Мени ўраб турган борлиқ шу қадар бетакрор ва улуғвор, шу қадар дахлсиз ва дахлдор, шу қадар мафтункор ва …ситамкор эдики, мен уни англашга уриниб сўз айтиш касалини орттириб олдим. Бу эҳтиёж ўсиб-улғайиб юрагимга азоб берадиган бўлди. Балки, шоирлик шудир (Зебо Раҳимованинг «Сўз айтмоқ изтироби» эссесидан. Уни мана бу саҳифада ўқинг).

Зебо РАҲИМОВА
БИР МУАЗЗАМ БАХТ БЎЛСА…

Зебо Раҳимова 1958 йили Қашқадарё вилоятининг Китоб туманида таваллуд топган. 1981 йил Тошкент давлат университети (ҳозирги Ўзбекистон Миллий университети) нинг журналистика факультетини тугатган. Туман газетасида, китобсеварлар жамиятида, туман радиосида, Қайнарбулоқ қишлоқ фуқаролар йиғинида, бир муддат республика хотин-қизлар журнали “Саодат”да ишлаган. Шеърлари республика матбуотида мунтазам чоп этиб борилади.

МАШРАБОНА

Гулёр гулбўйингни истарам,
азобу ўйингни истарам,
юракдан келгувчи ҳар лаҳза
зардиоб суйингни истарам.

Аҳли дил ишқини туш кўрар,
қонда ёр кўз очиб ушкурар,
бу жоним жанонни хуш кўрар,
ёр сени, бир сени истарам.

Дўсту ағёрга бир хонимиз,
жоми Жам ичида жонимиз,
ким билар недир имонимиз,
ёр сени, бир сени истарам.

Нафси сак азмойиш дастида,
гоҳ равза, гоҳи нор қасдида,
кезиб дуннинг баланд-пастида,
ёр сени, бир сени истарам.

Асли “қолу бало” аҳдимиз,
шўру шон, иззу жоҳ, бахтимиз,
синди ишқ ўқидан шаҳдимиз,
ёр сени, бир сени истарам.

Балойи ишқ тиғи парпарон,
дил зарду чеҳрамиз заъфарон,
бевақту, бесоат, ногаҳон,
ёр сени, бир сени истарам.

На яхши, на ёмон, тўпини,
на каму, на кўсту, кўпини,
на гиёҳ, на гулу, чўпини,
ёр сени, бир сени истарам.

Не эдим, ким эдим, ўтимни
ўн саккиз минг олам таратдинг,
нечун учун, не учун яратдинг…
ёр сени, бир сени истарам…

САЙР

Мени тун чақирди,
уйғониб кетдим,
илиқ бир шаббода тутди қўлимдан,
ҳур нурлар мавжида безовта бир сир,
ҳуркак кирпичалар чиқди йўлимдан.

Ой тўлган.
Кечага ҳайрона боқдим,
сингидим елларнинг кулранг таъмига,
барглар шитри билан ер томон оқдим,
қўшилиб кетдим мен ўтлар намига.

Тинчини буздимми,
сокин узайиб
ойдинда ярқирар нимадир кулча,
уйқусираб мени бағрига босди
гулбаргида денгиз мавж урган гулча.

Атрига айланиб таралиб кетдим,
“мен келдим”,
“бу менман”,
“кўзларингни оч!”
Осмонга бош қўйиб ухларди кимдир,
балки у дарахтдир,
балки сим оғоч…

Гапдон япроқлардан юксак, нарида,
ҳарир кулранг этак силкитарди тўр,
“кенг бўлинг”,
“кенг бўлинг”,
тинмай чақирар,
ястанган,
нур билан тўлган дара, ўр.

Майсаларга қўндим,
шабнамлар ичдим,
қўнғизлар тушига кирдим эмаклаб,
шуълага осилиб арғумчоқ учдим,
сўнг қаҳ-қаҳа отдим тунни эрмаклаб…

Этим жимирлади,
сесканиб тушдим,
уйғондим,
“К — е — е — нг бўлинг!”…
ким у чақирган?!
“Сенмисан?!” –
канизак юлдузлар аро
хомуш соч тараган ойга бақирдим.

“Сен кимсан?!” –
таҳдидли тўзғир ойдинлик,
боғларга ин қурган маҳзун шамоллар,
“Сен кимсан?!” –
тобора узоқлайди ун,
тун,
қадим ойдинлик,
тебранар толлар…

* * *

Сайфиддинга

Бир муаззам бахт бўлса
ўлтирсак соясинда,

Сен бўлсангу Мен бўлсам
бу бахтнинг моясинда,

кўнгилни маҳкам қучиб
бахтнинг ниҳоясинда

уйғонсак, ўзни кўрсак
Аршнинг поясинда!

