Суҳбатимиз ниҳоясида Зиё ака “Хоразмшоҳлар – Ануштегинийлар давлати” китобига дастхат ёзиб берди. Ўша учршувимиз ҳеч ёдимдан кўтарилмайди. Толмас ижодкор Зиё аканинг ўша куни Урганч фуқаролиги, Абулғозихон ҳайкали тўғрисидаги гапимдан кейин чарақлаб кетган юз-кўзлари, ўзга бир меҳрли нигоҳи то ҳануз кўзим ўнгида. Davomini o'qish
Teglar: Umid Bekmuhammad
Qayta tiklangan kitob.
Яқинда ёш тадқиқотчи олим Умид Бекмуҳаммад машҳур шарқшунос С.П.Толстовнинг «Қадимий Хоразм цивилизациясини излаб» (По следам древне Хорезмской цивилизации) номли китобини қайта нашр этирдирганини кўриб, шогирдимнинг бу ишидан фахрландим (Китоб ҳақида веб-сайтимизнинг мана бу саҳифасида ўқишингиз мумкин). Davomini o'qish
Bahodir Sodiqov. She’rlari va tarjimalari & Umid Bekmuhammad. Xotira uyg’onsa, go’zaldir
19 апрелда истеъдодли адабиётшунос олим Баҳодир Содиқов таваллудига 55 йил тўлади
Баҳодир Содиқовга худо умр бериб, бугунги истиқлол кунларигача етиб келганида, Нажмиддин Комилов, Иброҳим Ҳаққулдек етук тасаввуфшунос олим, тарихимизнинг теран тадқиқотчиси бўлиб етишарди. Бироқ унинг 21 ёшигача ёзган мақолалари ҳам тарихимиздаги нурли излар бўлиб қолаверади.Энди марҳум мунаққиднинг хотирасини абадийлаштириш масаласини маъсул раҳбарлар ўйлаб кўришса яхши бўларди. Davomini o'qish
Umid Bekmuhammad. Hammoldan chiqqan hukmdor.
Дониёлбийнинг 11 фарзанди ичида Шомурод бироз дарвешсифат бўлиб вояга етди.Бунинг устига шаҳзода сўфийлик йўлига ўтиб,Ўрта Осиёда донг таратган шайх Сафарга мурид бўлди.Олдинига шайх “сен подшоҳзода бўлсанг, тўпланган бойликларинг ҳаром йўл билан бунёд бўлган.Мурид ҳалол йўл билан ўзини боқиши керак.Сен нечук риёзат ва хизмати машойихга тоқат қиласан?” дея Шомуродни муридликка олмади.Аммо , қаътиятли шаҳзода қасам ичиб, “..бозорда ҳаммоллик қилиб бўлса ҳам, ўз кунимни ўзим кўрурман”, -деди. Davomini o'qish
Sergey Tolstov. Qadimiy Xorazm siviliztsiyasini izlab.
Сергей Толстов. Қадимий Хоразм цивилизациясини излаб. Тошкент,»Янги аср авлоди», 2014, 380 бет. Таржимон: Анвар Муҳаммадқулов. Қайта нашрга тайёрловчи, сўзбоши муаллифи ва маъсул муҳаррир: Умид Бекмуҳаммад.
Сергей Павловия Толстовнинг фаолиятини кузатиб, уни бемалол Хоразм фарзанди дея аташ мумкин. Унинг Хоразм тарихини ўрганиш бўйича олиб борган изланишлари таҳсинга лойиқ. Толстовнинг ушбу китобини таржима қилган ва нашрга тайёрлаган ижодкорлар ҳаракатларини юқори баҳолаб, уни кенг ўқувчилар оммасига ҳавола этамиз.
Китобни «Янги аср авлоди» нашриётининг Қатортол кўчасидаги дўконидан сотиб олишингиз мумкин. Davomini o'qish
Umid Bekmuhammad. Hajga bormagan «hoji».
Эшитдимки, шоҳлардан бирининг қулоғи оғир экан.У тилмочлик қиладиганлар мазлумлар сўзини менга тўғри етказмайдилар ва уларнинг ҳолини билмай, ишларига мувофиқ келмайдиган бирон буйруқ бериб қўйишим мумкин, деб ўйлаб қолади.Шунда у “зулм кўрган кишилар қизил кийим кийсин.Токи мен уларни таниб олай” деб буйруқ берибди.Шоҳ бир филга ўтириб, саҳрода юрганида, тўхтаб, қизил кийимлиларни ёнига чақиртириб оларкан.Улар ҳам баланд овозда ўз аҳволларини айтиб берарканлар ва подшоҳ уларга жавоб қайтаракан.Ўша замонда бундай эҳтиёткорлик шоҳга бирон нарса қоронғи бўлиб қолмаслиги учун қилинаркан. Davomini o'qish
Umid Bekmuhammad. Komil Xorazmiy.
