Жонибек Алижонов яқинда менга юборган шеърлари остида «Устоз, ёзганларимни ҳар сафар сизга юбораман-у очиб кўрмасингиздан ўчираман…» — деб ёзибди. Жонибек ўчириб юбормасдан, шеърларини сизга тақдим этишга шошилдим. Жонибекнинг шеърлари у Касби агросаноат коллежи талабаси бўлганда «ХДК»да эълон қилинган эди. Орадан шунча вақт ўтиб, унинг бугунги шеърларини баҳоланг.

ЖОНИБЕК АЛИЖОНОВ. ШЕЪРЛАР

---

Жонибек Алижонов 1999 йилда Қашқадарё вилояти Касби туманида туғилган. ЎзМУнинг Хорижий филология факультетини тамомлаган. Шеърлари республиканинг бир қанча шеърий тўпламлари ва газеталарида чоп этилган.

---

ГАПИР

Оғамсан-ку, кел бундай
Ҳасратларингдан гапир.
Тескари тўнкарилган
Қисматларингдан гапир.
Онангни соғиндингми? —
Кўзларинг титрамоқда…
Отангни ғамгин кўрган
Ғурбатларингдан гапир.
Туғишганинг ҳар ёна
Тарқадими, тарқоқсан?
Тақдир – оёқ, чиноққа
Етмаган бошбармоқсан.
Aканг – раҳбар, сен уни
Ҳафтада бир кўрмоққа
Шанба-якшанба кутган
Навбатларингдан гапир.

Рўзғоринг – тешик қозон,
Тўларми ҳеч замонда?
Турмушдан ортган пулинг
Бўларми ҳеч замонда?
Ўғлинг «Фанта обберинг»
Деб йиғласа дўконда,
Туршакдан қилиб берган
Шарбатларингдан гапир.

Қизчанг дардга йўлиқди
Начора, уч ёшида.
Туғилгунча қисилиш
Бўлган экан бошида.
У учун пул қидириб
Раҳбарингнинг қошида
Эгилишларга рози
Келбатларингдан гапир.

Нега шунча қийналиб
Замондан нолимайсан?
Минг ёмонга йўлиқиб
Ёмондан нолимайсан?
Устингдан кулсалар ҳам
Инсондан нолимайсан?
Жавоби жеркиш бўлган
Ҳурматларингдан гапир.

Оғамсан-ку, кел бундай
Ҳасратларингдан гапир.
Тескари тўнкарилган
Қисматларингдан гапир.
Онангни соғиндингми? –
Кўзларинг титрамоқда…
Отангни ғамгин кўрган
Ғурбатларингдан гапир.

2020

***

Қароғимга юмалаб
Тушган сув, сен недурсан?
Оғирсанми, йиғласам
Бунча енгил этурсан.
Эй, сен, қишлоқда ўсиб
Далаларда орттирган
Aрзанда дилим, айтчи,
Қаерларга кетурсан?
Мен бугун бошқа одам
Бўлишим керак эди.

Узоққа кетган йўлчи
Уйини соғинади.
Боласин, ҳатто қўра-
Қўйини соғинади.
Соғиниш ҳикмат эмиш –
Aгар шундайин бўлса,
Менинг бу касал руҳим
Касбининг даштларида
Қўй боқиб юрганларда…
Чўпонтаёқда айтган
Куйини соғинади.
Қумсаб йиғладим шуни…
Гар ҳозир бахтли бўлсам
Кулишим керак эди.

Чақалоқ йиғласа гар
Тилида айтмас экан.
Мен дардни шеър дегандим
Лек у шеър-байтмас экан.
Гўё йўлга чиққанман
Қопим ҳаводан шишган,
Сочим қора қолдириб
Кўнглимга ола тушган.
Қайга кетяпман ўзи?!
Нега кетяпман ўзи?!
Йўлми ўзи бу? Кетсанг,
Ортига қайтмас экан!
Қолишим керак эди…
Қолишим керак эди…

2021

ҲАСРАТ
Бахтинисо Маҳмудовага

Сайр қилдим баҳор ювган адирларни,
Томиримга алангалар солиб борар.
Опа, тупроқ томон яқин борган сари
Осмонлардан нега кўнгил қолиб борар?
Билмайсизми?

Парвоз керак, шоир учун парвоз керак,
Қанотсизни таҳқирлашга ҳаққингиз бор.
Шеъриятга гумбирлаган овоз керак,
Ахир, айтинг, йиғламасдан чертсалар то,
Йиғлайсизми?

Билгим келар қисматимни гоҳ-гоҳида,
Чўздим-чўздим, лекин унга етмади қўл.
Сажда қилиб Алишернинг даҳосига,
Шеъриятга келар бўлсам менга оқ йўл
Тилайсизми?

Мен биламан,бу майдонда чопиш оғир,
Улфат қилиб сайлаш керак бунда ғамни.
Ҳаммасидан тўйиб-тўйиб кетган чоғим,
Қошингизга ўксиб келсам, пешонамни
Силайсизми?

2018

ТОМОША

Тўкилади бодом гуллари,
Бу нимага нишона, билмам.
Мен шунчаки бир сайёҳ каби
Жараённи томоша қилдим.

Қандай гўзал томоша қилиш!
Маъсулият қилинмас талаб.
Хоҳлаганда юмасан кўзни,
Хоҳлаганда турасан қараб.

Эҳ, бу ҳаёт эса ўжар-да!
Бунда қандай мумкиндир суйиш.
Бунда ишинг кузатиш эмас,
Бунда ишинг- томоша қўйиш.

Шод кунидан кўп бўлар унинг
Сирли дардга тўлган кунлари.
Кўз ўнгингда эса очиқча
Тўкилади бодом гуллари.

2020

ТУРКИЙ ТУРОН БЎЛАР ҲАЛИ…

Одам Инсон бўлар ҳали,
Зулм яксон бўлар ҳали.
Туркий қони айнимагай —
Турклар Турон бўлар ҳали.

Ҳаром сувдан тўлаганлар,
Орияти қуллаганлар,
Ёв тўпиғин ялаганлар
Чин пушаймон бўлар ҳали.

Довингга ўт тушсин, эй қул,
Қилт этгандан қўрқдинг нуқул.
Давом этсанг, миллатинг бул
Йўлда сарсон бўлар ҳали.

Қани бизда юксак назар?
Ўзлигингдан қилдинг ҳазар.
Дунёда энг улкан мозор
Бизнинг виждон бўлар ҳали.

Борган сари тарафинг фош…
Тўсиқ бўлсанг, тўсмагин, қоч.
Ошқозонинг бўридай оч,
Руҳинг қуён бўлар ҳали.

Лек унутма, айнимас қон,
Қўр олади қайтадан шон.
Бу кўзёшлар бир кун, ишон,
Лаъл Бадахшон бўлар ҳали.

Тилда ёвқур рижоллари,
Лек амалда тужжорлари –
Эртакнавис тождорлари
Қуйи мақом бўлар ҳали.

Қай манзилни қилманг макон,
Ер мавжудки, мавжуд Турон.
Бу элдан ҳам бирор ўғлон
Соҳибқирон бўлар ҳали.

декабрь, 2023

ФИҒОНИМ

Кўзида ёнган ўтни
Суратга олган кўзларим.
Шундан бошқа нурларга
Қаролмай қолган кўзларим,
Кўролмай қолган кўзларим.
Воҳ, нақадар ваҳшат бу!
Кўксимда ўлмас нимадир.
Аждардай олов пуркар,
Тинчитиб бўлмас нимадир,
Йиғламас, кулмас нимадир…

Ман қачон хофиз бўлдим,
Унга куй ёзганим йўқ.
Ғурбатда чалиб сознинг
Торларин узганим йўқ,
Маҳбублар бузган ғурур
Тўўсинин бузганим йўқ.
Карбало кезганим йўқ,
Гуноҳдан безганим йўқ.

Дунёйи бўлиб қолдим,
Мен илон ўйнатаман.
Чайлам ёдимдан чиқиб,
Зеб ила зийнатдаман.
Дарвешлар душманининг
Базмида иззатдаман.
Ё товба, билмаяпман
Қай мажлис-суҳбатдаман?
Воҳ, бунча гуноҳ билан
Мен қаерга кетаман?!

