Зиёвиддин Мансуров, Дилором Эргашева каби устозлар мактабидан сабоқ олиб, улар меҳридан баҳраманд Муслимбек Мусалламнинг шеъриятида ўзига мафтунликдан йироқ, хавфу умид орасида яшаётган, унутилган битта ғарибгина шеър орзусида Худованд томон покланиб бораётган Одамни кўраман. Шунингдек, адабиёт мулкида унинг “ўйчан сурати” билан бирга тирик сатрлари ҳам қолишига ишонаман. Ростини айтсам, нафратсиз, ғафлатсиз, қўрқув ва кибрдан холи, меҳрибон дарахтларга ҳаваси келган Муслимбекка бир мухлис сифатида ҳавас қиламан ва Худога оналар кўнглидан ўтиб бораётганига ишонтиролган бир ўзбек шоири юрагининг қақроқ ерида унган Ватан деган табаррук гиёҳ нафаси, атри, сабри Сўз билан қадрдон кўнгилларга етишидан, иншаоллоҳ, умидворман.

Одил Икром

Муслимбек Мусаллам
САБР

Муслим Мусалламов 1986 йил Намангон шаҳрида туғилган.»Келажак овози — 2008″ танлови ғолиби. Ёш ижодкорларнинг “Зомин” , “Дўрмон” семинарлари қатнашчиси. Шеърлари вилоят, республика нашрларида чоп этилган. «Бу қирларда яшайди тарих» шеърий туркуми “Шарқ юлдузи” журналининг 2011 йил 5-сонида эълон қилинган.

***

Бир кун кирсанг жаннатга кулиб ,
Тоатларинг ҳузурий бўлса .
Навоийнинг кўлидан ўпсанг ,
Ҳузурингда Фузулий бўлса .

* * *

Ўлчалган тортилган чизиб қўйилган ,
Битилган битик бу инкори ёмон .
Фосиқсан ,жоҳилсан ҳар қалай яна ,
Покланиб борасан Худованд томон .

Англайсан самодан кимдир кузатар ,
Шошасан юзингдан оқиб кетар тер.
Сенинг ҳам ,менинг ҳам умр йўлимиз ,
Унутилган битта ғарибгина шеър .

* * *

Учиш керак, бу эски мавзу
Ва азалдан қолган тушунча .
Эмаклашни ўрганиш керак ,
Қанотларинг тўла чиққунча .

Ҳаволаниб кетмаслик керак ,
Ҳаволарга сочиб ғамингни .
Унутмасанг бўлди, Азизим ,
Сенга қанот берган заминни .

* * *

Дарахтларга хавасим келар ,
Дарахтларнинг нафрати йўқдир .
Одамлардай мудрамоғи-ю
Одамлардай ғафлати йўқдир .

Новдалари гўёки ханжар ,
Кўрқувларга берилмайдилар .
Жиндек қилган ибодат учун
Бош силкитиб керилмайдилар .

Дарахтларга ҳавасим келар
Золимликдан забони йўқдир .
Улар бари бирдек мулойим ,
Дарахтларнинг ёмони йўқдир .

* * *

Ёшим томди чумолининг сўқмоғига ,
Силаб қўйдим мусичанинг патларидан .
Ватан деган бир табаррук гиёҳ унди ,
Юрагимнинг қақраб ётган қатларидан .

Бу Ясаввий ,бу Кубронинг додимасми?..
Кетавердим Хожа Аҳрор хоки қадар .
Қаранг Тангрим ватан сўзин тикиб қўймиш ,
Юрагимнинг энг омонат чоки қадар .

Не замонлар ,не урушлар ,не ғавғолар ,
Не нафаслар ютилмасдан ташда қолди .
Бешигида гўдаклари инграб ,инграб ,
Айвонида тикилмаган кашта қолди .

Ундан айро тутолмасман ҳеч ўзимни ,
Азиз менга илонларнинг қолган пўсти .
Кўкрагимни ерга бериб ётган эдим ,
Мана бугун кўкрагимда Ватан ўсди .

* * *

Тақдирлар тақдирга омонат экан ,
Нигоҳлар нигоҳда эриб кетаркан
Шу бугун эришган соҳир лаҳзалар ,
Эртага соғинчин бериб кетаркан

Дунёлар дунёдан олар имтиҳон ,
Кўнгилнинг четидан ўчиб кетар доғ .
Одамнинг умрига ўхшаб кетаркан ,
Ярми яшил, ярми сап-сариқ япроқ .

* * *

Ёмғир бўлиб ёғиб тушдим кўк саҳнидан ,
Деразангиз ёпиб қўйманг, ўкинаман .
Кўлингизни узатсангиз бошим қўяй ,
Қўлингизни тортиб олманг, ўтинаман .

Ёғаётган юрагимнинг зардоблари ,
Шундай қисмат тақдиримда бордир нетай .
Соябонсиз ташқарида айлансангиз ,
Сочларингиз орасига сингиб кетай .

Ёмғир бўлиб …

* * *

Майсалардан тўкилар шабнам ,
Тўкилоқнинг лаззати боқий .
Дунёларни ўртар бир садо ,
Бу ишқ мангу ,бу ишқ илоҳий .

Ситамлари жонинга ботган ,
Соҳирий нур кўксингда ётган .
Ҳазрат Румий жандасин отган ,
Бу ишқ мангу, бу ишқ илоҳий .

Нидо қилди Ясаввий ғордан ,
Сўрма ҳаргиз дунёси бордан
Сўра Машраб осилган дордан ,
Бу ишқ мангу, бу ишқ илоҳий .

* * *

Менга қайта умр берсалар ,
Шоирликни сўрамас эдим .
Онамдайин соддадил халқни ,
Ёлғон сўзга ўрамас эдим .

Менга қайта умр берсалар ,
Ҳаётимга тартиб қўярдим .
Барчасидан кечиб Бедилнинг ,
Ковушини артиб қўярдим .

* * *

Сочларимдан ёғилди соғинч ,
Толасидан кўринмадими ?
Ёнингизга бемаврид келдим ,
Хаёлингиз бўлинмадими ?

Қадаҳ тутиб турган ғофиллар ,
Сийратга жон бердилар, майли
Фақат сизнинг кўзларингизда ,
Мен Худони кўргандим, Лайли .

* * *

Буён бозор тамон йўл ,
Буён мозор тамон йўл .
Бирда алдоқчи кўзлар ,
Бирда очиқ кетган қўл .

Бирда шовқинли дунё ,
Бирда сокин тиниши
Менга ёқди қирсиллаб
Чап кўкрагим синиши .

* * *

Тунлар зор-зор йиғлайман ,
Йиғлаб жоним куюкдир
Маним ўзим ғарибу
Маним кўнглим буюкдур .

Баландлардан жой берма ,
Жойим мудом пастдадир .
Мақомим ҳам йўқ бунда ,
Дилим куйиб хастадир .

Дунёйингдан сўзлама ,
Нелар солди бошингга .
Лекин, фидо бўлгим бор
Ҳақ деб тўккан ёшингга .

Менга Румийдан гапир ,
Жоним ташна жон бўлган .
Сўзла, қайси ошиқда
Ё мартаба шон бўлган?..

Шундан зор-зор йиғларман ,
Йиғлаб жоним куюкдур .
Маним ўзим ғарибу
Маним кўнглим буюкдир .

* * *

Жойнамознинг ярми қайрилган ,
Ярми ўчиб ётибди гилам .
Бугун сенга қўнғироқ қилдим ,
Кўнглим ,дилим юрагим билан

Ўртамизда сокинлик узун ,
Дунё копток ва ёки шарми?
Жойнамоздек қайрилиб қолди ,
Умримизнинг гуллаган ярми

* * *

Тун қадаҳда сузилиб турар ,
Оҳу чопиб тўймайди қирда.
Худо шундоқ берган кўнглимни
Бой берсам-а йигирма бирда.

Пойгокларда эзилди кўнгил ,
Эриб битди илоҳий шамлар
Тирноғимдай ўсиб бормоқда ,
Тирноғимдай кичкина ғамлар

* * *

Эй мўъмин дарахтлар ,муслим дарахтлар ,
Санобар дарахтлар ,салим дарахтлар .
Ҳар битта япроғи Хақни эслатган ,
Ҳалима дарахтлар ,Ҳалим дарахтлар .

Мен дайди йўловчи ,мен бир мусофир ,
Бу қаро умримга бир оқлик керак
Одамлар пойини ўпмоқлик куфр ,
Дарахтлар пойига чўкмоқлик керак .

* * *

Тушиб келар зиналардан жим ,
Қайтиб кетар яна изига .
Ширин-ширин шеърлар қолдирар ,
Балкондаги дўмбоқ кизига .

Мазах қилар рафиқаси гоҳ ,
Пичинг отар кўнглига доир .
Бурчакларда ўтириб ночор ,
Тунга арзин айтади шоир .

* * *

Одамлар қаерга шошилмоқдалар ,
Деразамни очиб хўрсинаман оҳ .
Минг йиғи ,минг фарёд ,қўлдаги тобут ,
Маним ўлимимни эслатар ногоҳ .

Дераза пардасин ёпаман аста ,
Дунёни бир четга сураманда бас .
Бу лоқайд, бепарво замин ичинда ,
Юракни кўтариб яшаш осонмас .

* * *

Кўксим ичра оғринди юрак ,
Дардига ҳам даво йўқ, лекин .
Сен келдингми қарайман шошиб
Деразалар очилар секин .

Майсаларда тиловат базми ,
Мен бурчакда ўлтираман жим .
Деворлардан бир садо янграр ,
Бисмиллаҳир роҳманир роҳим

Сен келдингми …

* * *

Бунча кузим ўйчан ва маъсум ,
Нега дилим яродир ,яро?
Бугун йиғлаб кетаётирман ,
Икки дунё ва бир дил аро .

Қисматимдан нолиганим йўқ ,
Ҳар бир гиёҳ танитди ҳақни.
Дунёларга алишмагайман ,
Саъдий ётган муаззам шарқни .

Ишқим дилда пинҳоний эрур ,
Оҳим Машраб оҳидан томган .
Ҳазрат Аттор илоҳийсидан ,
Жисму жоним ўт бўлиб ёнган .

Бироқ, танга исёним сиғмас ,
Куйиб кўксим яродир –яро .
Бугун йиғлаб кетаётирман ,
Икки дунё ва бир дил аро .

* * *

“Энди ишлаш керак бу кенгликларда…”1
Пешонангдан терларинг сизиб
Юз йил ўтса шундай ҳолингда ,
Суратингни қўйсалар чизиб .

Эркак бўлиб тушгин суратга ,
Танқидларга юрагим тўлди .
Кетмон тутиб турсанг майлига
Қалам тутиб турмасанг бўлди .

_______________
1- Шавкат Раҳмон сатри

* * *

Гоҳ шамали, гоҳо шамасиз ,
Гоҳ қурумли кунларим кечган .
Ҳаёт деган шу пиёлада ,
Дунё бизнинг қонимиз ичган .

