Ulu Ozanlar — Seyyid Nesimi

Muallif Adib: Tasavvuf tarixi, va adabiyoti, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati, Video, Audio,Foto izoh yo'q

İmadüddin Nesimi

Ömer İmâdüddîn Nesimî (d. 1370 ? — ö. 1425, Halep), daha çok Seyyid Nesimî[2] mahlası ile tanınan, 14.-yy Hurufi Türk şairi. Azeri Türkçesindeve Farsça[8] divanlar yazmış, ayrıca Arapça da şiirler[9] bestelemiştir.
Doğum tarihinin 1369-1370 yılları arasında olduğu[kaynak belirtilmeli] tahmin edilmektedir, Azerbeycan’ın Şamahı şehrinde doğmuştur. İdamı da 1425 yılındadır. Türkçe ve Farsça divanları yazmıştır. Şiirleri dönemin bir çok şairini etkilemiştir. Şiirlerinde Hallac-ı Mansur’u andıran ifadeler kullanmasıyla idarecilerin tepkilerini üzerine çok çekmiştir.
Nesimî’nin yaşadığı dönemde Fazlullah Naimi’nin (1339-1401) kurucusu olduğu Hurufilik hareketi geniş ölçüde yaygınlaşmıştı. Nesimî Naimi’den öğrendiği Hurufiliği kabul etmiş ve bu tarikat uğrunda mücadele etmiştir.
Davomini o'qish

Mahmud As’ad Jo’shon. Haqiqiy sevgi

Muallif Adib: Tasavvuf tarixi, va adabiyoti izoh yo'q

alloh

    Naqshbandiya tariqati qadimgi Turon, hozirgi O’zbekiston hududidan butun olamga yoyildi. Bu hayotbaxsh tariqatning yetuk vakillari bugungi kunda butun yer yuzida mavjud. Ana shunday murshidi komillardan biri hazrati shayx, doktor, professor Mahmud As’ad Jo‘shondirlar.
Mahmud As’ad Jo‘shon Vatan jihatidan (ota-bobolari) asli Buxoroi sharifdan, shajarada hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam avlodidan, ya’ni, sayyid, Naqshbandiya silsilasida esa 40-murshidi komildirlar. Turkiyaning Osiyo qismida – tog‘li Chanoqqal’ada istiqomat qiladilar. Davomini o'qish

Baxtiyor Karimov. Jaloliddin Rumiy ma’naviy merosining umuminsoniy madaniyatda tutgan o’rni

Muallif Adib: Tasavvuf tarixi, va adabiyoti izoh yo'q

kunia

ЖАЛОЛИДДИН РУМИЙ МАЪНАВИЙ МЕРОСИНИНГ УМУМИНСОНИЙ МАДАНИЯТДА ТУТГАН ЎРНИ

Миллий ўзлигимизни ўзида мужассамлаштирган буюк аждодларимизнинг маънавий мероси халқимизнинг руҳини, ғурур-ифтихорини, қудратини, орзу-интилишларини акс эттирадиган маънавий омиллардан биридир. Шу маънода, ислом оламида ўлмас асарлари билан чуқур из қолдирган улуғ мутасаввиф аллома Жалолиддин Румий меросини илмий асосда таҳлил этиш ва унинг ислом маданиятида тутган ўрнини тадқиқ қилиш масаласи маънавий соҳадаги ислоҳотларимиз ривожида муҳим аҳамият касб этади.
Жалолиддин Румий меросининг ислом маданиятидаги ўрнини тадқиқ қилишда аввало, ўрта асрлар мусулмон Шарқининг муаззам таълимотларидан бўлмиш тасаввуфга эътиборимизни қаратишга тўғри келади. Тасаввуф исломнинг ботиний жиҳатларини қамраб олиб, унинг бош ғояси Аллоҳ таолонинг ризолигига эришиш учун нафсни поклаб гўзал ахлоқ соҳиби бўлишга интилмоқ, яъни Муҳаммад пайғамбар (с.а.в.) хулқи билан ахлоқланишдир. Қуръони карим ва ҳадиси шарифга таянган тасаввуф ислом илм-фани ва маданиятидан муносиб ўрин олган Жалолиддин Румий учун ҳам маънавий етуклик пиллапояси бўлиб хизмат қилган. Мавлоно Румий шахсияти ва ижоди борасидаги тадқиқотларда Мавлоно фикр ва ақида жиҳатдан Қуръонга таянганлиги уқтирилади. Хусусан, Мавлоно Румийнинг «Маснавий” асари ҳақида Н. Комилов қуйидаги фикрларни билдиради:
Davomini o'qish