Қўлимдан банди қилинг,
Чап кўксимга маҳс тортинг.
Танам зиндонга отинг,
Ва лекин қўриб ётинг,
Ҳар кеча ой тепамга
Келган маҳал уйғотинг.
Мени ёлғиз қолдиринг:
Кетинглар, нари кетинг.
Ёнай ой оловида
Бир кеча!
Рухсат этинг!

2023 йил

ҚИШЛОҚ

Бели оғриган деҳқон,
Қорни очқаган қўйлар…
Кундузи далада иш,
Кечқурун ҳовли тўйлар…

Ҳар кун бир хил, такрорий.
Ароқ ичиш…ажирим.
Қишлоққа энг яқини
Масжид 15 чақирим.

Билиб қилинган айблар,
Кечирилмас хатолар:
Ароқни ҳам қўрқмасдан
“Бисмилло” деб кўтарар.

Йўқчилик ҳар эркакни
Москов сари етаклар:
Отасини танимай
4 га кирган гўдаклар.

Бир қават эски мактаб,
Оддийгина таълимлар:
Камсуқум ўқувчилар,
Камсуқум муаллимлар.

“Синдириб қўясанлар,
Фалон пул бир донаси” –
Бир ойда бир очилган
Компютер хонаси.

Совуқ сохта суқсурдай
Кунларга урар тароқ.
Шоир илҳоми каби
Жуда кам келар чироқ.

“Худо яхшиям бизни
Сигир билан сийлабди” –
Ўтинпечлар тун бўйи
Чекиб чиқади таппи.

“Гўштимиз тамом бўпти,
Ишлатиб бўлдим барин” –
Яна бир қатор бойир
Қассобнинг қарз дафтари.

Кўпчилик қизиқмайди:
Ой қайси, неччи сана…
Беш чойхонали қишлоқ,
Йўқ битта кутубхона.

Ҳар ўспирин кўзида
Ҳаёт шу…давом этар.
Қолгани қолиб кетар,
Қочгани қочиб кетар.

2023

ҚИШНИНГ СЎНГИ КУНИ.
МИЛЛАТ.

Баҳор,
Келяпсан, баҳор.
Чиқиб кетаяпсан, қиш.
Нечалаб ҳикояни
Ўқиб кетаяпсан, қиш.
Қардошларим юртида
Заминни қалтиратиб,
Қанча-қанчасин ерга
Тиқиб кетаяпсан, қиш.

Вайрона остидаги
Гўдаклар нафасида,
Чиқиш имконсиз бўлган
Азроил қафасидан,
Мардона туркий эллар
Бирлашиш арафасида
Барчамизнинг қаддимиз
Букиб кетаяпсан, қиш.

Биламан, бу ғамларда
Қанча гуноҳ, қанча из,
Ҳар бир қилинган хато —
Чорасиз чўкилган тиз.
Славянни дўст тутиб,
Қардошдан кечган бизмиз!
Сочилган семурғ янглиғ
Учиб кетаяпсан, қиш.

Ҳавою кибрларнинг
Ичида ҳалак бўлиб,
Беклари бойлик деса
Нафслари сарак бўлиб,
Хўжалари ўлдирган
18 ГЎДАК бўлиб
Ўлимнинг дорисини
Ичиб кетаяпсан, қиш.

Ўзини ҳўп талатиб,
Ўзганикин олмаган.
Қўрқмас боласи кўп, лек
Қўрқоқлиги қолмаган.
Ўзининг оловига
Ўзи исинолмаган
Халқнинг хонадонидан
Кўчиб кетаяпсан, қиш.

Илмдан чекинган кун
Ватан ҳам завол бўлгай.
12 га тўлмасдан
Ёшгина увол бўлгай.
Битта лаънати касдан –
(Икки дунё хор бўлгай!)
Миллат аёлларидек
Чўчиб кетаяпсан, қиш

Сен кетарсан, эртага
Баҳор келади жўша,
Дардлар устига дардлар,
Боғларга ҳусн қўша.
Табиат янгиланур,
Ҳайвонот ўша-ўша.
Ҳудди сен ҳаммасидан
Қочиб кетаяпсан, қиш.

2023

ДЕФИЦИТ

Танқислик бошланар…
Етишмас бари,
Руҳ тинчлик истайди,
Тана – уйқуни.
Болалар меҳрни,
Ота – маошни,
Она – эътиборни
Истайди, истар…
Кўзларида нур йўқ,
Ичида виждон.
Қўллари қип-қизил,
Лабларида қон…
Ҳаммасини
Чалкаштириб юбориб,
Ҳаёт бизни яшашга қистар!

Танқислик бошланар,
Ҳаёлларгача,
Халқ шоҳдан сўраган
Саволларгача,
Сўзлари жазмсиз,
Ўзи исмсиз,
Тақдирга тан берган
Аёлларгача.
Эрлар нафси — қотил,
Айта олмасдан,
Очиқ дарвозадан
Қайта олмасдан
Зуғумкор оталар
Қаҳрига маҳкум,
Мазлум дунёсида
Ўн карра мазлум
Ожиза соҳиби
Жамолларгача –
Муҳтожлик!
Етишмас, етмас…
Ҳеч ким ва ҳеч қачон
Уларнинг
Ғарибгина истакларин
Таъмин этмас!

Шаштлар
Ҳапқиролмай сўнар
Жимгина.
Гўдак ўлимига жим кўнар она.
Танқислик бошланар
Сўзламоққа ҳам.
Боласин соғиниб бўзламоққа ҳам.
Кўриб кўрмаслик бу,
Билиб сўрмаслик бу.
Ўрин алмашишар қотиллар, ана
Паналар қилинар яна-да пана,
Сўнибгина қолар,
Инибгина қолар,
Кўнибгина қолар
Одамлар яна.

Танқислик бошланар,
Етишмас, етмас…
Бари кексалардай
Кечикиб келар,
Миннат билан келар,
Ўчикиб келар.
Куйиб-куйиб кетар
Жигар билдирмай,
Яшаш мумкин бўлса
Агар билдирмай.
Яшайверар шундай,
Яшар садосиз.
Ўзгармаслигини билар!!!

2023

СОЗАНДА

Ажралдилар ёр билан,
Кейин куйга уйланди —
Ундан ҳеч ким кутмаган
Созандага айланди.

Бутун дунё боғларин
Булбуллари жўшарди,
Лек улар ҳам йигитнинг
Нусхасига ўхшарди.

Кимлар айтди: «Ёр билан
Айрилгани соз бўлди».
…ва умри ҳам у қизнинг
Вафосидек оз бўлди —

Ёш тарк этди дунёни —
Чиққач маълум пардага
Ўзи чидай олмади
Ўз куйининг дардига.

2023

ВОКЗАЛ. ПОЕЗД

Шу мўжаз вокзалдан бошланди бари…
Кечикмаслик учун эртароқ келдим.
Кўзларимга тушиб қолди кўзларинг,
Мен энди тинч яшай олмайман — билдим.

«Қарши — Тошкент. Соат 7:10да» —
Кутишлар залида кутади ҳамма.
«Кўпроқ қарасайдим яна кўзингга» —
Мен поезд келишин кутмадим, аммо.

Кўзлар кўзга туша бошлар ҳар онда,
Бир ўйни қуваман ҳаёлдан нари:
«Менимча, у кетар бошқа вагонда,
Ва бошланмай туриб тугайди бари».

Вокзал эълон қилар: «Поездга чиқинг»,
Одамлар қўзғалар — қўлида патта.
…Во ажаб, у билан манзилимиз бир,
Во ажаб, у билан вагон ҳам битта.

Қўлда билет билан топиб бораман:
15-вагон, 9-жой.
10 дақиқадан сўнг даъфатан
Рўпарамга келиб ўтиради ОЙ.

…Юрак қадалади кўксимга ўқдай,
Наҳотки, шу билан келажак ҳам бир.
Шеъримга шу ерда қўяман нуқта.
Қолгани шеър эмас, қолгани — тақдир.