Сен билмайсан, мен ҳам билмайман ,
Ғамларни ҳам ғамлаб қўйишган .
Минг йил аввал тақдиримизни ,
Шу чойнакка дамлаб қўйишган .

* * *

Ўйларимни ям –яшил қилгин ,
Ё ҳаворанг ва ёки пушти .
Тонгда туриб дилни покладим ,
Дилга, ахир, нигоҳинг тушди .

Нунга бордим нун мисол бўлиб ,
Бир сиффотинг учратдим долда .
Қиёматда уйғотгил, Раббим ,
Сафсар гулга ўралган ҳолда .

* * *

Фёдор Михайлович Достоевскийнинг
“Хўрланганлар ва ҳақоратланганлар”
романи мутолаасидан сўнг

Петербургда, балки, ҳозир қиш ,
Оппоқ қорлар ёғар бўралаб .
Достоевский юзлари сарғиш ,
Пардалардан карар мўралаб .

Симит йиғлар рўпарасида ,
Ким сафсата ,ким ғийбат сотар .
Қаҳвахона бир чеккасида ,
Азоркаси жон бериб ётар .

Оҳ ,Ихменов бошлайди баҳсни ,
Наташа жим хаёлга толар .
Адиб ,шоир бўлар бариси ,
Инобатсиз деб қўя қолар .

Кўнглим оғрир майсадай кўнглим ,
Йиғлаб ётар сокин саҳарда .
Юр, кетайлик Наташа синглим ,
Бизга кун йўқ нотинч шаҳарда .

Йиртгим келар романни бирдан ,
Ёмонликни сўкиб бўралаб
Шу китобнинг бир чеккасидан ,
Достоевский турар мўралаб .

* * *

Атиргуллар кўриб сарин туш ,
Қолиб кетди ишқ соҳилида .
Кўксимдаги пати тўзғин қуш ,
Учиб кетдинг куз ёмғирида .

Колавердим исминг шивирлаб ,
Бунча ишқнинг ғамлари узун?
Кетмоқдаман боғлар оралаб ,
Соябоннинг остида маҳзун .

Ташлаб қўймас шу ҳолда мени ,
Куйган бўғзим тирнаб ётган дод .
Оламдаги бор майсаларнинг
Бошларини силаб турган зот .

Сен қайғурма сира, чекма оҳ ,
Айрилиқ бор ишқ охирида .
Фақат, ўзга юракка ногоҳ ,
Кириб борма куз ёмғирида .

* * *

Деразанинг бу ёғида мен ,
Деразанинг у ёғи йўлак .
Ўртадаги омонат парда ,
Тор хонада сиқилар юрак .

Япроқлари сарғарган ўрик ,
Бир чеккада қимтинар кактус .
Деразанинг бу ёғи баҳор ,
Деразанинг у ёғида куз .

* * *

Булбул қилгин, димоғи куйган
Хонишини оламга тарат .
Фақат, Тангрим, зурриёдимни ,
Машаққатнинг ярмида ярат .

Мен бошини бошдан кечирдим ,
Ўртаси хам хатарли экан .
Бир дорбоздай оёқ учида ,
Юрдим, чунки, пойларим тикан .

Ҳасад билан термулади дўст ,
Тун бағридан ўқ узар ғаним .
Чигирткалар йиғлайди унсиз ,
Малол келди инсон эканим .

Кафтларимда авайлай уни
Хонишини оламга тарат.
Фақат, Тангрим, зурриёдимни ,
Куйган булбул қалбидан ярат .

* * *

Шунча тортдинг оёқ-қўлимдан ,
Мадорим хам қолмади, аттанг .
Юрай десам, юрар йўлимдан ,
Тикон булиб ўсди сафсатанг .

Ёлғонларинг ёлғонни бошлар ,
Ҳеч кетмади ғамларинг нари .
Кафтларимда сачраган ёшлар,
Кўзларимнинг маҳбубалари .

Юрагимда минг алам фарёд ,
Сен қалбларга чўккан ғуборсан .
Балки, яхши бўларди, ҳаёт ,
Қўлларимдан қўйиб юборсанг .

* * *

Ғариб дилни лой кўчага қордим тонгда ,
Йиғлаб-йиғлаб минг хорликка бордим тонгда .
Юрагимни қоқ иккига ёрдим тонгда ,
Лой кўчага силкиб-силкиб шеър тўкилди .

Руҳ талпинди, талпингани осмон бўлди ,
Соғинч фаслин япроқлари армон бўлди .
Кўкдан яна тўкил, деган фармон бўлди ,
Лой кўчага силкиб-силкиб шеър тўкилди .

Яшай дедим ситамларга кўксим тутиб ,
Ёмғирларга кафтим тутиб ,соғинч ютиб .
Шеър ханжари кўкрагимни тешиб ўтиб ,
Лой кўчага силкиб-силкиб шеър тўкилди .

* * *

Қайтса, фақат, Худодан қайтсин ,
Яшамаган кунларим олдин .
Сен ўлимни Худога солдинг ,
Мен ҳаётни Худога солдим .

У барчасин кўриб турган Зот ,
Чалкаштирар қисматнинг йўлин
Бир кун сенга қайтади ҳаёт ,
Бир кун менга қайтади ўлим .

* * *

Кузги боғлар хўрсиниб йиғлар ,
Дарахтларга бағримни тутдим .
Қувиб ўтди бир-бирин йиллар ,
Мен соғинчни соғиниб кутдим .

Деразамга маҳзун боқди боғ ,
Кун хўрсиниб оқшомга етди .
Тушларимда соғинчнинг ногоҳ ,
Қобирғаси қирсиллаб кетди .

Ёмғир билан оқиб кетди тун ,
Сўнг заминга тирадим муштим .
Мен бахтлиман, чунки ўша кун ,
Кўзларингда суратга тушдим .

* * *

Эсингдами учрашганимиз ,
Нилуфарлар унган кун эди .
Боғингдаги сафсар гулларга ,
Ниначилар қўнган кун эди .

Эсингдами сўзлашганимиз,
Бинафшалар хандон отарди .
Пойларингда титраниб ҳар тонг
Ниначидай биржон ётарди

Эсладингми айрилганимиз ,
Дилга озор етган кун эди
Боғингдаги сафсар гуллардан ,
Ниначилар кетган кун эди .

* * *

Олдинда не йўллар ястаниб ётар ,
Ғариб дилни кимга ёрса бўлади?
Ҳурматли ҳайдовчи, илтимос, айтинг ,
Худога қай йўлдан борса бўлади?

Ё йўллар шунчаки синов учунми?
Бекатлар мунғаяр ,бекатлар жимдир .
Илтимос, шу ерда қоламиз дея ,
, Елкамни туртганча ўтади кимдир .

Бир ўксиб йиғлагим келади бирдан ,
Ярим жон ўртанар яна фироқда .
Ҳурматли ҳайдовчи, илтимос, айтинг ,
Худонинг даргоҳи қанча йироқда?

Билмайман ,билмайман, илтимос, тўхтанг ,
Қайтадан келаман мадорим етса .
Йўлимга интизор пойи жаннатим ,
Мен қандоқ қиламан тўкилиб кетса .

Ман асли адашдим кўнглин ранжитиб ,
Унга-да кўнгилни ёрса бўлади .
Ҳурматли ҳайдовчи, билдим, Худога
Онамнинг кўнглидан борса бўлади .

* * *

Руҳ йиғлайди кўнгил ўксиб чиқар тундан ,
Ўзингизга ҳаё олинг, тартиб олинг.
Чердакларда чанглар босиб ётмасинлар ,
Гўдакларни бешикларин артиб олинг .

Кимдир олис хаёлида юртлар бўйлар ,
Кимдир тўлиб Амриқодан айтажакдир .
Дуо қилинг, дуоларни қабул қилгай ,
Ҳали Кубро ,Яссавийлар қайтажакдир .

Кафтларида алқаб сизни катта қилди ,
Турк ,Туроннинг меҳри турсин мудом танда .
Гўдакларнинг йиғисига тўлар дунё ,
Бодомлари оппоқ бўлиб гуллаганда .

Момоларнинг тафти келиб турар ундан ,
Эскилик деб ташлаб кетиш унут нечун?
Хали унда Темурийлар ётажакдир ,
Бешикларни асраб қўйинг шу юрт учун .

* * *

Остонангда ётган тошларга ,
Битиб қўйдим соғинч исмини .
Сенга бердим эшитяпсанми ?
Юрагимнинг катта қисмини .

Дунё билан дўст чиқишмадим ,
Аразлашга етмади кучим .
Андаккина тавозе қилдим ,
Беш кунгина яшашим учун .

Чарчаб кетдим иложсизликдан ,
Қўлларингни узатсанг дедим.
Хумга солиб руҳу кўнглимни
Ва қайтадан тузатсанг дедим .

Оҳларимдан ўт сачраб кетди ,
Сўнгра ёздим соғинч исмини ,
Сенга бердим эшитяпсанми ?
Юрагимнинг катта қисмини .

* * *

Умримни парчалаб ўтаётир он ,
Кимнинг қўлида гул ,кимнинг кафти қон
Силкиниб-силкиниб чиқаётган жон ,
Қобирғам қаърида қотиб кетган вақт.

Эшитмасдан қанча зорли унларни ,
Бошидан шарт олиб қаро тунларни .
Машаққат-ла кечган аччиқ кунларни ,
Кўз ёшин таъмини тотиб кетган вақт .

Хаёлинг кетади кўклам чоғларга ,
Синчалаклар учган жаннат боғларга ,.
Вақтни пойлаб турган қонхўр зоғларга ,
Булбуллар номини сотиб кетган вақт .

Ҳаёт бир қил кўприк, қулатма ногоҳ ,
Сен кечмиш сирлардан огоҳсан ,огоҳ .
Чўлпондайин буюк зотлар билан оҳ ,
Сибирлар ортига ботиб кетган вақт .

* * *

Энди Ватан сўзини айтсам ,
Анжирдайин эриб айтаман .
Шафтолилар пишган боғига ,
Ҳар бандимни бериб айтаман .

Майсасидай мулойим сокин ,
Кипригимда бир ёш айтаман .
Чўпон ота қучоғидаги ,
Қўзисидай ёввош айтаман .

Қизғалдоққа тўлган қирларин
Пойларига чўкиб айтаман .
Анҳорларнинг бўйида тонгда ,
Тутдай жоним тўкиб айтаман .

Шолизорда қолган бобомнинг ,
Ковушидай ивиб айтаман .
Энди Ватан сўзини айтсам ,
Юрагимдан севиб айтаман .

* * *

Бу қирларда яшайди тарих ,
Тулпорлари туёқ қоқарлар .
Синглимдайин мулойим, маъсум ,
Хўрсинади кунгабоқарлар .

