Shavkat Jo’rabek. She’rlar

014

  Шу йилнинг бошида сайтимизда истеъдодли ёш шоир Шавкат Жўрабек шеърлари билан  таништирган эдим.  Кейинчалик  шоир укам билан суҳбатлашганда,  шу пайтгача ёзган айрим шеърларидан қониқмаслигини  билдим.  Унга ёзганидан кўнгли қониққан  ижодкор охир-оқибат мағлуб бўлишини айтдим. Ичимда унинг изланишларига Яратгандан рағбат сўрадим.  Куни-кеча Шавкатдан яна бир туркум шеър  олдим. Уларни мамнуният билан сизга тақдим этаман.

03
Шавкат Жўрабек
САФАРИ ҚАРИДИ ХАЁЛЛАРИМНИНГ
Шеърлар
012

Шавкат Жўрабек – 1983 йил 25 февралда Бухоро вилояти Когон туманида таваллуд топган. Унинг “Иккимиздан қолган хотира” номли илк китоби 2014 йил нашр этилган. Шеърлари республика газета ва журналларида чоп этилиб келинмоқда.

012

БИРИНЧИ КИТОБ

Биринчи китобим.06
Ҳавасдир?
Балким?!
Ундан бир тоза сўз топгим келади.
Биринчи китобим,
Хатоим маним,
Гоҳ уни тандирда ёққим келади!..
Биринчи китобим,
Севги, эҳтирос,
Арзир-арзимасга ёзаверганим.
Биринчи китобим —
Ҳайф кетган қоғоз,
Тўпори —
Беҳуда тўзаверганим.
Қўлимга олибоқ китобим шу он,
Ўзимга таскин-ла айлайман хитоб:
Биринчи китобим, яхшими, ёмон,
Менга шоир номин берган илк китоб.
Биринчи китобим — биринчи китоб!

ВАТАН

Гар сендан нолисам уволдир умрим,
Сен билан пайдодир қудратим, қурбим,
Ҳар қарич хокингни кўзимга сурдим,
Ғубор-гардларингни севаман, Ватан!

Тоза тупроғингга йўламас хатар,
Озод осмонингда порлагай қамар,
Навоийдан Ориф Абдулло қадар
Баёт-байтларингни севаман, Ватан!

Боболардан мерос — номус, ор, ғурур,
Биздан авлодларга элтасан сурур,
Толеингга мудом бахш айлаган нур
Ёрқин манглайингни севаман, Ватан!

Чора ахтармасман ўзимга четдан,
Истиқлолинг мурод-мақсадга етган,
Ҳар бир нафасимга ҳаёт бахш этган
Тирик дардларингни севаман, Ватан!

ШУКРОНА АЙТ!

Сажда айла! Чўк муқаддас тупроққа тиз,
Қолдир кўнгил кўчасида нурафшон из,
Ўзлигингни қилмоқ учун бир лаҳза ҳис,
Шошил, дўстим, шукрона айт, шукрона айт!

Ўтган кунинг, бугунга боқ, эртангга боқ,
Йўлларингда ёнсин умид янглиғ чироқ,
Токи олам ичра бордир васлу фироқ,
Шошил, дўстим, шукрона айт, шукрона айт!

Кин, ғаразлар қалбни айлар ночор, юпун,
Иймонингни иблислардан асра бутун,
Муқаддас юрт келажагин кўрмоқ учун,
Шошил, дўстим, шукрона айт, шукрона айт!

Болам дея, юртим дея куйган бу эл,
Данагидан мағзин устун қўйган бу эл,
Миллатини, ўзлигини суйган бу эл,
Шошил, дўстим, шукрона айт, шукрона айт!

Осмонимиз ўртанмасин дард аламда,
Она Ерни суйдим, жон бор то танамда,
Бундан ортиқ не керакдир? Ҳар қадамда,
Шошил, дўстим, шукрона айт, шукрона айт!

ЧУМЧУҚЛАР…

Ўтроқи қушларга қиламан ҳавас,
Изғирин, совуқдан кетмаслар учиб.
Ошёнин билишар чўнг ва муқаддас,
Яшарлар осмону фалакни қучиб.

Хиёнат қилишмас ўлгунича то,
Шаънига туширмас заррача бир доғ.
Маломат тошини отишмас, илло
Улар бир-бирига қазимайди чоҳ.

Тариқсиз ўтсада, кунлари – беғам,
Тоқатда сабрли, нафсига собит.
Шу жиккак жуссада, шижоат билан,
Ўз инин асрашга туришар зобит.

Нақадар беозор, мўъжаз мавжудот,
Шу қадар файзиёб… ҳайратим ошар.
Чумчуқлар мақсадсиз қоқишмас қанот,
Чумчуқлар беҳуда чирқ этмай яшар.

Тонг-саҳар чуғурлаб куйлашар қўшиқ,
Қалбимни маҳлиё айлар ширин сас.
Ҳавасим келмасин, айтингиз, нечук.
Ўтроқи қушларга қиламайин ҳавас?..

САДОҚАТ

Садоқат — қувончдир!
Титраган дил, лаб,
Меҳр-муҳаббатга эришмоқ, висол.
Садоқат шундайки, Милиард йиллаб,
Қорни қучиб турган чўққилар мисол.

Садоқат — ишончдир!
Йўқламас кинни,
Ҳаётнинг рангба-ранг нафаси, таъми.
Садоқат шундайки, Она заминни,
Ўраб авайлаган озон қатлами.

Садоқат — баҳордир!
Гуллар эрта-кеч,
Инсоннинг беғубор болалигидай.
Садоқат кўнгилдан айрилмайди ҳеч,
Эт билан тирноқнинг оралиғидай.

Садоқат — Қуёшдир!
Само гулхани,
Нуридан унган ер тупроғи, тоши.
Садоқат — гўёки тўлган ой каби,
Тугаб бораётган ернинг бардоши…

КУЗ ВА БАҲОР ОРАЛИҒИДА…

Вафо ФАЙЗУЛЛОга назира

Юрак ишқдан тағин қувонди,
Куйган эди аввал доғида.
Қалбда таниш ҳислар уйғонди,
Куз ва баҳор оралиғида.

Шаббодалар беҳадик елди,
Ўзни тоблаб офтоб тиғида.
Оқ орзулар қоплади ерни,
Куз ва баҳор оралиғида.

Зулмат ёди уйғонмас, карахт,
Оймоманинг пора дилида…
Куртак отди барг тўккан дарахт,
Куз ва баҳор оралиғида.

Армон ўзин ошкор этганди,
Хотиротлар қорачиғида.
Қалбда қорлар эриб кетганди,
Куз ва баҳор оралиғида.

Соғинч эзар маъюс кўнгилни,
Қўшиқ бошлаб қушлар тилида.
Кўрганмисиз гуллаган гулни
Куз ва баҳор оралиғида?..

* * *

Кўрдим, борарди бир чумоли беҳол,
Таширди бир буғдой донасин қирдан.
Босиб олмоқликни қилгандим хаёл,
Оллоҳнинг қудратин эсладим бирдан.

