Бир неча ой аввал «Сурхон ёшлари» газетаси ҳақида ёзган эдим. Бу газета асосан ёшлар ҳаётини ёритиб боришга мўлжалланган. Азим Сурхон ёшлари ҳаёти, уларнинг фан, адабиёт, санъат ва спорт соҳасида эришаётган ютуқлари, ижтимоий ҳаётдаги иштирокини газета саҳифаларида кенг равишда бериб боришни эзгу мақсад қилиб қўйган. Бугун шеърларини тақдим этаётганимиз «Сурхон ёшлари» газетасининг бош муҳаррири. Бу гапнинг таъкидлаб айтишимдан мурод, газетанинг савияси уни бошқараётган раҳбарнинг дунёқараши ва у диққат қиладиган омилларга боғлиқ бўлади. Боз устига у ижодкор бўлса, шоир бўлса, бу, албатта, газета табиатида намоён бўлади.
Исроил Шомиров
ШЕЪРЛАР
Исроил Шомиров — тоғли Бойсуннинг Пулҳоким қишлоғида туғилган. Узоқ йиллардан буён журналист сифатида фаолият кўрсатиб келяпти. Ҳозирги кунда “Сурхон ёшлари” газетасининг бош муҳаррири. Ижодкорнинг “Соғинч”, “Болаликка қайтгим келади” номли шеърий тўпламлари чоп этилган.
СОҒИНЧ
Қорларни қучоқлаб интиқ кутганим,
Келдингми кўнглимга уфуриб баҳор.
Сени деб қирларда музлар ютганим,
Бўй кўрсат қадрдон малҳамим ипор.
Соғиниб кетдим-ку сизни турналар,
Бугун йўқолажак юракдаги ғам.
Ёнимга чопдингми туриб тонг саҳар,
Бойчечак, эй менинг омонатгинам.
Тоғлар тўнни ечинг чиқди-ку офтоб,
Жилғалар сиз менинг севинч ёшларим.
Айвонни бўшатдим поёндоз тўшаб,
Ғуж бўлиб чарх уринг қалдирғочларим.
Булбуллар энди сиз учманг узоқлаб,
Ошённи қурганман сўлим боғлардан.
Қўлида сумалак мени сўроқлаб,
Айланай излаган қизғалдоқлардан.
Майсалар қулф уринг кетманг даштимдан,
Энди юртда абад баҳор бўлажак.
Довуллар тушади пастроқ шаштидан,
Энди ҳар кунимиз нурга тўлажак.
МЕН ҲАЙКАЛ ҚЎЯМАН
(Тоғай Муродни эслаб)
Хаёлан юракка ахтариб таскин,
От билан жўнайман Хўжасоатга.
Мен кўзга суртгайман адирлар хокин,
Ҳайкал қўймоқ учун Тоғай Муродга.
Сайрак даштларини туман қоплаган,
Бедов ҳансирайди, йўл тортар ҳорғин.
Бу ёлғиз сўқмоқдан кимлар чопмаган,
Негадир чечакнинг юзлари сўлғин.
Шоир юрти ўзи муқаддас манзил,
У ерга бормасам кўнглим тўлмайди.
Не учун ғамгинсан, юрак сен хижил,
Сирли бу дунёда ўлиб бўлмайди.
Бирдан ёмғир қуяр, чақади чақин,
Ожиз юрагимни тешар жалалар.
Ортимдан қўл силтар юракка яқин,
Мунғайиб отамдан қолган далалар.
Танамга хуш ёқмас баҳор ҳавоси,
Чеҳраси ёришмас қизғалдоқнинг ҳам.
Билмадим, маҳзундир тўрғай навоси,
Сайхонликлар аро нималардир кам.
Каклик ҳам сайрамас зовнинг пастида,
Кийиклар негадир ҳолдан хўп тойган.
Эвоҳ, Обоқлининг бийдай даштида,
Оқшомлари отлар кишнамай қўйган.
Тоғнинг тик бетлари сирпанчиқ, нишаб,
Узанги товонга ханжардай ботар.
Майсалар устига гиламин тўшаб,
Кимдир бол ялайди, кимдир муз қотар.
Шомда ошно бўлдим Хўжасоатга,
Қишлоқ одамлари дилкаш, меҳмондўст.