Ажриқлари ҳикматга молик ,
Ғорларида яшайди хотир .
Томчи сувга маҳтал тошлари ,
Эртасидан олар хавотир .

Пастлаб борар бунда одамлар ,
Баландлашар қирларнинг қадди.
О ,бу қирлар не не зотларнинг ,
Айтолмаган энг буюк дарди .

* * *

Ҳеч нарса дейишга менинг ҳаққим йўқ ,
Ҳеч нарса дейишга сенинг ҳаққинг бор .
Қаршимда йиғлайди юрак бағри чўғ ,
Қизимнинг сочини ўрмаган баҳор .

О ,июлъ оқшоми оғриверар қалб ,
Мен бундан кетаман йўлимни тўсма .
Ҳовлимда туради ўксиниб йиғлаб ,
Қизимнинг қошига кирмаган ўсма .

Яна доғ қўшилди дил доғларимга ,
Хотира, хотира бу маҳзун эшик .
Кел ,сени суртайин қароғларимга ,
Қизимнинг бағрига кўчмаган бешик .

Куйиб кетди бағир, аммо, йўқ таскин ,
Хушим йўқ йиғи-ю азаларга .
Хар тонгда уйғониб қарайман секин ,
Нигоҳлари қолган деразаларга .

* * * *

Табиат қўллари хиноли ,
Қизғалдоқ очилган кўҳна қир .
Табиат онамдай чиройли ,
Лабидан тушмайди Вал фажр .

Табиат қулоғин четига ,
Аммамдай райҳонлар илади .
Ярадор неча минг қалбларга ,
Ўксиниб чилёсин қилади .

Табиат синглимдай маъсума ,
Оролни қайтар деб оҳ қилар .
Ярим тун уйғониб анҳорга ,
Челакни кўтариб чопқилар .

Табиат бувимдай хўрсиниб ,
Овулда сибизға пуфлайди .
Табиат қўлларин мушт қилиб ,
Бешикда боламдай ухлайди .

* * *

Кўз ёшимни артиб қўйгин ,
Ғамларингни ортиб қўйгин .
Сал йўлингдан нари кетсам ,
Қулоғимни тортиб қўйгин .

Қадрим йўқ ер юзасида,
Миннат кўп дўст иззасида .
Қиёматда уйғот мани ,
Микоилнинг тиззасида .

Оҳ, кўнглимни босди ғубор ,
Жаброилга яқин юбор .
Манам мундоқ ёнай дедим ,
Кўксим узра чақин юбор .

Маним Мажнунлигим бу ишқ ,
Маним Лайлолигим бу ишқ .
Ҳузурингда нотавонман ,
Маним пайдолигим бу ишқ .

* * *

Тун ошиқлар чекади фарёд
Ва келади тонгнинг нафаси .
Ойга қараб йиғлайди узоқ ,
Қушчаларнинг маъсум қафаси .

Китоблари алғов-далғов уй ,
Деразасин оҳиста ёпдим .
Мен шу кеча озодлик сўзин ,
Қушчаларнинг қалбидан топдим

* * *

Яраладим қалбинг билмайин ,
Фақат, ўзим ғамимни ебман .
Она ,сени рози қилмайин ,
Миртемирдай бўламан, дебман .

Печларинга ўтин ёқмасдан ,
Томга ёймай олма қоқини,
Юзларинга бир бор боқмасдан ,
Кўпайтирдим сочинг оқини .

Тирикликнинг ташвиши оғир ,
Полапонлар ризқин кутганда .
Наҳот, мендай ношуд бир ўғил ,
Сўровмидинг тўлғоқ тутганда?..

Паналарда сақлаб ётдим жон ,
Ич-этимдан шилинмадим-ку
Тонгда сенга тўртта иссиқ нон
Ва меҳримни илинмадим-ку .

Қандоқ қилиб Миртемир бўлай ,
Қандок қилиб Ойбек бўлай, айт?
Ўзгаларга меҳримни сочдим ,
Сен меҳримга интиқ турган пайт .

Юрак йиғлаб дил тўлди додга ,
Бу шеърларим бир четда турсин .
Она ,рости адабиётга ,
Она деган ўғлонлар кирсин .

* * *

Шундай ўтсанг дунёдан ,
Япроқлар йиғлаб турса.
Бинафшалар оҳ уриб ,
Жисмини тиғлаб турса .

Лабларингдан томгани ,
Алиф бўлса ,дол бўлса .
Ниначилар жисмингни ,
Ювгани ғассол бўлса.

Мажнунтоллар чўк тушиб ,
Қалбини қучса ғусса .
Чучмомалар саф тизиб ,
Тобутингга қўл чўзса .

Қизғалдоқнинг бағри қон ,
Мозорингга қуласа .
Мункар накир келганда ,
Қобирғангда гулласа .

Майсалар оят ўқиб ,
Бошингдан жилмай қолса .
Шундай ўтсанг дунёдан ,
Одамлар билмай қолса .

* * *

Деразангда яна ўчди шам ,
Дайди итлар инграган саҳар .
Ойналарга юзини босди ,
Оппоқ қорни соғинган шаҳар .

Деразангда яна ўчди шам ,
Дарахтларга қарадинг хомуш .
Оламдаги жами майсалар ,
Яратганни кўрар эди туш .

Деразангда яна ўчди шам ,
Юрагингга ғамлар чўкди тиз .
Ҳеч ким сени англай олмади ,
Шамдай эриб бораётган қиз .

* * *

Она ,сени кўп қийнадик биз ,
Қароғингдан ёшларинг тўкиб .
Етти тоғни парвариш қилган ,
Жуссаларинг қолмишдир чўкиб .

Етти фарзанд етти қуш бўлиб ,
Парвоз чоғи очилдик ,сўлдик .
Юрагингда етти шодликмас ,
Юрагингда етти ғам бўлдик .

Кечир, она ,кечиргин, она ,
Ишқдан бўса олган тушингни .
Ҳаёт дееган жангда ўқ тегиб ,
Етти ёнда ётган қушингни .

* * *

Тилашни билмадим тилакларимни ,
Гердайдим, шайтоннинг хислати юқди .
Биргина итчалик бўла олмадим ,
Нон сўраб эгасин пойига чўкди .

Ман надин пойинга чўкмадим, Эгам ,
Ман ташдин улдурман, ман ичдан булман .
Пойингга кунда бош қўйсам, ахир, кам ,
Мен, ҳатто, итдан ҳам ожизроқ қулман .

* * *
Фузулийнинг даврига қайтсанг ,
Кўркам бўлсанг ҳамда ёш бўлсанг .
Ҳафта ўтмай чақирса сени ,
Фузулийга сартарош бўлсанг .

Дуо килса сенинг ҳақингга ,
Ғазал айтса ўйларга толиб .
Сўнгра қайтсанг бугунги кунга ,
Фузулийга айланиб қолиб .

* * *

На иш қилдинг ,на дил овладинг ,
На бир очнинг қорнин тўйдирдинг .
Шеър ёздингми, шеър ёзиш билан ,
Сен онангни ёмон куйдирдинг .

Шартми, ахир, бировни алдаш ,
Ахир, сезиб турибди юрак .
Шунча ёзганларингни ўғлинг
Варрак қилиб учирса керак .

* * *

Ҳаётимга чиздим чизгилар ,
Ўртасига ташлаб қўйдим оқ .
Маним йўлим тумонат гуллар ,
Маним умрим омонат япроқ .

Майсаларда худони кўрдим ,
Бир қалқдию титради арча .
Маним ёзган ҳар битта шеърим ,
Ҳаётимдан энг гўзал парча .

* * *

Кафтлариндан томиб турса гуноҳларинг ,
Савобингни садқа этсанг, садқа этсанг .
Бир исмни шивирласа дудоқларинг ,
Дунёлардан олис кетсанг ,олис кетсанг .

Кўнгил ёрсанг қумурсқалар турса йиғлаб ,
Дил ғамларинг кўчкилардай кўчиб кетса .
Умид сўзин луғатингга қўйсанг жойлаб ,
Дунё сўзи луғатингдан ўчиб кетса .

Олис кетсанг ,олис кетсанг, йиғлаб кетсанг .

* * *

Соғиняпман фараҳбахш тонгда ,
Яна сенсиз бошланмоқда кун .
Битта гулнинг устида йиғлаб ,
Милён соат ўлтириш мумкин .

Сенсизликка кўнолмайди дил ,
Лабларимдан томмасин видо .
Ҳар тонг турсам гул япроғида ,
Дийдорингни кўрсатсин Худо .

* * *

Уфққа ботиб кетмоқда қуёш ,
Юлдузларни сочиб қўяр тун .
Япроқларнинг шивирида Алиф ,
Майсаларнинг дудоғида Нун .

Лабларимда ҳаяжон, титроқ ,
Юрагимдан отилади сўз .
Соғинаман менга майсалар
Нигоҳидан ташламайсан кўз .

* * *

Пешонангдан ўпиб қўйса кўзинг силаб ,
Кўнглинг ичра бир жаннатни қуриб қўйса .
Нола қилсанг меҳробига бошинг уриб ,
Аршнинг секин дарвозасин суриб қўйса .

Сенга боқса, сени севса сендан ортиқ ,
Муҳаббатдан юрагингни қўйса тиғлаб .
Ҳузуридан кеткизмаса сени Худо ,
Хонишингни тинглайверса йиғлаб-йиғлаб .

* * *

Дарахтлар айтгани чиндир дунёда ,
Маним лойқа қалбим тиндир дунёда .
Бу кеч қаламимни синдир дунёда ,
Маним айтганларим ёлғона ўхшар .

Қаёна югурдим паришон кездим ,
Ҳафиза дилимни бунчалар эздим .
Юрак меҳробига бош қўйиб сездим ,
Дунё хаёлимни олғона ўхшар .

Ўзингга йиғладим тунлари т ў либ ,
Баҳоридан айро куздайин сўлиб .
ў Маним хаста кўнглим ҳулводай бўлиб ,
Машраб девонида қолғона ўхшар .

Турк деган каломнинг залвори оғир ,
Бағримга Чўлпоннинг кўз ёши ёғур .
Капалак умримда англадим охир
Ишқдан қолғонлари ёлғона ўхшар .

Дунё хаёлимни олғона ўхшар…

* * *

Мен улкан дарахтман сувнинг бўйида ,
Илдизи минг битта томирлар отган.
Тунов йили маним чап кўкрагимга ,
Чақинлар санчилган ,чопқилар ботган .

Ҳануз жим яшайман сабрли зотдай ,
Сесканиб кетаман дўстлар қўлласа .
Аммоки бу юрак интиқиб кетар ,
Ёнимда ёш ниҳол кийғос гулласа .

Ҳар баҳор умид-ла кўкка термулиб ,
Дунёдан дилимни ишққа ўгирдим .
Соямда ўлтирган ҳар битта зотга ,
Тангридан ўтиниб дуо ёғдирдим .

