Умрининг катта қисмини ўзбек адабиёти ва шеърияти ривожи учун бағишлаган қалби ёниқ ижодкорлар билан қатор учрашувларни ташкил этиб келаётган Kun.uzʼнинг бу галги суҳбатдоши Ўзбекистон халқ шоири, бир нечта халқаро мукофотлар совриндори Хуршид Даврон бўлди.
Хуршид Даврон билан суҳбат
Ўзбек халқининг атоқли фарзанди Эркин Воҳидов суҳбатлардан бирида “шоир ўзи ёнмаса, бошқаларни ёндиролмайди, қалб ҳисларида оташ бўлмаса, бошқа қалбларга ҳарорат беролмайди. Бу сеҳрли оташсиз ҳар қандай шеърий жимжималардан, бадиий воситалардан, маҳоратдан наф йўқ”, деган эди.
Умрининг катта қисмини ўзбек адабиёти ва шеърияти ривожи учун бағишлаган қалби ёниқ ижодкорлар билан қатор учрашувларни ташкил этиб келаётган Kun.uzʼнинг бу галги суҳбатдоши Ўзбекистон халқ шоири, бир нечта халқаро мукофотлар совриндори Хуршид Даврон бўлди.
Суҳбатимиз шоирнинг Тошкент шаҳридаги хонадони, яна ҳам аниқроғи фақат ўзи учунгина мўлжалланган, икки мингдан ортиқ китоблар билан тўла ижодхонасида кечди.
Шоир билан суҳбатлашар эканмиз, уни ўзимиз учун ҳақиқатпарвар, жамият олдида турган муаммоларни теран англайдиган, дилидагини тилига чиқариб дангал айта оладиган ва ўзбек адабиёти учун жонкуяр инсон сифатида қайта кашф этдик.
«Масалан, қандай инсонларнинг телевидение экранларида чиқарилмаслиги ҳақида. Ҳозирги даврда бўлгани каби, телевидениеда ишлаган 20 йиллик фаолиятимда ҳам шахсларга нисбатан қўйиладиган тақиқларга бир неча бор дуч келганман. Ўшанда бу саволни раҳбарларга кўп бора берганман-у, аммо тайинли жавоб ололмаганман. Жавоб олганларимда эса тақиқни биринчи президентимиз номи билан боғлашарди, яьни, раҳбар томонидан рухсат йўқ, деган маънода.
Аммо билардимки, буларнинг ҳаммаси ҳам президент ташаббуси билан қилинган ишлар эмасди. “Телевидениеда кўрсатмаслик” топшириғи одатда сал пастроқдаги давлат амалдорларининг шахсий истаклари натижаси бўларди. Афсуски, уларнинг кўпчилиги латифа қилиб айтгулик даражада кулгили. Биргина мисол, бир куни бизга “Замира Суюнова экранга чиқарилмасин!” деган топшириқ келди. Табиийки, менда қизиқиш уйғонди: хўш, бу топшириқ ким томонидан берилган? Суриштиришлар натижасида аниқладимки, президент аслида “Дуторчи қизлар” ансамбли фаолиятини янада ривожлантириш, унга ёш иштирокчиларни жалб қилишни бир нечта раҳбарга вазифа қилиб берган. Аммо вазифа олган амалдорлар унинг натижаси кейинчалик биздан сўраб қолинмасин, экрандаги Замира Суюнова орқали берилган ўша топшириқ эсланмасин, дея шу тақиқни ўйлаб топишган.
Яхши эслайман, бундай тақиқлар ўз вақтида Эркин Воҳидов, Бегали Қосимов, Ботир Зокировларга нисбатан ҳам қўйилган.
Шахсан ўзим ҳам ҳозиргача “Ўзбекистон телевидениесида кўрсатилмаслик тақиқи”даги инсонлардан бириман чунки, ўз вақтида канал раҳбарларини ўзим тўғри, деб билган жиҳатларда танқид қилганман.
Шоир Рауф Парфига нисбатан бугунги кунда қўйилаётган чекловга нима сабаб бўлаётганига эса рости, тушунмайман. Ўйлашимча, бундай вазиятларда телеканалларнинг бошида турган инсонлар ўз раҳбарлик курсисини йўқотишдан қўрқиши керакмас, ҳақиқат томонда туришга куч топа олишлари керак», — дейди Хуршид Даврон.
Бундан ташқари, суҳбат давомида шоир ва публицист Хуршид Даврон XX аср ўзбек шеърияти муҳити, ўзбек шеъриятининг Муҳаммад Юсуфдан кейин секинлашиб қолиши сабаблари ҳақида сўзлаб берди. Суҳбатни тўлиқ шаклда юқоридаги видео орқали томоша қилишингиз мумкин.
