Xoja Ahrori Valiy aytur erdilarkim…& Tabarruk risolalar & Xo’ja Ahror hayoti va faoliyati

Ashampoo_Snap_2017.02.26_22h55m23s_004_a.png   Айтур эрдиларким: подшоҳларнинг билмоқлари лозимки, салтанат Яратганнинг марҳамати билан уларга инъом этилган буюк бойликдир. Шунинг учун бу буюк бойлик қадрига етиб, фурсатни ғанимат деб билсинлар… Davomini o'qish

Botirxon Valixo’jayev. Nizomiddin Mir Alisher Navoiy (davri, zamondoshlari, hayoti, faoliyati, merosi).To’rtinchi qism.

575    Фаридиддин Атторнинг «Мантиқ ут-тайр»и Алишер Навоийни ёшлигидан ўзига мафтун этиб, умри давомида унинг билан ҳамроҳ бўлди, унга жавоб ёзиш нияти ҳам шоирнинг кўнглидан жой олган эди. Ана шу ният Алишер Навоийнинг олтмишга қадам қўйганида амалга ошди.

Davomini o'qish

Botirxon Valixo’jayev. Nizomiddin Mir Alisher Navoiy (davri, zamondoshlari, hayoti, faoliyati, merosi).Uchinchi qism.

0575    Алишер Навоий «Хамса»си ўша даврда мавжуд бўлган Шарқ хамсанавислиги анъанасида улуғ бир адабий кашфиёт эканининг шу соҳада ўзи ҳам қалам тебратган буюк шоир ва аллома устоз Абдураҳмон Жомий биринчи бўлиб эътироф этган эди.  Ҳусайн Бойқаронинг «Хамса» муаллифига кўрсатган буюк ҳурмати ўзи минадиган оқ отга миндириб, жиловдор бўлганлиги, Алишер Навоийни назм мулкининг соҳибқирони ва қаҳрамони деб аташини туркийгўйларнинг эътирофи сифатида қабул қилиш мумкин. Демак, Шарқда-форсий ва туркий тилларда сўзлашувчилар Алишер Навоий «Хамса»сини буюк адабий ҳодиса-кашфиёт деб билганлари диққатга сазовордир. Davomini o'qish

Botirxon Valixo’jayev. Nizomiddin Mir Alisher Navoiy (davri, zamondoshlari, hayoti, faoliyati, merosi).Ikkinchi qism.

043   Алишер Навоий ҳаёти, шахсий фазилатлари, фаолияти, кўпқиррали меросини билиш ва англашга интилиш мозийдан ҳозирги кунга қадар давом этиб келмоқда. Чунки улуғ ўзбек шоири, носири, мутафаккири, давлат арбоби, маърифатпарвари, ижод аҳлининг мураббийси, фуқаро ғамхўри, мамлакат яхлитлиги, тинчлиги ва осойишталигининг толмас курашчиси Низомиддин Амир Алишер Навоий ўзининг кўпқиррали фаъолияти билан мамлакат ва халқ тақдири, илм-маърифат, шеърият ва маънавият тарихида алоҳида мавқега эга бўлган беназир сиймодир. Davomini o'qish

Botirxon Valixo’jayev. Nizomiddin Mir Alisher Navoiy (davri, zamondoshlari, hayoti, faoliyati, merosi). Birinchi qism.

065     Закий аллома Ботирхон Валихўжаевнинг кўпқиррали фаолиятида Навоий даҳосига садоқат сермазмун саҳифаларни ташкил этади. Ўзбек навоийшуносларининг ўрта авлоди борасида гап кетганда, шубҳасиз, рўйхат бошида бу заҳматкаш олимнинг ҳам номи тилга олинади. Унинг “Хамсачилик анъанасининг баъзи-бир хусусиятлари”, “Мажолис ун-нафоис” типидаги бир тазкира ҳақида”, “Навоийнинг поэтик миниатюралар яратиш маҳорати”, “Навоий ва Шайхим Суҳайлий”, “Навоий ва унинг издошлари ижодида туюқ”, “Навоийнинг мўътабар дастхати” каби мақолаларида улуғ ўзбек шоири ижодининг кўпгина масалалари ёритилган. Профессор Б.Валихўжаевнинг илмий изланишлари туфайли Алишер Навоийнинг автограф-дастхати топилди. Davomini o'qish

Xurshid Davron. Navoiynoma. V. Alisher Navoiy Samarqandda & Botirxon Valixo’jayev. Navoiy Samarqandda

Ashampoo_Snap_2016.12.21_21h19m05s_001_.png    Самарқанд… Шаҳарнинг қадим кўчаларидан юрилар экан, уларда Жомий ва Навоий овозлари эшитилгандек бўлади, табаррук пойқадамларининг излари тасаввур этилади ва бу заминда юриш нақадар шарафли эканини ҳис қилади киши. Davomini o'qish

Shayx Xudododi Vali. G’azallar & Botirxon Valixo’jayev, Bozorboy O’rinboyev. Bobo Xudododi Vali

