Сиз, азиз шеърият ихлосмандларини устоз Абдулла Ориповнинг янги шеърлари билан мунтазам таништириб бормоқдамиз ва энг муҳими, шоирнинг ҳар бир янги туркуми жуда катта қизиқиш билан кутиб олинаётганига гувоҳ бўлмоқдамиз. Бугун ҳам сизнинг диққатингизга Абдулла аканинг баҳорнинг сўнгги ойида ёзган шеърларини тақдим этамиз.

Абдулла ОРИПОВ,
Ўзбекистон халқ шоири
МАЙ ОЙИ ШЕЪРЛАРИ

ЗИЁЛИ

Ҳеч кимга зиёни тегмайди асло,
Боқсалар – кўзлари қиёлиларим.
Лекин мақтов кутар қушдан ҳам ҳатто,
Менинг азиз қавмим – зиёлиларим.

Тўғри, бир озгина оғзига ботир,
Бир оз хаёлпараст, бир оз ҳавойи.
Бир боқсанг, ўзини атайди Бобур,
Бир боқсанг, тасаввуф пири – Навоий.

Уларнинг феълини ўрганмоқ даркор,
Бу гап баб-баравар ҳаммасига хос.
Хаёли бўлса-да пуч ҳамда бекор,
Ўзлари ишонар унга рўйи-рост.

Дейди, тонгга қадар ёздик хуморни,
Шукур Бурҳон билан ўтирдик анча.
Минг афсус, беназир, улуғ актёрнинг
Ўтиб кетганига бўлгандир қанча.

Дейди, қараб турар бизларга миллат,
Кеча кўриб келдик, уйига бориб.
Мендан сўраб олди кўплаб маслаҳат,
Хурсанд бўлиб қолди Абдулла Ориф.

Баъзида унвонлар ҳидини сезиб,
У дарров ўзини рамкага солар.
Гоҳо дабдурустдан калласи қизиб,
Нобель мукофотин талашиб қолар.

Фаришта қавмини кўрмадим ҳеч вақт,
Демак, Иблисни ҳам учратмадим, бас.
Лекин бир оз ўтрик, бир оз маҳобат,
Зиёли халқига бегона эмас.

Асл зиёлидир миллатнинг юзи,
Ҳатто сезилади сирлилик ҳам сал.
Унинг «Соғаясиз!» деган бир сўзи,
Юзаки таскиндан минг бора афзал.

01.05.2015

НАМОЙИШ

Осмони фалакда чиқди фармойиш:
«Сомончи йўлида ўтсин намойиш!

Қатнашсин катта-ю кичик давлатлар,
Барча қитъалардан, барча давлатлар».

Чиндан кўрик бўлди ғоятда катта,
Олам йиғилганди ахир парадда.

Найзасин кўтариб Африка ўтди,
«Там-там» овозлари самони тутди.

Улар кийиб олган турфа либосин,
Бири филин минган, бири қўтосин.

Осиё етаклаб болаларини,
Аравага ортган бомбаларини.

Бизникилар ўтди хушнуд ва ғолиб,
Пахта чаноғини қўлига олиб.

Ўтдилар, дейишиб акани опа,
Жинсни фарқлай олмай қолган Европа.

Турли ўйиннинг ҳам борлиги дуруст,
Ракетаси билан қўрқитди ўрис.

Ҳамма ёқни босган турли штаблар,
Режессёрлик қилди ўзи – Штатлар.

Томоша охирлаб қолди-ку қарийб,
Оҳ, ҳеч ким ўтмади китоб кўтариб.

04.05.2015

МУХЛИС

Балки нотанишсан, балки қариндош,
Фикрдош, суҳбатдош, сафардош, йўлдош.
Шоирнинг мухлиси бўлмасанг агар,
Уни севолмассан, билиб қўй, юртдош.

05.05.2015

ОРИЯТ

Ер юзин тасмадек олгандир ўраб,
Турфа қавмларнинг сафи, қатори.
Бир ёнда боёнлар туришар қараб,
Ишларин ҳамиша келган барори.

Бир ёнда йўқсиллар тизилган борҳо,
Бошқалар сингари яхлит жамоат.
Лекин тиланишдан чарчамас асло,
Балки шараф эрур бундайин одат.

Учинчи қатор бор, учинчи қатор,
Хайру эҳсон кутиб, тиз чўка қолмас.
Улар ноёб зотлар, орияти бор,
Олтин танга узат, барибир, олмас!

07.05.2015

ТОЛСТОЙ

Сиз улуғ сиймосиз, тенги йўқ даҳо,
Бизга ижодингиз ҳамроҳ доимо.
Лекин уйдан қочиш режангиз қайда?
Менга ўша зарур, Толстой бобо!

07.05.2015

ИНСОН

Бировни мақтасанг, ёлғон, дейдилар,
Ўзингни мақтасанг, нодон, дейдилар.
Барчани лутф ила тўрга чиқариб,
Пойгакда ўтирсанг, инсон, дейдилар.

07.05.2015

БАНДЛИК

Нафақачи деб билманг мени,
Ғоят бандман, жуда ҳам бандман.
Пойгаларни унутиб, энди
Омоч тортган отга монандман.

