Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
O’zbek va dunyo adabiyoti namunalari
Бизнинг фикрларимиз, қарашларимиз, ўзимизни тутишимиз, ижтимоий фаолиятимиз, умуман, ўзимизни намоён қилишимиз маданиятимизнинг инъикосидир. Ички маданиятимизнинг моддий тарзда намоён бўлиши. Маданиятимиз қандай бўлса, биз ҳам шундаймиз. Ички маданият ички «мен»нинг намоён бўлиши, бу «мен» ўзини муносабат ва ҳолатлар, юриш- туриш, ўзини тутиш орқали, яъни бизнинг фаолиятимиз орқали ўзини намоён этади. Davomini o'qish
Етмишинчи йилларга келиб янги бир тўлқин, янги бир истеъдодли авлод сафимизга қўшилди. Ўзбек назми ва насрига янги руҳ кириб келди. Бу авлод сафида пешқадамлардан бири Шукур Қурбон эди. Унинг ҳаяжонга тўла юраги, айтган сўзи, ёзган шеъри, ҳар бир хатти ҳаракатида аён бўлиб турарди (Устоз Эркин Воҳидовнинг «Сайланма»га ёзган сўзбошисидан). Davomini o'qish
Норвег адабиётининг энг машҳур вакили Кнут Ҳамсун ижодини шеъриятдан бошлайди. Бироқ 1890 йилда у ёзган “Очарчилик” қиссаси адибга фақат Норвегияда эмас, ундан ташқарида ҳам катта шуҳрат олиб келди. Ҳамсуннинг қаҳрамонини Достоевский қаҳрамонлари билан қиёс қилишади. Ёзувчи норвег адабиётидаги модернизмнинг энг йирик вакили деб тан олинади. Унинг услуби таъсирини кейинчалик Жеймс Жойс, Марсель Пруст ва Виржиния Вульф асарларида кўриш мумкин. “Ер мевалари” (1917) ёзувчи ижодий фаолиятининг энг юқори чўққиси бўлиб, айнан шу асари учун у Нобель мукофотига (1920) лойиқ кўрилди. Davomini o'qish
Ижод санъатгагина хос атама эмас. Яратилган ҳар қандай янгилик тафаккур меваси бўлиши билан бирга, ижод маҳсули ҳамдир. Мавзуга шу тарз ёндашсак, моҳиятга яқинлашиб борган бўламиз. Davomini o'qish
Хабарингиз бор, ҳар ойнинг якунида устоз Абдулла Ориповнинг янги ёзилган шеърларини эълон қилиб бормоқдамиз. Афсуски, бу гал интернет алоқаси билан боғлиқ муаммо туфайли уларни бироз кечикиб тақдим этмоқдамиз. Узр сўраб, атоқли шоирнинг октябрь ойида ёзган шеърлари мутолаасига даъват этамиз. Davomini o'qish
Жаҳон насрининг энг ёрқин сиймоларидан бири, норвегиялик ёзувчи Юхан Боргеннинг “Бахт”новелласида ёлғиз аёл иродаси, ҳаётга муҳаббати нафис бўёқларда тасвирланган. Бош қаҳрамоннинг теран туйғулари, оғир изтироблари ажиб чизиқлар ва воқеаларда очилади. Ёлғиз яшаётган аёлнинг дунё билан нафас олиши, уни нозик идрок этиши ўқувчини ҳайратга солади. Davomini o'qish
Сарлавҳага чиқарилган Чўлпон мисрасида “Анодин қай куни туғдим, сенинг ишқинг билан ёндим” дея фиғон чеккан хижронзада Машраб, умуман, Ҳақ ишқини куйлаб ўтган салафлар анъанасининг таъсири йўқ эмас. Бироқ мудом “кўнгли янгилик қидириб” яшаган Чўлпон салафлари фаол қўллаган “ишқ”, “ошиқ”, “ёр” образларига янгича маъно юклади: унинг талқинида “ёр” юрт озодлигию, “ошиқ” эркка ташна кўнгилдир… Davomini o'qish
Аёлим ёмғирли ҳавони ёқтиради. Ташқарида ёмғир ёға бошласа, дарров деразани очиб қўяди. Ёмғир томчиларининг осмондан ерга интилишини томоша қилиш мароқли, аммо у ёмғир томчиларининг тошларга ва тупроққа урилиб чиқарадиган товушларига маҳлиё. Қизлик пайтларида уйининг ҳовли томонга қараган эшигини очиб қўйиб ухлагани-ю, эрталаб ёмғир томчиларига жодуланиб мактабга боришни унутганларини кўп гапириб беради. Davomini o'qish
Бугунги адабиётшунослик адабий матнга жуда яқин келди. Бу мавзудаги муҳокамалар тиниқлик ва аниқлик томон ўзгарди: энди товуш ва ранглар, структура ва семиотик белгилар, матн ва интермант устида фикрлашиш даври-мавриди бошланди. Аслида, филолог мутахассис учун бағоят муҳташам объект саналган адабий матн майда унсурлар йиғиндисидан бино бўлади. Davomini o'qish
Куз шоирларнинг севган фасли. Кузни куйламаган шоир бўлмаса керак. Ўзбек шоирлари учун куз фақатгина илҳом манбаи эмас, шу билан бирга, бу мавсум пахта, пахтазор, эгатларга эгилган халқ тимсоллари билан боғланган. Бугун сизга Ўзбекистон халқ шоири Хуршид Давроннинг куз билан боғлиқ шеърларини тақдим этамиз. Davomini o'qish
Даҳо с анъаткор Лев Толстой Европа адабиётини, айниқса француз адабиётини юксак даражада ўрганган ва ўзлаштирган эди. XVIII- XIX асрларда бу адабиёт ўзининг юқори бо сқичига кўт арилгани, жаҳондаги миллионлаб китобхонлар дилини забт этгани маълум. Davomini o'qish
Франц Кафка, Жараён, Отамга хат: Роман ва хат. Таржимон Вафо Файзуллоҳ, — Сўзбоши муаллифи Хуршид Дўстмуҳаммад. Тошкент: «Шарқ», 2015. -416 б.
«Шарқ» нашриёт-матбаа концерни «Жаҳон адабиёти дурдоналари» туркумида XX аср Европа адабиётида фавқулодда асарлари билан довруғ таратган ва кўплаб мунозараларга боис бўлган, модернизм адабий йўналиши асосчиларидан Франц Кафканинг «Жараён» романи ва адиб шахсий ҳаёти мураккабликларидан воқиф этадиган ҳамда ижодини тушунишга йўл очадиган «Отамга хат» биографик асарини нашр этди. Бугун китобга сўзбоши ёзган таниқли адиб Хуршид Хуршид Дўстмуҳаммаднинг «Ҳаракатдан тўхтаган жараён қиссаси» эссе-муқаддимасини тақдим этамиз. Davomini o'qish