2022

***

Ғичиллаган диван,
Артилмаган ойна,
Ювилмаган кирлар…
Талабалик дафтарин
Ортига ёзиқ шеърлар.
Сафарлардан қўшилиб
келган
соф тасаввурлар…

Ялқовлардан ялқовроқ
бўлиб яшамоқ
мазза!

Ташбеҳ топасан,
қалам
учида қурбон бўлар.
Қидирган бахтинг
алам
ичида қурбон бўлар.
Ўйлайсан, йўлларингга
кимлар нигорон бўлар.

Юрагинг тўла алдов,
тўлиб яшамоқ
мазза!

Кўча кезиб қайтасан,
Кутиблар олар эшик.
Қочмоқ бўласан, аммо
Тутиблар олар эшик.
Бору-будингни қўшиб
Ютиб юборар эшик.

Тириклик ниқобида
ўлиб яшамоқ
мазза!

Диван ғичиллар,
саҳар
туриб ишга кетасан.
Улуғвор хисларингни
мардумдай тинч этасан,
Чарчаб келасан ҳамда
тошдан қаттиқ
қотасан.

Ўзинг устингдан ўзинг
кулиб яшамоқ
мазза!

2024

***

Суф деса сурон сурган
Боболар бугун йўқми?
Кўзингиз бунча беғам,
Кўнглингиз шунча тўқми?

Нимага куйинмайсиз,
Темирга тўйинмайсиз,
Букилган бўйиндайсиз,
Нима десалар “ҳўп”ми?

Қулга ўхшайсиз – чўкиб,
Товон ўпасиз бўкиб,
Шу қуён феълингиз деб
Бутун авлод мағлубми?

Мард бўлинг – нима қилар,
Қилсалар таъна қилар,
Халқ сизни пана қилар,
Қилолган ахир кўпни.

Қолсангиз мағрур қолинг,
Борсангиз тикка боринг,
Олсангиз қилич олинг,
Отиб юборинг чўпни.

Қаҳр этинг, қаҳр этса тенг,
Миллатнинг этаги кенг.
Душманга фақат “йўқ!” денг,
Элга ишлатинг “ҳўп”ни.

2024

КУЗ

Хуфтон…деразадан кириб келди куз.
«Хуш кепсан» – сўзимда хис-ҳаяжон йўқ:
Худди қачонлардир севилган бир қиз
Ва кўнглингда буткул сўниб бўлган чўғ.

О, ёшлик! Қадрдон эди ҳар фасл,
Баҳорнинг чечаги, ёзнинг меваси.
Юракка завқ оқиб киргач муттасил,
Латиф тинглар эдим ишқнинг шевасин.

Бироқ, ўтиб кетди ўша оловлик,
Энди кўпроқ азиз ҳузур ва ором.
Сўниб бўлаёзган ички бедовлик,
Ҳаром энди чиндан кўринар ҳаром.

«Хуш кепсан», заргар куз, ёйилгил, яшна,
Боғларга тилладек бергин жилолар.
Авжи баланд қизлар бир сенга ташна,
Энди ғамга толсин ошиқ болалар.

Мен эса муаттар рафиқам билан,
Бир мўжаз оила айладик бунёд.
Орзум: Яратгандан хайрлар тилаб,
Фарзандлар ўстирмоқ ва қилмоқ ижод!

Қўлингдан тутмасман, йўлинг тўсмасман,
Уйим томонларга, истасанг, учгил.
Онамнинг бўйнидан қучоқла маҳкам,
Отамни ёш бола сингари қучгин.

сентябрь, 2024

ДОСТОНОНА

Тоғлардан оқиб тушган
шароралар кимники?
Тафти товон куйдирган
ҳароралар кимники?
Лаби ёрилган манов
бечоралар кимники?
Қақратмагин томоқни,
сув бер, тўрам, ичайин.

Кўрпачангнинг тагида
уюм-уюм хазина.
Неча алдаркўсалар
кеча-кундуз таъзимда.
Ҳаводан бошқа не бор
бу миллати азимда?!
Йиртма ўзи ямоқни,
эп бер, тўрам, яшайин.

Самарқандда Самарқанд
Бухорода шариф йўқ.
Элатимнинг ақлида
на ҳарф, на алиф йўқ.
Таълими йўқ толибга
Талаб ҳам йўқ, таклиф йўқ.
Ундов қилгин сўроқни,
йўл бер, тўрам, борайин.

Туркий қунжида мамнун
ахир Турон ўзингсан.
Миллионлардан танланган
якка инсон ўзингсан.
Тўқсон икки ўзбекка
соҳибқирон ўзингсан.
Охиримиз ўйлаган
аввали шон ўзингсан.
Юксалтмоққа ватанни
зўр бер, тўрам, кўрайин.

Курашамиз, бу кураш
дод ўрнини шод қилса.
Қонларда қотиб ётган
юрт ишқини ёд қилса.
Жонфидолик агарда
бу элни обод қилса,
Тутай қурол-яроқни,
сўз бер, тўрам, ўлайин.

июль, 2024

***

Тушар нур эниб
кўкдан ергача.
Курак чиқарар
юрак шеъргача.

Жисмим тобора
эврилади жим.
Танда томирмас,
худди узун сим.

Тилим тил эмас,
қалампир — аччиқ.
Қоним ўрнида
бир челак балчиқ.

Уйқуга тўйгач,
туйғусирайман.
Ҳар кун Худодан
кун ўғирлайман.

Зеб-у забарим
гўё ибодат.
Тўйиб йиғлолсанг,
масми саодат?

Умрим узаяр
қадамлар билан.
Оёғи осмон
одамлар билан:

Бадани хушбўй,
юз-кўзи суқсур.
Яқинроқ борсанг,
нафси буруқсур.

Тайини йўқ на
илм-у иймонда.
Тонгда хўмрайиб,
тиржаяр шомда.

Ғорга кирсамми,
кетсамми тоққа…
Бутун дунёни
бошқарар соққа.

Ҳарсанг ичидан
ўсиб чиқмас гул.
Ҳатто шоирга
пул керак,
пул,
пул!

Ҳар саъжки шундоқ
сожидаси бор.
Ернинг ушмундоқ
қоидаси бор.

Айбинг: туғилдинг
озгина кечроқ —
Бозор – иқтисод
замони ичра.

июль, 2024

***

Ҳисорнинг бошларига
Булутлардан қор тушкай.
Этакдаги боғларга
Шудринг-у шарор тушкай.
Чанқаган илдизларга
Сув тушкай – мадор тушкай.
“Бўлинглар, очиламиз” –
Гулларга барор тушкай.
Айланиб, ўргиламан,
Кезаман, ўтираман:
Безовта юрагимга
Бир яхлит қарор тушмас.

Эгарга сув илдириб,
Болалар эниб келар.
Чўққилар орқасидан
Шамсинур ёниб келар.
Адирлар терламоққа
Бир бошдан кўниб келар.
Чўпонлар бехавотир
Таёғин йўниб келар:
Қарайман, хушланаман,
Лек дарров ушланаман –
Нега менинг боғимга
Гул тушмас, баҳор тушмас.

Қанча дуркун орзулар,
Ушалмай армон бўлди.
Баъзи-баъзи дардларга
Бошқа дард дармон бўлди.
«Нега?» деган саволлар
Йиғилиб, хирмон бўлди.
Онамиз ситам ютди,
Ота паришон бўлди.
Жимгина юравердим —
Жимгина туравердим.
Қотиб кетган бетимга
На дўл, на бўрон тушмас.

июль, 2024

***

Бўйним чарчаб кетди, дада.
Келинг, озроқ буриламиз.
Келинг, менга уй ўрнига
Турон деган юрт қурамиз.

Руҳимга сиз ҳамдам бўлинг,
Катта йўлдан қайтмай, дада.
Сиз алданган эртакларни
Мен боламга айтмай, дада.

Иликдаги ўтроқ шамол
Тана узра қирон солсин.
Айтгуликмас қолганлари —
Қолса биздан Турон қолсин.

Тўпланажак туркийларим,
Шулар бизга ошна турар.
Узангига тўпиқ жойлаб,
Бирлашишга ташна турар.

Битта нафас керак бизга! –
Мудроқларни уйғонтирган,
Бўриларнинг терисига
Қўрқоқ танни ўрантирган.

