқиб кетдим.
Ота, сен чизиб берган
Чизиқдан чиқиб кетдим.
Чизиқдан чиқиб кетдим.

Ота, яна мен келдим.
Кўнглинг кўкдан кенг. Келдим!
Ота, йиғлагим келди.
Ота, йиғлагим келди…
Aссалому алайкум!

 

Kumush Abdusalomovani «Qaqnus» teleloyihasida o‘qigan «Ota, yana men keldim…» she’ri bilan qutlagan edim. Bugun shoira qizimning she’rlarini taqdim etmoqdaman.

Kumush Abdusalomova
SHЕ’RLAR

Kumush Abdusalomova 1996 yili tug‘ilgan. O‘zbekiston Milliy universitetining jurnalistika fakultetini tamomlagan. “Iste’dod maktabi” VII respublika yosh ijodkorlar seminari ishtirokchisi. 2015 yilda “Birinchi kitobim” loyihasi doirasida “Kuylamasam bo‘lmaydi” nomli she’riy to‘plami chop etilgan.

---

Turkiy dunyoga

1
Ot aylanar qozig‘ing bir, to‘zima.
Asriy orzu – og‘rig‘ing bir, to‘zima.
Birdir sening manglaydagi yozig‘ing,
Inshoolloh, yozuving bir, to‘zima.

2
Enasoy bo‘yida bitiktoshlarga
Bitta tilda, bir lug‘atda bitganding.
Tig‘ni eslatardi har bitta harfi –
Xuddi nayza nusxa xatda bitganding.

Birini “o‘q”, birin “singan o‘q” deding.
Bitta harfni xuddi kamondek bukding.
Sen yaratgan yozuvda ham aks etdi
Zavol topmas, o‘lmas jangovar ruhing.

Qutlug‘ bo‘lsin, senga yagona yozuv.
Bir bitik bitarsan ko‘nglingga sig‘sa.
Kunlar bo‘lsa toshga o‘yib yozgulik,
Turkning onalari To‘nyuquq tug‘sa!

Bu yerlar

Bu yerlar kolxozniki bo‘lganda ham
Momom uni jondan sevgan.
Bu yerlar fermerlarga bo‘lib berilganda ham
Onam uni yaxshi ko‘ravergan.
Hozir bu yerlar agrofirmalarga,
klasterlarga qarashli.
Ammo men uni momom sevganday sevaman.
Onam yaxshi ko‘rganday yaxshi ko‘raman.

AXTAM DЕVONA

Axtam devonaning didiga qoyil!
Devona Mashrabdan g‘azal o‘qiydi.
Kuni, huv, tollarning tagida o‘tar,
Tolning chivig‘idan savat to‘qiydi.

Eski choponini egniga ilib,
Ko‘chadan o‘tadi qilib xirgoyi.
Bilmam, yolg‘izligi sabab bo‘libmi,
Qishloqda nom oldi jinni, savdoyi.

Hamma yaxshi tanir Axtamqul cholni,
Axtam devonani hamma taniydi.
Suv keltirib bersa, qanday yaxshi-ya!
O‘tinlarni yorib bersa qaniydi.

O‘ttiz yil haydagan traktoriga
Mehri tushib qolgan bo‘lsa kerag-ov.
G‘ildirak loyini silab yig‘ladi
Hujjatlarni so‘rab kelganda birov.

Tanishi yo‘qmikan borib aytgani,
Nega yum-yum yig‘lar kirib shu yoshga.
Axtam devonaning, Axtam jinnining
Tanishi yo‘q edi… Xudodan boshqa!

O‘sha yil

O‘sha yil qurg‘oqchil kelgandi.
Men suvga poyloqchi bo‘lgandim.
O‘rgandim to‘g‘onni kim buzsa,
O‘xshatib koyimoqni o‘rgandim.

Otam suvni takror boylab kelgandi.
“Bu safar haqqingni hech kimga berma!”
To‘g‘ri uyimizga oqib boradi
Daftar varag‘idan yasalgan kema.

To‘g‘onga hech kimni yaqinlashtirmay
Turaman qo‘limni belimga qo‘yib.
Qo‘shni qishloq tomon suvni ocholmay
Suvchilar men tomon qaraydi “o‘yib”.

Ular hayiqadi janjalkash qizdan.
Jo‘rttaga kuladi: “Eh, qo‘rqamizda”.
Suvni kutaverib qaqrab ketganlar –
Ekinlar yayraydi tomorqamizda.

O‘sha yil hosilga to‘lgan yerto‘la.
Jo‘xorilar xuddi shamday osilgan.
Otam ulashgandi qo‘ni-qo‘shniga
Qurg‘oqchil yilda ham bitgan hosildan.

Mudom obod bo‘lsin har qarich yering.
Gurkira, ko‘klarga bo‘y cho‘zgin, xalqim.
Men sening poyloqchi qizingman hamon
Suvingga ko‘zini tikmasin har kim.

Shukrona

Dedilar qir berar, gar so‘rasang tog‘.
Ostona so‘radik, berdi tillodan.
Shukr, yal-yal yongan atlas ham berdi.
Biz bo‘z so‘ragandik Ollodan.

Odam bolasimiz, odam bolasi.
Zarra havo bo‘lsa, Momo Havvodan.
Shukr, sadoqatli yor berdi bizga.
Biz do‘st so‘ragandik Ollodan.

Shukr, bizga berdi ikki qalamqosh.
Umid – totinmoqqa bir kun halvodan.
Keng, mo‘l rizq-nasiba berdi bizlarga.
Biz tuz so‘ragandik Ollodan.

