Назар Эшонқул, ҳеч шубҳасиз, янги жараён яратаётган адиб. Адабиётимизнинг кейинги авлодлари орасида тубдан ўсиб келаётган пойдор чўққиларидан бири. Бу адиб мисолида адабиётимизнинг бир жойда турғун эмаслиги, ундоқ бўлди, бундоқ бўп кетяпти деган илмона башоратларга зид ўлароқ унинг ўз қонунияти бўйича ўсиб, тараққий топиб, янги кенгликларга чиқаётганини урғулаш мумкин. Бошқача бўлиши ҳам мумкин эмас, чунки янгиланиш — адабиётнинг мазмун-моҳиятидаги замон ва шахс ўзгариши инъикоси бўлмиш ички ҳаракат ва бу ўтмиш адабиётини ёки адибларини инкор қилмайди, Davomini o'qish
Teglar: Nazar Eshonqul
Nazar Eshonqul. Go’ro’g’li. Roman. Jurnal varianti
Муаллифдан: Ушбу романга 90 — йилларнинг бошида сўнгги нуқта қўйилган эди. Шу сабабли асарда деворларини зах босган, қулаш арафасига келиб қолган, инсоннинг ботиний қувватини сўриш эвазига яшаган тузумнинг бадбўй ҳидлари анқиб турибди. Ўтган йиллар давомида мен асарни фақат таҳрир қилиш билан шуғулландим, холос. Неча бор уринмай, уни қайта ёзиш, воқеликни бошқа изга солишга кучим етмади. Ўтган йиллар ичида роман сифатида ўзини оқламайди деб, ичидаги баъзи бир бобларни мустақил ҳикоя сифатида эълон ҳам қилдим. Узоқ иккиланишлардан сўнг уни қайта тарзда яралган бўлса, ўша ҳолатда қолгани маъқул деган ҳулосага келдим. Ўзининг тириклигини, мавжудлигини исбот қилиб беролмаган, инсоннинг тириклиги ва мавжудлигини тан олмаган, инсонийлик шаън ва ғурурини хўрлаш ва ҳақоратлаш эвазига яшаган ўша мустабид тузумдан чиқариладиган кичик бир сабоқ бўлиб қолиши учунгина уни барибир эълон қилишга жазм этдим. Davomini o'qish
Nazar Eshonqul. Dajjolning tug’ilishi
ХХ аср ҳаётида иблис яшамоғи ва ғалаба қилмоғи учун барча қулайликлар, имкониятлар мавжуд эди: бу асрда диёнатли одамлар шусиз ҳам кам қолган, диёнат салкам эскилик сарқити сифатида қарала бошлаганди. Аллоҳ йўлидаги даъватлар ҳам диндорларнинг ўзаро келишмовчиликлари, фисқу фасодларга ўралашиб, заиф ва ишончсиз, зерикарли ва қотиб қолган тарзда давом этарди. Бундан ташқари, ХХ аср одамининг ички дунёси бўм-бўш эди. Ўзига, ўзликка ётлашишдан, маънавий таназзалдан иборат ушбу бўшлиқни иблисваччанинг даъватлари осонгина тўлдира бошлади. Davomini o'qish
Nazar Eshonqul. Tasavvurga dosh bersang bo’ldi.
Шоир Фахриёрнинг ушбу китоби олдинги «Аёлғу» тўпламининг узвий давоми. Фақат олдинги китобдаги айрим шеърларнинг ушбу китобга киритилгани биланмас ёки шоирнинг навбатдаги китоби чиқаётгани биланмас бу узвийлик. Балки шоир бу сафар ҳам «Аёлғу» даги шеър, сўз, образ борасидаги ўзига хос қарашни мустаҳкамлайди. Яъни бу марта ҳам шоир шеър ихлосмандларининг тасаввур чегараларини бузишга ҳаракат қилади, тўғрироғи, уларни шунга ундайди. Davomini o'qish
Ahmad A’zam. Yangi voqeliklar yaratayotgan adib.
Назар Эшонқул, ижодкорларни қилган камтарона хизматига қараб ўрин-ўрнига қўйиб гапириш гапириш ҳақиқат талабига айланганини назарда тутиб айтадиган бўлсак, ҳеч муболағасиз бадиий тафаккур ўзанларини янгилаб, аллақачон талай қисса ва ҳикоялари билан эътибор топиб, адабий жамоатчилик эътироф етилган, ёшига қарамай кўпларимиздан олдинга ўтган, шу олдинги қаторларда етакчи оқим дарғаларидан бири. Davomini o'qish
Bugun iste’dodli o’zbek adibi Nazar Eshonqul 50 yoshga to’ldi.
Ўзбек бадиий прозасининг истеъдодли вакилларидан бири Назар Эшонқулни муборак 50 ёши билан унинг чинакам мухлислари номидан самимий муборак этамиз. Бугун ёзувчининг номи янгиланаётган адабиётимизнинг ёрқин тимсолларидан бирига айланди. Миллий маънавиятимиз заминидан узилмай,дунё адабий тажрибаларини ўрганишдан қўрқмай ижод қилаётган дўстимизга узоқ умр,янги-янги асарлар яратишни тилаб қоламиз.