Урумчида чалинган тор
То эзмасин юрагимни.
Олтойидан Ҳиндга довур
Ел олмасин курагимни.

Ҳаёлини, аёлини
Қўрийдиган юрт қурамиз.
Истагандан саволини
Сўрайдиган юрт қурамиз.

Бирлашажак туркийларим,
Бирлашажак бовурларим!
Бирлашмаса икки дунё
Босилмасин ҳовурларим.

Тўхтамасин томирларим
То кутилган кунга қадар.
Ахир фақат эгавериб
Бўйним чарчаб кетди, дада.

2024

***

Бу аср йиғи асридир,
Жоним.
Йиғлар одамлар!..
Шодликдан –
Бедодликдан.

Қўлида харир қурол билан
Одам ўлдирар бу аср.
Кўзингдан кўзёш сўриб,
Қитиқлаб кулдирар бу аср…

Жоним,
Бу асрда севги излайман.
Аммо у фаластинлик гўдакдай қўрқиб,
Хотирасин йўқотган.
Энди у аввалгидек бўлмас!
Энди у қўрқоққина мурда!

Она,
Санъат ҳақида ўйлайман кўпроқ!
У нима бўларкин?
Қачонгача беркитишар
Унинг оғзини?!

Мен қуролдан, она, нафратланаман.
Ахборот номлиғ қуролдан!
У жонингни эмас,
Хисларингни ўлдирар!
Шунинг учуб қўрқаман.

Жоним,
Биз энди қочолмаймиз қаттол асрдан.
Шолмиз.
Метрода уйга етгунча
Хабархўрандаликдан
бошқасига ярамаймиз,
афсус.

Жоним,
бу асрда томоқ бўлса, етар.
Ҳатто ўт пуфак ҳам шарт эмас.
Барибир хазм этиб бўлмас
бу хунрезликларни!

апрель, 2024

***

Қадимий, пахсали уй —
Деворида гул юрган.
Уни эллик йил олдин
Раҳматли бобонг қурган.

Лек носоз эди замон,
Кетолмаган битказиб.
Давомин отанг қурди
Бобонгдан ҳам ўтказиб.

Болалик кечди бунда,
Қанча баҳор, куз кирди.
Уй янгидек бўлса ҳам,
Андозалар эскирди.

Энди сенинг навбатинг —
Улардан ҳам зўрроқ қур!
Ватан деган фалсафа
Менимча, худди шудир.

март, 2024

***

Хаёлдаги қишлоқ қанақа?
Бодом гулми ёки лолалар?
…Беш ёшидан қора меҳнатда
Бўйи ўсмай қолган болалар.

Ҳар бозорда сут, тухум сотиб,
Даласини қўриқлаб ётиб,
Синглисини саҳар уйғотиб,
Чопиққа йўл олган болалар.

Ароқ ичиб юрар отаси,
Аясини урар отаси.
Отасининг ушбу хатосин
Ўнга кирмай билган болалар.

Қаердадир шаҳар бор. Бир кун
Бу жойлардан кетиши мумкин.
Шу орзуда турмушнинг юкин
Вақтинча касб қилган болалар.

Умр йўли – ўтарлар босиб,
Болаликни бўйнига осиб.
Пешонада бор бўлса, насиб
Шоҳ-у вазир бўлган болалар.

март, 2024

ТАРАФ

Тарафсизнинг шарафи ҳам йўқ.

Сиз пора тараф бўлсангиз,
мен ҳали туғилмаган
миллиардлаб бола тарафман.

Сиз тикон тараф бўлсангиз,
мен қайчи кўтарган
боғбон тарафман.

Инсонлик моҳияти — ҳақни ва ҳаққини танимоқ.

Сиз ҳақ тараф бўлсангиз,
менда танлов қолмас
шундоқ ҳам.

март, 2024

***

Бу болалар подшо бўлади,
Эл ғамига шифо бўлади.
Ялла жони ялдо Ватанни
Қўриқлашга фидо бўлади.

Бу болалар биздай қўрқоқмас,
Суяклари шамолда қотган.
Хуррак отиб ётган миллатни
Азалдан болалар уйғотган.

Сиз том битган қулоққа ўчсиз,
Эгар эмас, улоққа ўчсиз.
От устида юролмайсиз-у
Гажанглаган буроққа ўчсиз.

Бу болалар чавандоз бўлар,
Орасида номард оз бўлар.
Юрагида ёнган оловдан
Элнинг совуқ куни ёз бўлар.

Сиз курсида айланиб туринг,
Қўрқиб туринг, ўйланиб туринг.
Мард болалар ўсиб келяпти –
Тан олишга шайланиб туринг.

Ҳали шонлар тизза туради,
Даври келар – даврон суради.
Сиз хос давра қурган бўлсангиз,
Бу болалар давлат қуради.

февраль, 2024

***
Ҳис қилиб яшаш бор, айтиш йўқ.
Ерга кўникмоқ бор, дайдиш йўқ.
Ғурур ҳақиқатга шундай рақибки,
Қайта тирилиш бор, қайтиш йўқ.

Кўз кўриб, қулоққа кирмаган ҳаёт.
Минг қилма, йўриққа юрмаган ҳаёт.
Тансиқ кунларингни овлаган сайёд:
Ундан ўқ ейиш бор, отиш йўқ.

Кулол чархидаги лойдек қисматинг,
Келмас истагингга тўғри нисбатинг.
Аршда сенга ажратилган нусратдан
Умидвор бўлиш бор, кутиш йўқ.

Сиғмаслик! Энг кўп шу қийнар одамни!
Пойабзал бошқарар баъзан қадамни.
Одам Ато макон тутган ватандан
Тинмай ҳайдалиш бор, кетиш йўқ.

Аслида, дунёнинг тезлиги — аста,
Лекин инсон умри ўтар бир пасда.
Яъни ўз рисқингни еб битирмасдан
Ўтиш йўқ, ўтиш йўқ, ўтиш йўқ.

декабрь, 2024

ДАРВЕШЛАР ДАСТУРХОНИ

Олинг, мана бу ишқ…
Жуда мазали…
Олинг бу – кўзёши,
Майдан тотлироқ.
Суҳбат авжи етиб келмади ҳали,
Ўн беши тўлмаган ой нури – чироқ.

Ўтиринг, сўфийлар ўтирган қуроқ,
Ёнбошланг – Румийни кўтарган болиш.
«Излаган — топмишдир» бу ерда бироқ,
Машварат бир шарти – тонг довур қолиш!

Кулинг, муғфурушга тўла дунёдан,
Ичинг, эслатганим яна шу кўзёш.
Ким келса бу ерга келгай пиёда,
Эгнида бўз ё сурп, яланг, тақирбош.

Англанг, бу давранинг занги зап терсдир,
Ким бунда фақирроқ – шул даврабоши.
Ўзингни баилож ночорроқ сездир,
Бошингга тушмасдан тошларнинг тоши.

Бу кеча Табризий бўлармиш меҳмон!
Валлаҳ, бундан хушим тортмишдир хушёр.
Бунда касб этмагай Турон-у Эрон,
Бунда қалб рақси бор, кўнгил баҳси бор.

Бунда савоб-гуноҳ –фарқи йўқ асло,
Бу на гуноҳ базми, на савоб базми.
Тарсо қизлар лаби бамисло холво,
Шайх Саънон, сўзлангчи, шундоқ эмасми?

Тингланг – бунда йиғи энг шодумон куй,
Титранг – дунёда бу энг зўр қалтироқ.
Дарвешлар дарвеши, Машраб, майдан қуй,
Ўн беши тўлмаган ой нури – чироқ.

июль, 2025

Jonibek Alijonov yaqinda menga yuborgan she’rlari ostida «Ustoz, yozganlarimni har safar sizga yuboraman-u ochib ko‘rmasingizdan o‘chiraman…» — deb yozibdi. Jonibek o‘chirib yubormasdan, she’rlarini sizga taqdim etishga shoshildim. Jonibekning she’rlari u Kasbi agrosanoat kolleji talabasi bo‘lganda «XDK»da e’lon qilingan edi. Oradan shuncha vaqt o‘tib, uning bugungi she’rlarini baholang.

