Агар, Гоптай момо деган кампир ўнлаб йилларга чўзилган жудоликдан сўнг онасининг қабрини зиёратлаш ниятида Узумчи қишлоғини истаб келгани; хотирасида ўчмас ёлқинга дўнмиш Эртош отанинг тириклигидан қувониб, бир ойчадан бери уникида қўноқ бўлиб юргани; кампирнинг невараси уларни ўз машинада водий бўйлаб сайр қилдиргани; болаликнинг заҳматли, бироқ тотлидан тотли дамларини қайта жонлантирмоқ илинжида, тобора тароватли тус олаётган кўҳна чўлни икковлон яёв кезиб чиққани ҳақида одамлар шовшув кўтармаса; мен шовшувнинг тафсилотига чуқурроқ шўнғимоқдан эриниб, бу силсилали қисматни Ер кезғичида ҳар бир сония ичра юз бериб тургучи минглаб оддий айрилиқлардан бирига йўйиб қўяқолсам; кейинроқ эса, илоҳий ҳодисадек туюлуви ила бутун бошли қишлоқни ларзага солган маъракада қатнашмасам, оламда мунглигина янги бир эртак туғилганига шоҳид бўлолмай ўтиб кетаверар эканман. Davomini o'qish
Bo'lim: KUTUBXONA
O’zbek va dunyo adabiyoti namunalari
Lev Tolstoy. Ilohiy nur
Эркаклару аёллардан жам бўлган оломон арзу самони ларзага келтириб бақирарди. Оломоннинг олдида эса, қўллари боғланган қадди расо, бўйдор бир кимса бошини баланд кўтарганча бир-бир қадам босиб борарди. У келишган йигит эди. Шу билан бирга унинг мағрур қиёфасида атрофидаги бақироқларга нафрат ва ғазаб акс этиб турганини ҳам кўриш мумкин эди. Davomini o'qish
Jek London. Intiho
12 январь — Машҳур адиб Жек Лондон таваллуд топган кун
Эртасига тақдир унга мурувват кўрсатди. Тонг саҳар кулбадан чиқибоқ тўрт юз ярд нарида юрган буғуга кўзи тушди. Моргансон илкис томирларида қон тезоблик билан югургилаётганини ҳис этди. Кейин эса вужудини тушуниксиз мадорсизлик эгаллади, томоғи қақраб кетди. Ўзига келиб олиш учун бир зумга қорга ётиб олди. Кейин милтиқни тўғрилаб, буғуни аста мўлжалга олди. Биринчи ўқ нишонга тегди, бунга ишончи комил. Бироқ буғу юқорига, тепалик томон чопиб кетди. Моргансон ғазабланиб, дарахтлар орасида лип-лип кўзга ташланаётган ҳайвоннинг ортидан кетма-кет ўқ узаверди. Davomini o'qish
Nodir Jonuzoq. Tomchimiz & Gulsara Ismoilova. Butun shoir
Нодирда миллийлик кучли. Ўзбек миллатига хос анъаналарга кўп эътибор беради. “Ўз миллатининг урф-одатларини тарғиб қилган ёзувчи обрў-эътиборга эга бўлади”,– деб ўқиган эдим бир чет эллик ёзувчининг асарида. Нодир шу томондан ҳам ютган. Унинг шеърларида халқимизнинг урф-одатларига нисбатан чуқур эҳтиром ётади. Бу унинг хокисорлиги ва камтарлигидан далолат беради. “…Уйга қайтай десам–тўним йўқ; Қаердадир қоб кетган дўппим…” Davomini o'qish
Xorxe Luis Borxes. Kolrij tushi & Sharifjon Ahmedov. «Kolrij tushi»ga ikkinchi ilova
Инглиз шоири Сэмюэл Тэйлор Колриж 1797 йил ёз кунларининг бирида ғаройиб оҳангли ва қатъий қофияга солинган “Қубла Хон” (“Ҳубилай Хон”) достонининг эллик мисрадан иборат парчасини туш кўрди. Эсдаликларида ёзишича, у ўша вақтлар Эксмур атрофидаги уйида ёлғиз яшар ва хасталиги боис кўкнор ичишга мажбур бўлган эди; у шу алфозда Пэрчэс қаламига мансуб Қубла Хон ҳақидаги асарни, Марко Поло Ғарб ўлкалари узра шавкатини тараннум этган ҳукмдор ҳақидаги асарни мутолаа қилишга тутинди; Қубла Хоннинг сарой барпо этиши ҳақида сўз борган жойга етгач, мудроқ уни ўз забтига олди. Davomini o'qish
Safarboy Ro’zimboyev. Tarjima ermak emas, haqiqiy ijoddir
Шахсий ижод фикр изланиши билан пайдо бўлса, таржима асарлари мос сўзлар излаш билан вужудга келади. Чунки таржима қилинадиган асарда тайёр фикр, тайёр ғоя, тайёр концепция мавжуд.Таржимон унга шакл ва чиройли ифодаланадиган мантиқан теран сўз топиши керак. Бу сўз танлашнинг ўзи ҳам ижодкорнинг луғат бойлиги, ўткир диди, нозик таъбига боғлиқ ижодий бир жараёндир. Шундай экан, таржимонлик қилишга бел боғлаган ҳар бир ижодкор сўз бойлиги ва сўз санъатини мукаммал эгаллаган юксак дидли, зукко шахс бўлиши лозим. Davomini o'qish
Said Ahmad. Shu’la. Oybek domla haqida yodnomalar.