Билиб, сезиб юрибман мен ҳам,
Атрофимда қанча дўст ва ёв.
Балки қай бир қаламкаш жўрам
Кутиб турар мендан ҳам мақтов.

Ҳар кун бир гап чиқади, шукур,
Муаммолар учрар қадамда.
Чарчамайди ғанимим тушкур,
Йиқитмоқчи бўлар ҳар дамда.

Юмушим кўп, оч қолар ахир
Мен бўлмасам, ҳасадгўйларим.
Боз устига тинмас, бесабр,
Қалбимдаги шеърим, ўйларим.

Ҳали мени кутмоқда сафар,
Буюк дўстим – ҳаётга видо.
Аҳволимни тушун, биродар,
Жуда бандман, ба ҳаққи Худо.

08.05.2015

ТАДБИР

Ўтказамиз келинг бир тадбир,
Ярим аср ортга қайтамиз.
Ким ҳам билиб турибди, ахир,
Биргалашиб ёлғон айтамиз.

09.05.2015

ДАРСЛИК ТУЗУВЧИ

Баланд экан ғоят шиддатинг,
Таҳриринг бор балки ҳаётга.
Бобонг билан момонг суратин
Киргизиб қўй адабиётга.

Четда қолар Ойбек ва Қаҳҳор
Кўргазмасанг агарда шафқат.
Лекин сендан бир ўтинчим бор:
Навоийга тегмагин фақат.

09.05.2015.

ҲАМЖИҲАТЛИК

Қадимда яшаган экан бир хоқон,
Давлати қудратли, халқи фаровон.

Лекин бир кун қўзиб фотиҳлик дарди,
Ўзга мамлакатга хуфя юборди.

Ўша томонларга дарҳол ел, деди,
Қудрати нимада, билиб кел, деди.

Кунлар ўтиб охир, хуфя ҳам қайтди,
Барча билганларин бирма-бир айтди.

Деди: – Кирмас бунга ўрмон, сойлиги,
Бойлиги кўп экан, кўпдир бойлиги.

Жим ўтирган ҳоқон бирдан тутоқди,
Қаҳрли сўзлари дарёдай оқди.

Деди: – Мен чинорман, у эса чўпдир,
Ундан бойликларим юз бора кўпдир.

Менга маъқул эмас ушбу хабаринг,
Кўринма кўзимга, сотқинсан баринг.

Иккинчи хуфяни топди-ку хоқон:
– Сирни сен билиб кел, югур, чопағон.

Хуфя бориб келди, бамисли шамол,
Кўрганин етказди ҳоқонга дарҳол:

– Мен борга жойларда яроқ кўп экан,
Ҳар ён қилич-қалқон, минглаб тўп экан.

Бу гапни эшитиб қичқирди ҳоқон:
Деди: – Қуролимни кўрмабди жаҳон.

Қимирлаган жонга берганман яроқ,
Қилич тақиб олган ҳатто чақалоқ.

Қутурган туялар, совутли филлар,
Кўрса тилдан қолар не мағрур эллар.

Менга душманимни турибсан мақтаб,
Ҳоқон бунисин ҳам юборди ҳайдаб.

Энди йўлга чиқди хуфя – учинчи,
Аралашиб кетди ёлғончи, чинчи.

У ҳам қайтиб келди бир муддат ўткач,
Сўзлади, ҳоқоннинг этагин ўпгач:

– Сизга фидо бўлсин хуфия бу жоним,
Сирни билиб келдим, тингланг, хоқоним:

Уларда бир орзу, бир ният экан,
Ҳаммаси жипс экан, ҳамжиҳат экан.

Ўрнидан қалқаркан бойми, камбағал,
Ватан деган сўзни эшитган маҳал.

Хоқон сўз демади, оғир тин олди,
Тахтига ёнбошлаб, ўйланиб қолди.

Деди: – Бундай юртни олиб бўлмайди,
Олсанг ҳам, измингга солиб бўлмайди.

Сафарнинг бу йўлин ёпингиз менга,
Тарқоқроқ давлатни топингиз менга.

10.05.2015

АПРЕЛ СОВУҒИ

Совуқни юборди Аллоҳ даргоҳи,
Дув-дув тўкилдилар дарахтлар оҳи.
Катталар танбеҳга балки лойиқдир,
Лекин болаларнинг недир гуноҳи?

11.05.2015

ИЛТИЖО

Инсонликка ишондим мен ҳам,
Гарчи қолдим ёлғиз ва ғариб.
Шафқат қилгин, яратган Эгам,
Ишончимни олма қайтариб.

Жондан ортиқ севгандим уни,
Оҳ, хотира бўлиб қолмагин.
Парвардигор, ўша туйғуни
Юрагимдан юлиб олмагин.

12.05.2015

БОЗОР

Бозор ҳамма йўлни юборди буриб,
Соҳиб қалбларнинг ҳам излари қуриб…
Ё Раб, англайдиган одам топилса,
Йиғлардим, пойига бошимни уриб.

12.05.2015

АЛДОВ

Бизларни алдабди шўролар чандон,
Барчангиз етук деб, ялпи саводхон.
Оғриган жойимни кейин билибман,
Во ажаб, бунчалар кўп экан нодон.