Jonibek ALIJONOV
SHЕ’RLAR

---

Jonibek Alijonov 1999 yilda Qashqadaryo viloyati Kasbi tumanida tug‘ilgan. O‘zMUning Xorijiy filologiya fakultetini tamomlagan. She’rlari respublikaning bir qancha she’riy to‘plamlari va gazetalarida chop etilgan.

---

GAPIR

Og‘amsan-ku, kel bunday
Hasratlaringdan gapir.
Teskari to‘nkarilgan
Qismatlaringdan gapir.
Onangni sog‘indingmi? —
Ko‘zlaring titramoqda…
Otangni g‘amgin ko‘rgan
G‘urbatlaringdan gapir.

Tug‘ishganing har yona
Tarqadimi, tarqoqsan?
Taqdir – oyoq, chinoqqa
Yetmagan boshbarmoqsan.
Akang – rahbar, sen uni
Haftada bir ko‘rmoqqa
Shanba-yakshanba kutgan
Navbatlaringdan gapir.

Ro‘zg‘oring – teshik qozon,
To‘larmi hech zamonda?
Turmushdan ortgan puling
Bo‘larmi hech zamonda?
O‘g‘ling «Fanta obbering»
Deb yig‘lasa do‘konda,
Turshakdan qilib bergan
Sharbatlaringdan gapir.

Qizchang dardga yo‘liqdi
Nachora, uch yoshida.
Tug‘ilguncha qisilish
Bo‘lgan ekan boshida.
U uchun pul qidirib
Rahbaringning qoshida
Egilishlarga rozi
Kelbatlaringdan gapir.

Nega shuncha qiynalib
Zamondan nolimaysan?
Ming yomonga yo‘liqib
Yomondan nolimaysan?
Ustingdan kulsalar ham
Insondan nolimaysan?
Javobi jerkish bo‘lgan
Hurmatlaringdan gapir.

Og‘amsan-ku, kel bunday
Hasratlaringdan gapir.
Teskari to‘nkarilgan
Qismatlaringdan gapir.
Onangni sog‘indingmi? –
Ko‘zlaring titramoqda…
Otangni g‘amgin ko‘rgan
G‘urbatlaringdan gapir.

2020

***

Qarog‘imga yumalab
Tushgan suv, sen nedursan?
Og‘irsanmi, yig‘lasam
Buncha yengil etursan.
Ey, sen, qishloqda o‘sib
Dalalarda orttirgan
Arzanda dilim, aytchi,
Qayerlarga ketursan?
Men bugun boshqa odam
Bo‘lishim kerak edi.

Uzoqqa ketgan yo‘lchi
Uyini sog‘inadi.
Bolasin, hatto qo‘ra-
Qo‘yini sog‘inadi.
Sog‘inish hikmat emish –
Agar shundayin bo‘lsa,
Mening bu kasal ruhim
Kasbining dashtlarida
Qo‘y boqib yurganlarda…
Cho‘pontayoqda aytgan
Kuyini sog‘inadi.
Qumsab yig‘ladim shuni…
Gar hozir baxtli bo‘lsam
Kulishim kerak edi.

Chaqaloq yig‘lasa gar
Tilida aytmas ekan.
Men dardni she’r degandim
Lek u she’r-baytmas ekan.
Go‘yo yo‘lga chiqqanman
Qopim havodan shishgan,
Sochim qora qoldirib
Ko‘nglimga ola tushgan.
Qayga ketyapman o‘zi?!
Nega ketyapman o‘zi?!
Yo‘lmi o‘zi bu? Ketsang,
Ortiga qaytmas ekan!
Qolishim kerak edi…
Qolishim kerak edi…

2021

HASRAT
Baxtiniso Mahmudovaga

Sayr qildim bahor yuvgan adirlarni,
Tomirimga alangalar solib borar.
Opa, tuproq tomon yaqin borgan sari
Osmonlardan nega ko‘ngil qolib borar?
Bilmaysizmi?

Parvoz kerak, shoir uchun parvoz kerak,
Qanotsizni tahqirlashga haqqingiz bor.
She’riyatga gumbirlagan ovoz kerak,
Axir, ayting, yig‘lamasdan chertsalar to,
Yig‘laysizmi?

Bilgim kelar qismatimni goh-gohida,
Cho‘zdim-cho‘zdim, lekin unga yetmadi qo‘l.
Sajda qilib Alisherning dahosiga,
She’riyatga kelar bo‘lsam menga oq yo‘l
Tilaysizmi?

Men bilaman,bu maydonda chopish og‘ir,
Ulfat qilib saylash kerak bunda g‘amni.
Hammasidan to‘yib-to‘yib ketgan chog‘im,
Qoshingizga o‘ksib kelsam, peshonamni
Silaysizmi?

2018

TOMOSHA

To‘kiladi bodom gullari,
Bu nimaga nishona, bilmam.
Men shunchaki bir sayyoh kabi
Jarayonni tomosha qildim.

Qanday go‘zal tomosha qilish!
Ma’suliyat qilinmas talab.
Xohlaganda yumasan ko‘zni,
Xohlaganda turasan qarab.

Eh, bu hayot esa o‘jar-da!
Bunda qanday mumkindir suyish.
Bunda ishing kuzatish emas,
Bunda ishing- tomosha qo‘yish.

Shod kunidan ko‘p bo‘lar uning
Sirli dardga to‘lgan kunlari.
Ko‘z o‘ngingda esa ochiqcha
To‘kiladi bodom gullari.

2020

TURKIY TURON BO‘LAR HALI…

Odam Inson bo‘lar hali,
Zulm yakson bo‘lar hali.
Turkiy qoni aynimagay —
Turklar Turon bo‘lar hali.

Harom suvdan to‘laganlar,
Oriyati qullaganlar,
Yov to‘pig‘in yalaganlar
Chin pushaymon bo‘lar hali.

Dovingga o‘t tushsin, ey qul,
Qilt etgandan qo‘rqding nuqul.
Davom etsang, millating bul
Yo‘lda sarson bo‘lar hali.

Qani bizda yuksak nazar?
O‘zligingdan qilding hazar.
Dunyoda eng ulkan mozor
Bizning vijdon bo‘lar hali.

Borgan sari tarafing fosh…
To‘siq bo‘lsang, to‘smagin, qoch.
Oshqozoning bo‘riday och,
Ruhing quyon bo‘lar hali.

Lek unutma, aynimas qon,
Qo‘r oladi qaytadan shon.
Bu ko‘zyoshlar bir kun, ishon,
La’l Badaxshon bo‘lar hali.

Tilda yovqur rijollari,
Lek amalda tujjorlari –
Ertaknavis tojdorlari
Quyi maqom bo‘lar hali.

Qay manzilni qilmang makon,
Yer mavjudki, mavjud Turon.
Bu eldan ham biror o‘g‘lon
Sohibqiron bo‘lar hali.

dekabr, 2023

FIG‘ONIM

Ko‘zida yongan o‘tni
Suratga olgan ko‘zlarim.
Shundan boshqa nurlarga
Qarolmay qolgan ko‘zlarim,
Ko‘rolmay qolgan ko‘zlarim.
Voh, naqadar vahshat bu!
Ko‘ksimda o‘lmas nimadir.
Ajdarday olov purkar,
Tinchitib bo‘lmas nimadir,
Yig‘lamas, kulmas nimadir…

Man qachon xofiz bo‘ldim,
Unga kuy yozganim yo‘q.
G‘urbatda chalib sozning
Torlarin uzganim yo‘q,
Mahbublar buzgan g‘urur
To‘o‘sinin buzganim yo‘q.
Karbalo kezganim yo‘q,
Gunohdan bezganim yo‘q.

Dunyoyi bo‘lib qoldim,
Men ilon o‘ynataman.
Chaylam yodimdan chiqib,
Zeb ila ziynatdaman.
Darveshlar dushmanining
Bazmida izzatdaman.
Yo tovba, bilmayapman
Qay majlis-suhbatdaman?
Voh, buncha gunoh bilan
Men qayerga ketaman?!

