Бугун  — 2020 йил 8 ноябрь куни қадимий озарбайжон шаҳри, шоира Хуршидбону Нотаон  туғилган маскан душман ишғолидан  озод этилди.

Озарбайжон мумтоз адабиёт тарихида жуда кўп истеъдодли шоиралар номи учрайди. Аммо, улар орасида Маҳсатий Ганжавий, Ҳайрон хоним ва Хуршидбону Нотавонлар алоҳида мавқега эгадир. Бу уч шоира созида инсон гўзаллиги, юрак туғёнлари ва ҳаёт завқлари ажиб оҳангларда янграйди. Биз аввал Маҳсатий Ганжавий рубоийларининг бир қисмини  эълон қилган эдик. Бугун озарбайжон халқининг яна бир севимли шоираси Хуршид Бону Нотавон ғазаллари билан танишасиз. 

ХУРШИДБОНУ НОТАВОН
ҒАЗАЛЛАР
Ойдин Ҳожиева таржимаси

Хуршидбону Нотавон (1832,06.08. Шуша — 1897,02.10) мусиқа ва шеърият гулшани Шушада, зиёли оилада дунёга келди. У Қорабоғ ҳокими Иброҳимхоннинг набираси, Маҳдиқулихон аввал(I)нинг қизидир (Маҳдиқулихон соний (II) эса шоиранинг ўғлидир). Бибилари Гавҳар оға, Оғабегим оға (Эрон ҳукмдори Фаталишоҳнинг биринчи аёли) “Оғабажи” тахаллуси билан ғазаллар битган. Қизи Хонбика, ўғли Маҳдиқулихон “Вафо» тахаллуси билан ғазаллар ёзган. Нотавоннинг асл насаб-сулоласидан шоирлар кўп чиққан. У Нотавон, Хонқизи тахаллуслари билан элга машҳур бўлган, “Мажлиси-унс” шоиралар анжуманининг фаол ташкилотчиси бўлиб, уни моддий жиҳатдан таъминлаб турган. Бу анжуманда шоирлар, машшоқлар, навозандалар иштирок этар, Низомий, Навоий, Фузулий ғазаллари хусусида музокаралар ўтказилар, уларга назиралар бағишпанарди, мажлис аҳлининг ижоди ҳам муҳокама этилиб, баҳоланарди. У нафақат шоира, балки моҳир наққош ҳам бўлган. Унинг саъй-ҳаракатлари билан Шушага сув келтирилган, ўша булоқ бугун ҳам “Хонқизи булоғи” деб аталади.

Шоира ҳақидаги маълумотлар навоийшунос олима, филология фанлари доктори, ўзбек адабиётининг муҳиби ва тарғиботчиси Жаннатхоним Нағиеванинг “Ўтли созлар, оташин сўзлар” мақоласидан олинди. Таржималар эса бу азиз инсоннинг менга совға қилган китоблари орқали амалга оширилди. Раҳматли Жаннатхонимдан миннатдорман. Аллоҳ ундан рози бўлсин!

Таржимон

* * *

Ўзини ишқ оловига уриб дилшод парвона,
Ажаб бир бора ёнмоқдан ўлур озод, парвона.

Ҳар оқшом кўрди мажлисдаки, шамъ ағёрга ёрдур,
Шу важдан касби сўзонлик қилур бунёд парвона.

Сенга эй шамъ, маломат қилдилар маъшуқ олдинда,
Агарчи хирмани  умринг бўлур барбод, парвона!

Дема, маъшуқа бепарво, у шамъга юз маломатдан
Узиб жон тасбеҳ янглиғ, вафодан шод парвона.

Билиб шамнинг вафосин, жисму жонин ўт аро отди,
Ғами ҳижрон дами вуслатда этди ёд парвона.

Жафои ҳажридан жонга етиб, шавқи висол бирла
Эриб шамъ гулханида, этмади фарёд парвона.

Ёнар чун Нотавон хаста мудом ишқнинг оловида,
Сабур ўл, айла одат шеваи устод, парвона!

