Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
O’zbek va dunyo adabiyoti namunalari
14 феврал — Мирзо Бобур таваллуд топган кунБобур мирзонинг ёшлигидаги илк пири Хожа Мавлоно Абдуллоҳт Қози бўлиб, «Бобурнома»да ёзилишича, бу зот Шайх Бурҳониддин Қилич авлодидан ва Хожа Аҳрори Валининг халифаларидан бўлган. Хожа Аҳрор Вали вафот этганларидан сўнг, Бобур мирзонинг отаси Умаршайх мирзо Хожа Мавлоно Қозини пир тутган. Шунинг учун ёш Бобур мирзо ҳам отаси вафотидан сўнг ушбу муршидни пир ва устоз деб билган. Davomini o'qish
14 феврал — Мирзо Бобур таваллуд топган кунМирзо Бобур шахсияти, унинг ижодий ва сиёсий фаолияти ёшлигимдан диққатимни тортган. «Бобурнома» эса энг севимли, такрор-такрор ўқийдиган китобимга айланган. Айни шу қизиқиш, узоқ йиллик ўрганиш натижасида бу дилбар сиймога бағишланган бир неча шеъру мақола, кичик достон, «Самарқанд хаёли» номли қисса, «Соғинч ёхуд Бобуршоҳ» номли пьеса ёздим. Davomini o'qish
Ҳазрат Мир Алишер Навоий Шарқ адабиётининг қайси жанрида қалам тебратмасин, ўз асарининг шакл жиҳатдан тугал, мазмун ва бадиият нуқтаи назаридан мукаммаллигига тўла эриша олган. Улуғ шоир камдан кам кишига насиб этадиган савқитабиий – туғма истеъдод, теран тафаккур, юксак завқ ва ҳол соҳиби бўлган. Мутафаккир шоирнинг ҳар бир сўзи авлодлар учун ўгитнома, панднома, ҳикматномадир. Davomini o'qish
Ҳазрат Мир Алишер Навоий ижодий меросида рубоий ва туюқ жанрида яратилган шеърлар катта ўрин тутади. Туркча шеъриятгагина хос туюқ ҳақида шайх Аҳмад Тарозий ҳижрий 840 йилда (1436—1437) битган «Фунун ул-балоға»(«Етуклик илмлари») асарида шундай ёзади: «Бу турк шоирларининг ихтиросидур…» (Саҳифада тақдим этилаётган Юлдуз Усмонова ижросидаги Навоий туюқларини бир неча йиллар аввал таниқли режисёр Баҳодир Йўлдошев илтомосига биноан мен танлаб берган эдим) Davomini o'qish
9 февраль — Ҳазрат Мир Алишер Навоий & 14 февраль — Заҳириддин Муҳаммад Бобур таваллуд топган кунБиринчи мақолада Алишер Навоий ижодидаги жунун истилоҳи хусусида фикр-мулоҳазалар билдирилиб, турли илмий, диний-тасаввуфий манбалар асосида таҳлилга тортилган бўлса, иккинчи мақола Заҳириддин Муҳаммад Бобур шеъриятида акс этган ғурбат мавзусига бағишланган. Davomini o'qish
9 феврал — Ҳазрат Мир Алишер Навоий таваллуд топган кун“Ал ҳаёю минал имон” – “Ҳаё иймондандир” ҳадиси шарифи айтилганда, аввало, Усмон р.а.нинг сиймоси гавдаланган. Зеро, Расулуллоҳнинг ўзлари у кишининг ҳаё эгаси эканликларини кўп бора таъкидлаганлар. Навоийнинг ҳам Усмон р.а.нинг ҳаёлари ҳақидаги маълумотларга асосланган ҳадислар асосидаги ҳикояти берилади… Davomini o'qish
