22 январ — Машҳур инглиз шоири Жорж Гардон Байрон таваллуд топган кун
Жорж Байроннинг қатор шеърлари, “Чайлд Гаролд зиёрати”,“Манфред”, “Шийлон тутуни”,”Шийлон сонети” достони ўзбек тилида нашр қилинган.
ЖОРЖ БАЙРОН
ИККИ ШЕЪР
Жорж Гордон Байрон (1788.22.1. Лондон — 1824.19.4, Мисолунги, Греция) – буюк инглиз шоири. Кембриж университетида ўқиган. 1809 йилдан лордлар палатаси аъзоси бўлган. Байрон 1817-22 йилларда Италяда яшайди. “Чайлд Гаролд зиёрати” (1812,11817-18),“Тассо шикояти” (1817), “Мазепа” (1818) поемалари, “Манфред” (1817), “Хотин” (1821) драмаларида инсон ва дунё, муҳаббат ва адолатсизлик муаммоси етакчи мавзу бўлган. Байрон 1818 йилда шоҳ асари “Дон Жуан” шеърий романини ёзишга киришган.Асарда нсон тақдири ва муҳит масаласи биринчи ўринга чиққан.Жорж Байроннинг қатор шеърлари, “Чайлд Гаролд зиёрати”,“Манфред”, “Шийлон тутуни”,”Шийлон сонети” достони ўзбек тилида нашр қилинган.
* * *
Алвидо,ёр! Агар шу бало
Қисматда бор бўлса – алвидо!
Сен бераҳм бўлсанг ҳам,аммо,
Мен душманлик кўрмасман раво!
Қучоғида ширин,осуда
Уйқу билан тўлиб ётганинг,
Ёр ҳислари асло кўзингга
Бадном бўлиб учрамас санинг!
Агар қалбим уришларини,
Жиндак сеза олсайдинг – инон!
Шунча ёмон кўрмакдан мани
Бўлур эдинг ўзинг пушаймон.
Юрт кулса ҳам энди майлига,
Зарби гали сендадир бу бор:
Мен мубтало бўлган балода
Сени мақтов қилар шармисор.
Майли қаро,осий бўлай ман,
Ҳақ ҳам берай қарғамоқ учун,
Аммо,мени қучиб ўрганган
Қўллар билан ўлдирмоқ нечун?
Сен ишонким,севги ўтини
Ёлғиз йиллар сўндира олур.
Аччиқ ғазаб икки юракни
Ажратолмас ва ожиз қолур.
Шу сезги сенда ҳам сақланур,
Севиб ёнмоқ қисматдур менга,
Бир ўй билан юрагим ёнур:
Энди доим ётдур мен сенга.
Ўлукларга аламли фарёд,
Оҳ,нақадар мудҳиш бу таққос?
Иккимиз ҳам ҳаётмиз,ҳайҳот…/
Кунлар ўтар беваларга хос.
Ширин тили шод этган чоғда
Қизимизни эркалар экан,
ЪҚизим,отанг сендан узоқдаъ, —
Дея имо қилганингда сан –
Пайқаганда масъума буни,
Уни ўп-у шу онда бедод
Севгинг ичра жаннат топганни
Ва хайрихоҳ бўлганни эт ёд.
Агар қизда, ташлаб кетганинг,
Бир ер топсанг падарга ўхшаш,
Ура бошлар юрагинг сенинг
Ва қўзғалар манда ҳам шу ғаш.
Гуноҳимни биларсан,балки?
Мажнун бўлиб суйганим,холос.
Армонларим хазон ва сени
Суймак билан куйганим,холос.
Борлиғимни титратдинг,ишон,
Киборликни севмас бу мағрур
Руҳим сени дерди ва бу жон,
Энди ундан абад ажралур.
Ҳамма битди – сўзлардир абас,
Мен айтганлар ундан ҳам ёмон,
Лекин қалбга биз ҳоким эмас,
Унда орзу чексиздир ҳамон.
Алвидо,ёр! Сендан узоқда,
Ҳар бир мунис нарсадан маҳрум,
Қалбим азоб деган тузоқда,
Бундан ортиқ бўларми ўлим?
1808
Ҳамид Олимжон таржимаси
АЛЬБОМГА
Йўловчилар эътиборини
Якка қабр тортгандек бир дам,
Шу бир парча қоғоз бетлари
Кошки тортса нигоҳингни ҳам.
Узоқ йиллар ўтгач, бир замон
Шу варақни ўқиганинг он,
Шоир нени орзу қилганин
Ва эсларсан қандай севганин.
