18 апрел — Халқаро ёдгорликларни ва тарихий жойларни асраш куни.

   Ёниб кетган ўрмонни тиклаш мумкиндир. Бироқ,вайрон бўлган ёдгорликларни тиклаш,уларнинг ўрнини қоплаш жуда мушкул.Чунки ҳар бир обида ўзига хос ва бетакрордир.Бунинг устига улар ҳимоясиз. Фақатгина одам,демак фақатгина бизлар уларни ҳимоя қилишимиз мумкин.

Хуршид Даврон
БУ ДЕВОРЛАР – БИЗНИНГ ЕЛКАМИЗ

Бу деворлар – бизнинг елкамиз,
Бу деворлар – оёқларимиз.
Елкамизда она ўлкамиз –
Кую баёт, қир, боғларимиз.

Сўзимиздир – деворда ҳар тош,
Кўзимиздир – тошдаги бўёқ.
Изимиздир – юртдаги ҳар бир
Қалъа, қаср, мадраса, чортоқ.

Миноралар – қаддимиз бизнинг,
Сардобалар – бизнинг кўз ёшлар.
Битик тошдир ҳар бири, ўқинг,
Пойдеворга тахланган тошлар.

Бўлмаганда гар Шоҳизинда,
Ё Хиванинг Калта минори –
Юрак деган қутлуғ заминда
Юксалмасди Ғурур чинори.

Бўлмаганда ё Гўри Мирнинг
Тошларига битилган кўклам –
Ҳайратланиб қошида сирнинг,
Виқор билан тўлмасди кўкрак.

Юрмас эдик бунчалар тетик,
Бўлмас эди танда руҳ обод.
Бор бўларди юракда кемтик –
Бўлмаганда оддий Руҳобод.

Бухорода қадим Сомоний
Мақбараси бўлмаса агар –
Боболарнинг равшан имони,
Умидидан етмасди хабар.

Ўзга бўлар эди сўзимиз,
Порламасди бунча кўзимиз.
Осмонларни титратмас эди
Шеър айтганда сас, овозимиз.

Она деймиз Ватанни!
Ватан –
Шу Регистон, шу Ичанқалъа.
Болаликдан улар бизларнинг
Бошимизда айтмишлар алла.

Ватандир – ер остидан бирдан,
Қадим қўшиқ парчаси каби,
Селлар ўтиб, кўзга ашланган
Битик тошлар – боболар қалби.

Қалъаларнинг кўксига ботган
Ўқлар изи – ярасига боқ!
Улар – дилда оғриқ уйғотган
Бужур яра, изтироб, ингроқ.

Уларни сен ўйилган кўз деб
Ўйламагин – кўради улар.
Улар яшар дунёда биз деб,
Қадамимиз тузатиб турар.

Улар қадди букилса агар,
Елкамизни тутайлик дарров.
Қулаётган минор олдидан
Бефарқ ўтган ажнабиймас, ёв!

Зилзилани кутган асбобдек
Сергак бўлсин доимо юрак.
Алдамасин худди саробдек
Алдоқчи ҳис, ўткинчи эрмак.

Елкаларни тутайлик, токи
Қудрат билан тўлсин елкамиз.
Елкамизда кўзимиз оқу
Қораси – юрт, она ўлкамиз.

Елкаларни тутинг… Деворлар
Чўкиб борар – Вақт қилмас шафқат.
Қулаганда… Қулайди улар
Болаларнинг устига фақат.

1984

Xurshid Davron
BU DEVORLAR – BIZNING YELKAMIZ

Bu devorlar – bizning yelkamiz,
Bu devorlar – oyoqlarimiz.
Yelkamizda ona o’lkamiz –
Kuyu bayot, qir, bog’larimiz.

So’zimizdir – devorda har tosh,
Ko’zimizdir – toshdagi bo’yoq.
Izimizdir – yurtdagi har bir
Qal’a, qasr, madrasa, chortoq.

Minoralar – qaddimiz bizning,
Sardobalar – bizning ko’z yoshlar.
Bitik toshdir har biri, o’qing,
Poydevorga taxlangan toshlar.

Bo’lmaganda gar Shohizinda,
Yo Xivaning Kalta minori –
Yurak degan qutlug’ zaminda
Yuksalmasdi G’urur chinori.

Bo’lmaganda yo Go’ri Mirning
Toshlariga bitilgan ko’klam –
Hayratlanib qoshida sirning,
Viqor bilan to’lmasdi ko’krak.

Yurmas edik bunchalar tetik,
Bo’lmas edi tanda ruh obod.
Bor bo’lardi yurakda kemtik –
Bo’lmaganda oddiy Ruhobod.

Buxoroda qadim Somoniy
Maqbarasi bo’lmasa agar –
Bobolarning ravshan imoni,
Umididan yetmasdi xabar.

O’zga bo’lar edi so’zimiz,
Porlamasdi buncha ko’zimiz.
Osmonlarni titratmas edi
She’r aytganda sas, ovozimiz.

Ona deymiz Vatanni!
Vatan –
Shu Registon, shu Ichanqal’a.
Bolalikdan ular bizlarning
Boshimizda aytmishlar alla.

Vatandir – yer ostidan birdan,
Qadim qo’shiq parchasi kabi,
Sellar o’tib, ko’zga ashlangan
Bitik toshlar – bobolar qalbi.

Qal’alarning ko’ksiga botgan
O’qlar izi – yarasiga boq!
Ular – dilda og’riq uyg’otgan
Bujur yara, iztirob, ingroq.

Ularni sen o’yilgan ko’z deb
O’ylamagin – ko’radi ular.
Ular yashar dunyoda biz deb,
Qadamimiz tuzatib turar.

Ular qaddi bukilsa agar,
Yelkamizni tutaylik darrov.
Qulayotgan minor oldidan
Befarq o’tgan ajnabiymas, yov!

Zilzilani kutgan asbobdek
Sergak bo’lsin doimo yurak.
Aldamasin xuddi sarobdek
Aldoqchi his, o’tkinchi ermak.

Yelkalarni tutaylik, toki
Qudrat bilan to’lsin yelkamiz.
Yelkamizda ko’zimiz oqu
Qorasi – yurt, ona o’lkamiz.

Yelkalarni tuting… Devorlar
Cho’kib borar – Vaqt qilmas shafqat.
Qulaganda… Qulaydi ular
Bolalarning ustiga faqat.

1984