 

* * *

Бу дардим билгувчи йўқдир бу ҳолатда, бу ҳолатда,
Дилимда ҳасратим кўпдир бу фурқатда, бу фурқатда.

Нечун аҳволими билмас, у моҳи меҳрибон келмас,
Нечун додимга эврилмас бу муддатда, бу муддатда.

Кетубдир тоқатим тиздан, тамом сўнди зиё кўзда,
Нечун кўнгил узур биздан бу ғурбатда, бу ғурбатда!

Дегил ёри вафодора, лутф этмасин у ағёра,
Карам қилсин мани зора бу хиффатда, бу хиффатда!

Йиқарман чархи осмонни, бузарман еру вайронни,
Йўлига тикмишам жонни, бу меҳнатда, бу меҳнатда.

Кўзимда интизорим бор, дилимда изтиробим бор,
Рақиблар ёр, мен ағёр бу ғафлатда, бу ғафлатда.

Ватандин мосуво бўлдим, сўроғингда адо бўлдим,
Ширин жоним увол бўлди бу ҳасратда, бу ҳасратда.

Мени ташлаб фироқингда, ҳамшиа иштиёқингда,
Умрнинг шоми чоғинда бу усратда, бу усратда.

Адашдим ҳажр тоғинда, букилдим ғам ётоғинда,
Хаёл ҳуснинг сўроғинда бу соатда, бу соатда.

Ҳушим ул ёр ила кетмиш, юрагим ишқ ўти олмиш,
Вужуд ҳам Нотавон қолмиш бу зиллатда, бу зиллатда.

 

* * *

Кўнгил қонин кўзумдан новаки ғамзанг равон айлар,
Масалдур мардум ичра: «Маст ўлан албатта қон айлар!»

Кўнгил, билким, у чашми маст ўлуб асло хато этмас,
Сира йўҳ шубҳа гар қон этмак ўлса, қонга-қон айлар.

Агар қошу кўзинг қаҳр айласа, эй, моҳи нав, бир дам
Кўнгулда фитналар пайдо бўлур, ҳар дам фиғон айлар.

Ниҳоний боқмоғингдан изтироби кўнглум афзундур,
На жодудирки, ҳар он кашфи асрори ниҳон айлар?

Учиб мурғи дилим қўнмиш сари зулфи паришона,
Бало сарманзилинда, кўр, на ғофил ошён айлар?

Юзинг гирдида зулфинг куфра менгзар, тутди имонни,
Харам аҳлини ким бундоқ ганжга посбон айлар?

Сабо зулфинг насимин гар таратса водийи Чинга,
Хўтан саҳросини мушкин этиб, анбарфишон айлар.

Рақибим кўрмасин бир қатра, ё раб, жоми ишратдан,
Ки, мандин бесабаб ул масту шўхи саргарон айлар.

Дегайлар: дарди ишқинг одам ўлдирмас, бу кўп создур
Ва лекин амр айлар, мен каби зор Нотавон айлар!

 

* * *

Шўри ишқинг бошима охийри савдо келтирар,
Бу мушаххасдики, ишҳ ошиҳҳа ғавғо келтирар.

Тори зулфингдур мени бўйла гирифтор айлаган,
Неки келса бошима, зулфи мутарро келтирар.

Қошу кўз, новакларинг чун фитнакашлар бир бўлиб,
Ўқ отиб, тиғлар чекиб, ҳар бири даъво келтирар.

Гул юзинг кўрмак агар мумкин ўлурди бир нафас,
Ҳар сафар кўрмак уни нури мужалло келтирар.

Кўнглими ғорат этур ончаки зулфинг торлари,
Румга мисли ҳабаши лашкари яғмо келтирар.

Васлидан ўзга мурод йўқ  борса ошиқ кўйига,
Билки, Мажнунни биёбон меҳри Лайло келтирар.

Ўйлама, Юсуфни Ёқуб юзини такрор кўрар,
Кўз боғлаб кирса бозорга, Зулайҳо келтирар.

Миср бозорида Юсуфни Зулайҳо олди нақд,
Нақди жон ошиқ учун қўлда муҳайё келтирар.