Маним умрим, балки, бежиз кетмади ,
Омон чиқдим қуюн, қаро дудлардан .
Аммоки бу юрак қўрқади, Ё Раб ,
Илдизим пойлаган майда қуртлардан .

* * *

Баҳорнинг муздайин ҳовурин тотиб ,
Ёзнинг кўрпасида хандалар отиб .
Тангридан шафоат тиланиб ётиб ,
Майнинг ёмғирлари илиқ қуйилди ,
Сенинг нигоҳларинг синиқ туйилди .

Айтмоқчи бўлгандим, айтмайин қайтдим ,
Ғурурим йўл қўймас, қайтмайин қайтдим .
Кўзингдан томчи ёш қулатган пайтим ,
Майнинг ёмғирлари илиқ қуйилди ,
Сенинг нигоҳларинг синиқ туйилди .

Сен мендан олиссан, мен ўзим қаён ,
Тўғрими, ишқ сирин айласам баён?
Кафтингга тўкилган ёшимдай аён ,
Майнинг ёмғирлари илиқ қуйилди ,
Сенинг нигоҳларинг синиқ туйилди .

Хайр деб йиғладинг настарин гулдай ,
Мен айтдим ишқ аҳли бўлмагай бундай .
Сен билан айрилган ҳув ўша кундай ,
Майнинг ёмғирлари илиқ қуйилди .
Сенинг нигоҳлароинг синиқ туйилди .

* * *

Жунун саҳросида адашган Шероз
Майхона излаган Хайёмман ёки
Сенинг исминг билан тирилган руҳим
Сенинг исминг билан тўкилгай токи

Юсуф инграб ётган қудуқдир дунё ,
Кўксимга Яқубнинг сабрин ўрадим
Дунё сўрамадим дунё оний туш ,
Тангридан ёлвориб дийдор сўрадим

Мен замон Мажнуни ,мен замон Қайси
Англолмадим яхши ё ёмон қайси
Зоҳирин сидирсам, ботини инграр ,
Айтинг, аё, дўстлар, Ҳақ тамон қайси

Тўзғиган сочимнинг тўзонида ишқ ,
Дил даштин жамбилу райҳонида ишқ
Бистомийдай йиғлаб ётмиш тонг саҳар ,
Мажруҳ юрагимнинг айвонида ишқ

* * *

Бу тақдир, бу кечмиш иккимизники ,
Тангри арш саҳнидан заминга отди
Тарсо эшигида Санъондай йиғлаб,
Бу кўнгил бир дийдор тиланиб ётди

Умрнинг устуни сабрдан сабрдан ,
Нечун бу кўзларинг ҳасратда сўнмиш?
Қишнинг айвонида гўдак йиғлади
Бугун умид сўзи туғилган кунмиш

МУҲАММАД ЖЎРАГА

Шаҳар шовқинларда ҳоритмиш ,
Айвонлари бунча зор этмиш
Бир уй маним кунглим ёритмиш
Чортоққа ин қурди лайлаклар

Боролмадим бу баҳор, она ,
Мунча қалбим тош экан, она
Маним файзсиз кулбам айлона
Чортоққа ин қурди лайлаклар

Тош шаҳарда чўкиб қолдим тиз ,
Болалигу буғдойзор олис
Юртга қилиб дуолар холис
Чортоққа ин қурди лайлаклар

Бир бор келиб ҳолимни сўра
Ўтиб кетган болалик зўр-а.
Сен бормисан, Муҳаммад Жўра,
Чортоққа ин қурди лайлаклар

Майсасида ўмбалоқ отсам
Қани меҳрин мағзини тотсам
Мен Чортоқни соғиниб ётсам
Чортоққа ин қурди лайлаклар

* * *

Атиргул атрини ҳис қилдим бу тоғ ,
Буғдой-ла сирлашдим, офтобда пишдим
Ғарбнинг оҳанги бор сохта шеърларни
Бинафша таъми бор шеърга алмашдим

Бу баланд қоялар, пурвиқор тоғлар ,
Ҳамонки асрайди кўнгилда ҳаддин
Мен манов сарғайган ажриқнинг дардин ,
Қачон ўз шеъримда баланд кўтардим

Йироқлаб кетдимми ўз кечмишимдан ,
Жийданинг шохидай эгилдим саҳар
Битта Навоийни сўради Ҳақдан ,
Мингта Лермантовдан зериккан шаҳар

Айвоним четига қалдирғоч қўнди ,
Ярим аср умрим ўйлаган пайтим
Шеър айтсам, момомнинг обдастасию ,
Бобомнинг чанг босган тўнидан айтдим

* * *

Кет дединг тишимни тишимга босдим ,
Палтойим узатдинг нафрат билан сўнг
Шамол эшикларни қарсиллаб ёпди ,
Билдим тақдиримиз ҳеч келмади ўнг

Менга алам қилди бу дунё ичра ,
Шунча соддалигим, хору хаслигим
Сен, ахир, билардинг, икки дунёда ,
Кет деган жумлани ёқтирмаслигим

* * *

Сариқ пардаларни кўтардим аста ,
Сарғайган боғларга боқдим бемаврид
Атроф жим пойимда шитирлар хазон ,
Дунё бозоридан ғам қилдим харид.

Сунг яна ортимга қайтдим хўрсиниб ,
Шамоллар юзимга босиб олди юз
Пушкин китобини кўксига қучиб ,
Бекатда ўксиниб йиғлар эди куз

* * *

Ёлғизликда йиғладим юз йил ,
Чинорларнинг кўксини силаб
Дурмон, сендан кетаётирман ,
Шавкат Раҳмон умрини тилаб

Куксимдаги оғриқларимни
Бир бор эшит ,бир бора ҳис қил
Аё, Тангрим, маним қалбимни ,
Миллат деган сўзга эгиз қил

Бисотингда милён хил ранглар ,
Менга бергин яшилдан ,оқдан
Фақат, асра бу дунёда сен ,
Шунчаки шеър айтиб кетмоқдан

* * *

Август келаётир дуркун боғларга
Майсаранг хаёллар ичинда кездим
Гулларнинг пойига йиқилдим беҳуш
Чинорларда оғир хўрсиниш сездим

Илонлар тилинда тиллашгим келди ,
Чаёнлар нишига нишимни қадаб
Мен сенга оламча ишқ бирлан келсам ,
Сен менга неларни қўйгандинг атаб

Ҳижронми ,фироқми ёки зулмми ,
Кўксимга минг битта наштарлар сайдинг
Аммо, мен умримни пойингга экдим ,
Нечун гулламадинг ,нечун сарғайдинг

Нечун жим турибсан сукутинг оғир ,
Қанотимни кесдинг, учмоқ истасам
Мен Тангримга йиғлаб айтаман ,
Хазонга айланган умримга қасам

Мен сабр сўзининг сарғайган ранги ,
Устим ҳамон жулдур ,руҳим ҳамон ёт
Қовжираб борётган дилим даштига ,
Битта сафсар гулни экиб қўй, ҳаёт

УСТОЗ РАУФ ПАРФИГА

Тириклик даштинда саргардон кездим ,
На мақом, мартаба тиладим Ҳақдан
Ота Турк оғриғин ҳис қилиб сездим ,
Кўнглим қуёш бўлиб ёришди шарқдан

Мен на олим эдим ,на бир авлиё ,
Кўнгил деб йиғлаган битта қул эдим
Сабр дарахтининг новдаларидан ,
Заминга тўкилган кўҳна гул эдим

Ҳаққа ҳижрат қилдим йиғлаб ҳар оқшом ,
Пойимга чўзилди мовий бир гилам
Туркистон қайғуси, умрим қайғуси ,
Тушимда йиғладим Яссавий билан

Аёл йўқ ,фарзанд йўқ ,дўстдан дарак йўқ ,
Нажоткор қўлимни кўкка узатдим
Бу қонхўр дунёнинг қонли қисматин
Муйсафид нигоҳи билан кузатдим

Чарчадим кетаман бошимни олиб ,
Куксимда эзилди мусичам қумрим
Сизга жумбоқ бўлиб қолгай абадий
Шеъру достонларга сиғмаган умрим

* * *

Қушларнинг бошини силабсан тонгда ,
Чумолига оқ йўл тилабсанг тонгда ,
Жийда гулларида гуллабсан тонгда
Мен қақшаб ётибман, нечун келмайсан?

Баҳор замин узра ялпиз кўк илди ,
Кўнглим эҳромлари бир ,бир сўкилди
Суякни синдирсам қумлар тўкилди
Мен қақшаб ётибман, нечун келмайсан?

Ҳижронни висолга юз йил йигирдим ,
Кўзимни қонини йиғлаб сидирдим
Мажнундай сочларим тўзғиб қидирдим
Мен қақшаб ётибман, нечун келмайсан?

Аттордай бу ишқнинг захмини тотсам ,
Икки қоп сомонга боримни сотсам
Сен, ахир, бир томчи оби ҳаётсан
Мен қақшаб ётибман, нечун келмайсан?..

* * *

Ортда қолди энди кўҳна Шош ,
Тавонингдан чечак отибсан
Наманган, сен довондан ўтсам ,
Юрагимда гуллаб ётибсан

Дийдоримни тиладинг тонглар ,
Қошинга мен бормадим нечун
Майсанг ўпиб йиғладим олис
Соғинч эзган кунларим учун

Сен онамнинг кўзидай мунис ,
Отам айтган мулойим сассан
Айвондаги қалдирғочларнинг ,
Тумшуғидан тўкилган хассан

Гузардаги улкан чинорлар ,
Машраб оҳин айтаётгандай
Севиняпсан шунчалар қаттиқ ,
Бобурийлар қайтаётгандай

Беҳиларда осилган сузма ,
Челакларда чайқалган сутсан
Соғинч бўлиб, минг соғинч бўлиб ,
Бағрим ёриб очилган юртсан

* * *

Ёзганларим асли маҳмадона сўз ,
Абадиятга ҳеч дахли бўлмаган
Бир аср тупроқда ётибди Усмон ,
Усмоний сатрлар ҳали ўлмаган

Менга етмаяпти озгина шиддат ,
Шеърларим бағридан бурқсийди тутун
Мендан кўра, ўттиз баҳор кўрмаган ,
Абдулла Тўқайнинг юраги бутун

Кўксим ловуллайди ўт бўлиб ёнар ,
Юрак унда пишиб турган лахча чўғ
Излайман миллатнинг дардин кўтарган ,
Шавкат Раҳмондайин энди шоир йўқ.