Ризқим илинжида чопсам беҳадик,
Талпинсам ҳар лаҳза луқма, донимга.
Ногоҳ хатар етса чумоличалик,
Кимдир ачинарми манинг жонимга?!.

ОҚШОМ СЕҲРИ

Шамол дарахтларнинг япроғин силар,
Чайқалади шохлар ўнг-у сўл томон.
Қуёш нури теккан барглар қалтирар,
Осмон жисми ичра жимирлайди жон.

Чақмоқлар қамчилар булут галасин,
Тўкилади ерга ундаги кўз ёш.
Адрлар устида ёмғир тўдаси,
Кўлмакни ойнадек ёритар Қуёш.

Кўк узра саф тортар турналар қатор,
Ўсма тортган қизнинг қошидай ёли.
Қуёш ҳам чўкади пастга беқарор,
Қизаради уфқ тандир мисоли.

Сут эмган гўдакдек тўйинар дала,
Шодон чуғурлашар нағмагар қушлар.
Аллалайди оқшом кун ботган палла,
Ер уйқуда кўрар самовий тушлар…

* * *

Тонгга пешвоз чиқди она Табиат,
Ёмғир ёғар эди майин, бежирим.
Томирида кезиб яшноқ бир ният,
Майсалар сочини силкитарди жим.

Солиҳ банда каби қироат этиб,
Шивирлар мусофир, ғариб шамоллар.
Хотиралар узра маҳзун бош эгиб,
Фурсатни титкилар сарғиш хаёллар.

Қуёш гоҳ беркиниб, гоҳо нур сочиб,
Кечаю кундузни бир-бир варақлар.
Меҳнаткаш қўлларин дуога очиб…
Бомдодни қаршилар мўмин дарахтлар.

Айрилиқ излари қолган кўчалар
Юракка улайди йўлнинг сўнгини.
Ер раҳмат сувига бағрин бўшатар,
Булутлар бўшатар тўлган кўнглини…

СЕВАМАН ДЕНГ

Пинҳон севиб, санайсиз кунни,
Авраб дилда қўпган жунунни,
Баъзан, тонгга улайсиз тунни…
Севаман деган, ҳали кеч эмас!

Муҳаббатнинг кўнгил пок, нафис,
Дилда ҳижрон қолдирмасин из,
Ўтинч ила боринг, чўкиб тиз
Севаман денг, ҳали кеч эмас!

Сочинг дилдан таралган нурни,
Хор айламанг бахту сурурни,
Ғам ютганча, енгиб ғурурни
Севаман денг, ҳали кеч эмас!

Орзу айланг бедор бўлмакни,
Дарё билманг жимжит кўлмакни,
Захга бериб ётманг кўкракни,
Севаман денг, ҳали кеч эмас!

Ишқ аҳлига ёр экан армон,
Баҳорингиз бўлмасин хазон,
То бор экан танангизда жон,
Севаман денг, ҳали кеч эмас!

ЮСУФ АЛАЙҲИССАЛОМ ҚИССАСИ

Отаси суярди кенжа ўғлини…
Ҳажрида ёш тўкиб йиғларди юм-юм.
Сўндирмоқ бўлишди дилда чўғини,
Бироқ, умидини узмади бир зум.

Ўлдирмоқ бўлишди уни оғалар,
Баджаҳл, бадният, иймонлари қулф.
Оллоҳ амри билан чекинди хатар,
Яна тирик қолди пайғамбар Юсуф.

Тўзғитиб зулматнинг ғализ пардасин,
Ногоҳ етиб келди қандайдир паноҳ.
Гарчанд ташна эди қонга ғараз, кин,
Гарчанд тубсиз эди Юсуф ётган чоҳ…

Сўнгра пайғамбарни қулдек сотдилар,
Парвардигор эди бу сирдан огоҳ.
Оғалар ғариблик заҳрин тотдилар,
Юсуф ўзга юртда бўлди шаҳаншоҳ.

Ушалди умидга бурканган орзу,
Фарзандин хуш атри бўлганда раво.
Юсуф дийдоридан таралган ёғду,
Яъқубнинг кўзиган нур этмиш ато…

Дерлар: кушойишлар калити – сабр,
Тириклик сабр ила ёришган кундир.
Бандаси қанчалар қилмасин макр,
Оллоҳнинг тадбири ундан устундир!..

НИМА ҚИЛАМИЗ?

Болдай туюлади – ичсак ҳам заҳар,
Ҳар кун ғайб мулкидан кутгаймиз хабар,
Беғаму беорлар учраса агар,
Ғашлаймиз кўнгилни…
Нима қиламиз?

Бўйсунмас замоннинг расму русмига,
Интилар зулматдан соғинч субҳига,
Ҳамиша тошбағир тақдир ҳукмига
Ташлаймиз кўнгилни…
Нима қиламиз?

Токи тан ўлса ҳам қайтсин ҳаётга,
Ўлгунча талпинар Ёлғиз нажотга,
Ёвуз ақл билан қирғинбаротга
Бошлаймиз кўнгилни…
Нима қиламиз?

Бири икки бўлмас, доим бири кам,
Икки дунё бўлар, баъзан бир қадам,
Чил-чил синганда ҳам, бўшаганда ҳам
Асраймиз кўнгилни…
Нима қиламиз?

* * *

Ой нурин кулбага эриниб
Таратар,
Сукунат ҳукмрон.
Термулиб оловли жилвага
Ҳасратин тўкади бир жувон.

Жувоннинг заъфарон рангин жим
Ёритар шам нури қийналиб.
Сизарди оловли кўзидан
Шамнинг кўз ёшлари ийманиб.

Дераза томондан шаббода
Кезарди уй ичра оҳиста.
Титкилар хотира дафтарин
Энг ширин туйғулар олисда.

Хотира жонланар бир нафас,
Ажиб ҳис жумбушга келади.
Шам нури жувонга рақс этар,
Кулбада ёруғлик кезади.

Бу кулба ичида армон бор,
Бор жувон қалбида бир савол.
Ўлтирар келгандек дунё тор —
Кулбанинг ичида бир аёл…

* * *

Кутилмаган бир фалокат содир бўлгандай,
Ҳар ғанимат кўнгил йиғлаб, оҳ чекар беун.
Бу валангор муҳит ичра нечук ўртанмай?
Бу қорайган аросатда куйинмай нечун?

Эгик бошлар кўтарилмас бир зум баландга,
Ҳар қадамда кезиб юрар совуқ нафаслар.
Хусуматлар пучмоғида олар аланга,
Жисмимизни ёндиргувчи ҳою ҳаваслар.

Чорасизлик қуршовида қолган чоралар
Ҳароратсиз гўшаларда жимжит сурар ўй.
Илдизидан жудо бўлган ночор новдалар
Бехавотир самоларга чўзармикан бўй?

Ҳануз ғараз, нафс қақшатар дилни, суякни,
Ҳануз иблис тузоғида типирчилар қалб.
Шовқинзорга одатланган ёлғиз юракни
Сукунатнинг сокин бағри айлармикан жалб?

