Шу ҳафта ичида туғилган кунлари нишонланадиган Турк дунёсининг икки буюк сиймоси: Низомиддин Мир Алишер Навоий ва Заҳириддин Муҳаммад Бобур бобомизнинг Афғонистондаги ўзбек набиралари шеър ўқийдилар. Davomini o'qish
Teglar: Alisher Navoiy.
Maqsud Asadov. Navoiy qit’alari: obraz, ma’no va tasvirdagi yangilanishlar
Маълумки, бадиий образ адабиётнинг ҳаёт ҳақиқатларини жонли ва таъсирчан тарзда акс эттирувчи ўзига хос категориясидир. Образ табиатини, энг аввало, адабий матннинг мазмуни, тасвир йўли ва ифода усули белгилайди. Davomini o'qish
Alisher Navoiy. Rasmiy devonlarga kirmagan she’rlar
Маълумки, шартли равишда «Илк девон» (ИД) дея номланган ва ҳозирда Санкт Петербург С. Шчедрин номидаги Давлат халқ кутубхонасида 564-инвентарь рақами остида сақланаётган тўплам Навоийнинг 25 ёшгача ёзган шеърларини ўз ичига олган. Ундагиг 391 ғазал, 1 мустазод, 1 мухаммас ва 41 рубоий шоирнинг мухлислари томонидан йиғилиб, 1465 йилда машҳур хаттот Султон Али Машҳадий томонидан Ҳиротда китобат қилинган. «Илк девон»нинг 1568 йилда Ҳиротда Маҳмуд котиб томонидан кўчирилган яна бир нодир нусхаси Қозон Давлат университети кутубхонасида сақланаётганлиги ўз вақтида атоқли матншунос олим Порсо Шамсиев томонидан маълум қилинган эди. Davomini o'qish
Najmiddin Komilov. Timsollar timsoli. Alisher Navoiy g’azaliga sharh & Najmiddin Komilov «Navoiy gulshani» ko’rsatuvida
Шарқ халқлари тафаккури тарихида чуқур илдиз отган тасаввуф таълимотини яхши билмай туриб, Алишер Навоий дунёқараши ва адабий меросини барча мураккабликлари, фалсафий теранлиғи билан тўлиқ ҳолда тўғри, ҳаққоиий ёритиб бериш мушкул… Davomini o'qish
Botirxon Valixo’jayev. Nizomiddin Mir Alisher Navoiy (davri, zamondoshlari, hayoti, faoliyati, merosi).To’rtinchi qism.
Фаридиддин Атторнинг «Мантиқ ут-тайр»и Алишер Навоийни ёшлигидан ўзига мафтун этиб, умри давомида унинг билан ҳамроҳ бўлди, унга жавоб ёзиш нияти ҳам шоирнинг кўнглидан жой олган эди. Ана шу ният Алишер Навоийнинг олтмишга қадам қўйганида амалга ошди.
Botirxon Valixo’jayev. Nizomiddin Mir Alisher Navoiy (davri, zamondoshlari, hayoti, faoliyati, merosi).Uchinchi qism.
Алишер Навоий «Хамса»си ўша даврда мавжуд бўлган Шарқ хамсанавислиги анъанасида улуғ бир адабий кашфиёт эканининг шу соҳада ўзи ҳам қалам тебратган буюк шоир ва аллома устоз Абдураҳмон Жомий биринчи бўлиб эътироф этган эди. Ҳусайн Бойқаронинг «Хамса» муаллифига кўрсатган буюк ҳурмати ўзи минадиган оқ отга миндириб, жиловдор бўлганлиги, Алишер Навоийни назм мулкининг соҳибқирони ва қаҳрамони деб аташини туркийгўйларнинг эътирофи сифатида қабул қилиш мумкин. Демак, Шарқда-форсий ва туркий тилларда сўзлашувчилар Алишер Навоий «Хамса»сини буюк адабий ҳодиса-кашфиёт деб билганлари диққатга сазовордир. Davomini o'qish
Botirxon Valixo’jayev. Nizomiddin Mir Alisher Navoiy (davri, zamondoshlari, hayoti, faoliyati, merosi).Ikkinchi qism.
