Истараси иссиқ, ёш Иван Иванич Лапкин ва бурни қанқайган, ёш қиз Анна Семёновна Замблицкая пастга, тик тушиб борадиган қирғоқ бўйидаги курсига ўтирдилар. Курси сувга яқин, қуюқ мажнунтоллар орасида эди. Ажойиб жой! Сизни фақат балиқлар ва сув юзида сузадиган ўргимчаклар кўриб турибди- худди оламдан бекингандай ўтирибсиз.
АНТОН ЧЕХОВ
ЁМОН БОЛА
Шеробод туманидаги 35-мактаб ўқитувчиси А.Ҳайитқулова таржимаси
Истараси иссиқ, ёш Иван Иванич Лапкин ва бурни қанқайган, ёш қиз Анна Семёновна Замблицкая пастга, тик тушиб борадиган қирғоқ бўйидаги курсига ўтирдилар. Курси сувга яқин, қуюқ мажнунтоллар орасида эди. Ажойиб жой! Сизни фақат балиқлар ва сув юзида сузадиган ўргимчаклар кўриб турибди- худди оламдан бекингандай ўтирибсиз.
Бошқалар ҳам балиқ овлаш учун қармоқлар, матраплар (тўр) билан қуролланиб келишган. Ўтиргач, улар ҳам балиқ овлашга киришдилар.
-Мен ёлғиз қолганимиздан хурсандман, -у ёқ бу ёққа қараб гап бошлади Лапкин.- Мен сизга кўп нарсаларни айтишим керак, Анна Семёновна… жуда кўп нарсалар… Сизни биринчи марта кўрганимда… Қармоғингизга илинди…
-Мен ўшанда кўнглим орзуси ким эканлиги ва мен ҳаётимни кимга бағишлашим кераклигини англадим… Қармоғингизга илинди, шекилли… сизни кўриб, биринчи марта зўр эҳтирос билан севиб қолдим! Тортмай туринг, яхшироқ илинсин… Азизим, айтинг, ёлвориб сўрайман, мен балки арзимасман, лекин сизни муҳаббатингизга умид қилсам бўладими? Тортинг!
Анна Семёновна қармоқни баланд кўтариб, итқитди ва бақириб юборди.
— Вой, худойим, олабуға! Тез! Чиқиб кетади…
Олабуға қармоқдан чиқиб, бир сакради-ю, яна ўзининг қадрдон муҳитига шўнғиб кетди.
Балиқ изидан югурган Лапкин, бехосдан балиқ ўрнига Анна Семёновнанинг қўлидан тортиб, бағрига босиб ўпа бошлади. Анна силтаниб ўзини тортди, аммо кечикди: лаблар бирлашди.
Бўса изидан бўса, ваъдалар, ишонтиришлар… Бахтли онлар! Қолаверса, ер юзида мутлақ, тўлиқ бахтнинг ўзи йўқ. Бахт, одатдагидек ўзини ўзи заҳарлаши ёки ўзга таъсир орқали зарарланиши мумкин. Мана бу марта ҳам худди шундай бўлди. Ёшлар ўпишаётган вақтда, кимнингдир кулгани эшитилди. Улар дарёга қараб, қотиб қолдилар: белигача сувга ботган яланғоч бола уларга қараб турарди. Бу Анна Семёновнанинг гимназияда ўқийдиган укаси Коля эди. У уларга истеҳзоли кулиб қарарди.
-А-а-а… Ўпишаяпсизларми? Жуда яхши. Ойимга айтиб бераман.
-Ўйлайманки, сиз ҳалол инсон сифатида… қизариб, бўзариб пўнғиллади Лапкин, -пойлаш разиллик, айтиб бериш пасткашлик, аблаҳлик эканини билсангиз керак. Сиз олийжаноб инсон…
-Пул беринг, айтмайман!-деди «олийжаноб» инсон.- Бўлмаса, айтаман.
Лапкин чўнтагидан пул олиб, Коляга узатди. У эса пулни нам муштида ғижимлаб, ҳуштак чалди-ю, шўнғиб кетди. Шундан сўнг ёшлар қайта ўпишмадилар.