Вайронадай тўзғиб ётар арзу самода
Кули кўкка совурилган боқий тараннум.
Меҳр қўли ҳам муаллақ қолмиш ҳавода,
Қайда қолди сохталикдан безган табассум?

Қани кўнгил мақомига бориб етганлар,
Ҳақ ҳукмини ҳар нарсадан билгувчи азиз?
Димоғлари ғализ ҳидга тўлиб кетганлар
Пок, илоҳий ишқ атрини этолгайми ҳис?

Оқибатни кўролмаган умримиз аро
Бир кун юзлар қибла томон қаратилгайдир.
Ҳар саволга Ғайбдан келар ўтли бир нидо:
“Поклик, фақат, поклар учун яратилгайдир…” *

*Охирги сатр Қуръондаги бир оятга ишора.

СОҒ КЎНГИЛДА ХУДО ЯШАЙДИ...

Ногиронлик надир?
Мендан сўр,
Не нуқсонлар кўзлардан ниҳон.
Кимларнингдир кўзи очиқ — кўр,
Кимларнингдир қалби ногирон.

Ҳаётида нур кўрмагандек,
Қалби кўрлар қилсинлар армон.
Бу дунёси нақшинкордир, лек,
У дунёси вайрондан вайрон.

Кўрмайсанми ён-атроф — забун,
Шайтонқилиқ, тўнғизфеъллардан.
Кўнгли соғлар борлиги учун,
Баҳор қайтар олис ерлардан.

Ўзни ноқис билма ҳеч қачон,
Дунё шудир — доим бири кам.
Ошиқ диллар мажруҳдир азал,
Дардсиз бўлмас шоир зоти ҳам.

Ҳақ нури бор ғамгин дилларда,
Суйганига дард бергай Худо.
Қўл-оёқдан айирганда ҳам,
Соғ кўнгилдан қилмасин жудо.

Ўкинмагин, тоқатинг тўлса,
Дилга бир кун бахт гул қадайди.
Соғлом танда соғ ақл бўлса,
Соғ кўнгилда Худо яшайди…

СЕВАРМАН

Бир-бир тердим Худо берган ризқимни,
Ўзимни йўқотиб топдим ишқимни,
Шавкат деб атарлар гарчанд исмимни,
Мен Сизни шонимдан ортиқ севарман.

Гулзорни таърифлаб бўларми гулсиз?
Ким чўғни тутолгай кафтида кулсиз?
Фурсатлар қошида ҳорғин чўқиб тиз,
Сизни ҳар онимдан ортиқ севарман.

Ахтардим кўнглимда ўсган бир ҳисни,
Новдадай ҳар нафас туйдим илдизни,
Дунёда энг ёруғ дунёдай Сизни
Икки жаҳонимдан ортиқ севарман.

Жунун саҳросида кездим беқарор,
Борлиғим сиз томон талпинар, эй, ёр,
Сизни кўнглим ҳолин айлаган ошкор
Байту баёнимдан ортиқ севарман.

Умрим поймонаси бир кун тўлса ҳам,
Руҳ мангу яшайди вужуд сўлса ҳам.
Бир жонга бир ўлим, ширин бўлса ҳам,
Мен сизни жонимдан ортиқ севарман.

* * *

Севги ўткинчидир, оҳлар — омонат,
Жароҳат, аламлар, доғлар — омонат,
Дилни ишқ ўртаган чоғлар — омонат,
Сиз менга дўст каби ёқасиз, холос.

Муҳаббат йўллари туюлгай йироқ,
Озор бергай оний айрилиқ, фироқ,
Сизни кўргим келар ҳар лаҳза, бироқ
Сиз менга дўст каби ёқасиз, холос.

Дўст меҳри энг сўнгги паноҳ эмасми?
Бетаъма нигоҳлар гувоҳ эмасми?
Дўстликдан ортиғи гуноҳ эмасми?
Сиз менга дўст каби ёқасиз, холос.

Гарчи бўйсунамиз юрак амрига,
Хиёнат бегона кўнгил аҳлига,
Дўстона муҳаббат бўлса, майлига,
Сиз менга дўст каби ёқасиз, холос.

Ҳуда-беҳудага қилмасмиз араз,
Дилда қарор топмас ўткинчи ҳавас,
Кўнгиллар кўнгилга яқин, ҳар нафас
Сиз менга дўст каби ёқасиз, холос.

Дўстлик муҳаббатга айланса агар,
Дўст бўлдик бизлар тўй ўтгунга қадар,
Бош эгиб айтасиз ҳар шому саҳар:
— Ахир, биз дўст эдик, дўст эдик, холос…

КЎНГИЛ ҚАРИМАЙДИ…

Дилдан қайғу, қувонч ариб кетса ҳам,
Фурсат боримизни ғажиб кетса ҳам,
Биз кўнгил қўйганлар қариб кетса ҳам,
Кўнгил қаримайди, кўнгил қаримас!

Ҳақиқат ахтарар, баъзан, хатодан,
Қаро ерда туриб сўйлар самодан,
Бизга меърос ўшал Одам Атодан
Кўнгил қаримайди, кўнгил қаримас!

Орзу-армон эрур Ёрнинг висоли,
Ишқнинг гоҳ тўлин ой, гаҳи ҳилоли,
Уммон тубидаги дурлар мисоли
Кўнгил қаримайди, кўнгил қаримас!

Ишқу муҳаббатдан бўлгандир пайдо,
Тинмай бошимизга ёғдирар савдо,
Ҳатто, малоикни айлаган шайдо
Кўнгил қаримайди, кўнгил қаримас!

Тош узра ўйилгай бир кун исмимиз,
Зеро, биз Бутуннинг битта қисмимиз,
Қартайиб кетса ҳам буткул жисмимиз,
Кўнгил қаримайди, кўнгил қаримас!

АГАР СИЗ ОЛЛОҲГА ШУКР ҚИЛСАНГИЗ

Эй, мўмин-муслимлар, Одам авлоди,
Осмонга етгайдир олам фарёди,
Хаёлдан ўчмагай жаннатнинг ёди,
Агар сиз Оллоҳга шукр қилсангиз.

Саждага бош қўйинг, ёш тўлса кўзда,
Юракда бори акс этади сўзда,
Тангрининг қудратин ҳис этиб ўзда
Агар сиз Оллоҳга шукр қилсангиз..

Бедорлик бахш этар Қадрнинг туни,
Сабрдан саботни изланг ҳар куни,
Миналҳақ десангиз топгайсиз Уни,
Агар сиз Оллоҳга шукр қилсангиз.

Дилни поклагувчи азобингиз бор,
Гуноҳдан юз бурган савобингиз бор,
Сўнгги кун ҳукмига жавобингиз бор,
Агар сиз Оллоҳга шукр қилсангиз.

Сабру тоқат айланг, камдан нолиманг,
Хасталик келган ҳар дамдан нолиманг,
Ҳақ ато айлаган ғамдан нолиманг,
Агар сиз Оллоҳга шукр қилсангиз.