Ҳар бири ўхшайди Тоғай Муродга,
Бургут кўзларида чақнайди юлдуз.
Гулхан атрофида қизийди гурунг,
ўамгин шеър ўқийман кенг давра аро.
Элнинг юлдузлари мангу ёнган денг,
Улар давралардан тушмайди айро.
Кимдир эртак айтар ўзича яйраб,
Бахши оҳангидан учар аламлар.
Ўчоққа арчадан ўтинни қалаб,
Маъюсдир ойдинда юрган одамлар.
Зиёдулла чавандоз келар ёнимга,
Элнинг орин олган улоқчи, бир кал.
Тоғлар оро кирар менинг жонимга,
Излаган нарсамни топгандим алҳол.
Гоҳо яёв юриб, гоҳо от миниб,
Ҳали кўп бораман Хўжасоатга.
Дала ва даштларга минг бор сиғиниб,
Мен ҳайкал қўяман Тоғай Муродга.
ЁМҒИР, ҚЎЙГИЛ ЭНДИ
Ёмғир, қўйгил энди шир-ширларингни,
Эзиб юбордингку юракни ахир.
Сел босган бўлса-да адирларимни,
Кўнглим яйдоқ дала, дўнглари тақир.
Ҳув, қўш тортаётган ҳўкизни алқаб,
Омоч ушлаганнинг усти ивиган.
Ўт ёқса бўлади шувоқни қалаб,
Балки гулхандан ҳам кўнгли совиган.
Ғажир айланади ўзича мағрур,
Бугун унинг уйи ризққа тўлган.
Туянинг устида ит қопиб қурғур,
Ўтинчи боланинг эшаги ўлган.
Сойда майсаларни сел олиб кетди,
Қирда бойчечакнинг усти-боши лой.
Довул райҳонларнинг бошига етди,
Анов қизғалдоқнинг аҳволига вой.
Ёмғир, ёғаверма салгина тингин,
Чопоним қуритай гулханни ёқиб.
Юрган йўлимизда чечаклар унсин,
Майли селларингга мен кетай оқиб.
Ёмғир қўйгил энди шир-ширларингни.
БОЛАЛИККА ҚАЙТИШИМ КЕРАК
Мени аросатда қолдирди йиллар,
Шўхчан болалигим кетмиш узоқлаб.
Чунон юрагимга санчилар тиғлар,
Йиғлайман гоҳида ғамни қучоқлаб.
Бўтадай бўзлайман телба тунлари,
Сойлар болаликка аза ҳам очган.
Ҳувиллаб ётмишдир Бойсун қирлари,
Овули кўчгандир, излари ўчган.
Энди дараларни тарк этгин бўтам,
Дея кўкрагимни йиртар довуллар.
Менинг болаликсиз куним бир тутам,
Бот-бот тушларимга кирар овуллар.
Дарадан бош эгиб чиқиб кетаман,
Ўкиниб ёлғизлик сўқмоқларига.
Сезаман, уни ҳам ҳорғинлик эзган,
Чидолмай тақдирнинг чақмоқларига.
Мени қабул қилмас энди даралар,
Қоялар юз ўгирган, сўқмоқлар ёпиқ.
Бошимда турналармас, учар қарғалар,
Эвоҳ, Бойсунимга энди мен ортиқ?!
Майли мен Бойсунни ташлаб кетаман,
Шартим қулоқ тутинг фақат бир зумга.
Қабул қилинг мени — мана аризам,
Болалик аталмиш дорилфунунга.
ЁЛҒИЗЛИК
Ёлғизлик…
Букчайиб боради тоғдай қоматинг,
Ғурур тош қотади, қақшайди суяк.
Парчаланиб кетар сабринг, тоқатинг,
Баъзан бўйсунмайди ҳамдаминг — юрак.
Ёлғизлик…
Сен чўққида қолиб кетган бир овчи,
Овозинг янграмас, бермас акс-садо.
Тақдир йўлларида сен бир тиланчи,
Тўрвасин меҳрга тутган бир гадо.
Ёлғизлик…
Қўлинг бор, лекин у олдга чўзилмас,
Нарсанинг ўзи йўқ сен ушлайдиган.
Сукунат занжири сира узилмас,
Куйлар ҳеч янграмас сен хушлайдиган.