Кейинги кун Лапкин Коляга шаҳардан копток ва бўёқлар олиб келди, опаси эса дорилардан бўшаган қутичаларни берди. Кейин эса итнинг тумшуғи тасвири туширилган запонка (илматугма) совға қилдилар. Ёмон болага, албатта, буларнинг ҳаммаси ёқарди, шу сабаб бундан ҳам кўпроқ нарса олиш учун , у яна кузата бошлади. Бир дақиқа ҳам уларни ёлғиз қолдирмасди.
-Ярамас! -дерди Лапкин тишларини ғичирлатиб. -Ўзи кичкина-ю, лекин катта аблаҳ! Келажакда ундан ким чиқади?!
Июнь давомида Коля севишганларни ҳоли-жонига қўймади. У айтиб бериш билан қўрқитар, кузатар, совғалар талаб қилар ва буларнинг ҳаммаси унга оз кўринар, ахийри чўнтак соатда тўхтади. Нима қилибди! Олиб беришга ваъда бердилар.
Бир куни тушликда дастурхонга вафли тортилганда, Коля хоҳолаб, Лапкинга бир кўзини қисди-да:
-Айтайми, -а? -деди.
Лапкин қизариб, саросимада вафли ўрнига салфеткани чайнаб юборди. Анна Семёновна сапчиб, бошқа хонага югуриб кетди.
Мана шундай шароитда улар август охиригача, ниҳоят, Лапкин Анна Семёновнанинг қўлини сўрагунга қадар юрдилар. О, бу қандай бахтли кун эди! Қизнинг ота-онаси билан гаплашиб, уларнинг розилигини олгач, Лапкин, аввало, боққа югурди ва Коляни излай бошлади. Уни топгач, завқдан бақириб юборишига оз қолди- ёмон боланинг қулоғидан тортқилай бошлади. Шу вақт Коляни излаб юрган опаси ҳам келиб, иккинчи қулоғидан тортди. Севишганлар юзидаги лаззатни сўз билан таърифлаш қийин. Коля йиғлаб, ёлворарди:
-Азизларим, меҳрибонларим, энди ёмонлик қилмайман! Кечиринглар!
Кейинчалик улар шу вақтгача бир-бирларини яхши кўриб юрган пайтда ҳам бунақанги бахт, бунақанги ҳузурбахш ҳолатни, яъни ёмон боланинг қулоғини тортишдек ҳузурни ҳис қилмаганликларига иқрор бўлдилар.
Манба: «Термиз оқшоми» газетаси
ANTON CHEXOV
YOMON BOLA
Sherobod tumanidagi 35-maktab o’qituvchisi A.Hayitqulova tarjimasi
Istarasi issiq, yosh Ivan Ivanich Lapkin va burni qanqaygan, yosh qiz Anna Semyonovna Zamblitskaya pastga, tik tushib boradigan qirg’oq bo’yidagi kursiga o’tirdilar. Kursi suvga yaqin, quyuq majnuntollar orasida edi. Ajoyib joy! Sizni faqat baliqlar va suv yuzida suzadigan o’rgimchaklar ko’rib turibdi- xuddi olamdan bekinganday o’tiribsiz.
Boshqalar ham baliq ovlash uchun qarmoqlar, matraplar (to’r) bilan qurollanib kelishgan. O’tirgach, ular ham baliq ovlashga kirishdilar.
-Men yolg’iz qolganimizdan xursandman, -u yoq bu yoqqa qarab gap boshladi Lapkin.- Men sizga ko’p narsalarni aytishim kerak, Anna Semyonovna… juda ko’p narsalar… Sizni birinchi marta ko’rganimda… Qarmog’ingizga ilindi…
-Men o’shanda ko’nglim orzusi kim ekanligi va men hayotimni kimga bag’ishlashim kerakligini angladim… Qarmog’ingizga ilindi, shekilli… sizni ko’rib, birinchi marta zo’r ehtiros bilan sevib qoldim! Tortmay turing, yaxshiroq ilinsin… Azizim, ayting, yolvorib so’rayman, men balki arzimasman, lekin sizni muhabbatingizga umid qilsam bo’ladimi? Torting!
Anna Semyonovna qarmoqni baland ko’tarib, itqitdi va baqirib yubordi.
— Voy, xudoyim, olabug’a! Tez! Chiqib ketadi…
Olabug’a qarmoqdan chiqib, bir sakradi-yu, yana o’zining qadrdon muhitiga sho’ng’ib ketdi.