Гар бало ёғилса иймондир қалқон,
Жонлар аросатда бўлмагай сарсон,
Ҳақдан “лаббайк” келар, “Ё, Раб” деб ҳар он
Агар сиз Оллоҳга шукр қилсангиз.

САФАРИ ҚАРИДИ ХАЁЛЛАРИМНИНГ

Илоҳий сурурдан чунон завқ олиб,
Тўрт мисра шеър ёзмоқ этдим ихтиёр.
Вужудим руҳланиб, руҳим жонланиб,
Завқу шавқ ҳушимни этди беқарор.

Жаннатий боғларда кезиб юрагнди,
Туйғулар парқини чиқариб қанот.
Таассуф, бир ширин туш эди бари,
Ногаҳон эгардан тушди хаёлот.

Сафари қариди хаёлларимнинг,
Ул беҳишт манзилган қайтмас, эҳтимол…
Чўчитиб қўйганди илҳом парийсин,
Ногаҳон эшикни кенг очган шамол.

* * *

Бир қарасанг — фаросатдан сўзлайди у,
Бир қарасанг — ибодатдан холи иймон.
Туғилганда қадам босиб улғайди-ю,
То ўлгунча тили билан чопар инсон.

Ҳечам пастлаб юролмайди дор ўлгурдан,
Сўзи ғийбат, ўзи ғийбат, кибри осмон.
Гар бошига бало келса тил қурғурдан,
Оёқларин қўлга олиб қочар инсон.

Эзгу зотлар бир-бирини излаб топмас,
Нобакорлар бир-биридан топгай нишон.
Кир кўнгиллар мулки ичра тонглар отмас,
Бир-бирига то ҳануз тош отар инсон.

Гоҳ қон сўргай, гоҳ нон сўргай, кўнгил сўргай,
Савобини ошкор қилгай, айбин ниҳон.
Умр кўргай, ҳузур кўргай, жафо кўргай,
Босар йўлин баъзан кўрмай қолар инсон.

Гўзал меҳру оқибатлар бўлса увол,
Билмас надир яхши-ёмон, фойда-зиён.
Ором олмай, гоҳ қўлига олгай қурол,
Аммо, одам номин қачон олар инсон?!.

ҚАНАҚА ЗАМОН БУ?..

Водариғ, садақа тилаган қўлмас,
Садақа узатган қўл қалтирайди.
Одил ИКРОМ

Қанақа замон бу?
Ҳақиқат билмас,
Товонга суқулиб қил қалтирайди.
Дейдилар:
Ҳақиқат букилар, синмас,
Ҳақиқатни сўзлаб тил қалтирайди..

Қанақа замон бу?
Заиф ҳукмрон,
Аёлнинг макридан ер қалтирайди.
Ё балким келдими охира замон,
Оҳунинг олдида шер қалтирайди?

Қанақа замон бу?
Мағрурлик сўлса,
Қоядан думалаб тош қалтирайди.
Эркаклар аёлнинг ишини қилса,
Ҳатто-ки самода арш қалтирайди.

Қанақа замон бу?
Уч қуйруғи йўқ,
Ҳаво, сув, оташ ва гил қалтирайди.
Олимлари танбал,
Шоирлари тўқ,
Бемаъни сўзлардан дил қалтирайди…

ЙИРОҚ БЎЛСИН, МАЙЛИГА, ОСМОН…

Гоҳ юксаклик мени айлар лол,
Гоҳ мағрурлик танг қилгай ҳолим.
Жисмим ерда судралар беҳол,
Осмонларда кезар хаёлим.

Талпинаман жаннатий нурга,
Фалак менга ато айлар ризқ:
Юрагимнинг осмони узра
Тиним билмай қанот қоқар ишқ.

Ерда юрсам — оғриб кетар жон,
Товонга ер ботар тош янглиғ.
Йироқ бўлсин, майлига, осмон,
Аммо, нега ер бунча қаттиқ?!..

ИШҚ ҲАҚИДА ЁЗМАЙ ҚЎЙГАНМАН…

Совуқ кундан баҳор сўраманг,
Қаро тундан наҳор сўраманг,
Кўнгил сўранг, ашъор сўраманг,
Ишқ ҳақида ёзмай қўйганман.

Дилда не бор, тўкай борини,
Тингланг қалбим оҳу зорини,
Ёзайин деб дил хуморини,
Ишқ ҳақида ёзмай қўйганман.

Субҳидамдан сабони сўранг,
Шамоллардан садони сўранг,
Гуноҳлардан жазони сўранг,
Ишқ ҳақида ёзмай қўйганман.

Айрилиққа кўнмагай кўнгил,
Бирён эдим зулмидан — бедил,
Юрак синди ҳажрида чил-чил,
Ишқ ҳақида ёзмай қўйганман.

Юрагимни ўйганман — эзиб,
Сўнг қоғозга қўйганман ёзиб.
Севишимни қолманг деб сезиб,
Ишқ ҳақида ёзмай қўйганман.

АЁЛИ БОР УЙНИНГ…

Хотиринг жам бўлар кирган заҳотинг,
Дилингда ҳаловат топади қарор.
Гулларга бурканар умринг, ҳаётинг,
Аёли бор уйнинг фариштаси бор.

Арзигай — жонингни айласанг фидо,
Қишда ҳам кўнглингда яшнаса баҳор.
Бахтинг камалакдай бергуси жило,
Аёли бор уйнинг фариштаси бор.

Кимдандир меҳрингни тутмасанг дариғ,
Лек аёл меҳрига — етти иқлим зор.
Зулматни нурафшон этган нур янглиғ,
Аёли бор уйнинг фариштаси бор.

Хом хаёллар билан кўнгил тўлмайди,
Токи кўнгил ичра кўринмагай ёр.
Аёли йўқ уйнинг файзи бўлмайди,
Аёли бор уйнинг фариштаси бор.

Орзуларинг кўкда парвоз этмайди,
Йўлдан уролмайди шайтон — нобакор.
Худонинг берган энг улуғ неъмати —
Аёли бор уйнинг фариштаси бор.

ҲАҚДАН КАРОМАТ БЎЛМАСА

Кўнгил кўзи бўлгай хира,
Инсоф, адолат бўлмаса.
Ризқинг улуғмасдир сира,
Сенда саховат бўлмаса.

Ҳар дамларинг нурсиз, — беун,
Соғлик, саодат бўлмаса.
Бўлмас сира бахтинг бутун,
Дилда ҳаловат бўлмаса.

Қалбингни эзмас дард-алам,
Кийну адоват бўлмаса.
Қўлга ололмассан қалам,
Ҳақдан каромат бўлмаса.