Ёлғизлик…
Атрофинг зимистон, дунё қоронғу,
Кўзларинг бир нурни ахтарар мудом.
Ичганинг сув эмас, заҳардир — оғу,
Кечмишинг азобли, ҳасратли айём.
Ёлғизлик…
Қисмат уммонида митти оролсан,
Ғарқ бўлиб борасан қаърига аста.
Ушалмас орзусан, мунгли хаёлсан,
Армонга қоришиқ, дардга пайваста.
Isroil Shomirov
SHE’RLAR
Isroil Shomirov — tog’li Boysunning Pulhokim qishlog’ida tug’ilgan. Uzoq yillardan buyon jurnalist sifatida faoliyat ko’rsatib kelyapti. Hozirgi kunda “Surxon yoshlari” gazetasining bosh muharriri. Ijodkorning “Sog’inch”, “Bolalikka qaytgim keladi” nomli she’riy to’plamlari chop etilgan.
SOG’INCH
Qorlarni quchoqlab intiq kutganim,
Keldingmi ko’nglimga ufurib bahor.
Seni deb qirlarda muzlar yutganim,
Bo’y ko’rsat qadrdon malhamim ipor.
Sog’inib ketdim-ku sizni turnalar,
Bugun yo’qolajak yurakdagi g’am.
Yonimga chopdingmi turib tong sahar,
Boychechak, ey mening omonatginam.
Tog’lar to’nni yeching chiqdi-ku oftob,
Jilg’alar siz mening sevinch yoshlarim.
Ayvonni bo’shatdim poyondoz to’shab,
G’uj bo’lib charx uring qaldirg’ochlarim.
Bulbullar endi siz uchmang uzoqlab,
Oshyonni qurganman so’lim bog’lardan.
Qo’lida sumalak meni so’roqlab,
Aylanay izlagan qizg’aldoqlardan.
Maysalar qulf uring ketmang dashtimdan,
Endi yurtda abad bahor bo’lajak.
Dovullar tushadi pastroq shashtidan,
Endi har kunimiz nurga to’lajak.
MEN HAYKAL QO’YAMAN
(Tog’ay Murodni eslab)
Xayolan yurakka axtarib taskin,
Ot bilan jo’nayman Xo’jasoatga.
Men ko’zga surtgayman adirlar xokin,
Haykal qo’ymoq uchun Tog’ay Murodga.
Sayrak dashtlarini tuman qoplagan,
Bedov hansiraydi, yo’l tortar horg’in.
Bu yolg’iz so’qmoqdan kimlar chopmagan,
Negadir chechakning yuzlari so’lg’in.
Shoir yurti o’zi muqaddas manzil,
U yerga bormasam ko’nglim to’lmaydi.
Ne uchun g’amginsan, yurak sen xijil,
Sirli bu dunyoda o’lib bo’lmaydi.
Birdan yomg’ir quyar, chaqadi chaqin,
Ojiz yuragimni teshar jalalar.
Ortimdan qo’l siltar yurakka yaqin,
Mung’ayib otamdan qolgan dalalar.
Tanamga xush yoqmas bahor havosi,
Chehrasi yorishmas qizg’aldoqning ham.
Bilmadim, mahzundir to’rg’ay navosi,
Sayxonliklar aro nimalardir kam.
Kaklik ham sayramas zovning pastida,
Kiyiklar negadir holdan xo’p toygan.
Evoh, Oboqlining biyday dashtida,
Oqshomlari otlar kishnamay qo’ygan.
Tog’ning tik betlari sirpanchiq, nishab,
Uzangi tovonga xanjarday botar.
Maysalar ustiga gilamin to’shab,
Kimdir bol yalaydi, kimdir muz qotar.
Shomda oshno bo’ldim Xo’jasoatga,
Qishloq odamlari dilkash, mehmondo’st.
Har biri o’xshaydi Tog’ay Murodga,
Burgut ko’zlarida chaqnaydi yulduz.
Gulxan atrofida qiziydi gurung,
o’amgin she’r o’qiyman keng davra aro.
Elning yulduzlari mangu yongan deng,
Ular davralardan tushmaydi ayro.
Kimdir ertak aytar o’zicha yayrab,
Baxshi ohangidan uchar alamlar.
