Улуғ рус ёзувчиси, мутафаккири Лев Николаевич Толстойнинг ижодининг гултожларидан бири сифатида тан олинган «После бала» ҳикоясини икки атоқли ўзбек мутаржими Наби Алимуҳаммедов ва Ваҳоб Рўзиматов таржимасида тақдим этмоқдамиз. Davomini o'qish
Bo'lim: Jahon adabiyoti va madaniyati
Jahon adabiyoti namunalaridan tarjimalar
Abdunabi Abdiyev. Kandata ipi yoxud Akutagavaning ilk kashfiyoti
Келинг, эслаб кўрайлик, адабиётда «Кандата ипи» ибораси қачон пайдо бўлганди? Албатта, қисқа ҳаёти давомида нафақат япон насрида, балки жаҳоний адабиёт бўстонида ўзига хос портлаш содир этган буюк ҳикоянавис Рюноскэ Акутагава ижоди мухлислари учун мазкур ибора сирини англаб етиш ортиқча қийинчилик юзага келтирмайди. Ҳа, ҳа, бу ерда унинг қаламига мансуб «Ўргимчак тўри» ҳикояси қаҳрамони Кандата онгида шак-шубҳасиз ҳалокат жаридан қутулиб қолиш илинжини уйғотган, ўргимчак тўқиган, кумушдек товланиб турувчи ип назарда тутилаяпти. Davomini o'qish
Javaharla’l Neru. «Dunyo tarixiga nazar» kitobidan. Bobur. Akbar.
Буюк сиёсат ва давлат арбоби, Ҳиндистон мустақиллиги учун кураш раҳбарларидан бири ва унинг биринчи бош вазири Жавоҳарлаъл Неру қаламига мансуб “Дунё тарихига назар” асари унинг “Ҳиндистоннинг кашф қилиниши”, “Таржимаи ҳолим” каби асосий китоблари сирасига киради…Жавоҳарлаъл Неру асарида табиийки ўз мамлакати тарихини кенгроқ кўламда ҳикоя қилишга интилади, хусусан Бобурийлар сулоласи ҳукм сурган даврлар баёнига алоҳида урғу беради, Бобур ва Акбар каби улуғ зотлар фаолиятига, уларнинг Ҳиндистон тарихида тутган ўрнини муносиб баҳолайди. Davomini o'qish
Tomas Vulf. Yolg’izlik anatomiyasi
Менинг ҳаётим бошқаларникига қараганда кўпроқ ёлғизлик ва саргардонлик ичида ўтган. Нега шундай бўлди – буни айтиш қийин, аммо шундай бўлди – тамом вассалом. Ўн беш ёшимдан бери, орадаги бир муддатлик танаффусни ҳисобга олмаса, мен ёлғиз яшаб келмоқдаман. Менимча, бу ҳозирги замон кишиси учун унчалик ноодатий ҳол эмас. Таркидунёчиликда кечаётган ҳаётимнинг ҳисоби йўқ – бу зоҳидоналикнинг дақиқалари, кунлари ва ойлари чексиз, чегарасиздир. Davomini o'qish
Efeslik Buqrot (Geraklit). Hikmatlar.
Милоддан аввалги V асрнинг иккинчи ярмида яшаб ўтган юнон файласуфи Кратил шундай деганди: «Буқрот айтганидек, оқаётган сувга икки марта эмас, ҳатто бир марта ҳам шўнғиб бўлмайди. Чунки нима ҳақда гапирмайлик, биз тугал фикр айтиб улгурмасимиздан узлуксиз ўткинчилик қонунига бўйсунувчи ҳар қандай воқеликнинг моҳияти ўзгариб кетади». Davomini o'qish
Nikolay Gumilyov. Uch novella.
