Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
Устоз Ойбекнинг «Болалик» ва «Бола Алишер» қиссалари менинг болаликда ўқиган ва бир умрга меҳр қўйган китобларимдир. Аввал «Болалик»ни ўқиганман, қайта-қайта мутолаа қилганман. Йиллар ўтиб «Бола Алишер»ни топганман. Бу икки асар болалигимнинг севимли китоблари Миркарим Осимнинг «Ўтрор»,Ананяннинг «Қоплон дара асирлари»,Ғафур Ғуломнинг «Шум бола» ва эртак тўпламлари қаторида эди. Davomini o'qish
Ўзбек ва озарбайжон халқларининг дўстлик ришталари узоқ асрларга бориб тақалади. Ўзбек мумтоз адабиёти ва Алишер Навоий ижодининг тадқиқотчиси, Озарбайжон Миллий Билимлар Академияси бош илмий ходими, филология фанлари доктори, профессор Олмос Улвий (Биннатова) билан суҳбатда икки қардош халқ адабий дўстлиги, бу дўстликнинг боқий тимсоллари Низомий ва Навоий ҳақида сўз юритилади. Davomini o'qish
Беш юз етмиш беш йил ортга қарасангиз ҳам Мажнун ҳамон Лайли остонасида, Фарход мудом Ширин ҳасратида, одамизотнинг саралари мудом ўзини англаш учун Ҳазратнинг “Лисон ут тайр” асаридаги Талаб, Ишқ, Маърифат, Истиғно, Ҳайрат, Тавҳид, Фақру фано водийларида жон чекиб юрибди. Қолгани мулозамат, очкўзлик, хушомад, ишёқмаслик, бойлик, мансаб деган чангалзорларда ботқоқ кечиб юрибди. Davomini o'qish
9 феврал — буюк шоир ва мутафаккир Мир Алишер Навоий таваллудининг 575 йиллигиХаёл ҳамиша илдам — Навоий ўтган йўлларга ҳавас қиламиз. Шу билан бирга улуғ алломанинг ҳам шоир, ҳам мутафаккир, ҳам арбоб сифатида бирваракай сонсиз-саноқсиз йўллардан юрганлигини кўрамиз. Бобоси ортидаи эргашган набирадек, беихтиёр унга сари интиламиз. Қайси биридан бормайлик, у, бизни олдинда хушнуд қаршилайди (Муаллифдан). Davomini o'qish
Алишер Навоийнинг “Назм ул-жавоҳир” (Назму-л-жавоҳир) деб аталган тўртлик шеърлар тўпламининг сарлавҳасини “Шеър дурдоналари” ёки “Шеърий дурдоналар” дейилса бўлади. Бу тўртликлар Ҳазрат Алининг ривояти билан айтилган ва шеърга солинган пайғамбар (с.а.в.) ҳадислари — ҳикматли сўзларига бағишланган. Davomini o'qish
Алишер Навоийнинг ҳар бир ғазали ўзига хос ёндошиш, ўзига хос таҳлил ва тафсир усулини тақозо этади, чунки ҳар бир ғазал алоҳида руҳий ҳолат, алоҳида бадиий фикр ва ҳис-туйғулар ривожини ифодалаб келади, тасвир тарзи, санъатлар мунтазамлиги ва мутаносиблиги ҳам шунга мувофиқ. Мазкур ғазалда эса Ишқ водийсида мушкилотларга дуч келгаи ошиқнинг бир лаҳзалик ҳолати, иккиланиши, ғайрнинг сўзига қулоқ солиб, гўё вақтинча «араз», «истиғно» билан ёридан юз ўгиришга беҳуда уриниши тасвирланади.
Ҳаёт эзгулик ва ёвузликнинг, соддароқ қилиб айтсак, яхшилик ва ёмонликнинг курашидан иборат. Илоҳий ҳақиқатларга кўра, лаънатланган Иблис – ёвузликнинг вакили, Инсон эса яхшилик ғалабаси учун курашга тайин этилган. Бинобарин, Сўз санъати ҳам яхлит ҳолда эзгулик тарғибига хизмат қилади; мана, минг йиллардирки, одамларни яхши амаллар қилишга даъват этиб келади… Davomini o'qish
Тўққиз байтли бу ғазал рамали мусаммани маҳзуф баҳрида ёзилгап (фоилотун, фоилотун, фоилотун, фоилун). Мазмунига кўра ошиқона, яъни ошиқнинг ҳижрондаги изтиробларини, кечинма-ҳисларини ифодалайди. Шу жиҳатдан уни шарҳи ҳол усулида ёзилган асарлари сирасига киритиш мумкин. Davomini o'qish
Тазкира миллий ва ўзаро яқин адабиётлар тари-хини яратишда, муайян давр адабий муҳитини ўрганишда, алоҳида адабий сиймолар ва асарларни тадқиқ этишда адаби-ётшуносликнинг беназир жанри сифатида хизмат қилади. Ҳазрат Мир Алишер Навоий ҳаётини ва оламшумул ижодини тадқиқ этиш ва улуғ адибнинг илмий биографиясини яратишда ҳам форсий ва туркий тазкираларнинг муайян илмий улуши бор. Davomini o'qish
Биз бу ўринда ҳазрат Мир Алишер Навоийнинг икки қитъасини шарҳу баён этишни мақсад қилиб, диққатимизни буюк шоирнинг инсоний-аҳлоқий қарашлари ва шоир ижодига таъсир қилган салафлар таърифига қаратдик, бу билан унинг дунёқарашини англашга уриндик. Davomini o'qish
Афтидан, бу Алишер Навоийнинг ўз ҳаёти билан боғлиқ воқеаларни акс эттирувчи ғазаллардан бири. Чунки унда яқин кишисидан ажралиб, шодлиги ғамга мубаддал бўлган, қаттиқ қайғу чеккан одамнинг ҳасрат-ўкинчлари, бевафо ва бебақо дунё, унинг нотанти ишларидан норози қалбнинг нидоси ифодаланган. Davomini o'qish
Ҳазрат Мир Алишер Навоий таваллудининг 525 йиллигигаИмом Ғаззолий ёзади: “Кимки куч ва ғайратини ҳирс ва жисмоний лаззатларга сарфлаб молдай еб-ичишдан қаноат топса, бундай кимса ҳайвон тоифасига мансубдир. Чунки у ҳўкиздай бефаҳм, чўчқадай очкўз, ё ит каби залил, туядек киндор ёхуд қоплон сингари йиртқич, тулки янглиғ айёр ва ҳийлакор бўлади. Бундай бўлмаган тақдирда ҳам у мазкур жонзотларга хос хусусиятларни нафсида жамлаган шайтонга айланади” . Davomini o'qish