Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
Одил Икром 1960 йил, 26 январда Исфара шаҳрининг Кўлкент қишлоғида туғилган.1977-81 йилларда Ленинобод Давлат Педагогика институти (ҳозирги Хўжанд Давлат Университети)нинг тарих-филология факултетида таҳсил олган.1990-йилда СССР Ёзувчилар Иттифоқига аъзо қилинади. Илк китоби «Уфқ дарахти» 1991 йилда чоп этилган.Шоирнинг шунингдек, «Таҳажжуд»(2007), «Таҳаммул», «Узлат»(2012) каби китоблари адабиёт ихлосмандларига яхши маълум. Davomini o'qish
Чинакам шеър – ҚАЛБ ҳайрати ила ТАФАККУР фикрати кесишган нуқтада яралган илоҳий неъматдир. Шеър ҳис қилиниб тушунилади. Қалб ҳисларининг олий нуқтасида – ҲАЙРАТда ШЕЪР туғилади. Шеърда маъно сўз либосида яшириниб ётади. Эҳтимол шу боис шеър бошқа санъат турларидан аллақанча юқорида турар. Нима бўлганда ҳам Шеър айни ҳақиқатдир. Мавлоно ҳазратлари яратган шеърий инжулар ана шу маънода Ҳақиқатлар Ҳақиқатидир. Davomini o'qish
Ҳушёр ва идрокли инсон вақтининг қадрига етиши лозим. Қадим манбаларда: комил инсон вақтнинг боласидир, дейилади. Яъни, у ўтмиш ёки келажакни эмас, айни нафас олиб турган онларни ўйлайди ва бундан энг гўзал тарзда фойдаланишга ҳаракат қилади. Биз ҳар онга ана шу кўз билан боқсак, шу талаб билан ёндашсак, ҳамма вақтларимизни тўла, мазмунли, оқилона ўтказамиз. Davomini o'qish
MAVLONO RUMIY HAQIDA
«Kunlardan bir kun qurbaqa anhor bo‘yiga suvdan sakrab chiqsa, uyasidan chiqib turgan sichqon salom beribdi, qurbaqa alik olibdi. Ikki orada do‘stlik paydo bo‘libdi. Sichqon do‘sti bilan suhbatlashib turgisi kelarkan. Ammo qurbaqa suvga sho‘ng‘ib ketaverarkan.
— Men sen bilan chaqchaqlashib yurgim keladi. Sen bo‘lsang bir soniya suhbatlashmasdanoq suvga tushib ketaverasan, — debdi sichqon o‘pkalab.
— Unday bo‘lsa, uzun ip topaylik-da, bir uchini sening belingga, ikkinchi uchini esa, mening belimga bog‘lab qo‘yaylik, qachon kerak bo‘lsam, ipni tortsang, chiqib kelaveraman, — maslahat beribdi qurbaqa.
Shunday qilishibdi ham. Ittifoqo bir kuni sichqon uyasidan chiqib, oftobda toblanib yotgan ekan, uchib borayotgan Lochin tappa changallab, osmonu falakka ko‘tarilibdi. Ipning ikkinchi uchida qurbaqa ham jon hovuchlab borarkan. Nodon va nojins do‘stning aqlsiz maslahati ikkovini ham ovchi domiga giriftor etibdi».
Davomini o'qish
«БИШНАВ АЗ НАЙ…»
(Мавлоно Румий ҳазратларининг «Маснавийи маънавий» асари юзасидан)
Бишнав аз най чун ҳикоят мекунад,
Аз жудойиҳо шикоят мекунад.
I
“Бишнав” – “тингла” демакдир. Мавлоно, “тингла!” дейиш билан, бизга ҳам ўгит бермоқда, ҳам инсон қалбини гапиртирмоқда. Тингламоқ – илм олишнинг дастлабки босқичидир. Вақтики, талаба тингламадими, у мударрис сабоқларидан бебаҳра қолади. Нафақат тинглаш, балки башариятга неъмат қилиб берилган “кўриш”, “ҳис қилиш” каби сезгилар ҳаётдан ибрат олиш, хулоса чиқариш ва умр давомида ҳақ ила ботилни фарқлаши учундир. Дастлабки маънога кўра, “бишнав” сўзи – орифнинг маъруфга хитоби.
