«Хазоин-ул маоний»нинг биринчи девони — «Ғароиб-ус сигар»га киритилган ва Алишер Навоийда кам учрайдигаи тахаллуссиз ғазаллардан бири («Ғаройиб-ус сиғар»да жами ўнта тахаллуссиз газал бор) шу сатр билан бошланади. Ушбу ғазал «Бадоеъ-ул бидея» девонида ҳам мавжуд. Демак, у шоирнинг ёшлик йилларида ёзилган. Davomini o'qish
Teglar: Alisher Navoiy
Ismoil Bekjon. Navoiyning pokistonlik gurji muxlisi
Фатҳалишоҳ тахтга ўтиргач, тўрт нафар гуржи ўсмири — Фаридун, Қурбонали, Рустам ва Муҳаммад Боқир ҳам Синд ўлкасига келишади. Бу пайтда мусулмон саналган ва ёзув-чизувга истеъдодли бу ўсмирларнинг исми олдига ўша давр расмига биноан “мирзо” ва охирига туркийча “бек” сўзлари қўшилган эди. Davomini o'qish
Alisher Razzoqov. “Navoiyg’a navosizlig’ – navo bas…” & Navoiy she’riyatida «Sir» istilohining irfoniy ma’nolari
Кўҳна Шарқ заминида яшаб ўтган қайси бир сўз санъаткорининг ижодини кузатмайлик, унинг асарида бир неча маъно қатламлари мавжудлигига гувоҳ бўламиз. Шу сабаб ҳам қадим Шарқ фалсафий қарашлари, диний-тасаввуфий ғоялар, бадиий ижод анъаналиридан бехабар ҳолда на Ҳофиз, на Аттор, на Румий, на Жомий ва албатта, на Навоийдек забардаст мутафаккирларнинг рамз ва мажозларга ўралган тафаккур дурдоналаридан баҳраманд бўлишнинг имкони йўқ. Davomini o'qish
Ismoil Bekjon. Muhrga naqshlangan hadis
2016 йил — Ҳазрат Мир Алишер Навоий таваллудининг 575 йиллиги
2006 йили Машҳад шаҳрида “Амир Алишер Навоийнинг тафаккури, мероси ва башариятга хизмати” мавзуида халқаро анжуман бўлиб ўтган эди. Мазкур илмий-анжуман муносабати билан нашр этилган тўпламда бундан анча йил бурун Алишер Навоий муҳрини ўқишга муяссар бўлган Исмоил Бекжоновнинг “Ҳадиси мунаққэш шўдэ дар муҳри Алишер Навоий” мақоласи эълон қилинган ва олим илгари олимлар учун ўқиш қийин бўлиб келаётган Навоий муҳридаги ҳадис сўзларини қандай ўқигани ҳақида илмий ахборот берган эди. Davomini o'qish
Husayn Boyqaro. G’azallar, muxammaslar, to’rtliklar
Ҳусайн Бойқаро темурийлар даври адабиётининг анчагина кўзга кўринган намояндаларидан эди. У шеърларини «Ҳусайний» тахаллуси билан ёзарди. Ҳазрат Навоийнинг хабар беришича, ҳар икки: форсий ва туркий тилда шеър яратиш иқтидорига эга бўлган Ҳусайн Бойқаро асосан ўзбек тилида ижод қилган. Шу тилда ёзган шеърларидан девон ҳам тузган. У бошқаларни ҳам ўзбек тилида шеър ёзишга даъват этган. Ҳатто, у томонидан, дейди Навоий, «… илтифот ва эҳтиром юзидин баъзи маънилар топиб назм қилурға ҳукмлар ҳам жорий бўлди ва сўз услубиға таъйинлар ва адосиға таълимлар ҳам изҳоре бўлди». Davomini o'qish
Alisher Navoiy. «Majolis un-nafois»dan. Sakkizinchi bob
Алишер Навоий Ҳусайн Бойқаро — Ҳусайнийга ўзининг «Мажолисун-нафоис» тазкирасидан махсус боб — саккизинчи мажлисни ажратади. Унда Ҳусайний девонидан бир юз олтмиш тўртта шеърининг матлаъ (биринчи байт)ини келтиради ва шоир қўллаган поэтик образ, восита, гўзал маъно ва умуман шоирнинг шеъриятдаги ихтиролари юзасидан фикр юритадн ва иқтибос — цитаталар келтиради, шуларга ўз муносабатини билдириб ўтади. Davomini o'qish
