Дело Бродского: угнать самолёт в Самарканде

0112

24 мая — День рождения Иосифа Бродского

 Я видел мечети Средней Азии — мечети Самарканда, Бухары, Хивы: подлинные перлы мусульманской архитектуры. Как не сказал Ленин, ничего не знаю лучше Шах-И-Зинды, на полу которой я провел несколько ночей, не имея другого места для ночлега. Мне было девятнадцать лет, но я вспоминаю с нежностью об этих мечетях отнюдь не поэтому. Они — шедевры масштаба и колорита, они — свидетельства лиричности Ислама. Их глазурь, их изумруд и кобальт запечатлеваются на вашей сетчатке в немалой степени благодаря контрасту с желто-бурым колоритом окружающего их ландшафта. Контраст этот, эта память о цветовой (по крайней мере) альтернативе реальному миру, и был, возможно, поводом к их появлению. В них действительно ощущается идеосинкретичность, самоувлеченность, желание за(со)вершить самих себя. Как лампы в темноте. Лучше: как кораллы — в пустыне. (Отрывок из эссе «Путешествие в Стамбул» Иосифa  Бродского)

Davomini o'qish

Mo’min Qanoat. She’rlar.

543
20 май — Таниқли тожик шоири Мўмин Қаноат таваллуд топган кун.

Атоқли тожик шоири Мўмин Қаноат 1932 йил 20 майда Тоғли Бадахшон Автоном Областининг Қалъаихум туманидаги Курговад қишлоғида туғилган.
«Шарора»(1960), «Ер юлдузлари»(1963), «Йўллар ва қанотлар»(1964), «Днепр мавжлари»(1964), «Нур карвони»(1970), «Сталинград овози»(1975), «Мен ва бедор кечалар»(1979), «Сино бешиги»(1980, араб имлосида), «Танланган асарлар»(1982, икки томлик), «Сино бешиги»(1983, тожик тилида, араб имлосида, рус тилида), «Ярадор китоблар»(1983), «Ишқ олови»(1985), «Исмат юлдузи»(1990), «Бесутундан ҳозиргача»(1992) номли китоблари нашр этилган. Davomini o'qish

19 may — Mustafo Kamol Otaturk tavallud topgan kun.

otaturk

Мустафо Камол Туркистондаги ўзгаришларини диққат билан кузатиб борган.
Маълумки, 1922 йилнинг охиригача 47 нафар йигит ва биргина қиз илм олиш учун Германияга юборилган. Бироқ бу хайрли ишлар ярим йўлда қолиб, ватандошларимиз Ўзбекистонга чақириб олинган. Она юртига қайтганлар «немис айғоқчиси», «жосус» айблари билан ўлимга маҳкум этилган, ёки Сибирга сургун қилинганлар. Ўзбекистонга қайтмаган 14-16 нафар собиқ талаба Туркия олий даргоҳларида ишлаб олим , сиёсатчи, ҳуқуқшунос, муҳандис бўлиб етишди.
Davomini o'qish

Halima Xudoyberdiyeva. Suhbat va she’rlar.

098
17 май — Таниқли шоира Ҳалима Худойбердиева таваллуд топган кун.

Ҳалима Худойбердиева — Ўзбекистон Халқ шоираси, «Илк муҳаббат», Чаман», «Суюнчи тоғларим», «Бобо қуёш», «Иссиқ қор», «Садоқат», «Муқаддас аёл» ва «Тўмариснинг айтгани» каби қатор шеърий китоблар муаллифи. Шу билан бирга у- 5 фарзанднинг онаси, 9 набиранинг бувиси.
У 1947 йил 17 майда Сирдарё вилоятининг Боёвут туманида Умматқул Худойберди ўғли ва Шафоат Хонназар қизи оиласида дунёга келган. Davomini o'qish

Alfons Dode. Boker dilijansi.

09

13 май — таниқли француз адиби Альфонс Доде таваллуд топган кун.

Алфонс Доде (фр. Alphonse Daudet; 1840—1897) — франсуз романнависи ва драматурги. Франциянинг Нима шаҳрида 1840 йилнинг 13 майида  туғилган. Адибнинг «Кичик Фромон ва катта Рислер» (1874), «Сафо» (1884), «Жек» (1876), «Набоб» ( 1877), «Сургундаги қироллар» (1879), «Тарасконлик Тартареннинг ғаройиб саргузашталари» (1872), «Тартарен Алп тоғларида» (1885), «Порт Тараскон» (1890) романлари, «Арлезианка» (1872), «Борлиқ билан кураш» (1889) песалари, «Адабиётшунос хотиралари» (1888), «Парижда 30 йил» (1888) адабий хотиралари чоп этилган.  Ёзувчи 1897 йили 17 декабрда Парижда вафот этган. Davomini o'qish

11 may — Buyuk musavvir Salvador Dali tavallud topgan kun.