Davomini o'qish
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi’nin 800. doğum yılı olan 2007 Unesco tarafından dünya Mevlânâ yılı ilan edilmiştir. Bu nedenle bu büyük şahsiyeti biraz olsun tanıtmak amacıyla TRT tarafından hazırlanmış belgeselini sunuyorum. Mevlânâ Celaleddin-i Belhi Rumi (Farsça: مولانا جلال الدین محمد رومی Mawlānā Jalāl-ad-Dīn Muhammad Rūmī; d. 1207 — ö. 1273), İslâm ve tasavvuf dünyasında tanınmış bir Tacik ya da Fars kökenli şair, düşünce adamı ve Mevlevi yolunun öncüsüdür. Mevlânâ bugünkü Afganistan’da bulunan, eski büyük Türk kültür merkezi Belh’te doğmuştur. Annesi, Belh Emiri Rükneddin’in kızı Mümine Hatun; babaannesi, Harzemşahlar hanedanından Türk prensesi, Melîke-i Cihan Emetullah Sultan’dır. Babası, Sultânü’l-Ulemâ (Alimlerin Sultânı) unvanı ile tanınmış, Muhammed Bahâeddin Veled; büyükbabası, Ahmed Hatîbî oğlu Hüseyin Hatîbî’dir. Babasına Sultânü’l-Ulemâ (Alimlerin Sultânı) unvanının verilmesini kaynaklar Türk gelenekleri ile açıklamaktadır. Mevlânâ Celaleddin-i Rumi (Rumi adı, Anadolu’ya yerleşip orada yaşadığı için (o dönemde Anadolu’ya Diyarı-ı Rum deniliyordu); «Efendimiz» manasına gelen Mevlânâ ise, kendisine karşı duyulan büyük saygının belirtisi olarak verilmiştir), dönemin İslam kültür merkezlerinden Belh kentinde hocalık yapan ve Sultan-ül Ulema (Bilginler Sultanı) lakabıyla anılan Bahaeddin Veled’in oğludur. Mevlânâ, babası Bahaeddin Veled’in ölümünden bir yıl sonra, 1232 yılında Konya’ya gelen Seyyid Burhaneddin’in manevi terbiyesi altına girmiş ve dokuz yıl O’na hizmet etmiştir.
ЖАЛОЛИДДИН РУМИЙ МАЪНАВИЙ МЕРОСИНИНГ УМУМИНСОНИЙ МАДАНИЯТДА ТУТГАН ЎРНИ
Миллий ўзлигимизни ўзида мужассамлаштирган буюк аждодларимизнинг маънавий мероси халқимизнинг руҳини, ғурур-ифтихорини, қудратини, орзу-интилишларини акс эттирадиган маънавий омиллардан биридир. Шу маънода, ислом оламида ўлмас асарлари билан чуқур из қолдирган улуғ мутасаввиф аллома Жалолиддин Румий меросини илмий асосда таҳлил этиш ва унинг ислом маданиятида тутган ўрнини тадқиқ қилиш масаласи маънавий соҳадаги ислоҳотларимиз ривожида муҳим аҳамият касб этади.
Жалолиддин Румий меросининг ислом маданиятидаги ўрнини тадқиқ қилишда аввало, ўрта асрлар мусулмон Шарқининг муаззам таълимотларидан бўлмиш тасаввуфга эътиборимизни қаратишга тўғри келади. Тасаввуф исломнинг ботиний жиҳатларини қамраб олиб, унинг бош ғояси Аллоҳ таолонинг ризолигига эришиш учун нафсни поклаб гўзал ахлоқ соҳиби бўлишга интилмоқ, яъни Муҳаммад пайғамбар (с.а.в.) хулқи билан ахлоқланишдир. Қуръони карим ва ҳадиси шарифга таянган тасаввуф ислом илм-фани ва маданиятидан муносиб ўрин олган Жалолиддин Румий учун ҳам маънавий етуклик пиллапояси бўлиб хизмат қилган. Мавлоно Румий шахсияти ва ижоди борасидаги тадқиқотларда Мавлоно фикр ва ақида жиҳатдан Қуръонга таянганлиги уқтирилади. Хусусан, Мавлоно Румийнинг «Маснавий” асари ҳақида Н. Комилов қуйидаги фикрларни билдиради:
Davomini o'qish