Davomini o'qish
Nazar Eshonqul: Iste’dod — yaratganning nigohi
Ҳазрат Нақшбанд “қўлинг ишда, кўнглинг Оллоҳда бўлсин” деганида, шунчаки тақводорликни назарда тутмаган. Балки завқни назарда тутган. Чунки инсон қўли билан нарса яратаётган пайтдаги завқ Оллоҳнинг олам ва нарсаларни яратиш завқи билан уйғунлашсагина, бу қониқиш коинот билан уйғунлашади. Мен Нақшбандий ҳикматини шундай тушунаман. Ҳайратланмай қўйиш нимани билдиради? Бу ўша жамиятда ижод, яратувчилик, адолат, эртанги кунга умид, инсоний ҳиссиётлар ўлганини билдиради. Инсон Яратганнинг яратиқларидан ва ўзи яратганлардан завқ ҳамда ҳайратга тушади. Ана шу завқ ва ҳайрат айни пайтда ҳайратланувчига қувват ва куч беради. Ҳайрат ижоднинг бошланиши, яратишнинг бошланишидир. Davomini o'qish
Nazar Eshonqul. Ma’naviyatimizni ko’z qorachig’imizdek asraylik
«Маърифат гулшани» газетасида адабиётдаги ахлоқсизликлар ҳақидаги мақола босилгандан кейин ўзбек матбуоти ва интернет тармоғи саҳифаларида бошланган баҳс-мунозара давом этмоқда. Ахлоқсизликни тарғиб этувчи китоблар муаллифларини ҳимоя қилувчилар ҳам пайдо бўлди. Бу ҳимоячиларнинг айримлари танқид қилинган муаллифларни юртдошлик,яъни бир тумандан ёки қўшни тумандан эканликлари сабаб уларнинг илтимосларини рад этолмай баҳсга киришга мажбур бўлган бўлсалар,яна бирлари ҳатто бир мунча муддат аввал ўзлари адабиёт газетасида ахлоқсиз китоблар кўпайиб боряпти деб бонг уриб мақола ёзганларини унутиб,узоқ йиллар ахлоқсиз китоблар муаллифи билан шахмат ўйнаб юргани учунгина «шатранждошлик» туйғусидан келиб чиқиб ҳимоя қилмоқда. «Карвон қўнғироғи» газетаси эса «шов-шув»дан фойдаланиб тиражини кўпайтириш мақсадида ахлоқсиз китоблар муаллифларини ҳимоя қилаётганларга саҳифа ажратмоқда. Бу газетани ўртага ташланган масаланинг моҳияти умуман қизиқтирмайди. Davomini o'qish
Nazar Eshonqul. Qultoy
Ҳикоя қаҳрамонининг номи Улжон. У мол изидан таёқ судраб, умри қиру адрларда ўтаётган барзанги бир йигит. Улжон шу қадар ҳайвонлашганки, одамга ҳам молдан паст назар билан қарайди. Хотин зотини ҳақоратлаш ва уришдан ич-ичдан мароқланади (Иброҳим Ҳаққулнинг «Эврилиш товуши» мақоласидан). Davomini o'qish
Nazar Eshonqul. Federiko Garsia Lorka.
Лорка шеърияти аср бошида адабиётда, тасвирий санъатда, мусиқада юзага келган. Ўз олдиларига санъатни янги босқичга кўтариш, унга янги шакл, янги мазмун бахш этишдек мақсадни қўйган Пабло Пикассо, Поль Элюар, Андре Бретон, Гийом Аполлинер ва бошқа ижодкорларнинг асарлари билан бир сафда туради. Нафақат асарлари, бу одамларнинг тадқирлари, маслаклари, ҳаёт тарзлари ҳам ўхшаш. Davomini o'qish
Nazar Eshonqul. Borxes. Esse
Борхеснинг асарларини ўқиган киши «энг муҳим масалалар» деб тортишаётган, бир-биримизни ғарбпарасту шарқпарастликда айблаётган мунозаралар ўта жўн баҳслар эканига амин бўлади; то истеъдод бўлмас экан, у шарқчи ҳам, ғарбчи ҳам бўлолмайди. Истеъдод бор жойда эса жўғрофия ўз моҳиятини йўқотади, у миллий бўлиш билан бирга умуминсоний бўлади. Ҳар қалай, Борхесни ўқиш адабиётнинг бани башар мулки эканига яна бир бор ишонтиради. Davomini o'qish
Назар Эшонқул. Китоб сеҳри
Китоб сеҳри ҳақида кўплаб гапириш мумкин: лекин энг муҳими шуки, китоб сеҳри тушган қалб сеҳрли қалб – у мўъжизалар яратишга, ҳеч бўлмаганда мўъжизалар яратилишага ҳисса қўшишга қодир қалбдир. Davomini o'qish