Baliq izidan yugurgan Lapkin, bexosdan baliq o’rniga Anna Semyonovnaning qo’lidan tortib, bag’riga bosib o’pa boshladi. Anna siltanib o’zini tortdi, ammo kechikdi: lablar birlashdi.
Bo’sa izidan bo’sa, va’dalar, ishontirishlar… Baxtli onlar! Qolaversa, yer yuzida mutlaq, to’liq baxtning o’zi yo’q. Baxt, odatdagidek o’zini o’zi zaharlashi yoki o’zga ta’sir orqali zararlanishi mumkin. Mana bu marta ham xuddi shunday bo’ldi. Yoshlar o’pishayotgan vaqtda, kimningdir kulgani eshitildi. Ular daryoga qarab, qotib qoldilar: beligacha suvga botgan yalang’och bola ularga qarab turardi. Bu Anna Semyonovnaning gimnaziyada o’qiydigan ukasi Kolya edi. U ularga istehzoli kulib qarardi.
-A-a-a… O’pishayapsizlarmi? Juda yaxshi. Oyimga aytib beraman.
-O’ylaymanki, siz halol inson sifatida… qizarib, bo’zarib po’ng’illadi Lapkin, -poylash razillik, aytib berish pastkashlik, ablahlik ekanini bilsangiz kerak. Siz oliyjanob inson…
-Pul bering, aytmayman!-dedi «oliyjanob» inson.- Bo’lmasa, aytaman.
Lapkin cho’ntagidan pul olib, Kolyaga uzatdi. U esa pulni nam mushtida g’ijimlab, hushtak chaldi-yu, sho’ng’ib ketdi. Shundan so’ng yoshlar qayta o’pishmadilar.
Keyingi kun Lapkin Kolyaga shahardan koptok va bo’yoqlar olib keldi, opasi esa dorilardan bo’shagan qutichalarni berdi. Keyin esa itning tumshug’i tasviri tushirilgan zaponka (ilmatugma) sovg’a qildilar. Yomon bolaga, albatta, bularning hammasi yoqardi, shu sabab bundan ham ko’proq narsa olish uchun , u yana kuzata boshladi. Bir daqiqa ham ularni yolg’iz qoldirmasdi.
-Yaramas! -derdi Lapkin tishlarini g’ichirlatib. -O’zi kichkina-yu, lekin katta ablah! Kelajakda undan kim chiqadi?!
Iyun` davomida Kolya sevishganlarni holi-joniga qo’ymadi. U aytib berish bilan qo’rqitar, kuzatar, sovg’alar talab qilar va bularning hammasi unga oz ko’rinar, axiyri cho’ntak soatda to’xtadi. Nima qilibdi! Olib berishga va’da berdilar.
Bir kuni tushlikda dasturxonga vafli tortilganda, Kolya xoholab, Lapkinga bir ko’zini qisdi-da:
-Aytaymi, -a? -dedi.
Lapkin qizarib, sarosimada vafli o’rniga salfetkani chaynab yubordi. Anna Semyonovna sapchib, boshqa xonaga yugurib ketdi.
Mana shunday sharoitda ular avgust oxirigacha, nihoyat, Lapkin Anna Semyonovnaning qo’lini so’ragunga qadar yurdilar. O, bu qanday baxtli kun edi! Qizning ota-onasi bilan gaplashib, ularning roziligini olgach, Lapkin, avvalo, boqqa yugurdi va Kolyani izlay boshladi. Uni topgach, zavqdan baqirib yuborishiga oz qoldi- yomon bolaning qulog’idan tortqilay boshladi. Shu vaqt Kolyani izlab yurgan opasi ham kelib, ikkinchi qulog’idan tortdi. Sevishganlar yuzidagi lazzatni so’z bilan ta’riflash qiyin. Kolya yig’lab, yolvorardi:
-Azizlarim, mehribonlarim, endi yomonlik qilmayman! Kechiringlar!
Keyinchalik ular shu vaqtgacha bir-birlarini yaxshi ko’rib yurgan paytda ham bunaqangi baxt, bunaqangi huzurbaxsh holatni, ya’ni yomon bolaning qulog’ini tortishdek huzurni his qilmaganliklariga iqror bo’ldilar.
Manba: «Termiz oqshomi» gazetasi