Тангрим, юзларимга ёруғлик бергин ,
Майдалаб қўймагин мени ҳаётда
Маним уйчан турган суратим эмас ,
Бирор сатрим қолсин адабиётда

* * *

Куз боғларда йиғлар ҳазин ,
Бузилди сўз ,туроқ , вазн
Кетиб борар ўтли назм
Ҳувиллаган боғлар қолди

Усмон дедим, Усмон қаён ,
Сибирлари қилмас баён
Булбуллари кетиб аён,
Калхатлару зоғлар қолди

Фурқат кетди юртни ташлаб ,
Дорга бошин тикди Машраб
Қодирийнинг қони сачраб
Ватанда минг доғлар қолди

* * *

Изғирин кафтида эзилди жисмим ,
Бойчечак ўтиндим , ялпизни сўрдим
Даричадан боққан ўйчан онамнинг
Кўзларида мунис баҳорни кўрдим

Баҳор деб ҳайқирдим, атроф сукунат ,
Бошимга аёзнинг тиғи урилар
Қаҳратон қаҳрига дош беролмасдан ,
Қаро тутун қусди шўрлик мўрилар

Йулингга зор бокдим, бўғзимда соғинч ,
Юракни алдадим, сабр ичирдим
Сенсиз оқармади қанча тонгларим ,
Сенсиз қанча қаро кунни кечирдим

Кўксимда қовжираб ётган юракка ,
Масиҳ нафасинг-ла бир жон туҳфа эт
Ёзда сўроқладим, кузда йиғладим
Баҳор деган номинг ҳаққи, келиб кет

* * *

Мана, ҳаммасига сен қўйдинг нуқта,
Мана, ҳаммасига мен бўлдим рози.
Бугун етмаяпти маним умримга
Бир ўжар шоирнинг ўктам овози

Молини бой берган кимсадай маҳзун ,
Виждоним олдида туриб қолдим тик.
Дунё, ахир, сен-ла покиза дилни ,
Ўлдириб қўймоққа келишмагандик

* * *

Сен қайтиб келмаган йўлларга боқдим ,
Устимга ташладим соғинчли жанда .
Бу йул бунча оғир синовли десам ,
Тиғлари кўксимга ботган экан-да .

Туманлар тўкилди мовий щаҳарга ,
Гумбазлар қуббаси қировга тўлди .
Ок кўнгил тераклар ҳаққи-ҳурмати ,
Ишқ деган кўнглимдан кечмасанг бўлди .

Сени минг йил йиғлаб изладим ахир ,
Дарахтлар шохига дардимни осдим .
Остонангга қадар бордим телбавор ,
Оёғингга қонли бағримни босдим .

Айт, мени қайларга ташлаб кетдинг сен ,
Нега ранглари йўқ ранглар истасам .
Тирноғимга қадар сенга боғландим ,
Истасанг ишқ ҳаққи ичаман қасам

Кароғим четидан сизган ёшимда ,
Жунун саҳросида бир гул очилди
Сен қайтиб келмаган йўлларда билсанг ,
Анор донасидай умрим сочилди .

УСТОЗ ХУРШИД ДАВРОНГА

Бўғзимда куйди сўз айтмоқ истадим ,
Кўксимда қовжираб минг додим синди.
Наздимда олислаб бормоқда тоғлар,
Қирларга кунимиз қолгандай энди.

Ногоҳ бир тоғ ўсиб ёрди заминни,
Юрак фориғ бўлди аста доғлардан
Ё, Раббим, биз каби ирмоқларга ҳам
Обу ҳаёт оқсин буюк тоғлардан.

* * *

Куз яна боғларда йиғлайди ёлғиз ,
Ўриндиқни ювар ёмғирлар маҳзун.
Титраниб ,титраниб турар бир япроқ,
Бунча соғинч узун ,айрилиқ узун?

Қайдадир шиллиққурт дили шилинар ,
Чумоли саргардон тополмасдан ин.
Ёмғирда патлари синган қушчадай ,
Сенинг дийдорингни соғинганим чин

* * *

Менда яшаяпти бир парча юрак ,
Бир парча кўнгил бор дунёга боққан ,
Ҳа, ўша мен эдим тунда қон ютиб
Тонгги насим булиб дарчангиз қоққан

“Ўшанда куз эди” нигоҳи сарғиш ,
Қушлар кўкда қўшиқ айтиб елмаган
Сизнинг кўзингизга боқиб англадим ,
Бу боғларга ҳали баҳор келмаган.

* * *

Яна ботди кўксимга оғриқ ,
Ҳаволарга ёздим сўзимни
Кузойнакка яшириб қўйдим ,
Ёшга тўлиб кетган кўзимни

Ва барини ичимга ютдим ,
Буғзимга қон келиб турган пайт
Сен не учун кузойнакчалик ,
Куз ёшимни асролмадинг, айт?!..

* * *

Кўзларимда қолган кўзингнинг хуни ,
Кўксимда эзилган сўзларинг эзгин ,
Нега қуёши йўқ ,нега ойи йўқ ,
Сенинг фаслларинг бунча изғирин?

Нега дарахтлари мева тугмаган?..
Ногоҳ бир қурт тешиб чиқар олмасин
Худойим, Худойим, бу хазонбоғга
Маним фаслларим тушиб қолмасин…

* * *

Нима бўлди бирдан билмадим ,
Дарахтлар хам мунгли аламда .
Она ,энди қандоқ, яшайман ,
Қалдирғочлар кетган оламда?..

* * *

Тобора олислаб борар турналар ,
Қалдирғочдан энди келмайдими сас .?
Дарахтга айланиб қолиб шу оқшом ,
Худди, япроқлардай оламан нафас .

Куз, бунча ҳорғинсан, кўзларинг маъюс?
Ойнинг ёғдусидан томган хаёлсан .
Айрилиқлар ичра ,азоблар ичра ,
Изтироб кўйлагин кийган аёлсан .

Ёки адашдимми ёки чиндан чин,
Анорнинг бўғзидан қон оқар нечун?
Кекса чинорларни қулатди ҳаёт ,
Япроқлар жон берди муҳаббат учун

2013

* * *

Кўзни юмдим, оппоқ туманлар ,
Атиргулга қиров инган кун .
Ўртамизда шаррос ёмғирлар ,
Укпар қорлар ёғиб тинган кун .

Сиз келдингиз, бирдан тўхтадим ,
Бу қандай ҳол,бу қандайин иш?
Оҳ, декабр кетмай, хонамга
Бойчечакни олиб кирди Қиш .

2013

* * *

Ақлинг бўлса, менга эргашма ,
Аклинг бўлса, мендан кет нари .
Юрагимда тунади бугун ,
Туркистоннинг кабутарлари .

Сенга сира зиёним йўқдир ,
Менга нишинг қадамасанг бас .
Яссавийни соғинганларнинг
Соғинчини қиламан ҳавас.

Менга етар шу сокин кунлар,
Севаяпман яшаган сари.
Юрагимдан кетмаса бўлди ,
Туркистоннинг кабутарлари

БИТМАГАН ОҒРИҚ

Мен Рауф Парфиман минг йил аввалги ,
Ичимда бир оғоч ,ичимда исён .
Қайғули ўтмишдан сўйлар ҳар барги,

Мен ҳали ўлмайман қиёматгача ,
Ҳали не қалбларга қураман маскан ,
Ўлимидан олдин ўлганлар қанча.

Қодирий кўксини тешиб ўтган ўқ,
Маним юрагимда ётди олтмиш йил ,
Виждонимни сотиб кун кўрганим йўқ .

Мен Рауф Парфиман минг йил аввалги…

* * *

Деразалар очилди қия ,
Пардаларни кўтардинг ғамгин .
Ташқарида асаларилар ,
Ташқарида табиат рангин .

Қайларгадир термулдинг олис
Ва хўрсиндинг тоғлардй оғир .
Ичкарида ҳар кунги ҳаёт ,
Ташқарида шитирлар ёмғир .

* * *

Шеър ёзмайман энди ҳеч қачон ,
Кимга шунча ёлғон тўқийман .
Ундан кўра Нодиранинг жим ,
Қисматини йиғлаб ўқийман .

Шеър ёзмайман энди ҳеч қачон ,
Бу одатим буткул ташлайман .
Қолган умрим савоби ҳаққи ,
Усмон Носир учун яшайман .

Шеър ёзмайман энди ҳеч қачон ,
Кўнглим Худо пуфлаб қўйган най .
Тушларимда негадир йиғлаб ,
Шеърлар ўқир Абдулла Тўқай .

Шеър ёзмайман энди ҳеч қачон ,
Бир кўзага солиб ғамимни .
Майсаларни тинглаб ётаман ,
Кучоғимга босиб заминни .

Шеър ёзмайман энди ҳеч қачон ,
Бу одатим буткул ташлайман .
Адабиёт эй покиза нур ,
Қолган умрим сенга яшайман .

* * *

Опа ,сен бунчалaр сабрли зотсан ,
Йиллар дилдан олди диёнатларни .
Қандайин жимгина кечиб яшадинг ,
Ўттиз йил бу оғир хиёнатларни .

Ичнгда оғриниб ётар изтироб ,
Емоққа нонинг йўқ, киймоққа либос.
Аҳволингдан хабар олгудай бўлсам ,
Дейсан яшаяпман умматларга хос.

Бироқ бу дунёнинг отган тошлари ,
Оёғинг остида суринар, опа .
Сенинг шу жимгина туришларингда ,
Шарқнинг назокати кўринар, опа .

Опа, сен бунчалар сабрли зотсан ,

* * *
Борган сари ақлинг улғаяр ,
Борган сари қалбинг тирилар
Борган сари омонат кўприк ,
Пойлаб турар қонхўр бўрилар .

Борган сари тандан кетар жон ,
Борган сари айтиб видони .
Борган сари, о,борган сари ,
Соғинасан, фақат, Худони .

* * *
Оламни тортишиш кучини бугун ,
Закий бир шоирда учратдим бирдан .
Ичдаги йиғилган исёнин копток ,
Мисоли урди-ю сўнг учди ердан .

Унга ҳавас қилди ҳамма ерликлар ,
У эса тақдирдан роса оғринди .
Нъютон бошига тушган олмадай ,
Заминга қайтмоқни жуда соғинди .

* * *

Ҳамма гуноҳимни елкамга олиб ,
Толстой айтгандай иқрорим тилда
Бугун кўп тўнғизлар яшаб юрибди ,
Сийратлари, худи, одам шаклида .

Мен ҳам секин бориб ойнага боқдим ,
Иккига бўлиниб кетди қоқ юзим .
Бир ёнда нафсимни талотўплари ,
Бир ёнда имоним, виждоним, сўзим .

Бирдан тўхтаб қолдим, зил кетди юрак ,
Вақт келиб ханжарин дилга ўқтади .
Беруний айтгандай, аслида сонлар ,
Бирдан бошланди-ю бирда тўхтади .

* * *

Сиз қайтасиз бир кун юракка ,
Ўша бир кун, ўша бир лаҳза .
Етмиш икки томирларимда
Униб чиқар ям-яшил майса .

Сиз қайтасиз бир кун юракка ,
Деразамни очиб афтода .
Ҳис қиламан минг йил илгари ,
Яшаганим Одам Атода .

Сиз қайтасиз бир кун юракка
Қаранг, тўзиб ётган елдайман
Ўша бир кун , ўша бир лаҳза ,
Мен дунёга қайта келгайман .