12.05.2015

КУЛФАТ

Сени нечук дўст дейман ахир,
Мақтамасман ҳатто жўрттага.
Дейсан, касал бўлибди шоир,
Ўлса керак яқин ўртада.

Комилликни учратганинг дам
Тополмассан борар ерингни.
Гўзал санъат, оддий бир шеър ҳам
Шилиб олар гўё терингни.

Менинг халқим ёвни кўп кўрган,
Ўзимиздан чиққан сен – кулфат.
Сендайларни туғиб, ўстирган
Оналарга ачингум фақат.

13.05.2015

 

ҚАНОАТ

Болам, умид билан яшагин, бироқ
Ҳаёт баланд-пастин бўйнингга олгин.
Ўзинг кабиларга яқин бўл кўпроқ,
Қол, деса мардларнинг ёнида қолгин.

Каттакон карвонга мансуб бўлса ҳам
Гадонинг рутбаси гадодир доим.
Омад билан имкон мангу бири кам,
Фақат тенг яратган нафсни Худойим.

Киборлар ичига адашиб кирган
Қаландар у жойдан албатта безгай.
Йўқсилнинг даврасин бир бора кўрган
Бойлар ҳам ўзларин ортиқча сезгай.

Инсон умид билан яшайди, аммо
Руҳини эзгайдир хорлик, каму кўст.
Аллоҳ айирмасин ризқидан асло,
Йўқдир, қаноатдан ортиқ бирор дўст.

Сира ростланмайди букри бу олам,
Бизлар-чи, ўтамиз такбирлар айтиб.
Шундоқ деган экан жўмард бир одам:
– Фазоларга учсам келмасдим қайтиб!

15.05.2015

БЕМОРЛАР

Ишдан чиқиб қолган бизнинг жисмимиз,
Йўлга бошлаб юрар қолган қисмимиз.
Ҳаммамиз баробар шифохонада,
– Навбатдаги бемор! – Бизнинг исмимиз.

16.05.2015

КОСМОДРОМ

Космодромга тун чўкар аста,
Чор-теварак одамга тўлиқ.
Бир томонга сотилган чипта,
Марсга бориш. Лекин қайтиш йўқ.

Ер юзини босган сукунат,
Жуда оғир, жуда ҳам оғир.
Олис юлдуз милтирар фақат,
Кўз ёшидек томчилар ёмғир.

Радионинг босиқ овози
Бу ҳолатни бузар дамбадам:
– Инсоният сизлардан рози,
Розидирсиз ахир сизлар ҳам.

Фазогирлар рўйхатин кимдир,
Сўнгги марта ўқиб, йўқлайди.
Ҳайрат ичра оломон жимдир,
Фақат биров пиқ-пиқ йиғлайди.

Одамзотнинг тарихида бу,
Рўй бермоқда бамисоли туш.
Айрилишар тириклай мангу,
Бўлиб ўтар сўнгги хайр-хуш.

Бир ҳасадгўй қийқирар шу он:
– Ёвим кетди, энди мен ҳурман.
Билиб қўйгин, эй кўҳна жаҳон,
Ўзим қолдим, ҳаммадан зўрман!

17.05.2015

ТЎТИҚУШИМ

– Тоғ ортида бор эди қўрам,
Тўтиқушим – чиройли бирам.
– Бобо, ундан қачон кетгансиз?
– Тўрт минг йилча бўлди, набирам.

17.05.2015

АНГЛАШ

Қандоқ таъсир қилди сенга у байрам,
Нечук вайрон этди ёки у фироқ?
Магар авлиёлар пири бўлса ҳам,
Сени англаёлмас сендан яхшироқ.

Ўзингдан бошқанинг ҳаммаси улуғ,
Эгалик қилишар умрингга тўлиқ.
Кўзинг ҳозир намми ва ёки қуруқ,
Сени англаёлмас сендан яхшироқ.

Олим таҳлил қилар ёзган шеърингни,
Аввал сўраб олар туққан ерингни,
Сўнгра айта бошлар нима дерингни,
Сени англаёлмас сендан яхшироқ.

Ёвлар қуршовида улғайдинг, ўсдинг,
Гоҳо номинг билан йўлларин тўсдинг,
Ҳатто жигарбандинг, ҳаттоки дўстинг,
Сени англаёлмас сендан яхшироқ.

Фақат англар сени яратган Худо,
Муштипар она ҳам эмас мустасно.
Лекин ўтаверсин ҳар икки дунё,
Сени англаёлмас сендан яхшироқ.

18. 05. 2015

ОМАД

Соч-соқолинг ўсмаса агар
Сартарошга бормайсан, жўра.
Омад келсин дейсан ҳар сафар,
Эҳтиёжинг, ҳолингга кўра.

Ўз нонини чаккасига еб
Юрган эмас лекин омад ҳам.
Мени яна чақирсинлар, деб
Чўнтагингни қилар шип-шийдам.

21.05.2015

ПАХСА УЙ

Боболардан қолган пахса уй, мана,
Обдон оёқ билан пишитилган лой.
Қурилган чоғида бундай бошпана
Бор эди на қалъа, на бирор сарой.