Сидқи қалб бирлан нисор этмиш эдинг жон нақдини,
Нотавон бул кун хабар: қатлингга фармо келтирар.

 

* * *

Саҳаргоҳ ногаҳон кўрдим дили зорим ниҳон йиғлар,
Сиришки ол ила ҳар дам чекар оҳу фиғон,йиғлар.

Савол бердим: не боисдур фалакка етди афғонинг,
Тўкар хуни жигар чашминг, оқар ҳар ён равон, йиғлар?

Кўнгил огоҳ ўлуб мендан, деди: — Боди сабодан сўр!
Саросима қолиб ошиқ, чекар оҳ, алъамон йиғлар.

Сабодин сўрдим аҳволиники, эй ҳар недан огоҳ,
Не воқедур, куни қора бўлиб дил нотавон йиғлар?

Мудом боди сабо, кўрдим, басе дилгиру нолондур,
Такаллум йўқ баён этса, қолибдур безабон, йиғлар!

Тутилмиш нутқи гуфтори, деди: — эй, Нотавон хаста,
Нечук шарҳ айлайин ҳолимки, жумла инсу жон йиғлар!

 

* * *
Кезардим боғу гулшанни, паришон ҳол ила, кўрдим:
Уриб боди хазон, сарвин қуритмиш, боғбон йиғлар.

Тилим танглайда қотдию тараҳҳум этдим аҳволи,
Кўзимга тор ўлиб дунё, дамодам жисму жон йиғлар.

Фалак тўфони синдурса агарда гул бутоғини,
Ки, пайхон ўлса гул барги, этар булбул фиғон, йиғлар!

Сарғарди равнақи гулшан, ўчибдур зийнати боғнинг,
Кетиб тобу тароватдан, гул йиғлар, гулситон йиғлар.

Йиқилса чарх тоқидан, бўлурса даҳри дун вайрон,
Башар тоқат топур қайдан, замину осмон йиғлар!

Илоҳи кўрмасин кўзлар, ёмон кундир бало кунлар,
Ғаму кулфат жафосидин жаме пиру жувон  йиғлар.

Ададсиздир ғамим, шарҳин баён этмоқ эмас мумкин,
Ёз эй, муставфаи аълам, мудом аҳли жаҳон йиғлар!

 

* * *

Эй, гули савсан, сени бир нотавон узмиш магар,
Бир маҳи олий мақома бандивон узмиш магар?

Субҳи содиқда кириб ким бу қасрга беизн,
Тарсаки солмиш юзига боғбон, кезмиш магар!

Чунки бу гулшанда саргардон кезган беҳисоб,
Шул сабабким посбонлар хуш нишон тизмиш магар?

Рангу бўйингдан музайяндир бисоти базми гул,
Хомайи наққоши қудрат гулситон чизмиш магар?

Бу қадар лутфу назокатким санинг ҳуснингдадир,
Шавқу илҳом бирла васфинг Нотавон ёзмиш магар!

 

* * *

Кажравишдир бу даврон, афсус,
Бевафодур жаҳону жон, афсус!

Не ёмон доғ экан фарзанд доғи,
Бошима тушди имтиҳон, афсус.

Кўзим қолди йўлида қон йиғлаб,
Бўлди ул мардуминг  ниҳон, афсус.

Номеҳрибон ўлди ул менга,
Бўлди хок ила меҳрибон, афсус.

Кўзим нури, эй ҳосили жоним,
Чекарман сенсиз алъамон, афсус.

Сени лаб ташна ёд қилганимда,
Кўзим ёши жўйдек равон, афсус.

Йиқилди сарв қаддинг ер парчин,
Сенга тол бўлди соябон, афсус!

Иззату жоҳу давлат ичра сени
Кўрмадим асло комрон, афсус.

Хижил сендин умед, орзу, ҳаваслар,
Бўлмадинг ҳеч шодумон, афсус.

Сени оғушлади муздай қаро ер,
Менинг куйди дилимда қон, афсус.

Ажал юлди анинг тар ғунчасини,
Қолди саргашта Нотавон, афсус.

 

* * *

Яна, ёраб, не ғамгиндур маним бу шод ўлан кўнглум,
Рамузи ишқдан огоҳ  ўлуб, устод  ўлан кўнглум.