* * *

Ичимда инграйди сибизға оҳи ,
Қобирғам бир найдир, мундоқ синдирсам .
Лойқа сувдай кечган бутун умримни ,
Битта пиёлага қуйиб тиндирсам .

Туб-тубига тушса барча гардлари
Тинган лаҳзасини ҳаққа узатсам .
Кани имкон бўлса, қиёматгача
Шу лойқа умримни ҳар кун кузатсам .

* * *

Кўзим, сизни йиғлатдим бекор ,
Сўзим, сизни исрофга тутдим .
Муҳаббатдан, меҳрдан айро ,
Қанча ишқсиз тунлардан ўтдим .

Етиб келдим, ниҳоят, мана ,
Кўзимда ёш, сочларимда қор .
Кетиб борар уфққа ғамгин ,
Кузакларда топталган Баҳор .

* * *

Тўхтаб қолди қаршимда йиллар ,
Шудрингларга юзимни чайдим .
Қароғимдан оққан ёшимнинг ,
Томчисида сизни кўрсайдим .

Англасангиз бу ишқ ҳақлигин ,
Ва сезсангиз гуллар тоатин .
Сизни кутиш оғирлигидан ,
Қўлларимда синди соатим .

* * *

Сен шунчалар нозик бир гулсан ,
Тўкиласан қўлим текса гар .
Минг йил бўлди қароғимдасан ,
Юрагимда туш кўрган Дилбар .

Мен кўрқаман ишқсиз тунлардан ,
Дейман йиллар чангин солмаса .
Бу юрагим юракмас илло ,
Муҳаббатни асраб қолмаса .

* * *
Тангрим, маним қисқа умримда ,
Яна қанча изтироблар бор .
Яна қанча кўз ёшли тунлар ,
Яна қанча қайғули Баҳор .

Яширмайман барии, рост айтсам ,
Ҳасрат сизиб турар ноламда .
Мен бу қисмат қаҳрамониман ,
Аммо, бахтим бошқа оламда .

ГУЛНОРА РАҲМОНГА

Қаёққа қарасам, ҳаммаёқ тасвир,
Мусаввир кузимдан ранглар сочилган .
Ҳаётнинг қайсидир нуқтаси сўлғин ,
Қайсидир нуқтада ранглар очилган .

Жимгина кузатар бир теран нигох ,
Бирда шодлик яшар ,бирида алам .
Маним қисматимни чизар жимгина ,
Дунё суратини чизган мўйқалам

* * *

Умрим бўйи сизни изладим ,
Дарахтлардан тиландим таскин .
Минорларга елкамни қўйиб ,
Машрабдайин йиғладим мискин .

О, ортимда бесамар йиллар ,
Йўқотганди рангли тусини ,
Қиш, Худойим қор килиб сочди ,
Юрагимнинг куйиндисини .

Ҳорғин тортди маъюс дарчалар ,
Лойчанг томлар безанди оққа .
Нега сизнинг журатингиз йўқ
Ҳаётимга кириб келмоққа?..

* * *

Ҳар кимга ҳам айтмоқ жоизмас ,
Беишқларга қилмагил кўз -кўз .
Ўттиз йилки юракда ётар ,
“Севги” деган битта жумла сўз .

Айтолмадим уни ҳеч кимга ,
Ёки лойиқ зотни топмадим .
Ишқдан айро тушган зотларга ,
“Севги”сўзин арзон сотмадим .

Олиб қўйдим қиёматга деб ,
Дунёсида буғриқди оҳим .
Икки дунё муҳаббатингга ,
Восил қилгин бизни, Оллоҳим .

* * *

Она, йиллар мендан ўтдилар ,
Она, йиллар сиздан ўтдилар .
Оғамиздан айирди йиллар ,
Отамиздан соғинч тутдилар .

Оғир ботди бари юракка ,
Дарак келиб турди ўлимдан .
Она, кечир бу лаҳзаларни ,
Тутиб қолмоқ келмас қўлимдан .

* * *

Ўйлаб кўриш керак, эҳтимол ,
Гуллар качон гул бўлганини .
Сулаймоннинг тилло тахтлари ,
Вақт қаърида кул бўлганини .

Ўйлаб кўриш керак, эҳтимол ,
Тошлар бежиз тошмаслигини
Тупроқ ёриб юксалган тоғлар ,
Бевақт ҳаддан ошмаслигини .

Ўйлаб кўриш керак , эҳтимол ,
Япроқлардан оқиб яшил қон .
Дарчаларга урилиб ёмғир ,
Қайдан келиб, қайга кетди жон .

Ўйлаб кўриш керак, эҳтимол ,
Ҳаёт оғир бир юклигини.
Кўпни кўрган донишманд дунё,
Сизу биздан буюклигини .

* * *

Ўша куни эсингиздадир…
Хосият Рустамова

Ўша куни йиғладим оғир ,
Юзларимни босиб заминга .
Хаёт, яна дуч келдим, наҳот,
Кутилмаган зарбаларингга .

Ўша куни йиғладим оғир,
Онам боқиб қолди ойнадан .
Маним умрим бунчалар фақир ,
Ҳаёт кибор ,ҳаёт бой надан .

Назарига олмади, ҳатто ,
Кетаверди сўзидан тона .
Босиб кетди оппоқ изтироб ,
Ўша куни сочимни, она .

* * *
Мен излаган рангларни топдим ,
Мен излаган сўзлар ўлмади .
Бор дардингни борлиққа сочиб ,
Дарахтлардай йиғлаб бўлмади .

Мен тушундим, шоирлик қисмат ,
Нури кўчмиш сочим оқига .
Гоҳо чақин урди умримнинг ,
Гуллаётган ҳамма ёғига .

Сизиб ,сизиб ичимга оқдим ,
Яратгандан тилаб тўзимни .
Бу қоронғу дунё бағрига ,
Қолдираман ёруғ сўзимни

* * *

Ўйга толиб қолди Пастернак ,
Нимадандир кўнгли бўлди ғаш .
Рoссияда қор ёғди тинмай ,
Кундузлари ёмғир аралаш .

Соябонин икки ёнидан ,
Ёмғир сизиб тушди майинлаб .
Пастернакни тушунди бугун ,
Бу ердаги оппоқ қайинлар .

Тушунмади одамлар, фақат
Оғринарди тонглари юрак .
Бу ерлардан бир қуш мисоли ,
Учиб кетди сўнгра Пастернак

* * *

Сизнинг кўзингизда қон талаш кунлар ,
Хаёллари сарғиш ,уйлари сарғиш
Сиздайин юракни асраб қолмаган
Дунёга ҳар куни ўқийман карғиш
Ҳар куни шошаман қайгадир йиғлаб ,
Бир юрак излайман ер юзасидан
Ногоҳ нигоҳингиз кўриб қоламан ,
Нотаниш автобус деразасидан
Демак, сиз тириксиз, демак, сиз борсиз
Кайғулар ғаминда ,ўйлар ғаминда
Марина, о, менинг шўрлик шоирам ,
Демак, сўз яшайди рўйи заминда

ФУРУҒ ФАРРУХЗОДГА

Бир ой бўлди учрашдим сиз-ла ,
Кўзингизга ногоҳ тушди кўз .
Етмас эди маним умримга ,
Сиз дунёга ташлаб кетган Сўз .

Куз кетарди боғларда йиғлаб ,
Турналардан айрилган онда
Майингина сочингиз силаб ,
Ёмғир ёғиб чиқди Теҳронда.

Оғирлашди юрак деган юк ,
Тупроқ ўпиб ётар бошингиз .
Бу ёғётган ёмғирлар, Фуруғ,
Кўзингизда қолган ёшингиз…

АЙТИЛМАГАН ОҒРИҚ

Устоз Дилором Эргашевага

Истамбулга тун чўкди ғамгин ,
Оғир ,оғир босиб қадамлар .
Ойналарни очиб шаҳарга ,
Ўйчан боқиб қолди одамлар .

Кўчаларни кездим дарбадар ,
Не қалбларга ишқ ўтин ёқдим .
“Умр нима”, умр дегани ,
Ёмғирлардай тўкилдим, оқдим .

Кетганлари кетди ёнимдан ,
Қолганлари дилга санчди ниш .
Истамбулни кездим дарбадар ,
Кўчалари нақадар таниш .

Бироқ, сени соғинганим чин ,
Ҳузурингга бордим хаёлан .
Нега мени тушунмайсан сен ,
Ахир, мен ҳам Ҳазрат Аёлман.

* * *

Бекатларда қолганча ёлғиз ,
Унутаман барча-барчасин
Ахматова очади маҳзун ,
Юрагимнинг эски дарчасин .
Хаётига минг ташвиш солган ,
Fамларини сочиб ташлайди .
Юрагимнинг димиқиб қолган ,
Хоналарин очиб ташлайди .
Ва мен билан йиғлайди бироз ,
Юзларига урилиб эпкин .
Шарқнинг маъсум аёлига хос ,
Дарчаларни ёпади секин .
Сўнг ёмғирлар ёғади бирдан ,
Мусичалар мудрайди пича .
Қобирғамни бир банди синди ,
Ахматова йиғлаган кеча.

* * *

Далаларга тушди оқ туман
Совуқ кундан бериб дараклар
Гуё бугун сўнгги япроғин ,
Ерга бериб қўйди дарахтлар

Секингина эшикни ёпдим ,
Қароғларим ҳоргин тортди-да,
Кетаётган кузга ачиниб ,
Йиғлайвердим эшик ортида

Сўнг кўчага чиқдим отилиб ,
Тойиб кетдим, оёқ остим муз
Борай десам, баҳор куп олис ,
Қайтай десам, кетиб бўлган куз…

* * *

Қорли кунлар келар яқинлаб ,
Таскин излар қўшиқдан, шеърдан .
Бу боғларга боқар Ноябрь,
Хеч кетгиси келмас бу ердан

Кетар. Қўлларида ёмғирпўш ,
Юрагида оғриқ-зорлари .
Кипригига кўнади ногоҳ ,
Декабрнинг оппоқ қорлари .

“Столида совуган қаҳва”,
Аёз кириб келар ниш билан .
У яшаган кулба хеч қачон ,
Келишолмас энди қиш билан .

* * *

Чорлайверар ҳар лаҳза, ҳар он ,
Тушларимда жаннатнинг боғи .
Сизга келдим минг олислардан ,
Нигоҳимда йилларнинг доғи.

Кўзларимда йиғлади Аюб ,
Юнус каби тутқундир руҳим .
Робиядай боқдингиз маъюс ,
Балолардан асраган Нуҳим .

Сизга келдим, сўнгра чўкдим тиз ,
Нурингиздир сочимнинг оқи .
Тарсо бўлиб синаган ҳам сиз ,
Вужудимда Санъоннинг оҳи

Инонмайсиз бу ишқ хақ десам ,
Кўринг жигар қонаётганин .
Ёки ёқар Намруд ўтида ,
Иброҳимдай ёнаётганим .