Ўтиб неча аср, балки милён йил,
Олимлар қазишар ерни галма-гал.
Уларга топилдиқ оддий пахса-гил,
Ганчдан ҳам қадимий, мармардан аввал.

– Зарур бўлса қурган кошонамга боқ!
Бу – Ҳазрат Темурнинг мағрур сўзлари.
Қўшни деворда-чи, турибди шундоқ
Пахсакаш аждоднинг панжа излари.

Бинолар бўй чўзар энди пайдар-пай,
Ахир биз гувоҳмиз бошқа айёмга.
Бироқ шеърлар ёзиб, ичган билан май
Тенг кела олурми биров Ҳайёмга.

Шундоқ турфа эрур аслида одам,
Ўзини ҳар ишда этгай намоён.
Унинг бир оёғи ойда бўлса ҳам,
Бири пахса лойни тепкилар ҳамон.

22.052015

ЎЖАР БОЛА

Ажойибдир невара халқи,
Хаёлига не келса сўрар.
Эринмайди бобо ҳам, балки
Шу сабабдан бола хуш кўрар.

Бидирлайди тинмай болакай:
– Бобо, буни майлими есам?
Бобо дейди: – Шошмагин, ҳай-ҳай,
Бу пишмаган ғўра-ку, болам.

Бола энди аразлайди сал:
– Ема дейсиз барини, бобо.
Буларни мен кўрганман аввал,
Тайёрлаган аям мураббо.

Отам эса тинмай шеър ёзар,
Бобо, шеърни бўладими еб?
Бу дунёда боладай ўжар
Ва нодонни бўлмайди топиб.

Хушёр тортар даъфатан бобо,
Чимиради ўсиқ қошини.
Ўйлаб туриб дейди сўнг: – Аммо
Еса бўлар шеърнинг бошини.

23.05.2015

ИККИНЧИ КЎРИНИШ

Кўринишдан хурсанд, ҳатто ҳазилкаш,
Унча-мунча гапга қилмайди парво.
Лекин сийратини дард ейди яккаш,
Бундайин азобдан асрасин Худо.

Мана бу банда ҳам ўзи билан банд,
Суратида лоқайд, теран сукутда.
Кўз юмиб, ўй сурар авлиё монанд,
Фақат фарқи шуки, ётар тобутда.

24.05.2015

БОЙҚАРО

Кошонанинг кўркам боғида
Савлат тўкиб, амирлар аро,
Чоғир ҳўплаб гоҳи-гоҳида,
Ош ер эди султон Бойқаро.

Бирданига қисилди кўкрак,
Бирданига йўқолди ором.
Бир луқма ош – ичида сўнгак,
Томоғига тиқилди, тамом.

Аҳли табиб шу заҳот боқиб,
Афсунгарлар бўлдилар гирён.
Кўзда ёши дарёдек оқиб,
Аранг нафас оларди султон.

Ою йиллар ўтдилар секин,
Юрт ҳам бунга кўникди ҳатто.
Баъзи дард бор, ўлдирмас, лекин
Ҳамроҳ бўлар Маҳшаргача то.

Эшитган дўст албат қон ютган,
На ғанимлар бундан ризодир.
Бу – султоннинг ўзи қатл этган
Набираси Мўмин Мирзодир.

26.05.2015

ТЕЛЕФОН

Итга телефон бер – юраверади,
Лекин итлигича тураверади.
Агар номерига адашиб тушсанг,
“Кимсан?”, “Нимасан?”, деб ҳураверади.

26.05.2015

УЛФАТЛАР

Поездда кетарди тўрт-бешта улфат,
Ҳар ким ўз касбини мақтарди фақат.

Бирови дедики, катта дўхтирман,
Бири молияда, деди, ўткирман.

Ҳар кимга ёр бўлсин насибаси, бас
Хуллас, бирор улфат бекорчи эмас.

Лекин битта шерик доим жим эди,
У ҳам тилга кириб, мақтаниб деди:

– Мен на олувчиман, на сотувчиман,
Тошга ишқибозман, тош отувчиман.

СЎНГГИ МАКОН

Қайга бориб қўнар учаётган сор,
Қайси жойда тўхтар югурук оҳу?
Жавоб бериб бўлмас бу гапга зинҳор,
Бу жиҳат ёпиқ, деб айтилган, ёҳу.

Узоқ йиллар яшаш ҳар кимга армон,
Гарчи дунё ўзи фоний, муваққат.
Филда ҳам бор эмиш энг сўнгги макон,
Инсонга буюрсин Ватани фақат.

28.05.2015

КАПАЛАК

    Siz, aziz she’riyat ixlosmandlarini ustoz Abdulla Oripovning yangi she’rlari bilan muntazam tanishtirib bormoqdamiz va eng muhimi, shoirning har bir yangi turkumi juda katta qiziqish bilan kutib olinayotganiga guvoh bo’lmoqdamiz. Bugun ham sizning diqqatingizga Abdulla akaning bahorning so’nggi oyida yozgan she’rlarini taqdim etamiz.

Abdulla ORIPOV,
O’zbekiston xalq shoiri
MAY   SHE’RLARI

ZIYOLI

Hech kimga ziyoni tegmaydi aslo,
Boqsalar – ko’zlari qiyolilarim.
Lekin maqtov kutar qushdan ham hatto,
Mening aziz qavmim – ziyolilarim.

