Gulnoza Odilova.Umida Mahmudova. O’zbek tarjimonlari va badiiy tarjimalar.

Muallif Adib: Jahon adabiyoti va madaniyati, O'zbek tarixi, adabiyoti va madaniyati, Yangi kitoblar va asarlar taqdimoti комментария 4

3345

Одилова Гулноза, Маҳмудова Умида.
Ўзбек таржимонлари ва бадиий таржималар.
“Янги аср авлоди”, Тошкент.2012. – 120 бет.

Таржима – юксак санъат, таржимон эса санъаткордир. Бу машаққатли, аммо хайрли ишга умрини, бутун ижодини, қалб қўрини сарфлаган устозларимизнинг ҳаёт йўли, амалга оширган таржималари билан танишиш ёш авлод вакилларида таржимонлик касбига меҳрни уйғотса ажаб эмас. Кези келганда айтиш жоизки, баъзан таниқли таржимонларимиз ҳақида зарур маълумотларни топиш қийин бўлади. Таниқли таржимашунос олим ва адиб Жуманиёз Шариповнинг “Бадиий таржималар ва моҳир таржимонлар” китоби ўз даврида ўзбек таржимонларининг ишларини ўрганишда, таржима тарихи билан танишишда муҳим манба бўлган. Бугунги кунда бадиий таржимадек машаққатли касбни танлаётган ёш таржимонлар учун устозлар босиб ўтган йўлга назар солиш кони фойдадир. Davomini o'qish

Ali Şir Nevai — Asya’nın Kandilleri.Film

Muallif Adib: Alisher Navoiy hayoti va ijodi, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati izoh yo'q

05f
Ali Şîr Nevâî, Türkçeyi yüksek bir sanat dili halinde işlemeye çalışan, bu görüşü savunan ve Türk diline değer kazandıran üstün bir bilgin ve devlet adamıdır.1441’de Herat’ta doğdu. Babası Timur’un meliklerinden Sultan Ebû Said’in veziri Kiçkine Bahşi idi. Ali Şîr Nevâî’nin ilk eğitimini babası verdi. Daha sonraki eğitimine Horasan ve Semerkant’ta devam etti. Sultan Hüseyin Baykara ile okul arkadaşı idi. Hatta okurken unutmamak üzere sözleşmişlerdi. Davomini o'qish

Muhammadjon Xolbekov. Badiiy adabiyotda modernizm tavsifi

Muallif Adib: Jahon adabiyoti va madaniyati, YANGILIKLAR комментария 2

модерн
Модернизм XX аср ғарб адабиёти ва санъатининг умумий тавсифи тарзида бир неча ўлчовларда мавжуд бўлиб, бизнингча уларни қуйидаги мазмунда хулосалаш мумкин. Биринчидан, модернизм – бу замонлар оралиғидаги тафовутни, «эскилик» ва «янгилик» ўртасидаги ихтилофларни ўз ғоявий қарашлари бош мезони қилиб олган юз йилликнинг маънавий қиёфасидир. Унинг ортида Ф.Ницшенинг «худолар ўлими» фалсафаси, Европа харитасини қайта тузган сиёсий инқилоблар ва илмий кашфиётлар, тоталитар тузумга асосланган диктатуралар, хунрезлик урушлари, информацион портлашлар, цивилизациянинг коинотга чиқиши каби глобал ўзгаришлар ётибди. Янада аниқроқ қилиб айтадиган бўлсак, унинг ортида «марказсиз дунё» (У.Б.Йейтс)нинг юзага келишига сабаб бўлган объектив борлиқ қонуниятларининг инсоният тарихида чуқур илдиз отолмаганлиги, мустаҳкам ўрнашиб ололмагани, эпистемологик дудмоллиги ҳамда муайян шаклга келтирилган утопик (илмга асосланмаган, амалга ошмайдиган, хомхаёл) орзу-умидлар билан шаклсиз, ноаниқ антиутопик воқелик ўртасидаги ҳал қилиб бўлмайдиган зиддиятларнинг мавжуд эканлигида эди. Davomini o'qish

Mihayel Kryuger: Nimaiki bilsam, kitoblardan o’qib,o’rganganman.

Muallif Adib: Jahon adabiyoti va madaniyati izoh yo'q

212
Бугунги замон одами ўйин-кулги, вақтичоғликларга шу қадар ружу қўйганки, оқибатда китоб мутолааси ҳамиша кейинга сурилиб қолаверади. Биринчи навбатда спорт, сайру томоша, сафар, саёҳатлар, ойнаи жаҳон ва ундан кейин агар озгина вақт ортиб қоладиган бўлсагина, қўлга китоб олинади. Гарчи муҳим, аҳамиятли ва қизиқарли китоблар шунчалик кўп бўлса ҳам, одамлар кўпроқ вақтичоғлик, кўнгилхушликка интилаётган кўринади. Davomini o'qish

Zuhriddin Isomiddinov. Ikki ayol.