Куйиб ётар бўғзимда бир шеър ,
Куйиб ётар, ҳатто, тилимда .
Сиз деб жонни берсам, азизим ,
Саодат бор бундай ўлимда .

УСТОЗ ЧОРИ АВАЗГА

Жуда эрта кетдим .Жудаям эрта
Кўксимда виждоним ,кўксимда орим .
Наҳот, кузак билан келди юзма –юз
Гуллаш-чун дунёга келган баҳорим

Жуда эрта кетдим .Жудаям эрта ,
Наҳотки, шу дардлар жисмимни еди .
Тўёлмадим, ахир, болам кўзига ,
Дўст, сизни бағримга босмоқчи эдим .

Жуда эрта кетдим .Жудаям эрта ,
Нетай, ўлим чиқиб қолди ўртага .
Майли, кўзларимни ёпгин, Худойим ,
Абадий ҳаёт бер, фақат, эртага.

УЧЛИКЛАР
1

Оппоқ қорларини элар декабръ,
Исфарага боқиб қолдим ойнадан .
Кўзимга ёш қалқиб келди негадир .

2
Кўз ёшим тўкилди, ўғлим, эртанга ,
Сенга дилбар кулгу тиламоқчийдим ,
Бошинг келиб қўйдинг қонли елкамга .

3
Минг бора айланди ўз уфқида ер ,
Мана, мен кетяпман, тўйиб қараб қол .
Дунёга келмайди энди бундай шеър .

* * *

1
Энг оғири, ҳеч ҳунарим йўқ ,
Куйиб кетди шаҳодатномам .
Эҳ, эртамдан хавотирим кўп .

2
Бой берилган канча гўзал вақт ,
Дарахтлардай тураман хомуш ,
Мен ношудни танийсанми, Бахт .

3
Излайверди мендан битта нур ,
Ўпкасини шамолга берган,
Чап кўкраги қонаётган гул .

4
Наҳот, энди ҳаммаси сароб ,
Ичаман, қўлимда титрайди ,
Кўз ёшимдан сузилган шароб .

* * *

1
Сизга келдим, эй Одил Икром,
Дил ёргали, эшитяпсизми ?
Бунча оғир шоир деган ном?
.
2
Бу оғриқлар сиғмайди сўзга ,
Ака, сени соғинганларим
Кўз ёш бўлиб қуйилар кўзга .

3
Тушунмадим бу дунё надир,
Тушунмадим бу хатар қайдан?..
Бор изтироб шоирларгадир.

* * *

Мен сени ўлдириб қўяяпман, дил ,
Кундузимда ёмғир ,тунимда ёмғир .
Ҳаёли кўзларга термулиш оғир ,
Энди юзларимни яшир, Худойим .

Қушдайин учмадим, айландим тошга ,
Оғриғу изтироб, аламли ёшга .
Ғийбат шамоллари айланди бошда ,
Дўстларим туҳматим ташир Худойим .

Иродам етмади, гуноҳкор тунлар
Мунофиқ кимсалар ёйди ҳукмлар .
Сочилди бошимдан қаро кукунлар ,
Қилмадинг умримни яшил, Худойим .

Мажнундай саргардон, ҳар дам изладим
Нимани изладим надан изладим
Дунёдан бир муслим одам изладим…
Қисматнинг шароби тахир, Худойим

Олсанг, олиб кетсанг нур ,зиё билан ,
Йилларни бой бердим минг риё билан
Дилимни ўлдирган бу дунё билан ,
Қандайин келишай, ахир, Худойим?!..

* * *
Мен сизни танидим, энг яқин дўстсиз ,
Кўрганда қўясиз маҳкам қучоқлаб
Аммо, бир кун менга санчилиши ҳақ ,
Қўйнингизда асраб юрган пичоқлар.

* * *
Яшолмайман бу сўз бўлмаса ,
Тўхтаб қолар юрак уриши
Ҳаёт, сенга оғир ботмасми
Бир шоирнинг тирик юриши?..

* * *

Арчалар шохида турар тилло зар ,
Яшил чироқларда безанди шаҳар .
Мунглиғ дарчалардан боқдингиз саҳар ,
Янги йил муборак бўлсин, онажон .

Ёғётган қор каби кўнглингиз оқда ,
Бу ерда ҳаммаси ёлғону сохта .
Чаккангиз четида очилган пахта ,
Янги йил муборак бўлсин, онажон .

Мен йўқ, қурум босиб ётар мўрилар ,
Анори сочилиб ётган сўрилар .
Болам деб дарвоза ғамгин сурилар
Янги йил муборак бўлсин, онажон

“Кетдик” дер юрагим, сира кўнмади , ,
Тўрт фасл дилимда райҳон унмади .
Бу ерда бўронлар ҳали тинмади ,
Янги йил муборак бўлсин, онажон .

Баҳорни соғиндим ,кузни англадим ,
Меҳрли, меҳрсиз юзни англадим .
Мусофир кунларда Сизни англадим ,
Янги йил муборак бўлсин, онажон.

Дейсиз, сен келгунча сира ўлмайман ,
Тангри дер, ҳар кимни ҳар кун қўллайман .
Сиз учун хайрли дуо йўллайман, ,
Янги йил муборак бўлсин, онажон .

* * *

Сени ёлғизлатиб қўйдим, шеърият ,
Гоҳо тириклигу гоҳ эса рўзғор .
Сени англамасдан ўтган умримнинг ,
Қара ,сочларига оралабди қор .

Мен ўша, ақлини йиғмаган нодон ,
Унутдим гуллару қушлар сасини .
Сен эса руҳимни бағрингга босиб ,
Сингдирдинг гўзаллик фалсафасини .

Гохо тойиб кетдим тубан тунларда ,
Қароғим ичинда ёшим эзилди .
Бу файзсиз давралар ,файзсиз одамлар…
Негадир, шу бугун ўрнинг сезилди .

Сен ўша, қишлоқнинг пастқам уйлари ,
Қизғалдоқ очилган бахтли томида .
Бувим тонг саҳарлаб илинган қаймоқ ,
Тандирдан узилган иссиқ нонида .

Бахмал адирлардан кетмайди баҳор ,
Ариқлар ҳайратда сувлар нозидан .
Мен сени топганман бошимни қўйиб ,
Бобомнинг чанг босган жайнамозидан .

Мен энди англадим, ҳалоллик қайда ,
Мен энди англадим поклик надандир.
Шеърият ,шеърият, онамдай мунис ,
Ўзбекистон деган қутлуғ Ватандир ,

* * *

Тушунсанг-чи, ҳозир қаҳратон ,
Қара, йўллар муздан яхлаган .
Уйғонмади уйқудан дунё ,
Бойчечаклар олис ухлаган .

Тушунсанг-чи, ҳозир қаҳратон ,
Шеър ёзолмай тўлади бағир .
Соғинтириб юборди қуёш ,
Соғинтириб юборди ёмғир ,

Тушунсунг-чи, ҳозир қаҳратон ,
Юлдузларни эзар оғир ғам .
Осмонига қайтмаган ойдай ,
Қайтолмайман қошинга мен ҳам

Тушунсанг-чи, ҳозир қаҳратон …

* * *

Йиғлатади, боқсанг дарахтлар ,
Ўйлатади карғалар оҳи .
Тушларингни бузиб киради ,
Қорда қолган ғунчалар гоҳи .
Уйғонасан ярим тун пайти ,
Печ ёқасан, ташқарида қор .
Қаерларда юрибди дайдиб ,
Бизни эсдан чиқарган Баҳор?..

ОПАМГА

Фаррош аёл ғамлари ғамгин ,
Қара, ҳаёт нелар этмайди .
Қанча ювиб ташла, барибир,
Ўтмишдаги доғлар кетмайди .

Шоирлик не? Сўрайсан ўйчан ,
Мунглиғларнинг мунглиғ сасидир .
Кўзларингдан томаётган ёш
Юрагимнинг таржимасидир .

* * *

Сенга нимасини айтайин, гулим ,
Ҳар лаҳза бошимда қилич ўйнади .
Шоирлик ,шоирлик, о, бу шоирлик ,
Қуруқ мақтов билан қорин тўймади .

Фақат, сал танимга эрк берганиму ,
Бечора ақлимнинг озгани колди .
Биз каби маддоҳлар ўтди дунёдан ,
Фақат, Навоийнинг ёзгани қолди .

ОДИЛ ИКРОМГА

Очсанг эшикларни, мўъжиза бўлса,
Ёпсанг, ортда қолса ситамлар, ғамлар .
Шаҳар кўчаларин дарбадар кезсанг,
Шоирни англаса бир кун одамлар .

Ҳорғин кечаларда пардани суриб ,
Қонли кунларимни ичимга ютдим .
Ёғди, ёғаверди ойнани очиб ,
Кузги ёмғирларга бағримни тутдим .

Умрнинг нақадар омонатлигин
Боламнинг кўзига боқиб илғадим
Қалтис лаҳзаларда покликни сотган
Мунофиқ кимсалар учун йиғладим .

Умр қайтиб келди ўз ўзанига,
Кўз ёшим қуйилди кафтимга муздай.
Шаҳар кўчаларин кездим дарбадар
Риндликни қўмсаган Хожа Ҳофиздай.

* * *

Ботиб турар кўксимга бир тош ,
Сўз айтмадим элга айтарли .
Бу йўлларнинг боши хайрли ,
Бу йўлларнинг сўнги хатарли .
Кимга борай энди дил ёриб ,
Ким тинглайди бир дил арзини?
Ахир, ҳар кун бу шўрлик тупроқ
Сўрайверар мендан қарзини .

Манба: www.munosabat.org

  Ziyoviddin Mansurov, Dilorom Ergasheva kabi ustozlar maktabidan saboq olib, ular mehridan bahramand Muslimbek Musallamning she’riyatida o’ziga maftunlikdan yiroq, xavfu umid orasida yashayotgan, unutilgan bitta g’aribgina she’r orzusida Xudovand tomon poklanib borayotgan Odamni ko’raman. Shuningdek, adabiyot mulkida uning “o’ychan surati” bilan birga tirik satrlari ham qolishiga ishonaman. Rostini aytsam, nafratsiz, g’aflatsiz, qo’rquv va kibrdan xoli, mehribon daraxtlarga havasi kelgan Muslimbekka bir muxlis sifatida havas qilaman va Xudoga onalar ko’nglidan o’tib borayotganiga ishontirolgan bir o’zbek shoiri yuragining qaqroq yerida ungan Vatan degan tabarruk giyoh nafasi, atri, sabri So’z bilan qadrdon ko’ngillarga yetishidan, inshaolloh, umidvorman.