* * *

Тиш ёради кўнглимда бир дард,
далаларда март шоми кезар,
юрагимни сенинг соғинчинг,
азобларнинг тўлғоғи эзар.

Боғчаларни бағримга босиб,
далаларни келади ичгим,
юлдуз – фонусларини осиб
қош қораяр,
сезмайди ҳеч ким.

Узайгандан узаяди йўл,
икки кўзим ўйнайди чопиб,
бизникидан бошқа ҳамма уй
эшикларин қўяди ёпиб.

Пардалар ҳам мудрайди,
шамол
юрагимни шивирлар очиб,
сатрлардан сачраган хаёл
шеърларимни кетар опқочиб.

Тонг отади, шомлар кечикар,
кун ботади, тонглар ичикар…
Тонг оқарар, келади ичгим,
қош қораяр, сезмайди ҳеч ким…

* * *

Сени кўргим келди, сени…
сенсираб гаплашгим келди дафъатан,
кўнглимга қон каби ётибди сизиб
кўзим қароғига чўккан бир ватан.

Сени кўргим келди, кўкни тўлдириб
тирик арғумчоқлар куйлагани пайт,
турнажон, кўнглимни кетма ўлдириб,
кетма,
кетма,
бахтли кунларимга қайт…

Қучоққа қизғалдоқ тўлдириб олиб
бу кунлар кўнглимни ўтади янчиб,
келмасанг,
турналар борар бир куни
кўнглимни туғ каби тумшуққа санчиб…

* * *

Дунёлар мовийдир, насимлар мовий,
биз билган билмаган исмлар мовий.
Бу рангин дунёда минг йил чалғима,
такрорлар бир сўзни бешафқат ровий:
Дунё биздан ўтар,
бизлар — дунёдан…

Олам-улкан дарахт, турланади Дил,
узилган ҳар япроқ ҳаётнинг оти.
Ғанимат умрдан, ғанимат дилдан
ҳали кетмай туриб тириклик тоти,
Дунё биздан ўтар
бизлар — дунёдан…

Кумуш кўйлагида тўлғонган маъво,
эй, гул кечаларнинг вобаста тани.
Маҳбуб нафасидан эсган ҳур сабо,
сени тилаб берса бир кўнгли ғани:
Дунё биздан ўтар,
бизлар — дунёдан…

Мезонлар қуш каби учди ҳавода,
кимсасиз хазонрез боғларга бордим.
Баҳайбат чинорлар пойида кезиб,
бир жажжи ниҳолга кўнглимни ёрдим:
Дунё биздан ўтар,
бизлар — дунёдан…

Тўрт фасл на гўзал, омонат, Раббим!
Ўчгайдир бир куни менинг ҳам номим.
Бу инжа умрдан не қолур унда,
не билан ўлчанур менинг аъмолим,
Дунё биздан ўтар,
бизлар — дунёдан…

Орзулар мовийдир, туйғулар мовий,
биз туйган, туймаган қайғулар мовий.
Бу рангин дунёда қанча чалғима,
такрорлар бир сўзни бешафқат ровий:
Дунё биздан ўтар,
бизлар – дунёдан…

* * *

Тинимсиз чорлади мени бу эшик,
кирдим, шу эшикдан меҳр сўрадим.
Дунёнинг кўнгли тор, ҳамёни тешик –
гурсиллаб кўксимни тепди юрагим.

Тинимсиз чорлади мени бу эшик,
мени қийнайверди кунлар атайин.
Мени қийнайверди қизиқувчанлик,
кун сайин,
кун сайин,
кун сайин…

Тинимсиз чорлади мени бу эшик,
тириклик комига тош каби чўкдим.
Бу уйнинг ичида ҳамма орзумни
юракдан суғуриб, тупроққа тўкдим.

Тинимсиз чорлади мени бу эшик…,
энди қандай чиқай, дов бермас юрак.
Ҳаққа ҳақиқатни сўйлаш учун тик
ё Раббий!
Ё Раббий!!
чиқишим керак!!…

* * *

Мен сендан кечаман, кўзларимда ёш,
бу инжиқ кўнглимни шунга кўндирдим.
Аягин, умримдан кетмагин бардош,
севдим-у, севгимни ўзим ўлдирдим.

Бир қур қаради-ю кетди тутоқиб
ифорни етаклаб келган шабада,
у сени ёқтириб қолганди чоғи,
менми, ё у мендан жиндек хафадай.

