Британиялик ёзувчи Кадзуо Исигуро адабиёт бўйича 2017 йилги Нобель мукофоти совриндори бўлди. Бу ҳақда Нобель мукофоти қўмитаси расмий сайтида маълум қилинган. Швеция Академияси Исигуро  «ўзининг катта ҳиссий қудратга эга романларида бизнинг дунё билан бўлган сохта боғлиқлигимиз остидаги бўшлиқни фош қилган ёзувчи» сифатида  тақдирланганини  очиқлади.

Айтиб ўтиш лозимки, кўпчилик келиб чиқишига кўра япон бўлган Кадзуо Исигурони кунчиқар мамлакати адабиёти билан боғлашади. Аммо, бу нотўғри тасаввур. Ёзувчи япон мавзусида ҳам асрлар ёзгани билан  кўпроқ Ғарб адабиёти анъаналарига содиқ ҳолда ижод қилади. Унинг ижодида япон адабиётига хос миллий руҳ деярли намоён бўлмаган. Ёзувчининг ўзи ҳам ижодига катта таъсир қилган адиблар деб Достоевский билан Прустни тилга олади.  Нобель мукофоти қўмитаси қарорини эълон қилар экан, Швеция Академияси  котиби Сара Даниус «Ёзувчи ижоди Жейн Остин  билан Франц Кафка  ва  яна Марсель Пруст бадиияти қоришмасидан иборат» дегани ҳам бежиз эмас.

Унинг энг машҳур асари сифатида тан олинган ривоятнамо «Кўмилган баҳодир» романида адиб маҳоратининг бутун қирралари намоён бўлган.

Кадзуо Исигуро 1954 йил 8 ноябрда Япониянинг Нагасаки шаҳрида океаншунос олим Сидзуо Исигуро оиласида туғилган. 1960 йили Исигуро оиласи Англия кўчиб ўтади. 1974-1978 йиллар Кент университетида инглиз тили ва фалсафа йўналиши бўйича таҳсил олади. 1982 йили унга расман Англия фуқаролиги берилади.

Кадзуо Исигуронинг илк ҳикоялари 1981 йили нашр этилган. Шу пайтгача унинг саккиз асари чоп этилган. Улар 40 дан ортиқ тилларга таржима қилинган.

Ёзувчи «Куннинг қолган қисми» (The Remains Of The Day), «Мени қўйиб юборма» (Never Let Me Go) ва «Кўмилган баҳодир» (The Buried Giant) каби асарлар муаллифи саналади.

Кадзуо Исигуро 1986 йили «Беқарор дунё санъатчиси» романи учун  Уитбред, 1989 йили «Куннинг қолган қисми» романи учун  Букер мукофотлари билан тақдирланган.

Ўзбекистонлик адабиётшунос олим Муҳаммаджон Холбеков «ХХ аср модерн адабиёти манзаралари» китобида ёзишича, Кадзуо Исигуро қаламига мансуб «Биз етим бўлганимизда» (When We Were Orphans) романи бугунги кун «маданиятшунослик романи»нинг ёрқин намунасидек хизмат қилиши мумкин.

«Роман қаҳрамони — Шанхайда туғилиб ўсган ёш Кристофер учун Англия ҳеч қачон «ўз уйи»га айланмайди; унинг дўсти — ёш Акиро ҳам Шанхайда катта бўлган, болалик шўхликлари учун ота-онасининг дўқ-пўписаси, яъни «уй»ига — Японияга жўнатиб юбориш унинг учун энг даҳшатли жазога айланади, негаки у бир марта Японияда бўлган ва ўзини у ерда умрбод бегонадек ҳис қилиб улгурган эди».

Адабиётшунос олимнинг   таъкидлашича, «…япониялик, бироқ инглиз тилида қалам тебратаётган Кадзуо Исигуро романларида миллий менталитет, миллий анъана эмас, балки бугунги кунда дунё миқёсидаги кечаётган туб ўзгаришлар, ҳалокат ва кулфатлар олдида уларни йўқотиш асосий ибтидога айланиб бораяпти. Дунё миқёсидаги туб ўзгаришлар, ҳалокат ва кулфатлар деганда, биз, энг аввало, урушлар, терроризм, муҳожирлик, ирқий камситиш, беватанлик каби тарихий ва психологик зарбаларни назарда тутаяпмиз. Кадзуо Исигуронинг «Биз етим бўлганимизда» номли романидан фикримизни тасдиғи учун ушбу парчани келтириб ўтайлик: «Кристофер, сен етарлича инглиз эмассан! — деди ёш Акиро ўз дўстига қараб, — мен эса етарлича япон эмасман!» 