06   Shu yilning boshida saytimizda iste’dodli yosh shoir Shavkat Jo’rabek she’rlari bilan tanishtirgan edim. Keyinchalik shoir ukam bilan suhbatlashganda, shu paytgacha yozgan ayrim she’rlaridan qoniqmasligini bildim. Unga yozganidan ko’ngli qoniqqan ijodkor oxir-oqibat mag’lub bo’lishini aytdim. Ichimda uning izlanishlariga Yaratgandan rag’bat so’radim. Kuni-kecha Shavkatdan yana bir turkum she’r oldim. Ularni mamnuniyat bilan sizga taqdim etaman.

03
Shavkat Jo’rabek
SAFARI QARIDI XAYOLLARIMNING
She’rlar
012

Shavkat Jo’rabek – 1983 yil 25 fevralda Buxoro viloyati Kogon tumanida tavallud topgan. Uning “Ikkimizdan qolgan xotira” nomli ilk kitobi 2014 yil nashr etilgan. She’rlari respublika gazeta va jurnallarida chop etilib kelinmoqda.

012

BIRINCHI KITOB

Birinchi kitobim.
Havasdir?
Balkim?!
Undan bir toza so’z topgim keladi.
Birinchi kitobim,
Xatoim manim,
Goh uni tandirda yoqqim keladi!..
Birinchi kitobim,
Sevgi, ehtiros,
Arzir-arzimasga yozaverganim.
Birinchi kitobim —
Hayf ketgan qog’oz,
To’pori —
Behuda to’zaverganim.
Qo’limga oliboq kitobim shu on,
O’zimga taskin-la aylayman xitob:
Birinchi kitobim, yaxshimi, yomon,
Menga shoir nomin bergan ilk kitob.
Birinchi kitobim — birinchi kitob!

VATAN

Gar sendan nolisam uvoldir umrim,
Sen bilan paydodir qudratim, qurbim,
Har qarich xokingni ko’zimga surdim,
G’ubor-gardlaringni sevaman, Vatan!

Toza tuprog’ingga yo’lamas xatar,
Ozod osmoningda porlagay qamar,
Navoiydan Orif Abdullo qadar
Bayot-baytlaringni sevaman, Vatan!

Bobolardan meros — nomus, or, g’urur,
Bizdan avlodlarga eltasan surur,
Toleingga mudom baxsh aylagan nur
Yorqin manglayingni sevaman, Vatan!

Chora axtarmasman o’zimga chetdan,
Istiqloling murod-maqsadga yetgan,
Har bir nafasimga hayot baxsh etgan
Tirik dardlaringni sevaman, Vatan!

SHUKRONA AYT!

Sajda ayla! Cho’k muqaddas tuproqqa tiz,
Qoldir ko’ngil ko’chasida nurafshon iz,
O’zligingni qilmoq uchun bir lahza his,
Shoshil, do’stim, shukrona ayt, shukrona ayt!

O’tgan kuning, bugunga boq, ertangga boq,
Yo’llaringda yonsin umid yanglig’ chiroq,
Toki olam ichra bordir vaslu firoq,
Shoshil, do’stim, shukrona ayt, shukrona ayt!

Kin, g’arazlar qalbni aylar nochor, yupun,
Iymoningni iblislardan asra butun,
Muqaddas yurt kelajagin ko’rmoq uchun,
Shoshil, do’stim, shukrona ayt, shukrona ayt!

Bolam deya, yurtim deya kuygan bu el,
Danagidan mag’zin ustun qo’ygan bu el,
Millatini, o’zligini suygan bu el,
Shoshil, do’stim, shukrona ayt, shukrona ayt!

Osmonimiz o’rtanmasin dard alamda,
Ona Yerni suydim, jon bor to tanamda,
Bundan ortiq ne kerakdir? Har qadamda,
Shoshil, do’stim, shukrona ayt, shukrona ayt!

CHUMCHUQLAR…

O’troqi qushlarga qilaman havas,
Izg’irin, sovuqdan ketmaslar uchib.
Oshyonin bilishar cho’ng va muqaddas,
Yasharlar osmonu falakni quchib.

Xiyonat qilishmas o’lgunicha to,
Sha’niga tushirmas zarracha bir dog’.
Malomat toshini otishmas, illo
Ular bir-biriga qazimaydi choh.

Tariqsiz o’tsada, kunlari – beg’am,
Toqatda sabrli, nafsiga sobit.
Shu jikkak jussada, shijoat bilan,
O’z inin asrashga turishar zobit.

Naqadar beozor, mo»jaz mavjudot,
Shu qadar fayziyob… hayratim oshar.
Chumchuqlar maqsadsiz qoqishmas qanot,
Chumchuqlar behuda chirq etmay yashar.

Tong-sahar chug’urlab kuylashar qo’shiq,
Qalbimni mahliyo aylar shirin sas.
Havasim kelmasin, aytingiz, nechuk.
O’troqi qushlarga qilamayin havas?..

SADOQAT

Sadoqat — quvonchdir!
Titragan dil, lab,
Mehr-muhabbatga erishmoq, visol.
Sadoqat shundayki, Miliard yillab,
Qorni quchib turgan cho’qqilar misol.

Sadoqat — ishonchdir!
Yo’qlamas kinni,
Hayotning rangba-rang nafasi, ta’mi.
Sadoqat shundayki, Ona zaminni,
O’rab avaylagan ozon qatlami.

Sadoqat — bahordir!
Gullar erta-kech,
Insonning beg’ubor bolaligiday.
Sadoqat ko’ngildan ayrilmaydi hech,
Et bilan tirnoqning oralig’iday.

Sadoqat — Quyoshdir!
Samo gulxani,
Nuridan ungan yer tuprog’i, toshi.
Sadoqat — go’yoki to’lgan oy kabi,
Tugab borayotgan yerning bardoshi…

KUZ VA BAHOR ORALIG’IDA…

Vafo FAYZULLOga nazira

Yurak ishqdan tag’in quvondi,
Kuygan edi avval dog’ida.
Qalbda tanish hislar uyg’ondi,
Kuz va bahor oralig’ida.

Shabbodalar behadik yeldi,
O’zni toblab oftob tig’ida.
Oq orzular qopladi yerni,
Kuz va bahor oralig’ida.

Zulmat yodi uyg’onmas, karaxt,
Oymomaning pora dilida…
Kurtak otdi barg to’kkan daraxt,
Kuz va bahor oralig’ida.

Armon o’zin oshkor etgandi,
Xotirotlar qorachig’ida.
Qalbda qorlar erib ketgandi,
Kuz va bahor oralig’ida.

Sog’inch ezar ma’yus ko’ngilni,
Qo’shiq boshlab qushlar tilida.
Ko’rganmisiz gullagan gulni
Kuz va bahor oralig’ida?..

* * *

Ko’rdim, borardi bir chumoli behol,
Tashirdi bir bug’doy donasin qirdan.
Bosib olmoqlikni qilgandim xayol,
Ollohning qudratin esladim birdan.

Rizqim ilinjida chopsam behadik,
Talpinsam har lahza luqma, donimga.
Nogoh xatar yetsa chumolichalik,
Kimdir achinarmi maning jonimga?!.