Салмоқлаб урушма мени, қари тол,
муҳаббат тош бўлди кўксимда ётиб,
атиргул, елкамдан қўлларингни ол,
тиканинг юракка кетди-ку ботиб…

Meni o’rab turgan borliq shu qadar betakror va ulug’vor, shu qadar daxlsiz va daxldor, shu qadar maftunkor va …sitamkor ediki, men uni anglashga urinib so’z aytish kasalini orttirib oldim. Bu ehtiyoj o’sib-ulg’ayib yuragimga azob beradigan bo’ldi. Balki, shoirlik shudir (Zebo Rahimovaning «So’z aytmoq iztirobi» essesidan. Uni mana bu sahifada o’qing).

Zebo RAHIMOVA
BIR MUAZZAM BAXT BO’LSA…

   Zebo Rahimova 1958 yili Qashqadaryo viloyatining Kitob tumanida tavallud topgan. 1981 yil Toshkent davlat universiteti (hozirgi O’zbekiston Milliy universiteti) ning jurnalistika fakul`tetini tugatgan. Tuman gazetasida, kitobsevarlar jamiyatida, tuman radiosida, Qaynarbuloq qishloq fuqarolar yig’inida, bir muddat respublika xotin-qizlar jurnali “Saodat”da ishlagan. She’rlari respublika matbuotida muntazam chop etib boriladi.

MASHRABONA

Gulyor gulbo’yingni istaram,
azobu o’yingni istaram,
yurakdan kelguvchi har lahza
zardiob suyingni istaram.

Ahli dil ishqini tush ko’rar,
qonda yor ko’z ochib ushkurar,
bu jonim janonni xush ko’rar,
yor seni, bir seni istaram.

Do’stu ag’yorga bir xonimiz,
jomi Jam ichida jonimiz,
kim bilar nedir imonimiz,
yor seni, bir seni istaram.

Nafsi sak azmoyish dastida,
goh ravza, gohi nor qasdida,
kezib dunning baland-pastida,
yor seni, bir seni istaram.

Asli “qolu balo” ahdimiz,
sho’ru shon, izzu joh, baxtimiz,
sindi ishq o’qidan shahdimiz,
yor seni, bir seni istaram.

Baloyi ishq tig’i parparon,
dil zardu chehramiz za’faron,
bevaqtu, besoat, nogahon,
yor seni, bir seni istaram.

Na yaxshi, na yomon, to’pini,
na kamu, na ko’stu, ko’pini,
na giyoh, na gulu, cho’pini,
yor seni, bir seni istaram.

Ne edim, kim edim, o’timni
o’n sakkiz ming olam taratding,
nechun uchun, ne uchun yaratding…
yor seni, bir seni istaram…

SAYR

Meni tun chaqirdi,
uyg’onib ketdim,
iliq bir shabboda tutdi qo’limdan,
hur nurlar mavjida bezovta bir sir,
hurkak kirpichalar chiqdi yo’limdan.

Oy to’lgan.
Kechaga hayrona boqdim,
singidim yellarning kulrang ta’miga,
barglar shitri bilan yer tomon oqdim,
qo’shilib ketdim men o’tlar namiga.

Tinchini buzdimmi,
sokin uzayib
oydinda yarqirar nimadir kulcha,
uyqusirab meni bag’riga bosdi
gulbargida dengiz mavj urgan gulcha.

Atriga aylanib taralib ketdim,
“men keldim”,
“bu menman”,
“ko’zlaringni och!”
Osmonga bosh qo’yib uxlardi kimdir,
balki u daraxtdir,
balki sim og’och…

Gapdon yaproqlardan yuksak, narida,
harir kulrang etak silkitardi to’r,
“keng bo’ling”,
“keng bo’ling”,
tinmay chaqirar,
yastangan,
nur bilan to’lgan dara, o’r.

Maysalarga qo’ndim,
shabnamlar ichdim,
qo’ng’izlar tushiga kirdim emaklab,
shu’laga osilib arg’umchoq uchdim,
so’ng qah-qaha otdim tunni ermaklab…

Etim jimirladi,
seskanib tushdim,
uyg’ondim,
“K — ye — ye — ng bo’ling!”…
kim u chaqirgan?!
“Senmisan?!” –
kanizak yulduzlar aro
xomush soch taragan oyga baqirdim.

“Sen kimsan?!” –
tahdidli to’zg’ir oydinlik,
bog’larga in qurgan mahzun shamollar,
“Sen kimsan?!” –
tobora uzoqlaydi un,
tun,
qadim oydinlik,
tebranar tollar…

* * *

Sayfiddinga

Bir muazzam baxt bo’lsa
o’ltirsak soyasinda,

Sen bo’lsangu Men bo’lsam
bu baxtning moyasinda,

ko’ngilni mahkam quchib
baxtning nihoyasinda

uyg’onsak, o’zni ko’rsak
Arshning poyasinda!