9 февраль — Ҳазрат Мир Алишер Навоий таваллуд топган кун Инсоний ишқ-муҳаббатни, меҳру вафо, иффат, шарму ҳаё ва назокатни ёниб, ҳассослик билан куйлаган Навоийнинг гўзал рубоийларини ўқиганда буюк ва олижаноб қалб садоларини сезиб турамиз. Бу юрак туғёнлари, мана, орадан беш ярим аср ўтса ҳамки, миллионлаб одамларни ҳаяжонга солиб келмоқда… Davomini o'qish
9 февраль — Ҳазрат Мир Алишер Навоий таваллуд топган кунАлишер Навоий бобомиз битган шоҳ асар бўлмиш “Хамса” достонлари асосида тайёрланган ораторияни тақдим этамиз. Достондан парчаларни Ўзбекистон халқ артисти Афзал Рафиқов ўқиган. Davomini o'qish
9 февраль — Ҳазрат Мир Алишер таваллуд топган кунАлишер Навоий «Хамса»ни ва хусусан «Фарҳод ва Ширин»ни ёзишга киришар экан, ўз қаршисида Низомий ва Деҳлавий сингари ижод азаматлари турганини билар, бу тўғрида ўзига аниқ ҳисоб берар, улар кўтарилиб чиққан баландликка чиқиш ва уларга тенг асар яратиш осон эмаслигини жуда аниқ онглар эди:
Эмас осон бу майдон ичра турмоқ, Davomini o'qish
3 феврал — атоқли ўзбек адиби Тоғай Мурод (1948–2003) туғилган кун.Тоғай Мурод ўз тупроғини севган, севдира олган аломат ёзувчи эди. Унинг асарлари кўз очган саналарга қарайман: илк ҳикояси «Бобоси билан набираси» 1966 йили ёзилган. Демак, айни ўн саккиз баҳорга тўғри келар экан. Сўнгги асари — «Бу дунёда ўлиб бўлмайди» романига 1998 йил — нақд эллик ёшнинг устида нуқта қуйилган. Ҳисобланса, ўттиз икки йиллик ҳайрат ва муҳаббат, илҳом ва меҳнатнинг ҳузури бизга қолди, завқи ва дарди ўзбекнинг, инсониятнинг мулки бўлди… Мен Тоғай Мурод хонадонида бўлмаганман, нашр этилмай ётган ёхуд бошлаб қўйган асарларидан хабарсизман. Лекин бўлиши керак. Кўнглидагисини эса эҳе-э… ҳисоблаб бўладими? Бетизгин бир ҳарислик билан асарлари, улар яратилган йиллар рўйхати кўз олдимдан ўтади. Тўртта ҳикоя. Тўрттагина-я… «Бобоси билан набираси», «Кузнинг бир кунида», «Ку-ку- ку», «Эр-хотин», (150 дан ортиқ ҳикоялар ёзган Жек Лондон бор-йўғи 40 ёшга кириб- кирмаган.) Davomini o'qish
Ўтган асрнинг 70-йилларида ёзувчи Соҳиб Жамолнинг «Гули сиёҳ» номли романининг ўзбекча таржимаси нашр этилганда, китоб жуда машҳур бўлган эди. Асарда кўзи ожиз Амал исмли қизнинг Нодир исмли йигит билан бўлган муҳаббати ҳақида ҳикоя қилинади. Роман муаллифи Соҳиб Жамолни гоҳ афғонистонлик, гоҳ озарбайжонлик, гоҳ советлардан сиёсий бошпана сўраган арабистонлик деган гаплардан бўлак бошқа бир аниқ маълумот тополмайсиз. Davomini o'qish
Уйнинг сири мен уни сотиб юборган куннинг ўзиёқ аён бўлди. Мен янги бошпана топдим, энди кўнглимга шабада тегиб, аввалгидек юрагим оғриб, ўпкамга ҳаво тиқилиб қолмайди деб кўнгилни кенг қилгандим. Лекин янги уйни қўлга киритиб, эрталаб уйғонсам… Davomini o'qish