Ойбек ўша пайтларда болалари билан тор бир уйда яшарди. Ижод қилиш учун мутлақо шароит йўқ эди. Эр- хотин ўйлаб-ўйлаб яшаб турган хонанинг шифти билан поли оралиғида болахона қилишди. Ойбек унга нарвонда чиқар, то сахаргача мук тушиб ёзарди. Ёзиб чарчаган пайтларда қаддини ростласа боши шифтга тегарди. Кундузлари баъзан Эски Жўвадаги «Октябр» кутубхонасига бориб ёзарди. Davomini o'qish
Qo’chqor Norqobil. Yer hali ham yumaloq & Marhabo Qo’chqorova. Ikki hovuch nur
Самовот айвонида бу машваратни кузатиб турган икки малак, тубандаги гуруҳ музокараси, айтган гапига юзи қизармаётган бу сурбетларнинг алжирашлари, пинҳоний режаси яратганга етиб бормасин, дея жонҳалак қанот ёзиб тўсқинлик қилишар, ҳар иккиси самовотни кўкси билан тўсиб муаллақ турар, қанотлари ломакон қадар кенгайиб борар, тубсизлик қаъридан отилиб келаётган ёвузлик уруғидан униб чиққан макруҳ сўзлар эса курраи заминни қоқ иккига бўлиб ташлайдиган даражадаги улкан тиғга айланиб, самовотга кўтарилиб, шўрлик фаришталарнинг кўксига санчилар, қанотларига қадалиб азоб берар эди. Бироқ, Парвардигор ҳаммасидан воқиф эди. Davomini o'qish
Oybek. Adabiyot to’g’risida
Бугун таваллуд кунининг 110 йиллиги нишонланаётган Ойбекнинг бутун ҳаёти ва ижодиёти, қалби ва қалами сизга бағишланган эди. Атоқли адиб ўзининг ўлмас асарларини ижод этар экан, у қандай адабий фикр-ўйлар оғушида яшагани, қандай ижодий мезонлар ва эстетик принципларга амал қилгани, умуман у нафис сўз санъати тўғрисида, бу сеҳрли, бу ғаройиб, бу ажойиб олам тўғрисида қандай фикрда бўлганини сизга тақдим этилаётган фикр ва мулоҳазаларини ўқиб, билиб оласиз. Ҳассос ижодкорнинг адабиёт тўғрисидаги қимматли фикр- ўйлари ҳам олтин манбалардан нур олгандек жило бериб туради. Davomini o'qish
Barhayot Oybek. Videofilm (2005)
10 январ – Атоқли адиб ва тенгсиз шоир Ойбек таваллудининг 100 йиллиги
Устоз Ойбек ҳассос шоир ва донишманд адиб, халқнинг ор-номуси ва виждони бўлган зотлардан бири эди. Сизга тақдим этилаётган видеофильм мен раҳбарлик қилган йиллар, аниқроғи, 2005 йили «Ёшлар» телеканали томонидан, истеъдодли шоир Эшқобил Шукур ижодий гуруҳи томонидан устоз Ойбек таваллудининг 100 йиллигига бағишлаб тайёрланган эди. Davomini o'qish
Iqbol Qo’shshaeva. Yaralangan qalb
«Ойбек миллатчиликдан қайтдим дейди. Ўзини совет ёзувчисиман деган одам миллатчиликка қарши курашади, унинг кирдикорларини фош қилади. Ойбек эса, аксинча, ўзининг миллатчилик изларини бўямоқчи бўлади. У фақат статистика тариқасида палон йилдан палон йилгача ундай эдим, кейин эса совет позициясига ўтиб олдим, дейди. Албатта, бунинг билан ҳеч ким қаноатланмайди. 1929 йилда қандай нарсалар билан ўзингизни пантуркист деб айтар эдингиз, деб сўраганимизда, у: “пессимист бўлганлигим учун”, деб жавоб беради» (Шўро адабиётининг йирик вакили сифатида Ҳамза сиймосини гавдалантирган драматургнинг ўша пленумда айтган сўзидан). Davomini o'qish
Xayol kemasida suzar yolg’iz oy…
Уни илк таниганим — адабиёт китобимда раҳматли бобом (амакини биз томонларда шундай аташади)ники сингари маънодор йирик-йирик кўзларию дўпписи тагидан чиқиб турган жингалак сочлари, гўштдор юзию жилмайиб турган лаблари эди. Дарслигимдан унинг менга боқиб туришлари нима учун бошқа адибларнинг қарашларига сираям ўхшамаслигини ўша дамларда англаёлмасдим. Кейинчалик у ҳақдаги тасаввурларим бойида: шоир, ёзувчи, академик. У инсон эсланганида ҳар гал ёдимизга «лоп» этиб тушадиган ҳамма учун севимли ўша машҳур шеърининг биринчи бандини мактабда энг ёмон ўқийдиган бола ҳам биларди, сўрасангиз айтиб берарди: «Нафис чайқалади бир туп наъматак…» Davomini o'qish