To’g’ri, bir ozgina og’ziga botir,
Bir oz xayolparast, bir oz havoyi.
Bir boqsang, o’zini ataydi Bobur,
Bir boqsang, tasavvuf piri – Navoiy.

Ularning fe’lini o’rganmoq darkor,
Bu gap bab-baravar hammasiga xos.
Xayoli bo’lsa-da puch hamda bekor,
O’zlari ishonar unga ro’yi-rost.

Deydi, tongga qadar yozdik xumorni,
Shukur Burhon bilan o’tirdik ancha.
Ming afsus, benazir, ulug’ aktyorning
O’tib ketganiga bo’lgandir qancha.

Deydi, qarab turar bizlarga millat,
Kecha ko’rib keldik, uyiga borib.
Mendan so’rab oldi ko’plab maslahat,
Xursand bo’lib qoldi Abdulla Orif.

Ba’zida unvonlar hidini sezib,
U darrov o’zini ramkaga solar.
Goho dabdurustdan kallasi qizib,
Nobel` mukofotin talashib qolar.

Farishta qavmini ko’rmadim hech vaqt,
Demak, Iblisni ham uchratmadim, bas.
Lekin bir oz o’trik, bir oz mahobat,
Ziyoli xalqiga begona emas.

Asl ziyolidir millatning yuzi,
Hatto seziladi sirlilik ham sal.
Uning «Sog’ayasiz!» degan bir so’zi,
Yuzaki taskindan ming bora afzal.

01.05.2015

NAMOYISH

Osmoni falakda chiqdi farmoyish:
«Somonchi yo’lida o’tsin namoyish!

Qatnashsin katta-yu kichik davlatlar,
Barcha qit’alardan, barcha davlatlar».

Chindan ko’rik bo’ldi g’oyatda katta,
Olam yig’ilgandi axir paradda.

Nayzasin ko’tarib Afrika o’tdi,
«Tam-tam» ovozlari samoni tutdi.

Ular kiyib olgan turfa libosin,
Biri filin mingan, biri qo’tosin.

Osiyo yetaklab bolalarini,
Aravaga ortgan bombalarini.

Biznikilar o’tdi xushnud va g’olib,
Paxta chanog’ini qo’liga olib.

O’tdilar, deyishib akani opa,
Jinsni farqlay olmay qolgan Yevropa.

Turli o’yinning ham borligi durust,
Raketasi bilan qo’rqitdi o’ris.

Hamma yoqni bosgan turli shtablar,
Rejessyorlik qildi o’zi – Shtatlar.

Tomosha oxirlab qoldi-ku qariyb,
Oh, hech kim o’tmadi kitob ko’tarib.

04.05.2015

MUXLIS

Balki notanishsan, balki qarindosh,
Fikrdosh, suhbatdosh, safardosh, yo’ldosh.
Shoirning muxlisi bo’lmasang agar,
Uni sevolmassan, bilib qo’y, yurtdosh.

05.05.2015

ORIYAT

Yer yuzin tasmadek olgandir o’rab,
Turfa qavmlarning safi, qatori.
Bir yonda boyonlar turishar qarab,
Ishlarin hamisha kelgan barori.

Bir yonda yo’qsillar tizilgan borho,
Boshqalar singari yaxlit jamoat.
Lekin tilanishdan charchamas aslo,
Balki sharaf erur bundayin odat.

Uchinchi qator bor, uchinchi qator,
Xayru ehson kutib, tiz cho’ka qolmas.
Ular noyob zotlar, oriyati bor,
Oltin tanga uzat, baribir, olmas!

07.05.2015

TOLSTOY

Siz ulug’ siymosiz, tengi yo’q daho,
Bizga ijodingiz hamroh doimo.
Lekin uydan qochish rejangiz qayda?
Menga o’sha zarur, Tolstoy bobo!

07.05.2015

INSON

Birovni maqtasang, yolg’on, deydilar,
O’zingni maqtasang, nodon, deydilar.
Barchani lutf ila to’rga chiqarib,
Poygakda o’tirsang, inson, deydilar.

07.05.2015

BANDLIK

Nafaqachi deb bilmang meni,
G’oyat bandman, juda ham bandman.
Poygalarni unutib, endi
Omoch tortgan otga monandman.

Bilib, sezib yuribman men ham,
Atrofimda qancha do’st va yov.
Balki qay bir qalamkash jo’ram
Kutib turar mendan ham maqtov.

Har kun bir gap chiqadi, shukur,
Muammolar uchrar qadamda.
Charchamaydi g’animim tushkur,
Yiqitmoqchi bo’lar har damda.

Yumushim ko’p, och qolar axir
Men bo’lmasam, hasadgo’ylarim.
Boz ustiga tinmas, besabr,
Qalbimdagi she’rim, o’ylarim.

Hali meni kutmoqda safar,
Buyuk do’stim – hayotga vido.
Ahvolimni tushun, birodar,
Juda bandman, ba haqqi Xudo.

08.05.2015

TADBIR

O’tkazamiz keling bir tadbir,
Yarim asr ortga qaytamiz.
Kim ham bilib turibdi, axir,
Birgalashib yolg’on aytamiz.