Bir kuni o‘tamiz anglab, anglamay.
Bir kuni o‘tamiz dunyo – g‘avg‘odan.
Bizdan ortimizda nima qoladi?
Biz so‘z so‘ragandik Ollodan.

Chalg‘ima

“Go‘ro‘g‘lining tug‘ilishi” dostonidan

Hiloloy 6 oylik gumona bilan Zangarda qoladi. Yori Ravshanko‘r esa ota yurti Yovmitga ketadi. Hiloloyning akasi Gajdimbek ham Ravshanko‘r bilan birga ketadi. Ojiz va yolg‘iz Hiloloy o‘g‘lini go‘rda dunyoga keltiradi. Go‘ro‘g‘li yoshiga yetib, onasidan otasining ortidan Yovmitga ketishga ruhsat so‘raydi. Hiloloyning Go‘ro‘g‘liga aytganlari.

Duo qildim, duoibad qilmadim.
Bunday ishni, bolam, minba’d qilmadim.
Garchi otang aro yo‘lda qoldirdi.
Garchi otang qaro go‘rda qoldirdi.
Yo‘l yurarsan, qamar yetsa, chalg‘ima.

Borgin, ko‘rgin ota yurting Yovmitni.
Borganingda aytadilar “Yov – mitti”.
Borganingda aytadilar “Yov bitdi!”.
Borganingda aytadilar “Yov ketdi!”.
Senga shunday xabar yetsa, chalg‘ima.

Borganingda ko‘rganing el – mehmondo‘st.
Garchi kelgan har bir mehmon bo‘lmas do‘st.
Yo‘l to‘sib, darbadar etsa, chalg‘ima.
Yovning shohi safar etsa, chalg‘ima.
O‘qraygan bir nazar yetsa, chalg‘ima.

Yerusti boyligi ko‘zingnikimas.
Yerosti boyligi o‘zingnikimas.
Mozoroti yerosti boyligingdir.
Qabrtoshlar yerusti boyligingdir.
Tillaridan shakkar yetsa, chalg‘ima.

Sening otang sinchi edi, go‘l g‘uncham.
Boltasiz o‘tinchi edi, o‘g‘ilcham.
Tag‘in taxtni tusamasin ko‘ngilchang.
Shohlar taxtni bo‘shatmaydi o‘lguncha.
Ota yurtda xatar yetsa, chalg‘ima.

Yolg‘iz otsan, lekin dunyo changidi.
Go‘ro‘g‘lim, ufq mening dilim rangidir.
Ozodmiz deb bunda ko‘plar chalg‘idi.
Ozodmiz deb bunda ko‘plar chalg‘idi.
Sen bo‘yningga xanjar yetsa, chalg‘ima.

Va qazoyi qadar yetsa, chalg‘ima.

Yo‘llaringga

“Yo‘llaringga chim bosib, ketkizgani qo‘ymayman”

Xalq qo‘shig‘idan

Bu hayotning o‘yinida
Yutqizgani qo‘ymayman.
Qo‘llaringni birovga
Tutqizgani qo‘ymayman.
Yo‘llaringga chim bosib,
Ketkizgani qo‘ymayman.

Maysa bilan avrasam,
To‘xtar edi shaksiz ot.
Ulovingga kuch bergan
Uch yuz o‘ttiz sakkiz ot –
Yo‘llaringga mum bosib,
Ketkizgani qo‘ymayman.

Dunyolarni yoqarman,
Sovisang bora-bora.
Agar o‘zandan toshsang,
Agar bo‘lsang Sardoba,
Yo‘llaringga qum bosib,
Ketkizgani qo‘ymayman.

To‘saman yo‘llaringni,
Yo‘lga ishqiboz bo‘lsang.
Gulga ishqiboz bo‘lsang,
Bolga ishqiboz bo‘lsang,
Yo‘llaringga xum bosib,
Ketkizgani qo‘ymayman.

Gar otlansang safarga,
Safargamas xatarga.
Chegaradan qaytargum
Men zo‘ravon davlatday.
Yo‘llaringga sim bosib,
Ketkizgani qo‘ymayman.

Yolg‘on! G‘urur bermas yo‘l.
Bular kelmas qo‘limdan.
Bir so‘z kelmas tilimga.
Bir so‘z kelmas tilimga.
Men bag‘rimga jim bosib,
Ketkizgani qo‘ymayman.

Ota, yana men keldim…
Ota, yana men keldim.
Ko‘ngling ko‘kdan keng. Keldim!
Avval yuragim keldi.
Yuragimdan so‘ng keldim.
Assalomu alaykum!

Chirchiqdan chiqib ketdim,
Chirchiqdan chiqib ketdim.
Ota, chiqqan qiz bo‘lib
Chig‘iriqdan chiqib ketdim.
Chig‘iriqdan chiqib ketdim.

Oyday to‘lishlik baxti.
Durkun bo‘lishlik baxti.
Ota uydan badarg‘a,
Surgun bo‘lishlik baxti
Bunchalar keldi vaqtli?

She’r yozdim, turkum yozdim.
Bir kecha, bir kun yozdim.
Bunday yozma, mumkinmas!
Bu safar mumkin, yozdim.
Yetgancha qurbim yozdim.

Men bilan gaplash. Mayli.
Men bilan dardlash. Mayli.
Otamlashgan kimsalar
Nega odamlashmaydi?
Nega odamlashmaydi?

Chirchiqdan chiqib ketdim.
Chirchiqdan chiqib ketdim.
Ota, sen chizib bergan
Chiziqdan chiqib ketdim.
Chiziqdan chiqib ketdim.

Ota, yana men keldim.
Ko‘ngling ko‘kdan keng. Keldim!
Ota, yig‘lagim keldi.
Ota, yig‘lagim keldi…
Assalomu alaykum!