Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
1938 йили шоир аксилсовет фаолиятда айбланиб, қамоққа ташланди. У 1946 йилга қадар Сибирь, Узоқ Шарқ ва Қозоғистондаги лагерларда сақланди. Озодликка чиққан шоирнинг нашр этила бошланган тўпламларидаги табиат мавзуси, инсон руҳоний оламининг ранг-баранглиги акс этган шеърлар янада юксак, яна ҳам теран мазмун касб этди. Шоирнинг «Хотин», «Омадсиз одам», «Хунук қизалоқ», «Кекса актриса» ва бошқа кўп шеърлари ХХ аср рус шеъриятининг олтин хазинасидан ўрин олди. Davomini o'qish
Менимча, “ўзликни англаш” нималигини билиш учун олдин “ўзлик”нинг ўзи нима эканини билиб олиш керак. Сўзнинг сиртидан ҳам кўриниб турганидек, “ўзлик”нинг ўзаги “ўз”дир. Яъни, “ўзлик” “ўз”га тегишлидир. “Ўз” эса, “асл” демакдир. Жайдарича айтганда, киши бир куни ўзига “Мен кимман?” деган саволни берган заҳоти у ўзини англаш йўлига чиққан, биринчи қадамини қўйган бўлади. Davomini o'qish
Мен ўшанда ўн саккиз ёшда эдим, ўқишим тугаб қолаёзган, машиналар таъмирланадиган чилангарлик устахонасида амалиёт ўтардим. Танлаган соҳам бўйича узоққа боролмаслигимни сезганим учунми, ўз касбимни ўзгартиришга қатъий аҳд қилган эдим. Буни отамга ётиғи билан тушунтириш учун қулай фурсат топилгунга қадар, корхонада қолиб ишлай бошладим. Бироқ кетиши маълум бўлган, тўрт томони қибла одамга ўхшаб, гоҳ худ, гоҳ бехуд, ишни қўл учида бажарардим. Davomini o'qish
Таржима миллий адабиётгина эмас, миллий тафаккурнинг ҳам ривожига беқиёс таъсир кўрсатадиган омилдир. Кимдир таржимани миллий ҳимоя қуролларидан биридир деганда минг карра ҳақ эди. Дунё адабиётида мавжуд ҳар қандай асар таржима бўлгандагина миллий мулкка айланади. Унгача «бегона» бўлган матн таржимадан кейин тилимиз ва маданиятимиз учун «ишлай» бошлайди. Шу маънода адабиётимиз тарихида Шекспирни ўзбек мулкига айлантирган Чўлпон, Пушкинни ўзбекча сўйлатган Миртемиру Асқад Мухтор, Лермонтовни Иблис»ини ўзбек достони деб ўйлашга мажбур қилган Усмон Носир, Есенинни ўзбекники қилган Эркин Воҳидов, Нозим Ҳикматни онгу шууримизга сингдирган Рауф Парфи, Лоркани ўзбек юрагига олиб кирган Шавкат Раҳмон ва яна бир қатор мутаржимларнинг хизмати беқиёсдир. Davomini o'qish
Она кўнглига куз билан бирга қўрқув, кўпдан кутилган бир хавотир ҳам кириб келди. Куз аста одимлай бошлади. Ваҳимага тушган Она сочлари паришон ҳолда қўлларини у ёқ, бу ёққа силкитар, куз қадами етмас жойларга қочиб кетиши учун оёғи йўқлигидан ўксинарди… Davomini o'qish
Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси томонидан нашр қилинган “Машҳурлар кулгуси” китобида (Тўпловчи ва таржимон Иззат Аҳмедов) дунёга машҳур ёзувчи, шоир, бастакор, рассом ва бошқа шахсларнинг ҳаёти давомида содир этилган қизиқарли ривоятлар ҳамда уларнинг ижодлари билан боғлиқ ҳангомалар жамланган. Davomini o'qish