дали
Буюк мусаввир Сальвадор Дали ижоди XX асрда инсонни огоҳ қилувчи энг улкан бонглардан бири эди. XX асрга қандай фожиа хос бўлса, уларнинг барчаси Дали ижодига ҳам хосдир. Унинг расмлари – тафаккурнииг гўзал намуналари. Биз унинг асарларидаги гўзалликдан яйрамаймиз, аксинча, фикримиз, тафаккуримиз сесканиб тушади ва ҳушёр тортади. Davomini o'qish

Tohir Qahhor. Insonni ma’rifat tarbiyalaydi (1990).

025
Неча йиллар мобайнида ўзбек тарихчисининг, зиёлисининг овозсизлиги, репрессиялар замонида ортган қўрқувнинг мудом ингроғи ва ваҳмлари боис тилсиз бўлиб қийналгани, ҳақиқий тарихий асарлар ўзбек тилида деярли босилмагани, нашрга тайёрланганлари эътиборсиз ётгани, баъзи босилганлари ҳам тарқатилмагани, баъзан тарқатилганлари йиғиб олингани, қолаверса, инқилобга хизмат қилган Сўфизода, Ибрат, Иброҳим Даврон, Беҳбудий, Фитрат, Чўлпонларнинг асарлари ҳамон тўлиқ босилмай ётгани, мактабларимизда, олий ўқув юртларида тарихий фанларни ўқитиш ниҳоятда қониқарсиз экани, туркий халқлар тарихига ҳамон европатсентристик назар билан қараш, ҳамон «пантуркизм» тамғаси кўзи билан боқиш ва тарихни сохталаштириш, ҳақоратлаш давом этаётгани одамни афсуслантиради. Davomini o'qish

Tohir Qahhor. Inson hamisha adabiyotga muhtoj. Suhbat va she’rlar.

024

10 май — таниқли шоир Тоҳир Қаҳҳор 60 ёшга тўлди. Қутлаймиз!

Тоҳир Қаҳҳор Наманганнинг Тўрақўргон туманида 1953 йилда туғилган. Унинг илк мақола ва шеъри жуда эрта, ўн беш ёшидаёқ пайдо бўлган, Наманган туманида чиқадиган «Учқун» рўзномасида босилган.
Тошкент дорилфунунида таҳсил олган.Аввал республика телерадиосининг адабий-драматик бўлимида муҳаррирлик қилган. 1979—1986 йилларда «Шарқ юлдузи» ойномасида адабий ходим, Ғафур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа бирлашмасида бош муҳаррир ўринбосари бугунги кунда «Жаҳон адабиёти» журналида ишлайди.

Davomini o'qish

10 may — Аtoqli rejissor Yo’ldosh A’zamov tavallud topgan kun.

аъзамов

Йўлдош Аъзамов ўзбек кино санъати тарихида ўзининг муносиб ўрнини эгаллаган ижодкорларидан биридир. Унинг фильмлари 70 йилдан зиёд вақт давомида ўзбек томошабинларига таниш. Айниқса,унинг «Мафтунингман», «Ўтган кунлар», «Меҳробдан чаён» фильмлари халқимизнинг энг севимли фильмлари қаторидан ўрин олган. Бу фильмлар болалигимиздан бошлаб то шу бугунгача ҳамроҳимиз бўлиб келмоқда. Davomini o'qish

10 may — G’afur G’ulom tavalludining 110 yilligi.

1234
Ғафур акани кўпчилик сиёсий, гоҳо баландпарвоз шеърлар орқали танийди. Уни аксар минбарда турган ҳолатда тасаввур қиладилар. Бироқ, “Севсам, севибман-да. Ўзбекман, содда!” деб ёзган Ғафур ака эди… Davomini o'qish

Ibrohim Haqqul. Hind vijdoni

тагор    Тагорни санъаткор «табиб» деб таърифлаш жоиз. Унинг асарлари инсон руҳи хасталиклари ва қалб жароҳатларини даволашга хизмат этиши билан ғоятда эътиборли. Тагор тушунчасида босқинчилик юзага чиқарган “ташаббус», келгиндилар олиб келган тартиб-қоидалар халқ ахлоқи ва маънавий соғлиғини емириб, ҳинд Руҳини мажруҳлантирадиган касалликдай нарсалар эди. Davomini o'qish

Shabnamdagi oy aksi. Mumtoz yapon she’riyatidan namunalar. Tankalar

0654

   Хокку тасаввур уйғотадиган,унга туртки берадиган,ҳар бир ўқувчи қалбида ўзгача кечинма уйғотадиган шеърий жанрдир. Унда ўқувчи шунчаки ўқувчи эмас, хоккудаги ҳар бир образ ва кечинмани ўзича қабул қилиб, ўзи ҳам унинг яратувчисига айланади. Яъни хоккудаги шоир кечинмалари ўзга қалбга кўчиб ўтади, янги кечинма ва туғёнлар ҳосил қилади. (Жаббор Эшонқулнинг «Шабнамдаги ой акси» китобига ёзган сўзбошисидан.).

Davomini o'qish