* * *

Tish yoradi ko’nglimda bir dard,
dalalarda mart shomi kezar,
yuragimni sening sog’inching,
azoblarning to’lg’og’i ezar.

Bog’chalarni bag’rimga bosib,
dalalarni keladi ichgim,
yulduz – fonuslarini osib
qosh qorayar,
sezmaydi hech kim.

Uzaygandan uzayadi yo’l,
ikki ko’zim o’ynaydi chopib,
biznikidan boshqa hamma uy
eshiklarin qo’yadi yopib.

Pardalar ham mudraydi,
shamol
yuragimni shivirlar ochib,
satrlardan sachragan xayol
she’rlarimni ketar opqochib.

Tong otadi, shomlar kechikar,
kun botadi, tonglar ichikar…
Tong oqarar, keladi ichgim,
qosh qorayar, sezmaydi hech kim…

* * *

Seni ko’rgim keldi, seni…
sensirab gaplashgim keldi daf’atan,
ko’nglimga qon kabi yotibdi sizib
ko’zim qarog’iga cho’kkan bir vatan.

Seni ko’rgim keldi, ko’kni to’ldirib
tirik arg’umchoqlar kuylagani payt,
turnajon, ko’nglimni ketma o’ldirib,
ketma,
ketma,
baxtli kunlarimga qayt…

Quchoqqa qizg’aldoq to’ldirib olib
bu kunlar ko’nglimni o’tadi yanchib,
kelmasang,
turnalar borar bir kuni
ko’nglimni tug’ kabi tumshuqqa sanchib…

* * *

Dunyolar moviydir, nasimlar moviy,
biz bilgan bilmagan ismlar moviy.
Bu rangin dunyoda ming yil chalg’ima,
takrorlar bir so’zni beshafqat roviy:
Dunyo bizdan o’tar,
bizlar — dunyodan…

Olam-ulkan daraxt, turlanadi Dil,
uzilgan har yaproq hayotning oti.
G’animat umrdan, g’animat dildan
hali ketmay turib tiriklik toti,
Dunyo bizdan o’tar
bizlar — dunyodan…

Kumush ko’ylagida to’lg’ongan ma’vo,
ey, gul kechalarning vobasta tani.
Mahbub nafasidan esgan hur sabo,
seni tilab bersa bir ko’ngli g’ani:
Dunyo bizdan o’tar,
bizlar — dunyodan…

Mezonlar qush kabi uchdi havoda,
kimsasiz xazonrez bog’larga bordim.
Bahaybat chinorlar poyida kezib,
bir jajji niholga ko’nglimni yordim:
Dunyo bizdan o’tar,
bizlar — dunyodan…

To’rt fasl na go’zal, omonat, Rabbim!
O’chgaydir bir kuni mening ham nomim.
Bu inja umrdan ne qolur unda,
ne bilan o’lchanur mening a’molim,
Dunyo bizdan o’tar,
bizlar — dunyodan…

Orzular moviydir, tuyg’ular moviy,
biz tuygan, tuymagan qayg’ular moviy.
Bu rangin dunyoda qancha chalg’ima,
takrorlar bir so’zni beshafqat roviy:
Dunyo bizdan o’tar,
bizlar – dunyodan…

* * *

Tinimsiz chorladi meni bu eshik,
kirdim, shu eshikdan mehr so’radim.
Dunyoning ko’ngli tor, hamyoni teshik –
gursillab ko’ksimni tepdi yuragim.

Tinimsiz chorladi meni bu eshik,
meni qiynayverdi kunlar atayin.
Meni qiynayverdi qiziquvchanlik,
kun sayin,
kun sayin,
kun sayin…

Tinimsiz chorladi meni bu eshik,
tiriklik komiga tosh kabi cho’kdim.
Bu uyning ichida hamma orzumni
yurakdan sug’urib, tuproqqa to’kdim.

Tinimsiz chorladi meni bu eshik…,
endi qanday chiqay, dov bermas yurak.
Haqqa haqiqatni so’ylash uchun tik
yo Rabbiy!
YO Rabbiy!!
chiqishim kerak!!…

* * *

Men sendan kechaman, ko’zlarimda yosh,
bu injiq ko’nglimni shunga ko’ndirdim.
Ayagin, umrimdan ketmagin bardosh,
sevdim-u, sevgimni o’zim o’ldirdim.

Bir qur qaradi-yu ketdi tutoqib
iforni yetaklab kelgan shabada,
u seni yoqtirib qolgandi chog’i,
menmi, yo u mendan jindek xafaday.

Salmoqlab urushma meni, qari tol,
muhabbat tosh bo’ldi ko’ksimda yotib,
atirgul, yelkamdan qo’llaringni ol,
tikaning yurakka ketdi-ku botib…