O’choqqa archadan o’tinni qalab,
Ma’yusdir oydinda yurgan odamlar.
Ziyodulla chavandoz kelar yonimga,
Elning orin olgan uloqchi, bir kal.
Tog’lar oro kirar mening jonimga,
Izlagan narsamni topgandim alhol.
Goho yayov yurib, goho ot minib,
Hali ko’p boraman Xo’jasoatga.
Dala va dashtlarga ming bor sig’inib,
Men haykal qo’yaman Tog’ay Murodga.
YOMG’IR, QO’YGIL ENDI
Yomg’ir, qo’ygil endi shir-shirlaringni,
Ezib yubordingku yurakni axir.
Sel bosgan bo’lsa-da adirlarimni,
Ko’nglim yaydoq dala, do’nglari taqir.
Huv, qo’sh tortayotgan ho’kizni alqab,
Omoch ushlaganning usti ivigan.
O’t yoqsa bo’ladi shuvoqni qalab,
Balki gulxandan ham ko’ngli sovigan.
G’ajir aylanadi o’zicha mag’rur,
Bugun uning uyi rizqqa to’lgan.
Tuyaning ustida it qopib qurg’ur,
O’tinchi bolaning eshagi o’lgan.
Soyda maysalarni sel olib ketdi,
Qirda boychechakning usti-boshi loy.
Dovul rayhonlarning boshiga yetdi,
Anov qizg’aldoqning ahvoliga voy.
Yomg’ir, yog’averma salgina tingin,
Choponim quritay gulxanni yoqib.
Yurgan yo’limizda chechaklar unsin,
Mayli sellaringga men ketay oqib.
Yomg’ir qo’ygil endi shir-shirlaringni.
BOLALIKKA QAYTISHIM KERAK
Meni arosatda qoldirdi yillar,
Sho’xchan bolaligim ketmish uzoqlab.
Chunon yuragimga sanchilar tig’lar,
Yig’layman gohida g’amni quchoqlab.
Bo’taday bo’zlayman telba tunlari,
Soylar bolalikka aza ham ochgan.
Huvillab yotmishdir Boysun qirlari,
Ovuli ko’chgandir, izlari o’chgan.
Endi daralarni tark etgin bo’tam,
Deya ko’kragimni yirtar dovullar.
Mening bolaliksiz kunim bir tutam,
Bot-bot tushlarimga kirar ovullar.
Daradan bosh egib chiqib ketaman,
O’kinib yolg’izlik so’qmoqlariga.
Sezaman, uni ham horg’inlik ezgan,
Chidolmay taqdirning chaqmoqlariga.
Meni qabul qilmas endi daralar,
Qoyalar yuz o’girgan, so’qmoqlar yopiq.
Boshimda turnalarmas, uchar qarg’alar,
Evoh, Boysunimga endi men ortiq?!
Mayli men Boysunni tashlab ketaman,
Shartim quloq tuting faqat bir zumga.
Qabul qiling meni — mana arizam,
Bolalik atalmish dorilfununga.
YOLG’IZLIK
Yolg’izlik…
Bukchayib boradi tog’day qomating,
G’urur tosh qotadi, qaqshaydi suyak.
Parchalanib ketar sabring, toqating,
Ba’zan bo’ysunmaydi hamdaming — yurak.
Yolg’izlik…
Sen cho’qqida qolib ketgan bir ovchi,
Ovozing yangramas, bermas aks-sado.
Taqdir yo’llarida sen bir tilanchi,
To’rvasin mehrga tutgan bir gado.
Yolg’izlik…
Qo’ling bor, lekin u oldga cho’zilmas,
Narsaning o’zi yo’q sen ushlaydigan.
Sukunat zanjiri sira uzilmas,
Kuylar hech yangramas sen xushlaydigan.
Yolg’izlik…
Atrofing zimiston, dunyo qorong’u,
Ko’zlaring bir nurni axtarar mudom.
Ichganing suv emas, zahardir — og’u,
Kechmishing azobli, hasratli ayyom.
Yolg’izlik…
Qismat ummonida mitti orolsan,
G’arq bo’lib borasan qa’riga asta.
Ushalmas orzusan, mungli xayolsan,
Armonga qorishiq, dardga payvasta.