09.05.2015

DARSLIK TUZUVCHI

Baland ekan g’oyat shiddating,
Tahriring bor balki hayotga.
Bobong bilan momong suratin
Kirgizib qo’y adabiyotga.

Chetda qolar Oybek va Qahhor
Ko’rgazmasang agarda shafqat.
Lekin sendan bir o’tinchim bor:
Navoiyga tegmagin faqat.

09.05.2015.

HAMJIHATLIK

Qadimda yashagan ekan bir xoqon,
Davlati qudratli, xalqi farovon.

Lekin bir kun qo’zib fotihlik dardi,
O’zga mamlakatga xufya yubordi.

O’sha tomonlarga darhol yel, dedi,
Qudrati nimada, bilib kel, dedi.

Kunlar o’tib oxir, xufya ham qaytdi,
Barcha bilganlarin birma-bir aytdi.

Dedi: – Kirmas bunga o’rmon, soyligi,
Boyligi ko’p ekan, ko’pdir boyligi.

Jim o’tirgan hoqon birdan tutoqdi,
Qahrli so’zlari daryoday oqdi.

Dedi: – Men chinorman, u esa cho’pdir,
Undan boyliklarim yuz bora ko’pdir.

Menga ma’qul emas ushbu xabaring,
Ko’rinma ko’zimga, sotqinsan baring.

Ikkinchi xufyani topdi-ku xoqon:
– Sirni sen bilib kel, yugur, chopag’on.

Xufya borib keldi, bamisli shamol,
Ko’rganin yetkazdi hoqonga darhol:

– Men borga joylarda yaroq ko’p ekan,
Har yon qilich-qalqon, minglab to’p ekan.

Bu gapni eshitib qichqirdi hoqon:
Dedi: – Qurolimni ko’rmabdi jahon.

Qimirlagan jonga berganman yaroq,
Qilich taqib olgan hatto chaqaloq.

Quturgan tuyalar, sovutli fillar,
Ko’rsa tildan qolar ne mag’rur ellar.

Menga dushmanimni turibsan maqtab,
Hoqon bunisin ham yubordi haydab.

Endi yo’lga chiqdi xufya – uchinchi,
Aralashib ketdi yolg’onchi, chinchi.

U ham qaytib keldi bir muddat o’tkach,
So’zladi, hoqonning etagin o’pgach:

– Sizga fido bo’lsin xufiya bu jonim,
Sirni bilib keldim, tinglang, xoqonim:

Ularda bir orzu, bir niyat ekan,
Hammasi jips ekan, hamjihat ekan.

O’rnidan qalqarkan boymi, kambag’al,
Vatan degan so’zni eshitgan mahal.

Xoqon so’z demadi, og’ir tin oldi,
Taxtiga yonboshlab, o’ylanib qoldi.

Dedi: – Bunday yurtni olib bo’lmaydi,
Olsang ham, izmingga solib bo’lmaydi.

Safarning bu yo’lin yopingiz menga,
Tarqoqroq davlatni topingiz menga.

10.05.2015

APREL SOVUG’I

Sovuqni yubordi Alloh dargohi,
Duv-duv to’kildilar daraxtlar ohi.
Kattalar tanbehga balki loyiqdir,
Lekin bolalarning nedir gunohi?

11.05.2015

ILTIJO

Insonlikka ishondim men ham,
Garchi qoldim yolg’iz va g’arib.
Shafqat qilgin, yaratgan Egam,
Ishonchimni olma qaytarib.

Jondan ortiq sevgandim uni,
Oh, xotira bo’lib qolmagin.
Parvardigor, o’sha tuyg’uni
Yuragimdan yulib olmagin.

12.05.2015

BOZOR

Bozor hamma yo’lni yubordi burib,
Sohib qalblarning ham izlari qurib…
YO Rab, anglaydigan odam topilsa,
Yig’lardim, poyiga boshimni urib.

12.05.2015

ALDOV

Bizlarni aldabdi sho’rolar chandon,
Barchangiz yetuk deb, yalpi savodxon.
Og’rigan joyimni keyin bilibman,
Vo ajab, bunchalar ko’p ekan nodon.

12.05.2015

KULFAT

Seni nechuk do’st deyman axir,
Maqtamasman hatto jo’rttaga.
Deysan, kasal bo’libdi shoir,
O’lsa kerak yaqin o’rtada.

Komillikni uchratganing dam
Topolmassan borar yeringni.
Go’zal san’at, oddiy bir she’r ham
Shilib olar go’yo teringni.

Mening xalqim yovni ko’p ko’rgan,
O’zimizdan chiqqan sen – kulfat.
Sendaylarni tug’ib, o’stirgan
Onalarga achingum faqat.

13.05.2015

 

QANOAT

Bolam, umid bilan yashagin, biroq
Hayot baland-pastin bo’yningga olgin.
O’zing kabilarga yaqin bo’l ko’proq,
Qol, desa mardlarning yonida qolgin.

Kattakon karvonga mansub bo’lsa ham
Gadoning rutbasi gadodir doim.
Omad bilan imkon mangu biri kam,
Faqat teng yaratgan nafsni Xudoyim.