OQSHOM SEHRI

Shamol daraxtlarning yaprog’in silar,
Chayqaladi shoxlar o’ng-u so’l tomon.
Quyosh nuri tekkan barglar qaltirar,
Osmon jismi ichra jimirlaydi jon.

Chaqmoqlar qamchilar bulut galasin,
To’kiladi yerga undagi ko’z yosh.
Adrlar ustida yomg’ir to’dasi,
Ko’lmakni oynadek yoritar Quyosh.

Ko’k uzra saf tortar turnalar qator,
O’sma tortgan qizning qoshiday yoli.
Quyosh ham cho’kadi pastga beqaror,
Qizaradi ufq tandir misoli.

Sut emgan go’dakdek to’yinar dala,
Shodon chug’urlashar nag’magar qushlar.
Allalaydi oqshom kun botgan palla,
Yer uyquda ko’rar samoviy tushlar…

* * *

Tongga peshvoz chiqdi ona Tabiat,
Yomg’ir yog’ar edi mayin, bejirim.
Tomirida kezib yashnoq bir niyat,
Maysalar sochini silkitardi jim.

Solih banda kabi qiroat etib,
Shivirlar musofir, g’arib shamollar.
Xotiralar uzra mahzun bosh egib,
Fursatni titkilar sarg’ish xayollar.

Quyosh goh berkinib, goho nur sochib,
Kechayu kunduzni bir-bir varaqlar.
Mehnatkash qo’llarin duoga ochib…
Bomdodni qarshilar mo’min daraxtlar.

Ayriliq izlari qolgan ko’chalar
Yurakka ulaydi yo’lning so’ngini.
Yer rahmat suviga bag’rin bo’shatar,
Bulutlar bo’shatar to’lgan ko’nglini…

SEVAMAN DENG

Pinhon sevib, sanaysiz kunni,
Avrab dilda qo’pgan jununni,
Ba’zan, tongga ulaysiz tunni…
Sevaman degan, hali kech emas!

Muhabbatning ko’ngil pok, nafis,
Dilda hijron qoldirmasin iz,
O’tinch ila boring, cho’kib tiz
Sevaman deng, hali kech emas!

Soching dildan taralgan nurni,
Xor aylamang baxtu sururni,
G’am yutgancha, yengib g’ururni
Sevaman deng, hali kech emas!

Orzu aylang bedor bo’lmakni,
Daryo bilmang jimjit ko’lmakni,
Zaxga berib yotmang ko’krakni,
Sevaman deng, hali kech emas!

Ishq ahliga yor ekan armon,
Bahoringiz bo’lmasin xazon,
To bor ekan tanangizda jon,
Sevaman deng, hali kech emas!

YUSUF ALAYHISSALOM QISSASI

Otasi suyardi kenja o’g’lini…
Hajrida yosh to’kib yig’lardi yum-yum.
So’ndirmoq bo’lishdi dilda cho’g’ini,
Biroq, umidini uzmadi bir zum.

O’ldirmoq bo’lishdi uni og’alar,
Badjahl, badniyat, iymonlari qulf.
Olloh amri bilan chekindi xatar,
Yana tirik qoldi payg’ambar Yusuf.

To’zg’itib zulmatning g’aliz pardasin,
Nogoh yetib keldi qandaydir panoh.
Garchand tashna edi qonga g’araz, kin,
Garchand tubsiz edi Yusuf yotgan choh…

So’ngra payg’ambarni quldek sotdilar,
Parvardigor edi bu sirdan ogoh.
Og’alar g’ariblik zahrin totdilar,
Yusuf o’zga yurtda bo’ldi shahanshoh.

Ushaldi umidga burkangan orzu,
Farzandin xush atri bo’lganda ravo.
Yusuf diydoridan taralgan yog’du,
Ya’qubning ko’zigan nur etmish ato…

Derlar: kushoyishlar kaliti – sabr,
Tiriklik sabr ila yorishgan kundir.
Bandasi qanchalar qilmasin makr,
Ollohning tadbiri undan ustundir!..

NIMA QILAMIZ?

Bolday tuyuladi – ichsak ham zahar,
Har kun g’ayb mulkidan kutgaymiz xabar,
Beg’amu beorlar uchrasa agar,
G’ashlaymiz ko’ngilni…
Nima qilamiz?

Bo’ysunmas zamonning rasmu rusmiga,
Intilar zulmatdan sog’inch subhiga,
Hamisha toshbag’ir taqdir hukmiga
Tashlaymiz ko’ngilni…
Nima qilamiz?

Toki tan o’lsa ham qaytsin hayotga,
O’lguncha talpinar Yolg’iz najotga,
Yovuz aql bilan qirg’inbarotga
Boshlaymiz ko’ngilni…
Nima qilamiz?

Biri ikki bo’lmas, doim biri kam,
Ikki dunyo bo’lar, ba’zan bir qadam,
Chil-chil singanda ham, bo’shaganda ham
Asraymiz ko’ngilni…
Nima qilamiz?

* * *

044

Oy nurin kulbaga erinib
Taratar,
Sukunat hukmron.
Termulib olovli jilvaga
Hasratin to’kadi bir juvon.

Juvonning za’faron rangin jim
Yoritar sham nuri qiynalib.
Sizardi olovli ko’zidan
Shamning ko’z yoshlari iymanib.

Deraza tomondan shabboda
Kezardi uy ichra ohista.
Titkilar xotira daftarin
Eng shirin tuyg’ular olisda.

Xotira jonlanar bir nafas,
Ajib his jumbushga keladi.
Sham nuri juvonga raqs etar,
Kulbada yorug’lik kezadi.

Bu kulba ichida armon bor,
Bor juvon qalbida bir savol.
O’ltirar kelgandek dunyo tor —
Kulbaning ichida bir ayol…

* * *

Kutilmagan bir falokat sodir bo’lganday,
Har g’animat ko’ngil yig’lab, oh chekar beun.
Bu valangor muhit ichra nechuk o’rtanmay?
Bu qoraygan arosatda kuyinmay nechun?

Egik boshlar ko’tarilmas bir zum balandga,
Har qadamda kezib yurar sovuq nafaslar.
Xusumatlar puchmog’ida olar alanga,
Jismimizni yondirguvchi hoyu havaslar.

Chorasizlik qurshovida qolgan choralar
Haroratsiz go’shalarda jimjit surar o’y.
Ildizidan judo bo’lgan nochor novdalar
Bexavotir samolarga cho’zarmikan bo’y?

Hanuz g’araz, nafs qaqshatar dilni, suyakni,
Hanuz iblis tuzog’ida tipirchilar qalb.
Shovqinzorga odatlangan yolg’iz yurakni
Sukunatning sokin bag’ri aylarmikan jalb?

Vayronaday to’zg’ib yotar arzu samoda
Kuli ko’kka sovurilgan boqiy tarannum.
Mehr qo’li ham muallaq qolmish havoda,
Qayda qoldi soxtalikdan bezgan tabassum?

Qani ko’ngil maqomiga borib yetganlar,
Haq hukmini har narsadan bilguvchi aziz?
Dimog’lari g’aliz hidga to’lib ketganlar
Pok, ilohiy ishq atrini etolgaymi his?