Qo‘limdan bandi qiling,
Chap ko‘ksimga mahs torting.
Tanam zindonga oting,
Va lekin qo‘rib yoting,
Har kecha oy tepamga
Kelgan mahal uyg‘oting.
Meni yolg‘iz qoldiring:
Ketinglar, nari keting.
Yonay oy olovida
Bir kecha!
Ruxsat eting!

2023 yil

QISHLOQ

Beli og‘rigan dehqon,
Qorni ochqagan qo‘ylar…
Kunduzi dalada ish,
Kechqurun hovli to‘ylar…

Har kun bir xil, takroriy.
Aroq ichish…ajirim.
Qishloqqa eng yaqini
Masjid 15 chaqirim.

Bilib qilingan ayblar,
Kechirilmas xatolar:
Aroqni ham qo‘rqmasdan
“Bismillo” deb ko‘tarar.

Yo‘qchilik har erkakni
Moskov sari yetaklar:
Otasini tanimay
4 ga kirgan go‘daklar.

Bir qavat eski maktab,
Oddiygina ta’limlar:
Kamsuqum o‘quvchilar,
Kamsuqum muallimlar.

“Sindirib qo‘yasanlar,
Falon pul bir donasi” –
Bir oyda bir ochilgan
Kompyuter xonasi.

Sovuq soxta suqsurday
Kunlarga urar taroq.
Shoir ilhomi kabi
Juda kam kelar chiroq.

“Xudo yaxshiyam bizni
Sigir bilan siylabdi” –
O‘tinpechlar tun bo‘yi
Chekib chiqadi tappi.

“Go‘shtimiz tamom bo‘pti,
Ishlatib bo‘ldim barin” –
Yana bir qator boyir
Qassobning qarz daftari.

Ko‘pchilik qiziqmaydi:
Oy qaysi, nechchi sana…
Besh choyxonali qishloq,
Yo‘q bitta kutubxona.

Har o‘spirin ko‘zida
Hayot shu…davom etar.
Qolgani qolib ketar,
Qochgani qochib ketar.

2023

QISHNING SO‘NGI KUNI.
MILLAT.

Bahor,
Kelyapsan, bahor.
Chiqib ketayapsan, qish.
Nechalab hikoyani
O‘qib ketayapsan, qish.
Qardoshlarim yurtida
Zaminni qaltiratib,
Qancha-qanchasin yerga
Tiqib ketayapsan, qish.

Vayrona ostidagi
Go‘daklar nafasida,
Chiqish imkonsiz bo‘lgan
Azroil qafasidan,
Mardona turkiy ellar
Birlashish arafasida
Barchamizning qaddimiz
Bukib ketayapsan, qish.

Bilaman, bu g‘amlarda
Qancha gunoh, qancha iz,
Har bir qilingan xato —
Chorasiz cho‘kilgan tiz.
Slavyanni do‘st tutib,
Qardoshdan kechgan bizmiz!
Sochilgan semurg‘ yanglig‘
Uchib ketayapsan, qish.

Havoyu kibrlarning
Ichida halak bo‘lib,
Beklari boylik desa
Nafslari sarak bo‘lib,
Xo‘jalari o‘ldirgan
18 GO‘DAK bo‘lib
O‘limning dorisini
Ichib ketayapsan, qish.

O‘zini ho‘p talatib,
O‘zganikin olmagan.
Qo‘rqmas bolasi ko‘p, lek
Qo‘rqoqligi qolmagan.
O‘zining oloviga
O‘zi isinolmagan
Xalqning xonadonidan
Ko‘chib ketayapsan, qish.

Ilmdan chekingan kun
Vatan ham zavol bo‘lgay.
12 ga to‘lmasdan
Yoshgina uvol bo‘lgay.
Bitta la’nati kasdan –
(Ikki dunyo xor bo‘lgay!)
Millat ayollaridek
Cho‘chib ketayapsan, qish

Sen ketarsan, ertaga
Bahor keladi jo‘sha,
Dardlar ustiga dardlar,
Bog‘larga husn qo‘sha.
Tabiat yangilanur,
Hayvonot o‘sha-o‘sha.
Huddi sen hammasidan
Qochib ketayapsan, qish.

2023

DEFITSIT

Tanqislik boshlanar…
Yetishmas bari,
Ruh tinchlik istaydi,
Tana – uyquni.
Bolalar mehrni,
Ota – maoshni,
Ona – e’tiborni
Istaydi, istar…
Ko‘zlarida nur yo‘q,
Ichida vijdon.
Qo‘llari qip-qizil,
Lablarida qon…
Hammasini
Chalkashtirib yuborib,
Hayot bizni yashashga qistar!

Tanqislik boshlanar,
Hayollargacha,
Xalq shohdan so‘ragan
Savollargacha,
So‘zlari jazmsiz,
O‘zi ismsiz,
Taqdirga tan bergan
Ayollargacha.
Erlar nafsi — qotil,
Ayta olmasdan,
Ochiq darvozadan
Qayta olmasdan
Zug‘umkor otalar
Qahriga mahkum,
Mazlum dunyosida
O‘n karra mazlum
Ojiza sohibi
Jamollargacha –
Muhtojlik!
Yetishmas, yetmas…
Hech kim va hech qachon
Ularning
G‘aribgina istaklarin
Ta’min etmas!

Shashtlar
Hapqirolmay so‘nar
Jimgina.
Go‘dak o‘limiga jim ko‘nar ona.
Tanqislik boshlanar
So‘zlamoqqa ham.
Bolasin sog‘inib bo‘zlamoqqa ham.
Ko‘rib ko‘rmaslik bu,
Bilib so‘rmaslik bu.
O‘rin almashishar qotillar, ana
Panalar qilinar yana-da pana,
So‘nibgina qolar,
Inibgina qolar,
Ko‘nibgina qolar
Odamlar yana.

Tanqislik boshlanar,
Yetishmas, yetmas…
Bari keksalarday
Kechikib kelar,
Minnat bilan kelar,
O‘chikib kelar.
Kuyib-kuyib ketar
Jigar bildirmay,
Yashash mumkin bo‘lsa
Agar bildirmay.
Yashayverar shunday,
Yashar sadosiz.
O‘zgarmasligini bilar!!!

2023

SOZANDA

Ajraldilar yor bilan,
Keyin kuyga uylandi —
Undan hech kim kutmagan
Sozandaga aylandi.

Butun dunyo bog‘larin
Bulbullari jo‘shardi,
Lek ular ham yigitning
Nusxasiga o‘xshardi.

Kimlar aytdi: «Yor bilan
Ayrilgani soz bo‘ldi».
…va umri ham u qizning
Vafosidek oz bo‘ldi —

Yosh tark etdi dunyoni —
Chiqqach ma’lum pardaga
O‘zi chiday olmadi
O‘z kuyining dardiga.

2023

VOKZAL. POYEZD

Shu mo‘jaz vokzaldan boshlandi bari…
Kechikmaslik uchun ertaroq keldim.
Ko‘zlarimga tushib qoldi ko‘zlaring,
Men endi tinch yashay olmayman — bildim.

«Qarshi — Toshkent. Soat 7:10da» —
Kutishlar zalida kutadi hamma.
«Ko‘proq qarasaydim yana ko‘zingga» —
Men poyezd kelishin kutmadim, ammo.

Ko‘zlar ko‘zga tusha boshlar har onda,
Bir o‘yni quvaman hayoldan nari:
«Menimcha, u ketar boshqa vagonda,
Va boshlanmay turib tugaydi bari».

Vokzal e’lon qilar: «Poyezdga chiqing»,
Odamlar qo‘zg‘alar — qo‘lida patta.
…Vo ajab, u bilan manzilimiz bir,
Vo ajab, u bilan vagon ham bitta.

Qo‘lda bilet bilan topib boraman:
15-vagon, 9-joy.
10 daqiqadan so‘ng da’fatan
Ro‘paramga kelib o‘tiradi OY.

…Yurak qadaladi ko‘ksimga o‘qday,
Nahotki, shu bilan kelajak ham bir.
She’rimga shu yerda qo‘yaman nuqta.
Qolgani she’r emas, qolgani — taqdir.