   Britaniyalik yozuvchi Kadzuo Isiguro adabiyot bo’yicha 2017 yilgi Nobel` mukofoti sovrindori bo’ldi. Bu haqda Nobel` mukofoti qo’mitasi rasmiy saytida ma’lum qilingan. Shvetsiya Akademiyasi Isiguro  «o’zining katta hissiy qudratga ega  romanlarida bizning dunyo bilan bo’lgan soxta bog’liqligimiz ostidagi bo’shliqni fosh qilgan yozuvchi» sifatida  taqdirlanganini  ochiqladi.

Aytib o’tish lozimki, ko’pchilik kelib chiqishiga ko’ra yapon bo’lgan Kadzuo Isiguroni kunchiqar mamlakati adabiyoti bilan bog’lashadi. Ammo, bu noto’g’ri tasavvur. Yozuvchi yapon mavzusida ham asrlar yozgani bilan  ko’proq G’arb adabiyoti an’analariga   sodiq holda ijod qiladi. Uning ijodida yapon adabiyotiga xos milliy ruh deyarli namoyon bo’lmagan. Yozuvchining o’zi ham ijodiga katta ta’sir qilgan adiblar deb Dostoevskiy bilan Prustni tilga oladi.  Nobel` mukofoti qo’mitasi qarorini e’lon
qilar ekan, Shvetsiya Akademiyasi  kotibi Sara Danius «Yozuvchi ijodi Jeyn Ostin  bilan Frants Kafka  va  yana Marsel` Prust badiiyati qorishmasidan iborat» degani ham bejiz emas.

Uning eng mashhur asari sifatida tan olingan rivoyatnamo «Ko’milgan bahodir» romanida adib mahoratining butun qirralari namoyon bo’lgan.

Kadzuo Isiguro 1954 yil 8 noyabrda Yaponiyaning Nagasaki shahrida okeanshunos olim Sidzuo Isiguro oilasida tug’ilgan. 1960 yili Isiguro oilasi Angliya ko’chib o’tadi. 1974-1978 yillar Kent universitetida ingliz tili va falsafa yo’nalishi   bo’yicha tahsil oladi. 1982 yili unga rasman Angliya fuqaroligi beriladi.

Kadzuo Isiguroning ilk hikoyalari 1981 yili nashr etilgan. Shu paytgacha uning sakkiz asari chop etilgan. Ular 40 dan ortiq tillarga tarjima qilingan.

Yozuvchi «Kunning qolgan qismi» (The Remains Of The Day), «Meni qo’yib yuborma» (Never Let Me Go) va «Ko’milgan bahodir» (The Buried Giant) kabi asarlar muallifi sanaladi.

Kadzuo Isiguro 1986 yili «Beqaror dunyo san’atchisi» romani uchun  Uitbred, 1989 yili «Kunning qolgan qismi» romani uchun  Buker mukofotlari bilan taqdirlangan.

O’zbekistonlik adabiyotshunos olim Muhammadjon Xolbekov «XX asr modern adabiyoti manzaralari» kitobida yozishicha, Kadzuo Isiguro qalamiga mansub «Biz yetim bo’lganimizda» (When We Were Orphans) romani bugungi kun «madaniyatshunoslik  romani»ning yorqin namunasidek xizmat qilishi mumkin.

«Roman qahramoni — Shanxayda tug’ilib o’sgan yosh Kristofer uchun Angliya hech qachon «o’z uyi»ga aylanmaydi; uning do’sti — yosh Akiro ham Shanxayda katta bo’lgan, bolalik sho’xliklari uchun ota-onasining do’q-po’pisasi, ya’ni «uy»iga — Yaponiyaga jo’natib  yuborish uning uchun eng dahshatli jazoga aylanadi, negaki u bir marta Yaponiyada bo’lgan va o’zini u yerda umrbod begonadek his qilib ulgurgan edi».

Adabiyotshunos olimning   ta’kidlashicha, «…yaponiyalik, biroq ingliz tilida qalam tebratayotgan Kadzuo Isiguro romanlarida milliy mentalitet, milliy an’ana emas, balki bugungi kunda dunyo miqyosidagi kechayotgan tub o’zgarishlar, halokat va  kulfatlar oldida ularni yo’qotish asosiy ibtidoga aylanib borayapti. Dunyo miqyosidagi tub o’zgarishlar, halokat va kulfatlar deganda, biz, eng avvalo, urushlar, terrorizm, muhojirlik, irqiy kamsitish, bevatanlik kabi tarixiy va psixologik   zarbalarni nazarda tutayapmiz. Kadzuo Isiguroning «Biz yetim bo’lganimizda» nomli romanidan fikrimizni tasdig’i uchun ushbu parchani keltirib o’taylik: «Kristofer, sen yetarlicha ingliz emassan! — dedi yosh Akiro o’z do’stiga qarab, — men esa  yetarlicha yapon emasman!»