Oqibatni ko’rolmagan umrimiz aro
Bir kun yuzlar qibla tomon qaratilgaydir.
Har savolga G’aybdan kelar o’tli bir nido:
“Poklik, faqat, poklar uchun yaratilgaydir…” *

*Oxirgi satr Qur’ondagi bir oyatga ishora.

SOG’ KO’NGILDA XUDO YASHAYDI...

Nogironlik nadir?
Mendan so’r,
Ne nuqsonlar ko’zlardan nihon.
Kimlarningdir ko’zi ochiq — ko’r,
Kimlarningdir qalbi nogiron.

Hayotida nur ko’rmagandek,
Qalbi ko’rlar qilsinlar armon.
Bu dunyosi naqshinkordir, lek,
U dunyosi vayrondan vayron.

Ko’rmaysanmi yon-atrof — zabun,
Shaytonqiliq, to’ng’izfe’llardan.
Ko’ngli sog’lar borligi uchun,
Bahor qaytar olis yerlardan.

O’zni noqis bilma hech qachon,
Dunyo shudir — doim biri kam.
Oshiq dillar majruhdir azal,
Dardsiz bo’lmas shoir zoti ham.

Haq nuri bor g’amgin dillarda,
Suyganiga dard bergay Xudo.
Qo’l-oyoqdan ayirganda ham,
Sog’ ko’ngildan qilmasin judo.

O’kinmagin, toqating to’lsa,
Dilga bir kun baxt gul qadaydi.
Sog’lom tanda sog’ aql bo’lsa,
Sog’ ko’ngilda Xudo yashaydi…

SEVARMAN

Bir-bir terdim Xudo bergan rizqimni,
O’zimni yo’qotib topdim ishqimni,
Shavkat deb atarlar garchand ismimni,
Men Sizni shonimdan ortiq sevarman.

Gulzorni ta’riflab bo’larmi gulsiz?
Kim cho’g’ni tutolgay kaftida kulsiz?
Fursatlar qoshida horg’in cho’qib tiz,
Sizni har onimdan ortiq sevarman.

Axtardim ko’nglimda o’sgan bir hisni,
Novdaday har nafas tuydim ildizni,
Dunyoda eng yorug’ dunyoday Sizni
Ikki jahonimdan ortiq sevarman.

Junun sahrosida kezdim beqaror,
Borlig’im siz tomon talpinar, ey, yor,
Sizni ko’nglim holin aylagan oshkor
Baytu bayonimdan ortiq sevarman.

Umrim poymonasi bir kun to’lsa ham,
Ruh mangu yashaydi vujud so’lsa ham.
Bir jonga bir o’lim, shirin bo’lsa ham,
Men sizni jonimdan ortiq sevarman.

* * *

Sevgi o’tkinchidir, ohlar — omonat,
Jarohat, alamlar, dog’lar — omonat,
Dilni ishq o’rtagan chog’lar — omonat,
Siz menga do’st kabi yoqasiz, xolos.

Muhabbat yo’llari tuyulgay yiroq,
Ozor bergay oniy ayriliq, firoq,
Sizni ko’rgim kelar har lahza, biroq
Siz menga do’st kabi yoqasiz, xolos.

Do’st mehri eng so’nggi panoh emasmi?
Beta’ma nigohlar guvoh emasmi?
Do’stlikdan ortig’i gunoh emasmi?
Siz menga do’st kabi yoqasiz, xolos.

Garchi bo’ysunamiz yurak amriga,
Xiyonat begona ko’ngil ahliga,
Do’stona muhabbat bo’lsa, mayliga,
Siz menga do’st kabi yoqasiz, xolos.

Huda-behudaga qilmasmiz araz,
Dilda qaror topmas o’tkinchi havas,
Ko’ngillar ko’ngilga yaqin, har nafas
Siz menga do’st kabi yoqasiz, xolos.

Do’stlik muhabbatga aylansa agar,
Do’st bo’ldik bizlar to’y o’tgunga qadar,
Bosh egib aytasiz har shomu sahar:
— Axir, biz do’st edik, do’st edik, xolos…

KO’NGIL QARIMAYDI…

Dildan qayg’u, quvonch arib ketsa ham,
Fursat borimizni g’ajib ketsa ham,
Biz ko’ngil qo’yganlar qarib ketsa ham,
Ko’ngil qarimaydi, ko’ngil qarimas!

Haqiqat axtarar, ba’zan, xatodan,
Qaro yerda turib so’ylar samodan,
Bizga me’ros o’shal Odam Atodan
Ko’ngil qarimaydi, ko’ngil qarimas!

Orzu-armon erur Yorning visoli,
Ishqning goh to’lin oy, gahi hiloli,
Ummon tubidagi durlar misoli
Ko’ngil qarimaydi, ko’ngil qarimas!

Ishqu muhabbatdan bo’lgandir paydo,
Tinmay boshimizga yog’dirar savdo,
Hatto, maloikni aylagan shaydo
Ko’ngil qarimaydi, ko’ngil qarimas!

Tosh uzra o’yilgay bir kun ismimiz,
Zero, biz Butunning bitta qismimiz,
Qartayib ketsa ham butkul jismimiz,
Ko’ngil qarimaydi, ko’ngil qarimas!

AGAR SIZ OLLOHGA SHUKR QILSANGIZ

Ey, mo’min-muslimlar, Odam avlodi,
Osmonga yetgaydir olam faryodi,
Xayoldan o’chmagay jannatning yodi,
Agar siz Ollohga shukr qilsangiz.

Sajdaga bosh qo’ying, yosh to’lsa ko’zda,
Yurakda bori aks etadi so’zda,
Tangrining qudratin his etib o’zda
Agar siz Ollohga shukr qilsangiz..

Bedorlik baxsh etar Qadrning tuni,
Sabrdan sabotni izlang har kuni,
Minalhaq desangiz topgaysiz Uni,
Agar siz Ollohga shukr qilsangiz.

Dilni poklaguvchi azobingiz bor,
Gunohdan yuz burgan savobingiz bor,
So’nggi kun hukmiga javobingiz bor,
Agar siz Ollohga shukr qilsangiz.

Sabru toqat aylang, kamdan nolimang,
Xastalik kelgan har damdan nolimang,
Haq ato aylagan g’amdan nolimang,
Agar siz Ollohga shukr qilsangiz.

Gar balo yog’ilsa iymondir qalqon,
Jonlar arosatda bo’lmagay sarson,
Haqdan “labbayk” kelar, “YO, Rab” deb har on
Agar siz Ollohga shukr qilsangiz.

SAFARI QARIDI XAYOLLARIMNING

Ilohiy sururdan chunon zavq olib,
To’rt misra she’r yozmoq etdim ixtiyor.
Vujudim ruhlanib, ruhim jonlanib,
Zavqu shavq hushimni etdi beqaror.