Алишер Навоий ҳаёти, шахсий фазилатлари, фаолияти, кўпқиррали меросини билиш ва англашга интилиш мозийдан ҳозирги кунга қадар давом этиб келмоқда. Чунки улуғ ўзбек шоири, носири, мутафаккири, давлат арбоби, маърифатпарвари, ижод аҳлининг мураббийси, фуқаро ғамхўри, мамлакат яхлитлиги, тинчлиги ва осойишталигининг толмас курашчиси Низомиддин Амир Алишер Навоий ўзининг кўпқиррали фаъолияти билан мамлакат ва халқ тақдири, илм-маърифат, шеърият ва маънавият тарихида алоҳида мавқега эга бўлган беназир сиймодир. Davomini o'qish
Botirxon Valixo’jayev. Nizomiddin Mir Alisher Navoiy (davri, zamondoshlari, hayoti, faoliyati, merosi). Birinchi qism.
Закий аллома Ботирхон Валихўжаевнинг кўпқиррали фаолиятида Навоий даҳосига садоқат сермазмун саҳифаларни ташкил этади. Ўзбек навоийшуносларининг ўрта авлоди борасида гап кетганда, шубҳасиз, рўйхат бошида бу заҳматкаш олимнинг ҳам номи тилга олинади. Унинг “Хамсачилик анъанасининг баъзи-бир хусусиятлари”, “Мажолис ун-нафоис” типидаги бир тазкира ҳақида”, “Навоийнинг поэтик миниатюралар яратиш маҳорати”, “Навоий ва Шайхим Суҳайлий”, “Навоий ва унинг издошлари ижодида туюқ”, “Навоийнинг мўътабар дастхати” каби мақолаларида улуғ ўзбек шоири ижодининг кўпгина масалалари ёритилган. Профессор Б.Валихўжаевнинг илмий изланишлари туфайли Алишер Навоийнинг автограф-дастхати топилди. Davomini o'qish
Xurshid Davron. Navoiynoma. V. Alisher Navoiy Samarqandda & Botirxon Valixo’jayev. Navoiy Samarqandda
Самарқанд… Шаҳарнинг қадим кўчаларидан юрилар экан, уларда Жомий ва Навоий овозлари эшитилгандек бўлади, табаррук пойқадамларининг излари тасаввур этилади ва бу заминда юриш нақадар шарафли эканини ҳис қилади киши. Davomini o'qish
Xurshid Davron. Navoiynoma. IV. Jomiy, Lutfiy va Alisher Navoiy & Porso Shamsiyev. Abdurahmon Jomiy va Alisher Navoiy
Алишер Навоий ўзининг жуда кўп асарларида буюк замондошлари Мавлоно Лутфий билан Абдураҳмон Жомийга бўлган ҳурмати ва ботиний эътиқоди ҳақида сўз юритади. Уларнинг сиймосига, ижодига оид фикрлари “Мажолис ун-нафоис”, “Муҳокамат ул-луғатайн”, “Ҳолоти Паҳлавон Муҳаммад”, “Насойим ул-муҳаббат” ва бошқа асарларида мавжудлиги маълум. Davomini o'qish
Xurshid Davron. Navoiynoma. III. Havasning uyg’onishi & Shuhrat Sirojiddinov. Alisherning oilasi, bolaligi
Ёш Алишернинг шеъриятга бўлган ҳаваси жуда эрта уйғонди, болалигидаёқ Шарқ адабиётини қунт билан ўрганди. Оила муҳити болалигидаёқ унда адабиётга зўр ҳавас туғдирган эди. Тоғалари Мирсаид — Кобулий, Муҳаммад Али — Ғарибий етук шоир эдилар. Алишер Навоийлар уйида шоирлар тез-тез тўпланишиб, мушоира қилишар, адабиёт ва санъат ҳақида суҳбатлашар эдилар. Davomini o'qish
Xurshid Davron. Navoiynoma.II. Tavallud & Oybek. Bola Alisher
23 йил аввал — 1996 йилда Ҳазрат Мир Алишер Навоийнинг 555 йиллигига бағишланган ва 10 соатга яқин давом этган мазкур бадиий-мусиқий дастурни Ўзбекистон радиосида Ўзбекистон халқ шоири Хуршид Даврон сценарийси асосида тайёрланган эди. Дастурнинг пайдо бўлиши тарихини мана бу саҳифада ўқишингиз мумкин. Davomini o'qish