Muallif Adib: Jahon adabiyoti va madaniyati, O'zbek tarixi, adabiyoti va madaniyati 1 izoh

566
Қалбида романтик туйғулар тўлиб-тошган, ақл-заковатда, юриш-туришда, сўзлаш ва муомалада ҳеч кимдан кам бўлмаган, миллий туйғулари ўта кучли аёллар куй-қўшиққа, рақс ва умуман санъатга берилган бўлишади. Афсуски, нисбатан олисроқ ўтмишимизда қўшиққа, куйга ишқивоз одамлар камситилган, хўрланган. Айниқса, бирон қиз ашула айтиб номи чиқса, жоҳил одамлар уларни бузуқ санаб, ҳазар қилиш даражасида яккалаб қўйишган. Кийикнинг айби кўзида деганларидай, гўзаллик, латофат ва романтик фазилатлари уларнинг бошига бахтсизлик келтирган. Ашула айтгани учуноқ сўйилганлар эса битта Турсуной ва битта Нурхон эмас эдилар. Шунинг учун ҳам ўзбек аёлларининг қўшиқлари асосан алла, турмуш қийинчиликларидан нолиш, соғиниш, йиғи-йўқлов, хуллас, асосан “ичкари” руҳида кўпроқ шаклланган. Шунданмикин, ўзбек халқ лирикасининг энг салмоқли, энг таъсирчан қисмини аёллар ижоди ташкил этади. Уларнинг поэтик кучи ва руҳи эса бениҳоя зўр. Дунёда шу қадар теран ҳиссиётлар ҳам бўлганига тонг қоласан киши. Бундай туйғулар бизнинг аёлларга, бизнинг оналарга хос эди… Davomini o'qish

Равшанов М. Р. Сравнительно-историческая лексикография и методы ее описания в «Диван лугат ат-турк» Махмуда ал-Кашгари

Muallif Adib: Muborak kun, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati, ТЕКСТЫ НА РУССКОМ - RUSCHA MATNLAR izoh yo'q

divan

В данной статье исследуются ономастические проблемы в «Диван лугат ат-турк» Махмуда ибн ал-Хусайн ибн Мухаммад ал-Кашгари, а также слова и термины ономастико-антропонимического характера. По мнению автора, корпус сведений, содержащийся в «Словаре тюркских наречий» и рассмотренный в сравнительно-сопоставительном аспекте, позволяет считать М. Кашгарского основателем сравнительно-исторического языкознания. Davomini o'qish

1072 yilning 25 yanvarida Mahmud Koshg’ariy «Devonu lug’otit turk» ni yozishga kirishdi.

Muallif Adib: Muborak kun, O'zbek tarixi, adabiyoti va madaniyati, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati комментариев 13

девон
Бундан роппа-роса 941 йил аввал 1072 йилнинг 25 январида -Маҳмуд Кошғарий туркий халқларнинг олтин китоби «Девону луғотит турк»ни ёзишни бошлади ва икки йил давом этган машаққaтли меҳнатдан кейин 1074 йилнинг 10 февралида якунлади. Бу туркий халқлар тарихидаги энг салмоқли ва бебаҳо асарни бошлашдан аввал Кошғарий “Юқори Чиндан бошлаб бутун Мовароуннаҳр, Хоразм, Фарғона, Бухоро, ҳозирги Шимолий Афғонистонга қадар чўзилган” туркий ўлкаларни, шаҳарлар, қишлоқ ва яйловларни кезиб чиқди, шу аснода турли шева ва лаҳжа хусусиятларини ўрганди, уларни адабий тил билан чоғиштирди, ўз иши учун ниҳоятда бой манба тўплади. Луғат тузишда араб тилшунослари яратган анъанадан унумли фойдаланган ҳолда, ишга ижодий ёндашди, туркий тил қонуниятларини биринчи навбатда инобатга олиб, китоби — “Девону луғотит турк”га тартиб берди.
“Девону луғотит турк” нафақат туркий халқлар,балки инсоният тафаккури тимсолларидан биридир. Шу пайтгача бу асар энг муътабар китоблар қаторида тилга олинади ва ва бундан кейин ҳам шундай бўлиб қолажак. Davomini o'qish

Robert Byorns. She’rlar.

Muallif Adib: Jahon adabiyoti va madaniyati, Muborak kun комментария 2

04
25 январ — буюк шотланд шоири Роберт Бёрнс таваллуд топган кун.