Jannatiy bog’larda kezib yuragndi,
Tuyg’ular parqini chiqarib qanot.
Taassuf, bir shirin tush edi bari,
Nogahon egardan tushdi xayolot.

Safari qaridi xayollarimning,
Ul behisht manzilgan qaytmas, ehtimol…
Cho’chitib qo’ygandi ilhom pariysin,
Nogahon eshikni keng ochgan shamol.

* * *

Bir qarasang — farosatdan so’zlaydi u,
Bir qarasang — ibodatdan xoli iymon.
Tug’ilganda qadam bosib ulg’aydi-yu,
To o’lguncha tili bilan chopar inson.

Hecham pastlab yurolmaydi dor o’lgurdan,
So’zi g’iybat, o’zi g’iybat, kibri osmon.
Gar boshiga balo kelsa til qurg’urdan,
Oyoqlarin qo’lga olib qochar inson.

Ezgu zotlar bir-birini izlab topmas,
Nobakorlar bir-biridan topgay nishon.
Kir ko’ngillar mulki ichra tonglar otmas,
Bir-biriga to hanuz tosh otar inson.

Goh qon so’rgay, goh non so’rgay, ko’ngil so’rgay,
Savobini oshkor qilgay, aybin nihon.
Umr ko’rgay, huzur ko’rgay, jafo ko’rgay,
Bosar yo’lin ba’zan ko’rmay qolar inson.

Go’zal mehru oqibatlar bo’lsa uvol,
Bilmas nadir yaxshi-yomon, foyda-ziyon.
Orom olmay, goh qo’liga olgay qurol,
Ammo, odam nomin qachon olar inson?!.

QANAQA ZAMON BU?..

Vodarig’, sadaqa tilagan qo’lmas,
Sadaqa uzatgan qo’l qaltiraydi.
Odil IKROM

Qanaqa zamon bu?
Haqiqat bilmas,
Tovonga suqulib qil qaltiraydi.
Deydilar:
Haqiqat bukilar, sinmas,
Haqiqatni so’zlab til qaltiraydi..

Qanaqa zamon bu?
Zaif hukmron,
Ayolning makridan yer qaltiraydi.
YO balkim keldimi oxira zamon,
Ohuning oldida sher qaltiraydi?

Qanaqa zamon bu?
Mag’rurlik so’lsa,
Qoyadan dumalab tosh qaltiraydi.
Erkaklar ayolning ishini qilsa,
Hatto-ki samoda arsh qaltiraydi.

Qanaqa zamon bu?
Uch quyrug’i yo’q,
Havo, suv, otash va gil qaltiraydi.
Olimlari tanbal,
Shoirlari to’q,
Bema’ni so’zlardan dil qaltiraydi…

YIROQ BO’LSIN, MAYLIGA, OSMON…

Goh yuksaklik meni aylar lol,
Goh mag’rurlik tang qilgay holim.
Jismim yerda sudralar behol,
Osmonlarda kezar xayolim.

Talpinaman jannatiy nurga,
Falak menga ato aylar rizq:
Yuragimning osmoni uzra
Tinim bilmay qanot qoqar ishq.

Yerda yursam — og’rib ketar jon,
Tovonga yer botar tosh yanglig’.
Yiroq bo’lsin, mayliga, osmon,
Ammo, nega yer buncha qattiq?!..

ISHQ HAQIDA YOZMAY QO’YGANMAN…

Sovuq kundan bahor so’ramang,
Qaro tundan nahor so’ramang,
Ko’ngil so’rang, ash’or so’ramang,
Ishq haqida yozmay qo’yganman.

Dilda ne bor, to’kay borini,
Tinglang qalbim ohu zorini,
Yozayin deb dil xumorini,
Ishq haqida yozmay qo’yganman.

Subhidamdan saboni so’rang,
Shamollardan sadoni so’rang,
Gunohlardan jazoni so’rang,
Ishq haqida yozmay qo’yganman.

Ayriliqqa ko’nmagay ko’ngil,
Biryon edim zulmidan — bedil,
Yurak sindi hajrida chil-chil,
Ishq haqida yozmay qo’yganman.

Yuragimni o’yganman — ezib,
So’ng qog’ozga qo’yganman yozib.
Sevishimni qolmang deb sezib,
Ishq haqida yozmay qo’yganman.

AYOLI BOR UYNING…

Xotiring jam bo’lar kirgan zahoting,
Dilingda halovat topadi qaror.
Gullarga burkanar umring, hayoting,
Ayoli bor uyning farishtasi bor.

Arzigay — joningni aylasang fido,
Qishda ham ko’nglingda yashnasa bahor.
Baxting kamalakday bergusi jilo,
Ayoli bor uyning farishtasi bor.

Kimdandir mehringni tutmasang darig’,
Lek ayol mehriga — yetti iqlim zor.
Zulmatni nurafshon etgan nur yanglig’,
Ayoli bor uyning farishtasi bor.

Xom xayollar bilan ko’ngil to’lmaydi,
Toki ko’ngil ichra ko’rinmagay yor.
Ayoli yo’q uyning fayzi bo’lmaydi,
Ayoli bor uyning farishtasi bor.

Orzularing ko’kda parvoz etmaydi,
Yo’ldan urolmaydi shayton — nobakor.
Xudoning bergan eng ulug’ ne’mati —
Ayoli bor uyning farishtasi bor.

HAQDAN KAROMAT BO’LMASA

Ko’ngil ko’zi bo’lgay xira,
Insof, adolat bo’lmasa.
Rizqing ulug’masdir sira,
Senda saxovat bo’lmasa.

Har damlaring nursiz, — beun,
Sog’lik, saodat bo’lmasa.
Bo’lmas sira baxting butun,
Dilda halovat bo’lmasa.

Qalbingni ezmas dard-alam,
Kiynu adovat bo’lmasa.
Qo’lga ololmassan qalam,
Haqdan karomat bo’lmasa.

087

Kitob Sh Jo’rabek Ikkimizdan Qolgan xotira

012

(Tashriflar: umumiy 3 122, bugungi 1)

2 izoh

  1. Ассалому алайкум, Шавкат Журабекнинг юкоридаги шеърларини укиб чикдим. Мен уларни тахлил килмокчи эмасман, бундан йирокман. Мен бир укувчиман холос. Аммо ёзганлари кунгилга якин. «Биринчи китоб» шеърининг узиёк муаллифнинг самимийлигини курсатиб турибди.

    …Қуёш гоҳ беркиниб, гоҳо нур сочиб,
    Кечаю кундузни бир-бир варақлар…

    …Дерлар: кушойишлар калити – сабр,
    Тириклик сабр ила ёришган кундир.
    Бандаси қанчалар қилмасин макр,
    Оллоҳнинг тадбири ундан устундир!.. каби мисралари бетакрор. Мен унинг ижодига янаям улкан зафарлар тилайман. Халк дардини, халк кунглини куйласин. Сизга хам соглик ва саодат тилайман. Катта рахмат!

  2. Раҳмат, Одинахон! Эътиборингиздан хурсандман.

Izoh qoldiring