Кўрибдур: ёри ағёра бўлубдур маҳву наззора,
Қилибдур кўксини пора маним обод ўлан кўнглим.

Нечунки ваъдани буздинг, нечун занжирни уздинг,
Не важдан дашт аро кездинг, маним барбод ўлан кўнглум!

Фироқинг рўзи маҳшардур, саросар меҳнату ғамдур,
Қаро зулфингдек  дарҳам*дур маним озод ўлан кўнглум.

Боқҳинг бу Нотавон зора, куни бахти каби қора,
Кезар Мажнундек овора маним ношод ўлан кўнглум!

 

* * *

Бўлмишам даҳри бало ичра бу кун девона ман,
Бормадим майхонага, синдирмадим паймона ман.

Ваъдалардан кечмадим, аҳду қасамни бузмадим,
Шул сабаб, номеҳрибоним, бўлмишам афсона ман.

Тарки гулзор этмишам, булбул каби мен, эй рақиб,
Оқибат бир гўша ичра келмишам афғона ман.

Ишқ  рухсоринда бир дам васли-ла шод бўлмадим,
Тўрт тараф қиблам бўлиб, тушдим ажаб ҳижрона ман.

Ғам юкин чекмакдин, эй дил, бир дам озод бўлмадим,
Гарчи жаҳд этдим, на ҳосил, етмадим жонона ман.

Тушларимда сен келибсан кулбаи эҳзонима,
Ул замон назр айладим жону дилим қурбона ман.

Кўрмагим душвордир, биллоҳ сениким, эй рақиб,
Зулфига боғлиқ дилим, қўйгил, тушай зиндона ман.

Давру даврон тескари айланди, кома етмадим,
Душманимдир билмасам ким, нетмишам даврона ман?

Бору йўғимдан қолон ёлғизгина жоним эди,
Нотавон, охир дедим: сарф айлайин меҳмона ман!

1 Д а р ҳ а м — чигал.

Манба: «Жаҳон адабиёти» журнали,№ 3, 2013 йил, март

Bugun  — 2020 yil 8 noyabrь kuni qadimiy ozarbayjon shahri, shoira Xurshidbonu Notaon  tugʼilgan maskan dushman ishgʼolidan  ozod etildi.

XURSHIDBONU NOTAVON
G’AZALLAR
Oydin Hojieva tarjimasi

Ozarbayjon mumtoz adabiyot tarixida juda ko’p iste’dodli shoiralar nomi uchraydi. Ammo, ular orasida Mahsatiy Ganjaviy, Hayron xonim va Xurshidbonu Notavonlar alohida mavqega egadir. Bu uch shoira sozida inson go’zalligi, yurak tug’yonlari va hayot zavqlari ajib ohanglarda yangraydi. Biz avval Mahsatiy Ganjaviy ruboiylarining bir qismini (ularning davomi bilan yaqin kunlarda tanishasiz) e’lon qilgan edik. Bugun ozarbayjon xalqining yana bir sevimli shoirasi Xurshid Bonu Notavon g’azallari bilan tanishasiz. Chunki bugun bu dilbar shoiraning tavallud topganiga 182 yil to’ladi.

Xurshid Bonu Notavon (1832,06.08. Шуша — 1897,02.10) musiqa va she’riyat gulshani Shushada, ziyoli oilada dunyoga keldi. U Qorabog’ hokimi Ibrohimxonning nabirasi, Mahdiqulixon avvalning qizidir (Mahdiqulixon soniy esa shoiraning o’g’lidir). Bibilari Gavhar og’a, Og’abegim og’a (Eron hukmdori Fatalishohning birinchi ayoli) “Og’abaji” taxallusi bilan g’azallar bitgan. Qizi Xonbika, o’g’li Mahdiqulixon “Vafo» taxallusi bilan g’azallar yozgan. Notavonning asl nasab-sulolasidan shoirlar ko’p chiqqan. U Notavon, Xonqizi taxalluslari bilan elga mashhur bo’lgan, “Majlisi-uns” shoiralar anjumanining faol tashkilotchisi bo’lib, uni moddiy jihatdan ta’minlab turgan. Bu anjumanda shoirlar, mashshoqlar, navozandalar ishtirok etar, Nizomiy, Navoiy, Fuzuliy g’azallari xususida muzokaralar o’tkazilar, ularga naziralar bag’ishpanardi, majlis ahlining ijodi ham muhokama etilib, baholanardi. U nafaqat shoira, balki mohir naqqosh ham bo’lgan. Uning sa’y-harakatlari bilan Shushaga suv keltirilgan, o’sha buloq bugun ham “Xonqizi bulog’i” deb ataladi.