Илёс Сафаров суҳбатлашди.
Mанба: www.kun.uz
Umrining katta qismini o‘zbek adabiyoti va she’riyati rivoji uchun bag‘ishlagan qalbi yoniq ijodkorlar bilan qator uchrashuvlarni tashkil etib kelayotgan Kun.uzʼning bu galgi suhbatdoshi O‘zbekiston xalq shoiri, bir nechta xalqaro mukofotlar sovrindori Xurshid Davron bo‘ldi.
Xurshid Davron bilan suhbat
O‘zbek xalqining atoqli farzandi Erkin Vohidov suhbatlardan birida “Nozim Hikmat aytganidek,shoir o‘zi yonmasa, boshqalarni yondirolmaydi, qalb hislarida otash bo‘lmasa, boshqa qalblarga harorat berolmaydi. Bu sehrli otashsiz har qanday she’riy jimjimalardan, badiiy vositalardan, mahoratdan naf yo‘q”, degan edi.
Umrining katta qismini o‘zbek adabiyoti va she’riyati rivoji uchun bag‘ishlagan qalbi yoniq ijodkorlar bilan qator uchrashuvlarni tashkil etib kelayotgan Kun.uzʼning bu galgi suhbatdoshi O‘zbekiston xalq shoiri, bir nechta xalqaro mukofotlar sovrindori Xurshid Davron bo‘ldi.
Suhbatimiz shoirning Toshkent shahridagi xonadoni, yana ham aniqrog‘i faqat o‘zi uchungina mo‘ljallangan, ikki mingdan ortiq kitoblar bilan to‘la ijodxonasida kechdi.
Shoir bilan suhbatlashar ekanmiz, uni o‘zimiz uchun haqiqatparvar, jamiyat oldida turgan muammolarni teran anglaydigan, dilidagini tiliga chiqarib dangal ayta oladigan va o‘zbek adabiyoti uchun jonkuyar inson sifatida qayta kashf etdik.
«Masalan, qanday insonlarning televideniye ekranlarida chiqarilmasligi haqida. Hozirgi davrda bo‘lgani kabi, televideniyeda ishlagan 20 yillik faoliyatimda ham shaxslarga nisbatan qo‘yiladigan taqiqlarga bir necha bor duch kelganman. O‘shanda bu savolni rahbarlarga ko‘p bora berganman-u, ammo tayinli javob ololmaganman. Javob olganlarimda esa taqiqni birinchi prezidentimiz nomi bilan bog‘lashardi, yani, rahbar tomonidan ruxsat yo‘q, degan ma’noda.
Ammo bilardimki, bularning hammasi ham prezident tashabbusi bilan qilingan ishlar emasdi. “Televideniyeda ko‘rsatmaslik” topshirig‘i odatda sal pastroqdagi davlat amaldorlarining shaxsiy istaklari natijasi bo‘lardi. Afsuski, ularning ko‘pchiligi latifa qilib aytgulik darajada kulgili. Birgina misol, bir kuni bizga “Zamira Suyunova ekranga chiqarilmasin!” degan topshiriq keldi. Tabiiyki, menda qiziqish uyg‘ondi: xo‘sh, bu topshiriq kim tomonidan berilgan? Surishtirishlar natijasida aniqladimki, prezident aslida “Dutorchi qizlar” ansambli faoliyatini yanada rivojlantirish, unga yosh ishtirokchilarni jalb qilishni bir nechta rahbarga vazifa qilib bergan. Ammo vazifa olgan amaldorlar uning natijasi keyinchalik bizdan so‘rab qolinmasin, ekrandagi Zamira Suyunova orqali berilgan o‘sha topshiriq eslanmasin, deya shu taqiqni o‘ylab topishgan.
Yaxshi eslayman, bunday taqiqlar o‘z vaqtida Erkin Vohidov, Begali Qosimov, Botir Zokirovlarga nisbatan ham qo‘yilgan.
Shaxsan o‘zim ham hozirgacha “O‘zbekiston televideniyesida ko‘rsatilmaslik taqiqi”dagi insonlardan biriman chunki, o‘z vaqtida kanal rahbarlarini o‘zim to‘g‘ri, deb bilgan jihatlarda tanqid qilganman.
Shoir Rauf Parfiga nisbatan bugungi kunda qo‘yilayotgan cheklovga nima sabab bo‘layotganiga esa rosti, tushunmayman. O‘ylashimcha, bunday vaziyatlarda telekanallarning boshida turgan insonlar o‘z rahbarlik kursisini yo‘qotishdan qo‘rqishi kerakmas, haqiqat tomonda turishga kuch topa olishlari kerak», — deydi Xurshid Davron.
Ilyos Safarov suhbatlashdi
Manba: www.kun.uz
