Lev Tolstoy. Ashshura shohi Asarxadon

077     Буюк адиб қаламига мансуб теран маъноли ҳикоя таржимаси менга маъқул келди. Мен фақат ҳикояда  таржимон қўллаган икки атамани: «Оссурия»ни «Ашшура»га, «Ниневия»ни  «Нинува»га ўзгартирдим. Зеро, ҳар икки атама кўҳна Шарқ адабиётида айни шу шаклда ифода этилган ва, қолаверса, ҳар икки  шарқона атама  асарнинг лисоний табиатига мос тушади. Ҳикояни  ўзбекчага ўгирган Матлубахон Раҳимовани ижодий ютуғи билан қутлаб қоламан. Davomini o'qish

Mustafo Lutfiy al-Manfalutiy. Tolstoyga

045     Таниқли араб адиби Мустафо Лутфий ал-Манфалутийинг ўзи қайд этганидек, унинг сизга тақдим этилаётган мақоласи улуғ рус ёзувчиси ва файласуфи Толстойнинг узлатда яшашни ихтиёр этиб, ўз уйидан бош олиб чиқиб кетгани ҳақидаги хабар олинганидан сўнг ёзилган. Орадан бир асрдан зиёд вақт ўтганига қарамай,  араб  адибининг мурожаати бугуннинг, хусусан, биз яшаб турган заминнинг одамлари учун  ўта долзарб  жаранглайди. Davomini o'qish

Ortiqboy Abdullayev. Tolstoy va u sevgan adiblar

034    Даҳо с анъаткор Лев Толстой Европа адабиётини, айниқса француз адабиётини юксак даражада ўрганган ва ўзлаштирган эди. XVIII- XIX асрларда бу адабиёт ўзининг юқори бо сқичига кўт арилгани, жаҳондаги миллионлаб китобхонлар дилини забт этгани маълум. Davomini o'qish

Lev Tolstoy. Faqirlar

022

Жанна беморнинг қаерда ётганини кўриш учун фонарни кўтарди. Кўзига энг аввал ташланган нарса, эшикнинг рўпарасидаги тўшакда ётган бемор бўлди. Қўшниси чалқанча тушиб, мурда сингари қимир этмай ётарди. Жанна фонарини яқинроқ тутди. Ҳа, бу ўша эди. Боши орқага ташланган; совуқ, кўкариб кетган юзида ўлим сокинлиги. Davomini o'qish

Lev Tolstoy. Ilohiy nur

008

Эркаклару аёллардан жам бўлган оломон арзу самони ларзага келтириб бақирарди. Оломоннинг олдида эса, қўллари боғланган қадди расо, бўйдор бир кимса бошини баланд кўтарганча бир-бир қадам босиб борарди. У келишган йигит эди. Шу билан бирга унинг мағрур қиёфасида атрофидаги бақироқларга нафрат ва ғазаб акс этиб турганини ҳам кўриш мумкин эди. Davomini o'qish

Tülay Sözeri. Anna Karenina’nın anneliği / Тюлай Сёзери. Материнство Анны Карениной

099

Toplumun çifte standartlarından kaçamayan, derin bir yalnızlığa mahkum edilen, büyük bir özveriyle sahip çıktığı büyük aşkından dolayı kaybettiklerini zamanla idrak eden Anna’nın anneliği için verdiği umutsuz çaba, romanın her satırına yansımıştır.

В каждой строчке романа тихим эхом отзывается беспомощность усилий, которые Анна, не способная избежать двойных стандартов общества и приговоренная к глубокому одиночеству, прилагает ради спасения своего материнства, осознавая в то же время, сколько времени потеряно из-за великой любви, на которую она с большой самоотверженностью осмелилась.
Davomini o'qish

Lev Tolstoy. Iqrornoma

Инсоннинг бу дунёга келиб кетишида қандай маъно бор? Умуман, Одамзод умрининг моҳияти нима? Жаҳоннинг буюк мутафаккирлари, машҳур файласуфлари ҳамиша ана шу саволлар устида бош қотирганлар. Буюк адиб Лев Толстой ўзининг “Иқрорнома” асарида инсон умрининг мазмуни ҳақида бош қотирар экан, унинг ҳаётида эътиқод, диннинг ўрни ва роли ҳақидаги теран мушоҳадаларини ўртага ташлайди, улкан даҳоларни қийнаган маънавий муаммоларга жавоб излайди. Асар Лев Толстой ҳаёти ва дунёқарашининг янги қирраларини акс эттирганлиги билан муҳим ва қадирлидир. Забардаст адабиётшунос олимимиз Озод Шарафиддинов таржимасидаги ушбу асар китобхонга кўп маълумот беради. Davomini o'qish

9 sentabrda tug’ilgan: Lev Tolstoy. Hikoyalar,ertaklar va masallar

033
Ўзбекистонда Толстой ижодига қизиқиш у ҳаёт пайтлардаёқ бошланган. Унинг «Одамлар нима билан тирик?», «Худо ҳақиқатни кўрса ҳам тезда айта олмайди» мақолалари 1887—1902 йилларда «Туркистон вилоятининг газети»да ўзбек тилида нашр этилган. Толстой ҳақидаги «Россия мамлакатининг машҳур ёзувчиси» деган мақола эса 1889 йил шу газетада таникли маърифатпарвар Сатторхон Абдуғаффоров таржимасида босилган. Толстойнинг болалар учун ёзган қатор ҳикоялари Саидрасул Азизий («Устоди аввал», 1902), Алиасқар Калинин («Муаллими соний», 1903), Абдулла Авлоний («Биринчи муаллим», 1909; «Иккинчи муаллим», 1912) цингари жадид маърифатпарварларининг ўқув қўлланмалари ва дарсликларида эълон қилинган ҳамда усули савтия мактабларида ўқитилган. Davomini o'qish

Tolstoy Shekspirni tanqid qilgandi…Nega?

090

Толстойнинг мақоласи бу борадаги дастлабки фикрлар эмас, аниқроғи Лев Николаевич Шекспир драмалари ҳақидаги баҳсга қўшилганди фақат. Толстойдан кейин ҳам бу баҳс давом этиб, 1907 йилда Карл Блейбтрей Шекспирнинг драмаларини граф Ретлендники дея атаганди. Бельгиялик журналист Дамблен ҳам 1918 йилда матбуотда бу фикрни давом қилдириб Ретленд драмаларини Шекспир кўчирган деган фикрларни билдирганди. Davomini o'qish