Shoira haqidagi ma’lumotlar navoiyshunos olima, filologiya fanlari doktori, o’zbek adabiyotining muhibi va targ’ibotchisi Jannatxonim Nag’ievaning “O’tli sozlar, otashin so’zlar” maqolasidan olindi. Tarjimalar esa bu aziz insonning menga sovg’a qilgan kitoblari orqali amalga oshirildi. Rahmatli Jannatxonimdan minnatdorman. Alloh undan rozi bo’lsin!

Tarjimon

* * *

O’zini ishq oloviga urib dilshod parvona,
Ajab bir bora yonmoqdan o’lur ozod, parvona.

Har oqshom ko’rdi majlisdaki, sham’ ag’yorga yordur,
Shu vajdan kasbi so’zonlik qilur bunyod parvona.

Senga ey sham’, malomat qildilar ma’shuq oldinda,
Agarchi xirmani umring bo’lur barbod, parvona!

Dema, ma’shuqa beparvo, u sham’ga yuz malomatdan
Uzib jon tasbeh yanglig’, vafodan shod parvona.

Bilib shamning vafosin, jismu jonin o’t aro otdi,
G’ami hijron dami vuslatda etdi yod parvona.

Jafoi hajridan jonga yetib, shavqi visol birla
Erib sham’ gulxanida, etmadi faryod parvona.

Yonar chun Notavon xasta mudom ishqning olovida,
Sabur o’l, ayla odat shevai ustod, parvona!

 

* * *

Bu dardim bilguvchi yo’qdir bu holatda, bu holatda,
Dilimda hasratim ko’pdir bu furqatda, bu furqatda.

Nechun ahvolimi bilmas, u mohi mehribon kelmas,
Nechun dodimga evrilmas bu muddatda, bu muddatda.

Ketubdir toqatim tizdan, tamom so’ndi ziyo ko’zda,
Nechun ko’ngil uzur bizdan bu g’urbatda, bu g’urbatda!

Degil yori vafodora, lutf etmasin u ag’yora,
Karam qilsin mani zora bu xiffatda, bu xiffatda!

Yiqarman charxi osmonni, buzarman yeru vayronni,
Yo’liga tikmisham jonni, bu mehnatda, bu mehnatda.

Ko’zimda intizorim bor, dilimda iztirobim bor,
Raqiblar yor, men ag’yor bu g’aflatda, bu g’aflatda.

Vatandin mosuvo bo’ldim, so’rog’ingda ado bo’ldim,
Shirin jonim uvol bo’ldi bu hasratda, bu hasratda.

Meni tashlab firoqingda, hamshia ishtiyoqingda,
Umrning shomi chog’inda bu usratda, bu usratda.

Adashdim hajr tog’inda, bukildim g’am yotog’inda,
Xayol husning so’rog’inda bu soatda, bu soatda.

Hushim ul yor ila ketmish, yuragim ishq o’ti olmish,
Vujud ham Notavon qolmish bu zillatda, bu zillatda.

 

* * *

Ko’ngil qonin ko’zumdan novaki g’amzang ravon aylar,
Masaldur mardum ichra: «Mast o’lan albatta qon aylar!»

Ko’ngil, bilkim, u chashmi mast o’lub aslo xato etmas,
Sira yo’h shubha gar qon etmak o’lsa, qonga-qon aylar.

Agar qoshu ko’zing qahr aylasa, ey, mohi nav, bir dam
Ko’ngulda fitnalar paydo bo’lur, har dam fig’on aylar.