Kiborlar ichiga adashib kirgan
Qalandar u joydan albatta bezgay.
Yo’qsilning davrasin bir bora ko’rgan
Boylar ham o’zlarin ortiqcha sezgay.

Inson umid bilan yashaydi, ammo
Ruhini ezgaydir xorlik, kamu ko’st.
Alloh ayirmasin rizqidan aslo,
Yo’qdir, qanoatdan ortiq biror do’st.

Sira rostlanmaydi bukri bu olam,
Bizlar-chi, o’tamiz takbirlar aytib.
Shundoq degan ekan jo’mard bir odam:
– Fazolarga uchsam kelmasdim qaytib!

15.05.2015

BEMORLAR

Ishdan chiqib qolgan bizning jismimiz,
Yo’lga boshlab yurar qolgan qismimiz.
Hammamiz barobar shifoxonada,
– Navbatdagi bemor! – Bizning ismimiz.

16.05.2015

KOSMODROM

Kosmodromga tun cho’kar asta,
Chor-tevarak odamga to’liq.
Bir tomonga sotilgan chipta,
Marsga borish. Lekin qaytish yo’q.

Yer yuzini bosgan sukunat,
Juda og’ir, juda ham og’ir.
Olis yulduz miltirar faqat,
Ko’z yoshidek tomchilar yomg’ir.

Radioning bosiq ovozi
Bu holatni buzar dambadam:
– Insoniyat sizlardan rozi,
Rozidirsiz axir sizlar ham.

Fazogirlar ro’yxatin kimdir,
So’nggi marta o’qib, yo’qlaydi.
Hayrat ichra olomon jimdir,
Faqat birov piq-piq yig’laydi.

Odamzotning tarixida bu,
Ro’y bermoqda bamisoli tush.
Ayrilishar tiriklay mangu,
Bo’lib o’tar so’nggi xayr-xush.

Bir hasadgo’y qiyqirar shu on:
– Yovim ketdi, endi men hurman.
Bilib qo’ygin, ey ko’hna jahon,
O’zim qoldim, hammadan zo’rman!

17.05.2015

TO’TIQUSHIM

– Tog’ ortida bor edi qo’ram,
To’tiqushim – chiroyli biram.
– Bobo, undan qachon ketgansiz?
– To’rt ming yilcha bo’ldi, nabiram.

17.05.2015

ANGLASH

Qandoq ta’sir qildi senga u bayram,
Nechuk vayron etdi yoki u firoq?
Magar avliyolar piri bo’lsa ham,
Seni anglayolmas sendan yaxshiroq.

O’zingdan boshqaning hammasi ulug’,
Egalik qilishar umringga to’liq.
Ko’zing hozir nammi va yoki quruq,
Seni anglayolmas sendan yaxshiroq.

Olim tahlil qilar yozgan she’ringni,
Avval so’rab olar tuqqan yeringni,
So’ngra ayta boshlar nima deringni,
Seni anglayolmas sendan yaxshiroq.

Yovlar qurshovida ulg’ayding, o’sding,
Goho noming bilan yo’llarin to’sding,
Hatto jigarbanding, hattoki do’sting,
Seni anglayolmas sendan yaxshiroq.

Faqat anglar seni yaratgan Xudo,
Mushtipar ona ham emas mustasno.
Lekin o’taversin har ikki dunyo,
Seni anglayolmas sendan yaxshiroq.

18. 05. 2015

OMAD

Soch-soqoling o’smasa agar
Sartaroshga bormaysan, jo’ra.
Omad kelsin deysan har safar,
Ehtiyojing, holingga ko’ra.

O’z nonini chakkasiga yeb
Yurgan emas lekin omad ham.
Meni yana chaqirsinlar, deb
Cho’ntagingni qilar ship-shiydam.

21.05.2015

PAXSA UY

Bobolardan qolgan paxsa uy, mana,
Obdon oyoq bilan pishitilgan loy.
Qurilgan chog’ida bunday boshpana
Bor edi na qal’a, na biror saroy.

O’tib necha asr, balki milyon yil,
Olimlar qazishar yerni galma-gal.
Ularga topildiq oddiy paxsa-gil,
Ganchdan ham qadimiy, marmardan avval.

– Zarur bo’lsa qurgan koshonamga boq!
Bu – Hazrat Temurning mag’rur so’zlari.
Qo’shni devorda-chi, turibdi shundoq
Paxsakash ajdodning panja izlari.

Binolar bo’y cho’zar endi paydar-pay,
Axir biz guvohmiz boshqa ayyomga.
Biroq she’rlar yozib, ichgan bilan may
Teng kela olurmi birov Hayyomga.

Shundoq turfa erur aslida odam,
O’zini har ishda etgay namoyon.
Uning bir oyog’i oyda bo’lsa ham,
Biri paxsa loyni tepkilar hamon.

22.052015

O’JAR BOLA

Ajoyibdir nevara xalqi,
Xayoliga ne kelsa so’rar.
Erinmaydi bobo ham, balki
Shu sababdan bola xush ko’rar.

Bidirlaydi tinmay bolakay:
– Bobo, buni maylimi yesam?
Bobo deydi: – Shoshmagin, hay-hay,
Bu pishmagan g’o’ra-ku, bolam.