2022

***

G‘ichillagan divan,
Artilmagan oyna,
Yuvilmagan kirlar…
Talabalik daftarin
Ortiga yoziq she’rlar.
Safarlardan qo‘shilib
kelgan
sof tasavvurlar…

Yalqovlardan yalqovroq
bo‘lib yashamoq
mazza!

Tashbeh topasan,
qalam
uchida qurbon bo‘lar.
Qidirgan baxting
alam
ichida qurbon bo‘lar.
O‘ylaysan, yo‘llaringga
kimlar nigoron bo‘lar.

Yuraging to‘la aldov,
to‘lib yashamoq
mazza!

Ko‘cha kezib qaytasan,
Kutiblar olar eshik.
Qochmoq bo‘lasan, ammo
Tutiblar olar eshik.
Boru-budingni qo‘shib
Yutib yuborar eshik.

Tiriklik niqobida
o‘lib yashamoq
mazza!

Divan g‘ichillar,
sahar
turib ishga ketasan.
Ulug‘vor xislaringni
mardumday tinch etasan,
Charchab kelasan hamda
toshdan qattiq
qotasan.

O‘zing ustingdan o‘zing
kulib yashamoq
mazza!

2024

***

Suf desa suron surgan
Bobolar bugun yo‘qmi?
Ko‘zingiz buncha beg‘am,
Ko‘nglingiz shuncha to‘qmi?

Nimaga kuyinmaysiz,
Temirga to‘yinmaysiz,
Bukilgan bo‘yindaysiz,
Nima desalar “ho‘p”mi?

Qulga o‘xshaysiz – cho‘kib,
Tovon o‘pasiz bo‘kib,
Shu quyon fe’lingiz deb
Butun avlod mag‘lubmi?

Mard bo‘ling – nima qilar,
Qilsalar ta’na qilar,
Xalq sizni pana qilar,
Qilolgan axir ko‘pni.

Qolsangiz mag‘rur qoling,
Borsangiz tikka boring,
Olsangiz qilich oling,
Otib yuboring cho‘pni.

Qahr eting, qahr etsa teng,
Millatning etagi keng.
Dushmanga faqat “yo‘q!” deng,
Elga ishlating “ho‘p”ni.

2024

KUZ

Xufton…derazadan kirib keldi kuz.
«Xush kepsan» – so‘zimda xis-hayajon yo‘q:
Xuddi qachonlardir sevilgan bir qiz
Va ko‘nglingda butkul so‘nib bo‘lgan cho‘g‘.

O, yoshlik! Qadrdon edi har fasl,
Bahorning chechagi, yozning mevasi.
Yurakka zavq oqib kirgach muttasil,
Latif tinglar edim ishqning shevasin.

Biroq, o‘tib ketdi o‘sha olovlik,
Endi ko‘proq aziz huzur va orom.
So‘nib bo‘layozgan ichki bedovlik,
Harom endi chindan ko‘rinar harom.

«Xush kepsan», zargar kuz, yoyilgil, yashna,
Bog‘larga tilladek bergin jilolar.
Avji baland qizlar bir senga tashna,
Endi g‘amga tolsin oshiq bolalar.

Men esa muattar rafiqam bilan,
Bir mo‘jaz oila ayladik bunyod.
Orzum: Yaratgandan xayrlar tilab,
Farzandlar o‘stirmoq va qilmoq ijod!

Qo‘lingdan tutmasman, yo‘ling to‘smasman,
Uyim tomonlarga, istasang, uchgil.
Onamning bo‘ynidan quchoqla mahkam,
Otamni yosh bola singari quchgin.

sentyabr, 2024

DOSTONONA

Tog‘lardan oqib tushgan
sharoralar kimniki?
Tafti tovon kuydirgan
haroralar kimniki?
Labi yorilgan manov
bechoralar kimniki?
Qaqratmagin tomoqni,
suv ber, to‘ram, ichayin.

Ko‘rpachangning tagida
uyum-uyum xazina.
Necha aldarko‘salar
kecha-kunduz ta’zimda.
Havodan boshqa ne bor
bu millati azimda?!
Yirtma o‘zi yamoqni,
ep ber, to‘ram, yashayin.

Samarqandda Samarqand
Buxoroda sharif yo‘q.
Elatimning aqlida
na harf, na alif yo‘q.
Ta’limi yo‘q tolibga
Talab ham yo‘q, taklif yo‘q.
Undov qilgin so‘roqni,
yo‘l ber, to‘ram, borayin.

Turkiy qunjida mamnun
axir Turon o‘zingsan.
Millionlardan tanlangan
yakka inson o‘zingsan.
To‘qson ikki o‘zbekka
sohibqiron o‘zingsan.
Oxirimiz o‘ylagan
avvali shon o‘zingsan.
Yuksaltmoqqa vatanni
zo‘r ber, to‘ram, ko‘rayin.

Kurashamiz, bu kurash
dod o‘rnini shod qilsa.
Qonlarda qotib yotgan
yurt ishqini yod qilsa.
Jonfidolik agarda
bu elni obod qilsa,
Tutay qurol-yaroqni,
so‘z ber, to‘ram, o‘layin.

iyul, 2024

***

Tushar nur enib
ko‘kdan yergacha.
Kurak chiqarar
yurak she’rgacha.

Jismim tobora
evriladi jim.
Tanda tomirmas,
xuddi uzun sim.

Tilim til emas,
qalampir — achchiq.
Qonim o‘rnida
bir chelak balchiq.

Uyquga to‘ygach,
tuyg‘usirayman.
Har kun Xudodan
kun o‘g‘irlayman.

Zeb-u zabarim
go‘yo ibodat.
To‘yib yig‘lolsang,
masmi saodat?

Umrim uzayar
qadamlar bilan.
Oyog‘i osmon
odamlar bilan:

Badani xushbo‘y,
yuz-ko‘zi suqsur.
Yaqinroq borsang,
nafsi buruqsur.

Tayini yo‘q na
ilm-u iymonda.
Tongda xo‘mrayib,
tirjayar shomda.

G‘orga kirsammi,
ketsammi toqqa…
Butun dunyoni
boshqarar soqqa.

Harsang ichidan
o‘sib chiqmas gul.
Hatto shoirga
pul kerak,
pul,
pul!

Har sa’jki shundoq
sojidasi bor.
Yerning ushmundoq
qoidasi bor.

Aybing: tug‘ilding
ozgina kechroq —
Bozor – iqtisod
zamoni ichra.

iyul, 2024

***

Hisorning boshlariga
Bulutlardan qor tushkay.
Etakdagi bog‘larga
Shudring-u sharor tushkay.
Chanqagan ildizlarga
Suv tushkay – mador tushkay.
“Bo‘linglar, ochilamiz” –
Gullarga baror tushkay.
Aylanib, o‘rgilaman,
Kezaman, o‘tiraman:
Bezovta yuragimga
Bir yaxlit qaror tushmas.

Egarga suv ildirib,
Bolalar enib kelar.
Cho‘qqilar orqasidan
Shamsinur yonib kelar.
Adirlar terlamoqqa
Bir boshdan ko‘nib kelar.
Cho‘ponlar bexavotir
Tayog‘in yo‘nib kelar:
Qarayman, xushlanaman,
Lek darrov ushlanaman –
Nega mening bog‘imga
Gul tushmas, bahor tushmas.

Qancha durkun orzular,
Ushalmay armon bo‘ldi.
Ba’zi-ba’zi dardlarga
Boshqa dard darmon bo‘ldi.
«Nega?» degan savollar
Yig‘ilib, xirmon bo‘ldi.
Onamiz sitam yutdi,
Ota parishon bo‘ldi.
Jimgina yuraverdim —
Jimgina turaverdim.
Qotib ketgan betimga
Na do‘l, na bo‘ron tushmas.

iyul, 2024

***

Bo‘ynim charchab ketdi, dada.
Keling, ozroq burilamiz.
Keling, menga uy o‘rniga
Turon degan yurt quramiz.

Ruhimga siz hamdam bo‘ling,
Katta yo‘ldan qaytmay, dada.
Siz aldangan ertaklarni
Men bolamga aytmay, dada.

Ilikdagi o‘troq shamol
Tana uzra qiron solsin.
Aytgulikmas qolganlari —
Qolsa bizdan Turon qolsin.