Nihoniy boqmog’ingdan iztirobi ko’nglum afzundur,
Na jodudirki, har on kashfi asrori nihon aylar?

Uchib murg’i dilim qo’nmish sari zulfi parishona,
Balo sarmanzilinda, ko’r, na g’ofil oshyon aylar?

Yuzing girdida zulfing kufra mengzar, tutdi imonni,
Xaram ahlini kim bundoq ganjga posbon aylar?

Sabo zulfing nasimin gar taratsa vodiyi Chinga,
Xo’tan sahrosini mushkin etib, anbarfishon aylar.

Raqibim ko’rmasin bir qatra, yo rab, jomi ishratdan,
Ki, mandin besabab ul mastu sho’xi sargaron aylar.

Degaylar: dardi ishqing odam o’ldirmas, bu ko’p sozdur
Va lekin amr aylar, men kabi zor Notavon aylar!

 

* * *

Sho’ri ishqing boshima oxiyri savdo keltirar,
Bu mushaxxasdiki, ishh oshihha g’avg’o keltirar.

Tori zulfingdur meni bo’yla giriftor aylagan,
Neki kelsa boshima, zulfi mutarro keltirar.

Qoshu ko’z, novaklaring chun fitnakashlar bir bo’lib,
O’q otib, tig’lar chekib, har biri da’vo keltirar.

Gul yuzing ko’rmak agar mumkin o’lurdi bir nafas,
Har safar ko’rmak uni nuri mujallo keltirar.

Ko’nglimi g’orat etur onchaki zulfing torlari,
Rumga misli habashi lashkari yag’mo keltirar.

Vaslidan o’zga murod yo’q borsa oshiq ko’yiga,
Bilki, Majnunni biyobon mehri Laylo keltirar.

O’ylama, Yusufni Yoqub yuzini takror ko’rar,
Ko’z bog’lab kirsa bozorga, Zulayho keltirar.

Misr bozorida Yusufni Zulayho oldi naqd,
Naqdi jon oshiq uchun qo’lda muhayyo keltirar.

Sidqi qalb birlan nisor etmish eding jon naqdini,
Notavon bul kun xabar: qatlingga farmo keltirar.

 

* * *

Sahargoh nogahon ko’rdim dili zorim nihon yig’lar,
Sirishki ol ila har dam chekar ohu fig’on,yig’lar.

Savol berdim: ne boisdur falakka yetdi afg’oning,
To’kar xuni jigar chashming, oqar har yon ravon, yig’lar?

Ko’ngil ogoh o’lub mendan, dedi: — Bodi sabodan so’r!
Sarosima qolib oshiq, chekar oh, al’amon yig’lar.

Sabodin so’rdim ahvoliniki, ey har nedan ogoh,
Ne voqedur, kuni qora bo’lib dil notavon yig’lar?

Mudom bodi sabo, ko’rdim, base dilgiru nolondur,
Takallum yo’q bayon etsa, qolibdur bezabon, yig’lar!

Tutilmish nutqi guftori, dedi: — ey, Notavon xasta,
Nechuk sharh aylayin holimki, jumla insu jon yig’lar!

 

* * *
Kezardim bog’u gulshanni, parishon hol ila, ko’rdim:
Urib bodi xazon, sarvin quritmish, bog’bon yig’lar.

Tilim tanglayda qotdiyu tarahhum etdim ahvoli,
Ko’zimga tor o’lib dunyo, damodam jismu jon yig’lar.

Falak to’foni sindursa agarda gul butog’ini,
Ki, payxon o’lsa gul bargi, etar bulbul fig’on, yig’lar!

Sarg’ardi ravnaqi gulshan, o’chibdur ziynati bog’ning,
Ketib tobu tarovatdan, gul yig’lar, gulsiton yig’lar.

Yiqilsa charx toqidan, bo’lursa dahri dun vayron,
Bashar toqat topur qaydan, zaminu osmon yig’lar!

Ilohi ko’rmasin ko’zlar, yomon kundir balo kunlar,
G’amu kulfat jafosidin jame piru juvon yig’lar.