Bola endi arazlaydi sal:
– Yema deysiz barini, bobo.
Bularni men ko’rganman avval,
Tayyorlagan ayam murabbo.

Otam esa tinmay she’r yozar,
Bobo, she’rni bo’ladimi yeb?
Bu dunyoda boladay o’jar
Va nodonni bo’lmaydi topib.

Xushyor tortar da’fatan bobo,
Chimiradi o’siq qoshini.
O’ylab turib deydi so’ng: – Ammo
Yesa bo’lar she’rning boshini.

23.05.2015

IKKINCHI KO’RINISH

Ko’rinishdan xursand, hatto hazilkash,
Uncha-muncha gapga qilmaydi parvo.
Lekin siyratini dard yeydi yakkash,
Bundayin azobdan asrasin Xudo.

Mana bu banda ham o’zi bilan band,
Suratida loqayd, teran sukutda.
Ko’z yumib, o’y surar avliyo monand,
Faqat farqi shuki, yotar tobutda.

24.05.2015

BOYQARO

Koshonaning ko’rkam bog’ida
Savlat to’kib, amirlar aro,
Chog’ir ho’plab gohi-gohida,
Osh yer edi sulton Boyqaro.

Birdaniga qisildi ko’krak,
Birdaniga yo’qoldi orom.
Bir luqma osh – ichida so’ngak,
Tomog’iga tiqildi, tamom.

Ahli tabib shu zahot boqib,
Afsungarlar bo’ldilar giryon.
Ko’zda yoshi daryodek oqib,
Arang nafas olardi sulton.

Oyu yillar o’tdilar sekin,
Yurt ham bunga ko’nikdi hatto.
Ba’zi dard bor, o’ldirmas, lekin
Hamroh bo’lar Mahshargacha to.

Eshitgan do’st albat qon yutgan,
Na g’animlar bundan rizodir.
Bu – sultonning o’zi qatl etgan
Nabirasi Mo’min Mirzodir.

26.05.2015

ULFATLAR

Poezdda ketardi to’rt-beshta ulfat,
Har kim o’z kasbini maqtardi faqat.

Birovi dediki, katta do’xtirman,
Biri moliyada, dedi, o’tkirman.

Har kimga yor bo’lsin nasibasi, bas
Xullas, biror ulfat bekorchi emas.

Lekin bitta sherik doim jim edi,
U ham tilga kirib, maqtanib dedi:

– Men na oluvchiman, na sotuvchiman,
Toshga ishqibozman, tosh otuvchiman.

TELEFON

Itga telefon ber – yuraveradi,
Lekin itligicha turaveradi.
Agar nomeriga adashib tushsang,
“Kimsan?”, “Nimasan?”, deb huraveradi.

26.05.2015

SO’NGGI MAKON

Qayga borib qo’nar uchayotgan sor,
Qaysi joyda to’xtar yuguruk ohu?
Javob berib bo’lmas bu gapga zinhor,
Bu jihat yopiq, deb aytilgan, yohu.

Uzoq yillar yashash har kimga armon,
Garchi dunyo o’zi foniy, muvaqqat.
Filda ham bor emish eng so’nggi makon,
Insonga buyursin Vatani faqat.

28.05.2015

 KAPALAK

Bir kun yashar ekan ba’zi kapalak,
Tabiatning bunday o’yiniga boq.
Maqsadi shunchaki yashashmas, demak
Nasl qoldirmoqdir, avlod qoldirmoq.

Juda rahmim kelar sho’rlik bu jonga,
Ko’rdi tiriklikni atigi bir kun.
Boqib ulgurmagan balki osmonga,
Balki yo’qmiz biz ham kapalak uchun.

Yetmas barchasiga odamning aqli,
Butun olam o’zi topishmoq go’yo.
Uzoq yashaydigan ikki oyoqli
G’alati zotlardan iborat dunyo.

Ularning ishlari egrilik aksar,
To’g’rilik ustidan bo’lay der g’olib.
Kapalak ikki kun yashaganda gar,
Gerbariy qilardi al`bomga solib.

Ushbu she’rim uchun ma’zur tut, jo’ra,
Dema, kapalakdan shunchami malol?
Mudom hadik bilan yashashdan ko’ra,
Ertaroq ketish ham afzal, ehtimol.

29.05.2015

TUSH

Olisdasan zamindan – yerdan,
Yetolmaydi birorta chaqin.
Yaqin bo’lib qolasan birdan,
Millimetr. Undan ham yaqin.

Odam buncha muattardir, oh,
Bo’ylaringdan bo’laman sarxush.
Ko’z ochaman uyqudan nogoh,
Ko’tarilar oramizdan tush.

29.05.2015

YURAK

Yurak mulki ichra yastanib yotar
Gobi sahrosi-yu Pomir tog’lari.
Dengizlar, daryolar qator va qator,
Semiramidaning osma bog’lari.

Unga qo’li yetmay yurganlar qancha,
Termula-termula tolgan ne ko’zlar.
Lekin kaslar ham bor, unga boqqancha
Bor-yo’g’i sichqonning inini izlar.

30.05.2015