“Санкт-Петербургские ведомости” газетаси 1875 йилги 74-сонида ҳамда “Новое время” ҳафтаномаси ўзининг 83-сонида Хива хони Феруз ва бир гуруҳ хоразмлик амалдорларнинг Россия шаҳарларига ташрифини ёритган эди.Уларда императорнинг махсус совғасини олишга сазовор бўлган Комил Хоразмий ҳақида ҳам хабар бериб ўтилган… Davomini o'qish
1920 yilning aprelida butun Turkiston motam tutgan edi.
Маҳмудхўжа Беҳбудий ХХ асрнинг биринчи чорагида Туркистоннинг энг машҳур кишиларидан эди. Унинг номи Туркистон генерал губернатори у ёқда турсин, оқ подшонинг ўзига ҳам аён бўлган. Бухоро хони маишатпараст Олимхон эса уни ўзининг шахсий душмани деб билган. «Беҳбудий афанди 1919-нчи йил 25-нчи мартда йўлдошлари Мардонқули ва Муҳаммадқул билан сафарга чиққанда (Бухоро тупроғида) Қарши шаҳрида Бухоро амирининг золим беклари томонидан қўлға олиниб, ваҳшиёна суратда шаҳид қилинди, ёши 45 да эди» (Ҳожи Муиннинг «Зарафшон» газетасида 1923 йилнинг 25 мартида босилган мақоласидан). Davomini o'qish
Umid Bekmuhammad. Muhtojlikdagi Muqumiy.
Муқимий чиройли ҳуснихат эгаси бўлганидан хаттотлик қилиб пул топар, келган оз-моз чақага, ўғли иккаласи учун кундалик емиш харажат қиларди.Бунинг устига ярақон, сариқ касаллигига, қулоқ оғригига чалинганидан, табиблар унга ҳаво алмаштиришни маслаҳат бергач, ўғлини сингилларига топшириб, топган озгина пулига Исфара,Конибодом,Тошкентнинг баҳаво жойларига саёҳат қилди.Айнан ана шу саёҳатида у ўзбек шеъриятида машҳур бўлган «Саёҳатнома» асарини ёзиб қолдирди… Davomini o'qish
Umid Bekmuhammad. Xorazm toponimi: turli taxminlar.
Хоразм.Умуман бу топоним тўғрисида нима биламиз ёки нималар маълум? Қадимий Хоразм тарихини теран тадқиқ қилган профессор С.П.Толстов ёзганидек, «Хоразм» номи форс ёзувларида, «Авесто» да ва паҳлавий (қадимги форс тили—У.Б.) тилидаги диний асарларда, юнон-лотин, хитой ва арман манбаларида бир неча бор тилга олинади. Davomini o'qish
Umid Bekmuhammad. Saroyga sig’magan shoir.
Umid Bekmuhammad. Armon yoxud Navoiyning Xorazmdagi og’asi.
Хондамирнинг “Макорим-ул-ахлоқ” асарида Шайх Бахлул Навоийнинг “улуғ биродари”, яъни катта акаси-оғаси эканлиги таъкидланганди. Бу тўғрида Алишербек ҳам ўзининг “Мажолис-ун-нафоис” асарида Бахлулбекни “фақирнинг ( яъни Алишер Навоийнинг –У.Б.) оғаси “ дея ёзиб ўтганди. Маълумки, манбаларда ва шоҳона фармонларда Навоий ҳам “Амир Низомиддин Алишер” дея, шунингдек Бахлулбек ҳам шу нисба билан номланган, яъниким, Низомиддин мартабаси оилавий бўлган. Навоий қаламига мансуб “Мажолис-ун нафоис” асаридаги бешинчи фасл Шайх Бахлулбек тўғрисидадир. Унда оғасининг “Султон Соҳибқирон Бойқаро давлатидин Хоразм тахтида ҳукумат қилиб, аморат девонида муҳр босганлиги”, кейинги даврларда, хусусан 1497-98 йилларга келиб бўлса давлат ишларидан четлашиб, гўшанишинлик-истеъфо ихтиёр этганлиги ёзилган. Davomini o'qish