To‘planajak turkiylarim,
Shular bizga oshna turar.
Uzangiga to‘piq joylab,
Birlashishga tashna turar.

Bitta nafas kerak bizga! –
Mudroqlarni uyg‘ontirgan,
Bo‘rilarning terisiga
Qo‘rqoq tanni o‘rantirgan.

Urumchida chalingan tor
To ezmasin yuragimni.
Oltoyidan Hindga dovur
Yel olmasin kuragimni.

Hayolini, ayolini
Qo‘riydigan yurt quramiz.
Istagandan savolini
So‘raydigan yurt quramiz.

Birlashajak turkiylarim,
Birlashajak bovurlarim!
Birlashmasa ikki dunyo
Bosilmasin hovurlarim.

To‘xtamasin tomirlarim
To kutilgan kunga qadar.
Axir faqat egaverib
Bo‘ynim charchab ketdi, dada.

2024

***

Bu asr yig‘i asridir,
Jonim.
Yig‘lar odamlar!..
Shodlikdan –
Bedodlikdan.

Qo‘lida xarir qurol bilan
Odam o‘ldirar bu asr.
Ko‘zingdan ko‘zyosh so‘rib,
Qitiqlab kuldirar bu asr…

Jonim,
Bu asrda sevgi izlayman.
Ammo u falastinlik go‘dakday qo‘rqib,
Xotirasin yo‘qotgan.
Endi u avvalgidek bo‘lmas!
Endi u qo‘rqoqqina murda!

Ona,
San’at haqida o‘ylayman ko‘proq!
U nima bo‘larkin?
Qachongacha berkitishar
Uning og‘zini?!

Men quroldan, ona, nafratlanaman.
Axborot nomlig‘ quroldan!
U joningni emas,
Xislaringni o‘ldirar!
Shuning uchub qo‘rqaman.

Jonim,
Biz endi qocholmaymiz qattol asrdan.
Sholmiz.
Metroda uyga yetguncha
Xabarxo‘randalikdan
boshqasiga yaramaymiz,
afsus.

Jonim,
bu asrda tomoq bo‘lsa, yetar.
Hatto o‘t pufak ham shart emas.
Baribir xazm etib bo‘lmas
bu xunrezliklarni!

aprel, 2024

***

Qadimiy, paxsali uy —
Devorida gul yurgan.
Uni ellik yil oldin
Rahmatli bobong qurgan.

Lek nosoz edi zamon,
Ketolmagan bitkazib.
Davomin otang qurdi
Bobongdan ham o‘tkazib.

Bolalik kechdi bunda,
Qancha bahor, kuz kirdi.
Uy yangidek bo‘lsa ham,
Andozalar eskirdi.

Endi sening navbating —
Ulardan ham zo‘rroq qur!
Vatan degan falsafa
Menimcha, xuddi shudir.

mart, 2024

***

Xayoldagi qishloq qanaqa?
Bodom gulmi yoki lolalar?
…Besh yoshidan qora mehnatda
Bo‘yi o‘smay qolgan bolalar.

Har bozorda sut, tuxum sotib,
Dalasini qo‘riqlab yotib,
Singlisini sahar uyg‘otib,
Chopiqqa yo‘l olgan bolalar.

Aroq ichib yurar otasi,
Ayasini urar otasi.
Otasining ushbu xatosin
O‘nga kirmay bilgan bolalar.

Qayerdadir shahar bor. Bir kun
Bu joylardan ketishi mumkin.
Shu orzuda turmushning yukin
Vaqtincha kasb qilgan bolalar.

Umr yo‘li – o‘tarlar bosib,
Bolalikni bo‘yniga osib.
Peshonada bor bo‘lsa, nasib
Shoh-u vazir bo‘lgan bolalar.

mart, 2024

TARAF

Tarafsizning sharafi ham yo‘q.

Siz pora taraf bo‘lsangiz,
men hali tug‘ilmagan
milliardlab bola tarafman.

Siz tikon taraf bo‘lsangiz,
men qaychi ko‘targan
bog‘bon tarafman.

Insonlik mohiyati — haqni va haqqini tanimoq.

Siz haq taraf bo‘lsangiz,
menda tanlov qolmas
shundoq ham.

mart, 2024

***

Bu bolalar podsho bo‘ladi,
El g‘amiga shifo bo‘ladi.
Yalla joni yaldo Vatanni
Qo‘riqlashga fido bo‘ladi.

Bu bolalar bizday qo‘rqoqmas,
Suyaklari shamolda qotgan.
Xurrak otib yotgan millatni
Azaldan bolalar uyg‘otgan.

Siz tom bitgan quloqqa o‘chsiz,
Egar emas, uloqqa o‘chsiz.
Ot ustida yurolmaysiz-u
Gajanglagan buroqqa o‘chsiz.

Bu bolalar chavandoz bo‘lar,
Orasida nomard oz bo‘lar.
Yuragida yongan olovdan
Elning sovuq kuni yoz bo‘lar.

Siz kursida aylanib turing,
Qo‘rqib turing, o‘ylanib turing.
Mard bolalar o‘sib kelyapti –
Tan olishga shaylanib turing.

Hali shonlar tizza turadi,
Davri kelar – davron suradi.
Siz xos davra qurgan bo‘lsangiz,
Bu bolalar davlat quradi.

fevral, 2024

***
His qilib yashash bor, aytish yo‘q.
Yerga ko‘nikmoq bor, daydish yo‘q.
G‘urur haqiqatga shunday raqibki,
Qayta tirilish bor, qaytish yo‘q.

Ko‘z ko‘rib, quloqqa kirmagan hayot.
Ming qilma, yo‘riqqa yurmagan hayot.
Tansiq kunlaringni ovlagan sayyod:
Undan o‘q yeyish bor, otish yo‘q.

Kulol charxidagi loydek qismating,
Kelmas istagingga to‘g‘ri nisbating.
Arshda senga ajratilgan nusratdan
Umidvor bo‘lish bor, kutish yo‘q.

Sig‘maslik! Eng ko‘p shu qiynar odamni!
Poyabzal boshqarar ba’zan qadamni.
Odam Ato makon tutgan vatandan
Tinmay haydalish bor, ketish yo‘q.

Aslida, dunyoning tezligi — asta,
Lekin inson umri o‘tar bir pasda.
Ya’ni o‘z risqingni yeb bitirmasdan
O‘tish yo‘q, o‘tish yo‘q, o‘tish yo‘q.

dekabr, 2024

DARVЕSHLAR DASTURXONI

Oling, mana bu ishq…
Juda mazali…
Oling bu – ko‘zyoshi,
Maydan totliroq.
Suhbat avji yetib kelmadi hali,
O‘n beshi to‘lmagan oy nuri – chiroq.

O‘tiring, so‘fiylar o‘tirgan quroq,
Yonboshlang – Rumiyni ko‘targan bolish.
«Izlagan — topmishdir» bu yerda biroq,
Mashvarat bir sharti – tong dovur qolish!

Kuling, mug‘furushga to‘la dunyodan,
Iching, eslatganim yana shu ko‘zyosh.
Kim kelsa bu yerga kelgay piyoda,
Egnida bo‘z yo surp, yalang, taqirbosh.

Anglang, bu davraning zangi zap tersdir,
Kim bunda faqirroq – shul davraboshi.
O‘zingni bailoj nochorroq sezdir,
Boshingga tushmasdan toshlarning toshi.

Bu kecha Tabriziy bo‘larmish mehmon!
Vallah, bundan xushim tortmishdir xushyor.
Bunda kasb etmagay Turon-u Eron,
Bunda qalb raqsi bor, ko‘ngil bahsi bor.

Bunda savob-gunoh –farqi yo‘q aslo,
Bu na gunoh bazmi, na savob bazmi.
Tarso qizlar labi bamislo xolvo,
Shayx Sa’non, so‘zlangchi, shundoq emasmi?

Tinglang – bunda yig‘i eng shodumon kuy,
Titrang – dunyoda bu eng zo‘r qaltiroq.
Darveshlar darveshi, Mashrab, maydan quy,
O‘n beshi to‘lmagan oy nuri – chiroq.

iyul, 2025