Билки,шунда топгайсан уни,
Шу қоғозга кўмган қалбини.
1809
Шукрулло таржимаси
«МАНФРЕД» ДРАМАТИК ДОСТОНИ
Рауф Парфи таржимаси
Jorj Gordon Bayron (Lord George Gordon Byron) (1788.22.1, London — 1824.19.4, Misolungi, Gretsiya) – buyuk ingliz shoiri. Kembrij universitetida o’qigan. 1809 yildan lordlar palatasi a’zosi bo’lgan. Bayron 1817-22 yillarda Italyada yashaydi. “Chayld Garold ziyorati” (1812,11817-18),“Tasso shikoyati” (1817), “Mazepa” (1818) poemalari, “Manfred” (1817), “Xotin” (1821) dramalarida inson va dunyo, muhabbat va adolatsizlik muammosi yetakchi mavzu bo’lgan. Bayron 1818 yilda shoh asari “Don Juan” she’riy romanini yozishga kirishgan.Asarda nson taqdiri va muhit masalasi birinchi o’ringa chiqqan.
Jorj Bayronning qator she’rlari, “Chayld Garold ziyorati”,“Manfred”, “Shiylon tutuni”,”Shiylon soneti” dostoni o’zbek tilida nashr qilingan.
JORJ BAYRON
IKKI SHE’R
VIDO
Alvido,yor! Agar shu balo
Qismatda bor bo’lsa – alvido!
Sen berahm bo’lsang ham,ammo,
Men dushmanlik ko’rmasman ravo!
Quchog’ida shirin,osuda
Uyqu bilan to’lib yotganing,
Yor hislari also ko’zingga
Badnom bo’lib uchramas saning!
Agar qalbim urishlarini,
Jindak seza olsayding – inon!
Shuncha yomon ko’rmakdan mani
Bo’lur eding o’zing pushaymon.
Yurt kulsa ham endi mayliga,
Zarbi gali sendadir bu bor:
Men mubtalo bo’lgan baloda
Seni maqtov qilar sharmisor.
Mayli qaro,osiy bo’lay man,
Haq ham beray qarg’amoq uchun,
Ammo,meni quchib o’rgangan
Qo’llar bilan o’ldirmoq nechun?
Sen ishonkim,sevgi o’tini
Yolg’iz yillar so’ndira olur.
Achchiq g’azab ikki yurakni
Ajratolmas va ojiz qolur.
Shu sezgi senda ham saqlanur,
Sevib yonmoq qismatdur menga,
Bir o’y bilan yuragim yonur:
Endi doim yotdur men senga.
O’luklarga alamli faryod,
Oh,naqadar mudhish bu taqqos?
Ikkimiz ham hayotmiz,hayhot…/
Kunlar o’tar bevalarga xos.
Shirin tili shod etgan chog’da
Qizimizni erkalar ekan,
‘Qizim,otang sendan uzoqda’, —
Deya imo qilganingda san –
Payqaganda mas’uma buni,
Uni o’p-u shu onda bedod
Sevging ichra jannat topganni
Va xayrixoh bo’lganni et yod.
Agar qizda, tashlab ketganing,
Bir yer topsang padarga o’xshash,
Ura boshlar yuraging sening
Va qo’zg’alar manda ham shu g’ash.
Gunohimni bilarsan,balki?
Majnun bo’lib suyganim,xolos.
Armonlarim xazon va seni
Suymak bilan kuyganim,xolos.
Borlig’imni titratding,ishon,
Kiborlikni sevmas bu mag’rur
Ruhim seni derdi va bu jon,
Endi undan abad ajralur.
Hamma bitdi – so’zlardir abas,
Men aytganlar undan ham yomon,
Lekin qalbga biz hokim emas,
Unda orzu cheksizdir hamon.
Alvido,yor! Sendan uzoqda,
Har bir munis narsadan mahrum,
Qalbim azob degan tuzoqda,
Bundan ortiq bo’larmi o’lim?
Hamid Olimjon tarjimasi
AL`BOMGA
Yo’lovchilar e’tiborini
Yakka qabr tortgandek bir dam,
Shu bir parcha qog’oz betlari
Koshki tortsa nigohingni ham.
Uzoq yillar o’tgach, bir zamon
Shu varaqni o’qiganing on,
Shoir neni orzu qilganin
Va eslarsan qanday sevganin.
Bilki,shunda topgaysan uni,
Shu qog’ozga ko’mgan qalbini.
Shukrullo tarjimasi