Husayn Boyqaro. Devon & Suyima G’aniyeva. Husayn Boyqaro haqida
Озарбайжоннинг таниқли олими профессор Ҳамид Орасли ёзади: «Навоий машҳур «Ҳилолия» қасидасидан бошлаб, бутун асарларида Ҳусайн Бойқаро ҳақида сўз юритади, унинг томонидан амалга оширилган муҳим тадбирларни олқишлайди. Бойқаро Навоийнинг таъсири билан қатор илғор сиёсий, маданий тадбирларни ҳаётга тадбиқ этган, ўзбек халқининг тарихида прогрессив роль ўйнаган, айни замонда даврининг кўзга кўринган шоири бўлгандир» Davomini o'qish
Alisher Razzoqov. Alisher Navoiy haqida ikki maqola
Ижод қилишни одамлар ўртасида ном қозониш ёки арзимас, арзон кечинмаларни тўкиб солиш воситасига айлантириб олган, адабиётнинг асл мақсади, миссияси нима эканлигини унутиб қўйган қаламкашлар ҳамма замонларда бўлган. Шу мулоҳазалар асносида яна мумтоз адабиётимизнинг муаззам сиймоларидан бири ҳазрат Алишер Навоийга юзланамиз. Davomini o'qish
Matnazar Abdulhakim. Ilohiy diydor yoki bir g’azal sharhi.
2016 йил — Ҳазрат Мир Алишер Навоий таваллудининг 575 йиллиги
Ҳазрат Навоийнинг бу машҳур ғазали ҳақида суҳбатлашишдан аввал, ота-боболаримиз коинотни ўн саккиз минг оламдан иборат, деб англаганликларини эслаб ўтишимиз жоиз. «Ошуб» — ғавғо, тўполон дегани. Хўш, нима учун шоир «Ўн саккиз минг олам ошуби» дейди? Davomini o'qish
Suyima G’anieva. Alisher Navoiy nasrida nazmning o’rni
Алишер Навоий насрий асарларининг белгиловчи хусусиятларидан бири — уларнинг ўта ҳассос шеърий даҳо қалами остидан чиққанлигидир. Навоий прозасида наср билан назм биргалиқда ҳам ғоявий, ҳам бадиий жиҳатдан узвий алоқада қўлланилади. Назмий парчалар насрий баёнда маълум мақсадларда истифода этилади, бинобарин улар асар таркибида муайян ролларни ўтайди. Davomini o'qish
Najmiddin Komilov. Jon va jonon mojarosi. Alisher Navoiy g’azaliga sharh
Атоқли олим Нажмиддин Комиловнинг мазкур Алишер Навоий ғазалларига битган шарҳлари 1991 йилда «Камалак» нашриётида нашр этилган «Алишер Навоий. Ғазаллар. Шарҳлар» тўпламидан жой олган эди. Бундан аввал ҳазрат Навоий ғазалларига ёзилган шарҳлар «Шарқ юлдузи» журналида бирин-кетин пайдо бўла бошлаган, Davomini o'qish
Alisher Navoiy. Majolis un-nafois. Yettinchi majlis.
Султон Соҳибқироннинг ҳумоюн валодатлари замонидин рўзафзун давлатлари даврониғачаким, қиёматғача барқарор ва олам инқирозиғача пойдор бўлғай, улча фақир эшитибмен, аммо хизматлариға етмаймен ва улча хизматлариға етибмен, аммо ҳоло бу фано дор ул-ғуруридин бақо дор ус-суруриға интиқол қилибдурлар ва улча ҳоло бу фаррух замонда намояндадурлар ва ул ҳазрат зоти малакий сифотиға мадҳ сарояндадурлар, жамъ қилилғай ва ҳар қайсининг натойижи табъидин бирор нима нишона нўсунлуқ ёзилғай. Чун бу мақсудға етилди, они секкиз қисм этилди ва ҳар қисми нафис бир мажлисға мавсум бўлди ва мажмуъиға «Мажолис ун-нафоис» от қўюлди. Davomini o'qish