Дилхун изтироб туйғулари Данте Алигьери юрагидаги нозик илҳом париси Беатриче — машҳур Фолько Портинарининг қизига бўлган муҳаббатини Флоренцияга ўзгача сийратда кўрсатди. Бу ишқнинг қувонч ва қайғулари олис совуқ самовий кенгликларда эмас, балки шу ерда — Италиянинг гуллаб-яшнаётган қучоғида кечди.Кимгаки, Яратганнинг назари тушиб, шундай муҳаббатнинг гувоҳи бўлган, кўрган бўлса, бахтлидир. Инчунун, мен ҳам олийжаноб Гвидо Кавалькантининг қадди шамшод Примаверага бўлган муҳаббатидан сўйламоқчиман… Davomini o'qish
Nazar Eshonqul. «Ijod falsafasi» va «Mendan «Men»gacha kitoblaridan
Инсон адабиёт учун ҳам, психология учун ҳам жумбоқ эди. Ҳар иккиси ҳам бу жумбоқни очишга ҳаракат қиларди. ХХ аср бошига келиб, адабиёт ҳам, Фрейд ҳам битта саволга “Инсон ким? Қандай мавжудот? Ботини қандай? Моҳияти қаерда? Унинг истак-хоҳишларининг манбаси қеарда?!” деган саволларга жавоб излашди… Davomini o'qish
Sergey Dovlatov. Chemodan. Sakkizinchi hikoya: Qishki telpak
Ноябрь ойи байрамларида Ленинградда қаттиқ совуқ бўлди. Муҳарририятга отланар эканман, қайсидир меҳмон унутиб қолдирган, чанғичилар шапкасини бошимга кийиб олдим. Бўлар, дея ўйладим, бунинг устига ойнага қарамай қўйганимга ҳам ўн беш йилча бўлганди. Муҳарририятга ҳар доимгидек қирқ дақиқалар чамаси кечикиб келаман. Шунга мувофиқ қатьий ва дадил кўринишга ҳаракат қиламан… Davomini o'qish
Tillaniso Eshboyeva. Shonli davr zavoli
Янги ой давомида Сергей Довлатовнинг «Чемодон» номли қиссасини ташкил этган ҳикояларни ўқиб боряпсиз. Сўнгги ҳикояни тақдим этишдан олдин Тилланиса Эшбоеванинг атоқли адиб ижодига бағишланган мақоласи билан таништиришни ният қилдик. Davomini o'qish
Sergey Dovlatov. Chemodan. Yettinchi hikoya: Haydovchi qo’lqopi
Газетадагилар ундан ҳайиқишарди. Шлиппенбах жуда қўрс одам эди. Эҳтимол бу швед генераллари бўлмиш аждодларидан ўтган бир хислатдир. Бироқ ён беришни, пастга тушишни у сира-сира ёқтирмасди. Эсимда, Матюшкин деган кекса журналист вафот этганди. Дафн маросимига пул йиға бошлаганлардан бири Шлиппенбаҳдан ҳам сўраган, у эса пул бериш ўрнига бор овозда қичқирган эди: — Мен ўлик тугул, тирик Матюшкинга ҳам бир сўм бермасдим. Ўлигига эса беш тийин ҳам хайф. Айғоқчиларини КГБнинг ўзи кўмаверсин. Davomini o'qish
Sergey Dovlatov. Chemodan. Oltinchi hikoya: Poplin ko’ylak
Рус ёзувчиси учун аёл киши учта вазифани ўташга қодир. Уни боқади. Унинг даҳо эканига астойдил ишонади. Ва ниҳоят, аёл уни ўз ҳолига қўяди. Сирасини айтганда, кейингиси аввалги икки фазилатни инкор этмайди. Лена ҳикояларим билан қизиқмасди. Ҳатто қаерда ишлашимни ҳам дурустроқ тасаввур қилмаган бўлса керак. Фақат ёзишимни биларди… Davomini o'qish
Sergey Dovlatov. Chemodan. Beshiinchi hikoya: Fernan Lejening kamzuli & Xurshid Davron. San’atning qudrati yoxud Fernan Leje haqida hikoya
Сергей Довлатовнинг «Фернан Леженинг камзули» ҳикоясини сизга тақдим этар эканман, 1978 йили ёзган «Санъатнинг қудрати ёхуд Фернан Леже ҳақида ҳикоя» номли шеъримни эсладим. Ўша олис 80-йилларда тасвирий санъат мавзуида, Ван Гог, Шуҳрат Абдурашид, Бахтиёр Бобоев каби мусаввирлар тақдирига, улар асарларига бағишланган жуда кўп шеърлар ёзганман. Таниқли француз рассоми, П.Пикассо, Ж.Браклар билан биргаликда тасвирий санъатдаги кубизм оқимига асос солган Фернан Леже (1881—1955) ҳақидаги шеър ҳам ижодкор ҳаётининг бир лавҳаси ҳақида. Довлатовнинг ҳикояси ёнида ўша шеърниям саҳифага қўйиш истаги туғилди… Davomini o'qish