Ashampoo_Snap_2017.10.17_21h31m57s_002_.png   Вали бобо мозорини бир эмас, бир неча марта зиёрат қилганман. Бунга сабаб, авлиё ва шоирнинг турбати таниқли ёзувчи, акажўрам Аҳмад Аъзам туғилган Ғазира  қишлоғида бўлгани. Турли сабаблар билан қишлоққа борганимда бу мукаррам мозорни зиёрат қилмасдан қайтмаганман. Davomini o'qish

Botirxon Valixo’jayev. Buyuk ma’naviy murshid. Uchinchi qism & Xoja Ahror Vali. Hujjatli film

Ashampoo_Snap_2016.12.25_17h27m31s_001_e.png  Хожа Аҳрор тарих саҳифасига киргач, у мансуб бўлган нақшбандия тариқатининг мухлислари янада кўпайди. Бу мухлислар орасида ўша даврдаги ижтимоий табақаларнинг – подшоҳлар, вазирлар, мударрислар, толиби илмлар, санъат ва ҳунар аҳли, илм ва маданият намояндалари, деҳқонлар, хуллас, барча ижтимоий гуруҳларнинг намояндалари бор эди. Ана шулар қаторида машҳур шоир ва мутафаккирлар Абдураҳмон Жомий ҳамда Алишер Навоий, истеъдодли давлат арбоби, шоир, носир, муаррих, адабиётшунос Заҳириддин Муҳаммад Бобурлар ҳам бор эди. Биз қуйида уларнинг Хожа Аҳрорга муносабатлари ҳақида қисқача тўхталмоқчимиз. Davomini o'qish

Botirxon Valixo’jayev. Buyuk ma’naviy murshid. Ikkinchi qism.

Ashampoo_Snap_2016.12.25_17h27m31s_001_d.png    Мирзо Улуғбек расадхонасининг биноси ХV асрнинг иккинчи ярмида ҳам мавжуд бўлиб, Алишер Навоий Самарқандда бўлган вақтларда расадхона ўзининг салобатли кўриниши билан кишиларни, жумладан, улуғ ўзбек шоирини мафтун этган». Шундан сўнг ўша мақолада Бобурнинг «Бобурнома» (ХV асрнинг иккинчи ярми), Ҳасан Нисорийнинг «Музаккири аҳбоб» (ХVI асрнинг иккинчи ярми), Дарвеш Али Чангийнинг «Тўҳфат ус-сурур» (XVII асрнинг аввали) каби асарлардан далиллар келтирилиб, расадхонанинг ХVI асрда ҳам мавжудлиги, фақат шундан сўнг қаровсиз қолгани туфайли бузилгани таъкидланган.  Кўринадики, Мирзо Улуғбек қурдирган расадхонанинг бузилишига Хожа Аҳрорнинг ҳеч қандай алоқаси йўқ, бу соҳада у гуноҳкор ҳам эмас. Davomini o'qish

Boturxon Valixo’jayev. Buyuk ma’naviy murshid. Birinchi qism & Xoja Ahror Valiy majmuasi. Videolavha

Ashampoo_Snap_2016.12.25_17h27m31s_001_a.png   ХV асрнинг  йирик сиймоларидан бўлмиш Хожа Убайдуллоҳ Шоший – Хожа Аҳрори Вали нақшбандия тариқатининг кўзга кўринган муршиди бўлиш билан бирга ўз замонасидаги ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва мафкуравий ҳаётда катта из қолдирган арбоблардандир. Бу даврда унинг шуҳрати фақат Мовароуннаҳрдагина эмас, балки Хоразм, Дашти Қипчоқ, Хуросон ва Ҳиндистонгача бўлган Кенг жуғрофий минтақада таралган эди. Davomini o'qish

Boturxon Valixo’jayev. «Muhokamat ul-lug’atayn» haqida.

615

    «Муҳокамат ул-луғатайн»да фақат қиёсий тилшунослик масалаларидан сўз юритилган эмас, балки унда тил тарихи, ўзбек адабиёти тарихи, шеърий жанр ва бадиий санъатлар, форс-тожик адабиёти намояндалари асарлари ва ўзи (Алишер Навоий)нинг ижодига доир қимматбаҳо мулоҳазалар ҳам мавжуд. «Муҳокамат ул-луғатайн» асарини мана бу саҳифада ўқинг. Davomini o'qish

Abdurashid Abdurahmonov. Turkiy adabiyotning qadimiy qatlamlari. Beshinchi qism

turk

Туркий уруғлар ва қабилаларнинг шаклланиши бир неча эпосларда ўз ифодасини топган. Масалан, «Алпомиш», «Ўғузнома», «Қўрқут ота китоби», «Манас», «Маадай Қора» каби эпослар шундай хусусиятга эга. Бу достонларда туркийларнинг донишманд оқсоқоли ёки уруғ бошлиғи образи яратилган бўлиб, улар уруғларни бирлаштириш, аҳиллигини таъминлаш, руҳлантиришдек улуғ мақсад билан яшайдилар. Қабилаларнинг шаклланиш даврини акс эттирган эпослар бизнинг замонамизда турли миллат фолклоршунослари томонидан тикланган ёки улар турли халқлар адабиётига нисбат берилишидан қатъий назар улар барча туркий халқларнинг муштарак ёдгорлиги ҳисобланади.
Davomini o'qish