Ҳамроҳим эса, бир илжайди-да, ҳам ўзининг, ҳам менинг қиёфамни бирлаштириб, битта одамга айланди, — ўнг қўлини девор бўйлаб юқорига кўтарди ва кўзларини юмиб, деворга суянди. Унинг бундай қилиғини кўриб, уялиб кетдим. Чунки бу билан унинг бориб турган муттаҳам эканлиги шундоққина фош бўлди-қолди. Бир неча ойдан буён шаҳарда бунақанги фирибгарларни кўравериб, уларнинг кечалари ён кўчалардан чиқиб келиб, худди ресторан, меҳмонхона ёки бўлмасам қовоқхона хўжайинларига ўхшаб, мулозамат қилишларига кўникиб қолгандим. Davomini o'qish
Ўтган шу вақт ичида айтиб ўтилган айрим воқеалар сабабидан кўнглимда омон келаётган бир ҳис ҳар қалқиб юзага чиққанда танимни жимирлатиб кетади. Буни бошдан кечириш завқли, лекин оғир. Бойсунда достон айтишдай қийин, акамни кутишдай тотли, онамнинг соғинчидай абадий. Чўлпоннинг кўзларидай жим, собит, умидли. Davomini o'qish
Агахи был поэтом, историком и переводчиком. Он составил диван своих стихов под названием «Та’виз ал-ашикин», который в нескольких списках дошел до нашего времени и включает в себя газали, мухаммасы, мусаддасы, мусамманы, рубаи, муамма, таржи’банды, мустазады, маснави, касыды, тарихи на языках узбекском и фарси. В 1882 г. его диван был издан литографским способом в Хиве. С фарси на узбекский язык он перевел «Гюлистан» Са’ди, «Йусуф ва Зулайха» Абд ар-Рахмана Джами, «Хафт пайкар» Низами, «Шах ва Гада» Хилали, «Зубдат ал-хикайат» Мухаммад Вариса, «Кабус-наме» Кайбдуса, «Мифтах ат-талибин» Махмуд бен Шайх Али бен Имад ад-Дина Гидждувани, «Ахлак-и Мухсини» Хусайна бен Али Кашифи, «Та’рих-и джаханкуша-йи Надири» («Та’рих-и Надири») Мухаммад Махди Астрабади бен Мухаммад Насира, вторую половину второго тома, третий и седьмой тома «Раузат ас-сафа» Мирхонда и многие другие сочинения. Davomini o'qish
Мен ўзимдан шоир “ясамайман.” Табиийки, шеър ёзмаган кунларим шеър ёзган кунларимдан бениҳоя кўпдир. Ёшлигимда шеърга, сўзга кўчирмоқчи бўлган ҳар бир фикримни, туйғумни қўйиб юбормасдим. Энди эса сўзга янада хасисман. Аслида, нима бўлса, унга шеърий таъриф бериш, қайдайдир сўзлардан поэтик комбинациялар қуриш унчалик қийин иш эмас. Бу дунёнинг чангидан тортиб, юлдузига қадар бўлган борлиқ тилга киришни, фикрлашишни, сўзга айланишни истайди. Назаримда, биз ёзган шеърларимиз бизсиз ҳам бор эди. Ва бундан кейин битажак сатрларимиз ҳам бизсиз мавжуддир (Рамиз Равшан билан суҳбатдан). Davomini o'qish
“Мен ҳам инсонман. Ўзим учун озгина яшай, ўзимнинг ёшлик орзу-ниятларим учун озгинагина ишлай” деб бошланади китоб аннотацияси. Бу – “Пуанкаре” номли ҳикоя қаҳрамонининг сўзлари. Зотан, инсон учун тинимсиз меҳнати, тер тўкиб ишлагани, елиб-югургани-ю, бироқ мақсадига ета олмагани аламли ҳол. Наҳот умр деганлари адоқсиз шўришлардан иборат бўлса? Davomini o'qish
Комил Яшин тарафидан бажарилган ишнинг тўғри ёки нотўғрилиги ҳақида ҳозир ҳукм чиқариш ортиқча. Бўлган иш бўлган. Аммо унинг ижобий ва салбий жиҳатларини қайд этиш, холис баҳо бериш мумкин ва бу ҳозирги қайта қуриш ва ошкоралик даврида зарур ҳам. Ярим асрдан буён ўзбек, умумсовет ва жаҳон саҳналарида қўйилиб, олқиш олиб келаётган «Бой ила хизматчи» айни шу тикланган нусха эканлигини унутишга ҳаққимиз йўқ. Аммо… Davomini o'qish