Ibrohim Haqqul. Yassaviy

Muallif Adib: O'zbek tarixi, adabiyoti va madaniyati, Tasavvuf tarixi, va adabiyoti, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati 1 izoh

064

    Хожа Аҳмад Яссавий фақат янги тариқат яратувчиси сифатида эмас, балки туркий тасаввуф шеъриятининг биринчи ижодкори сифатида ҳам қайтарилмас ва унутилмас тарихий вазифани амалга оширган эди. Туркий тил ҳам гўзал, ҳам қудратли, ҳам бағри кенг тилдир. Бу тилда қадим замонларда Буддизм ва Моний динига доир матнлар шарҳланган. Бу тилда яна бошқа динларнинг тушунчаларини ифодаловчи шеърлар ёзилган. Аммо Аҳмад Яссавий ўз она тилини биринчи бўлиб тариқат тили мақомига кўтарди. Шунинг учун унинг шеърларидаги ҳар бир сўз ва ҳар бир ибора ислом ҳақиқатлари қадар муқаддас, нурли ва илоҳийдир. Davomini o'qish

İbrahim Hakkul. Divan-i Hikmet’ın 20 y.y.da Özbekistan’da yayınlanması ve tetkik edilmesi

Muallif Adib: O'zbek tarixi, adabiyoti va madaniyati, Tasavvuf tarixi, va adabiyoti, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati izoh yo'q

054
Genç bilim adamlarımızın Türkiye’de Yesevilik araştırmaları konusunda çalıştıkları da sözümüzü ispat etmektedir[11]. Zira birkaç senedir genç araştırmacımız Dr. Nâdirhan Hasan «Divan-ı Hikmet»in mukayeseli metni üzerinde çalışmaktadır. Yakın bir zamanda sonlandırılacak olan bu çalışmanın yayınlanması hem okuyucuların, hem de ilmi muhitin Ahmed Yesevi Hikmetlerine olan ilgisini daha da arttıracaktır diye ümit ederiz. Davomini o'qish

Botirxon Valixo’jayev. Buyuk ma’naviy murshid (Xoja Ahrori Vali). Monografiya

Muallif Adib: O'zbek tarixi, adabiyoti va madaniyati, Tasavvuf tarixi, va adabiyoti izoh yo'q

Ashampoo_Snap_2016.12.25_22h50m00s_001_.png   XV asrning yirik siymolaridan bo’lmish Xoja Ubaydulloh Shoshiy – Xoja Ahrori Vali naqshbandiya tariqatining ko’zga ko’ringan murshidi bo’lish bilan birga o’z zamonasidagi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va mafkuraviy hayotda katta iz qoldirgan arboblardandir. Bu davrda uning shuhrati faqat Movarounnahrdagina emas, balki Xorazm, Dashti Qipchoq, Xuroson va Hindistongacha bo’lgan Keng jug’rofiy mintaqada taralgan edi. Davomini o'qish