   Роберт Бёрнс  (1759.25.1, Эр ш.-1796.21.7, Дамфрис)—шотланд шоири. Ўзига хос шеърият яратган, бунда меҳнатни, халқни, эркинликни, беғараз, фидойи севги ва дўстликни улуғлаган. «Шотландлар учун брюс» ватанпарварлик мадҳияси, «Қувноқ гадолар» кантатаси, фуқаролик ва севги тараннум этилган лирик шеърлар тўплами («Озодлик дарахти», «Жон Арпа дони» ва б.) муаллифи. Бёрнс ўз ижоди б-н чамбарчас боғлиқ бўлган шотланд насрий ва мусиқий фольклор намуналарини тўплаб нашр эттирган. Асарлари ўзбек тилига таржима қилинган (Қўшиқ ва балладалар, Т., 1971; Ёр кўнглининг қиролиман,Т.,2011). Davomini o'qish

Ibrohim G’afurov, Xurshid Do’stmuhammad. Tarjima muhabbati va ohanrabosi.

Muallif Adib: Jahon adabiyoti va madaniyati, O'zbek tarixi, adabiyoti va madaniyati izoh yo'q

099

     Бизнинг беғубор болалик оламларимизга кириб келган Геклберри Финн, Том Сойер, Том тоғанинг кулбаси, Робинзон Крузо, Гулливер, Мултатули, Денгиз заҳматкашлари, Мартин Иден, Денгиз бўрилари, Минг бир кеча, Манас, Йўлбарс терисини ёпинган паҳлавон, Калила ва Димналар мурғак юракларимизни саргузашт, олижаноблик, жўмардлик, валломатлик, мубталолик нурлари билан тўлдирган. Бизни шакллантирган ҳодисалар ичида шулар ва яна шулар каби бошқа кўп нарсалар бор, сира хотирамиздан ўчмайди. Талабаларим қошига кирганда булардан сўз очаман… кўзлари пирпираган, тиллар лол, сезаманки, бу каби воқеалар уларга нотаниш, таъсирдан четда қолган… Юрагим увишади.
Худо ўз Пайғамбарига илоҳий мурожаатларидан бирида: “Алам нашрах лака садрок” – деб хитоб қилади: “Биз кўкрагингни очмадикми!” Яъни мурғак кўксингга бепоён олам ҳақиқатларини олиб кириб сени маърифатли қилмадикми! Шу бепоён фикрга, иқтибосан олсак, таржималар қадимда ҳам, ҳозир ҳам инсон кўксини маърифат, илм-фан, дид- фаросат, фасоҳат оламларига очади. Davomini o'qish

Somerset Moem. Uch hikoya.

Muallif Adib: Jahon adabiyoti va madaniyati, Muborak kun izoh yo'q

089
Мен одамлар ўртасида деярли бирон бир фарқни кўрмайман. Уларнинг ҳаммасининг зуваласи улуғворлик ва майдалик, комиллик ва ахлоқсизлик, асллик ва олчоқликдан қорилган. Кимдир кучли феълу атворга, кимдир чексиз имкониятларга эгалиги билан ажралиб турса-да,умуман олганда улар бир-бирларидан фарқ қилмайдилар (Сомерсет Моэм). Davomini o'qish

Джордж Байрон в Средней Азии и Казахстане. К истории профессиональных художественных переводов

Muallif Adib: Jahon adabiyoti va madaniyati, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati, ТЕКСТЫ НА РУССКОМ - RUSCHA MATNLAR izoh yo'q

byron
Одним из первых авторитетных знатоков европейской литературы стал знаменитый узбекско-таджикский просветитель Ахмад Дониш (1827-1897). Позже с образцами культуры Западной Европы местную интеллигенцию знакомят автор первой узбекской пьесы Махмудходжа Бехбуди (1875-1919), первый «узбекский Магеллан» Мирзо Сиродж (1877-1914), первый узбекский профессор Абдуррауф Фитрат (1986-1937), др. Davomini o'qish

Ve Merhaba Kainat — Nazım Hikmet. Film.

Muallif Adib: Muborak kun, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati, Video, Audio,Foto izoh yo'q

064
Сиёсий эътиқоди учун Нозим Ҳикмат умрининг ўн уч йилини қамоқда ўтказди. Қамоқдан чиқишидан кўп ўтмай Туркия ҳукумати 49 ёшли Нозим Ҳикматни ҳарбий хизматга чақиради. Ўзига суиқасд уюштиришларидан қўрққан шоир ватанини тарк этади ва шу сабаб 50-чи йилларидан бошлаб СССРда яшай бошлайди. Аммо,у Совет Иттифоқидаям турк ўлароқ яшади. Davomini o'qish