Adadsizdir g’amim, sharhin bayon etmoq emas mumkin,
Yoz ey, mustavfai a’lam, mudom ahli jahon yig’lar!

 

* * *

Ey, guli savsan, seni bir notavon uzmish magar,
Bir mahi oliy maqoma bandivon uzmish magar?

Subhi sodiqda kirib kim bu qasrga beizn,
Tarsaki solmish yuziga bog’bon, kezmish magar!

Chunki bu gulshanda sargardon kezgan behisob,
Shul sababkim posbonlar xush nishon tizmish magar?

Rangu bo’yingdan muzayyandir bisoti bazmi gul,
Xomayi naqqoshi qudrat gulsiton chizmish magar?

Bu qadar lutfu nazokatkim saning husningdadir,
Shavqu ilhom birla vasfing Notavon yozmish magar!

 

* * *

Kajravishdir bu davron, afsus,
Bevafodur jahonu jon, afsus!

Ne yomon dog’ ekan farzand dog’i,
Boshima tushdi imtihon, afsus.

Ko’zim qoldi yo’lida qon yig’lab,
Bo’ldi ul marduming nihon, afsus.

Nomehribon o’ldi ul menga,
Bo’ldi xok ila mehribon, afsus.

Ko’zim nuri, ey hosili jonim,
Chekarman sensiz al’amon, afsus.

Seni lab tashna yod qilganimda,
Ko’zim yoshi jo’ydek ravon, afsus.

Yiqildi sarv qadding yer parchin,
Senga tol bo’ldi soyabon, afsus!

Izzatu johu davlat ichra seni
Ko’rmadim aslo komron, afsus.

Xijil sendin umed, orzu, havaslar,
Bo’lmading hech shodumon, afsus.

Seni og’ushladi muzday qaro yer,
Mening kuydi dilimda qon, afsus.

Ajal yuldi aning tar g’unchasini,
Qoldi sargashta Notavon, afsus.

 

* * *

Yana, yorab, ne g’amgindur manim bu shod o’lan ko’nglum,
Ramuzi ishqdan ogoh o’lub, ustod o’lan ko’nglum.

Ko’ribdur: yori ag’yora bo’lubdur mahvu nazzora,
Qilibdur ko’ksini pora manim obod o’lan ko’nglim.

Nechunki va’dani buzding, nechun zanjirni uzding,
Ne vajdan dasht aro kezding, manim barbod o’lan ko’nglum!

Firoqing ro’zi mahshardur, sarosar mehnatu g’amdur,
Qaro zulfingdek darham*dur manim ozod o’lan ko’nglum.

Boqhing bu Notavon zora, kuni baxti kabi qora,
Kezar Majnundek ovora manim noshod o’lan ko’nglum!

 

* * *

Bo’lmisham dahri balo ichra bu kun devona man,
Bormadim mayxonaga, sindirmadim paymona man.

Va’dalardan kechmadim, ahdu qasamni buzmadim,
Shul sabab, nomehribonim, bo’lmisham afsona man.

Tarki gulzor etmisham, bulbul kabi men, ey raqib,
Oqibat bir go’sha ichra kelmisham afg’ona man.

Ishq ruxsorinda bir dam vasli-la shod bo’lmadim,
To’rt taraf qiblam bo’lib, tushdim ajab hijrona man.

G’am yukin chekmakdin, ey dil, bir dam ozod bo’lmadim,
Garchi jahd etdim, na hosil, yetmadim jonona man.

Tushlarimda sen kelibsan kulbai ehzonima,
Ul zamon nazr ayladim jonu dilim qurbona man.

Ko’rmagim dushvordir, billoh senikim, ey raqib,
Zulfiga bog’liq dilim, qo’ygil, tushay zindona man.

Davru davron teskari aylandi, koma yetmadim,
Dushmanimdir bilmasam kim, netmisham davrona man?

Boru yo’g’imdan qolon yolg’izgina jonim edi,
Notavon, oxir dedim: sarf aylayin mehmona man!

1 D a r h a m — chigal.

Manba: «Jahon adabiyoti» jurnali,№ 3, 2013 yil, mart