Buyuk ajdodlarimiz. Pahlavon Mahmud. Ma’rifiy film

Muallif Adib: Tasavvuf tarixi, va adabiyoti, Video, Audio,Foto izoh yo'q

Ashampoo_Snap_2016.09.30_19h02m32s_002_.png      Тарихда Паҳлавон Абусаид Румий (XV аср), Паҳлавон Маҳмуд Ушшоқ (XV аср) каби алломалар номи ҳам маълумдир. Ҳар иккала Паҳлавон мусиқашунос, ҳофиз, бастакор сифатида донг таратган. Паҳлавон Маҳмуд Хоразмий эса рубоийлари билан тарихда қолган. Ҳар уччалалари ҳам майдонларда кураш тушгани учун Паҳлавон деган ном олганлар. Davomini o'qish

Turkiy adabiyot bo’stoni. Xoja Ahmad Yassaviy

Muallif Adib: Islom tarixi, adabiyoti va madaniyati, O'zbek tarixi, adabiyoti va madaniyati, Tasavvuf tarixi, va adabiyoti, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati комментария 2

hoja ahmad

AHMAD YASSAVIY
(1166- yilda vafot etgan)

Ahmad Yassaviyning hayoti haqida ma’lumotlar yetarli emas.U Yassi sharida, Turkistonda ruhoniy oilasida tug‘ilgan. Uning otasi Ibrohim Turkistonning taniqli shayxlaridan bo‘lgan. Onasi Qorasoch momo nomi bilan mashhurdir.Ahmadning yoshligi og‘ir kechgan. Otasi juda erta vafot etgan. Ahmad Yassaviy Arslonbobday yirik mutasavvuf olim qo‘lida tarbiyalangan. So‘ng u Buxoroga borib, Yusuf Hamadoniy qo‘lida tahsil oladi. Ahmad Yassaviy tasavvuf ilmini shu qadar yuqori darajada egallaydiki, xalq orasida «Madinada Muhammad,Turkistonda Xoja Ahmad» degan naql paydo bo‘ladi. Ahmad Yassaviy 1166- yilda vafot etgan. Uning shuhrati adib vafotidan keyin ham pasaymagan. Amir Temur unga alohida e’tiqod bilan qaragani ma’lum. U 1395–1397- yillarda Turkistonda Ahmad Yassaviyning eski qabri o‘rnida yangidan muhtasham maqbara qurdirgan. Bu maqbara hozir ham mavjud. «Hikmat»lar Ahmad Yassaviy merosini jamlagan asaridir.Ularda 240 ga yaqin she’r bor. Ular xalq orasida «Devoni hikmat» nomi bilan mashhur bo‘lgan. Hikmatlarga «Qul Xoja Ahmad», «Xoja Ahmad Yassaviy», «Ahmad ibn Ibrohim»,«Sulton Xoja Ahmad Yassaviy», «Yassaviy miskin Ahmad», «Miskin Yassaviy», «Xoja Ahmad», «Ahmad», «Ahmadiy»,«Qul Ahmad», «Miskin Ahmad» kabi taxalluslar qo‘yilgan. Davomini o'qish

Мирзо Кенжабек. Махтумқули — валий шоир

Muallif Adib: Tasavvuf tarixi, va adabiyoti, Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati 1 izoh

mahtumkuli
Махтумқули тақрибан йилда Туркманистоннинг жануби-ғарбидаги Атрек (Атрок) дарёси соҳилларида, маърифатли исломий оилада дунёга келади. Отаси Давлатманд Озодий ўз даврининг таниқли шоирларидан бўлиб, унинг шеърий китоби ҳамда «Ваъзи Озод» номли асари мавжуд. Озодий ижоди, айниқса, «Ваъзи Озод» китоби, чамаси, тўлиқ исломий руҳда бўлгани боис шўро даврида етарли ўрганилмаган. Бу китобда муаллиф улуғ мутафаккир шоир Алишер Навоий ижодини яхши ўзлаштирган, айниқса, «Маҳбуб ул-қулуб» асаридан таъсир олган адиб сифатида намоён бўлади. Davomini o'qish