Odil Ikrom

Muslimbek Musallam
SABR

 Muslim Musallamov 1986 yil Namangon shahrida tug’ilgan.»Kelajak ovozi — 2008″ tanlovi g’olibi. Yosh ijodkorlarning “Zomin” , “Do’rmon” seminarlari qatnashchisi. She’rlari viloyat, respublika nashrlarida chop etilgan. «Bu qirlarda yashaydi tarix» she’riy turkumi “Sharq yulduzi” jurnalining 2011 yil 5-sonida e’lon qilingan.

***

Bir kun kirsang jannatga kulib ,
Toatlaring huzuriy bo’lsa .
Navoiyning ko’lidan o’psang ,
Huzuringda Fuzuliy bo’lsa .

* * *

O’lchalgan tortilgan chizib qo’yilgan ,
Bitilgan bitik bu inkori yomon .
Fosiqsan ,johilsan har qalay yana ,
Poklanib borasan Xudovand tomon .

Anglaysan samodan kimdir kuzatar ,
Shoshasan yuzingdan oqib ketar ter.
Sening ham ,mening ham umr yo’limiz ,
Unutilgan bitta g’aribgina she’r .

* * *

Uchish kerak, bu eski mavzu
Va azaldan qolgan tushuncha .
Emaklashni o’rganish kerak ,
Qanotlaring to’la chiqquncha .

Havolanib ketmaslik kerak ,
Havolarga sochib g’amingni .
Unutmasang bo’ldi, Azizim ,
Senga qanot bergan zaminni .

* * *

Daraxtlarga xavasim kelar ,
Daraxtlarning nafrati yo’qdir .
Odamlarday mudramog’i-yu
Odamlarday g’aflati yo’qdir .

Novdalari go’yoki xanjar ,
Ko’rquvlarga berilmaydilar .
Jindek qilgan ibodat uchun
Bosh silkitib kerilmaydilar .

Daraxtlarga havasim kelar
Zolimlikdan zaboni yo’qdir .
Ular bari birdek muloyim ,
Daraxtlarning yomoni yo’qdir .

* * *

Yoshim tomdi chumolining so’qmog’iga ,
Silab qo’ydim musichaning patlaridan .
Vatan degan bir tabarruk giyoh undi ,
Yuragimning qaqrab yotgan qatlaridan .

Bu Yasavviy ,bu Kubroning dodimasmi?..
Ketaverdim Xoja Ahror xoki qadar .
Qarang Tangrim vatan so’zin tikib qo’ymish ,
Yuragimning eng omonat choki qadar .

Ne zamonlar ,ne urushlar ,ne g’avg’olar ,
Ne nafaslar yutilmasdan tashda qoldi .
Beshigida go’daklari ingrab ,ingrab ,
Ayvonida tikilmagan kashta qoldi .

Undan ayro tutolmasman hech o’zimni ,
Aziz menga ilonlarning qolgan po’sti .
Ko’kragimni yerga berib yotgan edim ,
Mana bugun ko’kragimda Vatan o’sdi .

* * *

Taqdirlar taqdirga omonat ekan ,
Nigohlar nigohda erib ketarkan
Shu bugun erishgan sohir lahzalar ,
Ertaga sog’inchin berib ketarkan

Dunyolar dunyodan olar imtihon ,
Ko’ngilning chetidan o’chib ketar dog’ .
Odamning umriga o’xshab ketarkan ,
Yarmi yashil, yarmi sap-sariq yaproq .

* * *

Yomg’ir bo’lib yog’ib tushdim ko’k sahnidan ,
Derazangiz yopib qo’ymang, o’kinaman .
Ko’lingizni uzatsangiz boshim qo’yay ,
Qo’lingizni tortib olmang, o’tinaman .

Yog’ayotgan yuragimning zardoblari ,
Shunday qismat taqdirimda bordir netay .
Soyabonsiz tashqarida aylansangiz ,
Sochlaringiz orasiga singib ketay .

Yomg’ir bo’lib …

* * *

Maysalardan to’kilar shabnam ,
To’kiloqning lazzati boqiy .
Dunyolarni o’rtar bir sado ,
Bu ishq mangu ,bu ishq ilohiy .

Sitamlari joninga botgan ,
Sohiriy nur ko’ksingda yotgan .
Hazrat Rumiy jandasin otgan ,
Bu ishq mangu, bu ishq ilohiy .

Nido qildi Yasavviy g’ordan ,
So’rma hargiz dunyosi bordan
So’ra Mashrab osilgan dordan ,
Bu ishq mangu, bu ishq ilohiy .

* * *

Menga qayta umr bersalar ,
Shoirlikni so’ramas edim .
Onamdayin soddadil xalqni ,
Yolg’on so’zga o’ramas edim .

Menga qayta umr bersalar ,
Hayotimga tartib qo’yardim .
Barchasidan kechib Bedilning ,
Kovushini artib qo’yardim .

* * *

Sochlarimdan yog’ildi sog’inch ,
Tolasidan ko’rinmadimi ?
Yoningizga bemavrid keldim ,
Xayolingiz bo’linmadimi ?

Qadah tutib turgan g’ofillar ,
Siyratga jon berdilar, mayli
Faqat sizning ko’zlaringizda ,
Men Xudoni ko’rgandim, Layli .

* * *

Buyon bozor tamon yo’l ,
Buyon mozor tamon yo’l .
Birda aldoqchi ko’zlar ,
Birda ochiq ketgan qo’l .

Birda shovqinli dunyo ,
Birda sokin tinishi
Menga yoqdi qirsillab
Chap ko’kragim sinishi .

* * *

Tunlar zor-zor yig’layman ,
Yig’lab jonim kuyukdir
Manim o’zim g’aribu
Manim ko’nglim buyukdur .

Balandlardan joy berma ,
Joyim mudom pastdadir .
Maqomim ham yo’q bunda ,
Dilim kuyib xastadir .

Dunyoyingdan so’zlama ,
Nelar soldi boshingga .
Lekin, fido bo’lgim bor
Haq deb to’kkan yoshingga .

Menga Rumiydan gapir ,
Jonim tashna jon bo’lgan .
So’zla, qaysi oshiqda
YO martaba shon bo’lgan?..

Shundan zor-zor yig’larman ,
Yig’lab jonim kuyukdur .
Manim o’zim g’aribu
Manim ko’nglim buyukdir .

* * *

Joynamozning yarmi qayrilgan ,
Yarmi o’chib yotibdi gilam .
Bugun senga qo’ng’iroq qildim ,
Ko’nglim ,dilim yuragim bilan

O’rtamizda sokinlik uzun ,
Dunyo koptok va yoki sharmi?
Joynamozdek qayrilib qoldi ,
Umrimizning gullagan yarmi

* * *

Tun qadahda suzilib turar ,
Ohu chopib to’ymaydi qirda.
Xudo shundoq bergan ko’nglimni
Boy bersam-a yigirma birda.

Poygoklarda ezildi ko’ngil ,
Erib bitdi ilohiy shamlar
Tirnog’imday o’sib bormoqda ,
Tirnog’imday kichkina g’amlar

* * *

Ey mo»min daraxtlar ,muslim daraxtlar ,
Sanobar daraxtlar ,salim daraxtlar .
Har bitta yaprog’i Xaqni eslatgan ,
Halima daraxtlar ,Halim daraxtlar .

Men daydi yo’lovchi ,men bir musofir ,
Bu qaro umrimga bir oqlik kerak
Odamlar poyini o’pmoqlik kufr ,
Daraxtlar poyiga cho’kmoqlik kerak .

* * *

Tushib kelar zinalardan jim ,
Qaytib ketar yana iziga .
Shirin-shirin she’rlar qoldirar ,
Balkondagi do’mboq kiziga .

Mazax qilar rafiqasi goh ,
Piching otar ko’ngliga doir .
Burchaklarda o’tirib nochor ,
Tunga arzin aytadi shoir .

* * *

Odamlar qaerga shoshilmoqdalar ,
Derazamni ochib xo’rsinaman oh .
Ming yig’i ,ming faryod ,qo’ldagi tobut ,
Manim o’limimni eslatar nogoh .

Deraza pardasin yopaman asta ,
Dunyoni bir chetga suramanda bas .
Bu loqayd, beparvo zamin ichinda ,
Yurakni ko’tarib yashash osonmas .

* * *

Ko’ksim ichra og’rindi yurak ,
Dardiga ham davo yo’q, lekin .
Sen keldingmi qarayman shoshib
Derazalar ochilar sekin .

Maysalarda tilovat bazmi ,
Men burchakda o’ltiraman jim .
Devorlardan bir sado yangrar ,
Bismillahir rohmanir rohim

Sen keldingmi …

* * *

Buncha kuzim o’ychan va ma’sum ,
Nega dilim yarodir ,yaro?
Bugun yig’lab ketayotirman ,
Ikki dunyo va bir dil aro .

Qismatimdan noliganim yo’q ,
Har bir giyoh tanitdi haqni.
Dunyolarga alishmagayman ,
Sa’diy yotgan muazzam sharqni .

Ishqim dilda pinhoniy erur ,
Ohim Mashrab ohidan tomgan .
Hazrat Attor ilohiysidan ,
Jismu jonim o’t bo’lib yongan .

Biroq, tanga isyonim sig’mas ,
Kuyib ko’ksim yarodir –yaro .
Bugun yig’lab ketayotirman ,
Ikki dunyo va bir dil aro .

* * *

“Endi ishlash kerak bu kengliklarda…”1
Peshonangdan terlaring sizib
Yuz yil o’tsa shunday holingda ,
Suratingni qo’ysalar chizib .

Erkak bo’lib tushgin suratga ,
Tanqidlarga yuragim to’ldi .
Ketmon tutib tursang mayliga
Qalam tutib turmasang bo’ldi .

_______________
1- Shavkat Rahmon satri

* * *

Goh shamali, goho shamasiz ,
Goh qurumli kunlarim kechgan .
Hayot degan shu piyolada ,
Dunyo bizning qonimiz ichgan .

Sen bilmaysan, men ham bilmayman ,
G’amlarni ham g’amlab qo’yishgan .
Ming yil avval taqdirimizni ,
Shu choynakka damlab qo’yishgan .

* * *

O’ylarimni yam –yashil qilgin ,
YO havorang va yoki pushti .
Tongda turib dilni pokladim ,
Dilga, axir, nigohing tushdi .

Nunga bordim nun misol bo’lib ,
Bir siffoting uchratdim dolda .
Qiyomatda uyg’otgil, Rabbim ,
Safsar gulga o’ralgan holda .

* * *

Fyodor Mixaylovich Dostoevskiyning
“Xo’rlanganlar va haqoratlanganlar”
romani mutolaasidan so’ng

Peterburgda, balki, hozir qish ,
Oppoq qorlar yog’ar bo’ralab .
Dostoevskiy yuzlari sarg’ish ,
Pardalardan karar mo’ralab .

Simit yig’lar ro’parasida ,
Kim safsata ,kim g’iybat sotar .
Qahvaxona bir chekkasida ,
Azorkasi jon berib yotar .

Oh ,Ixmenov boshlaydi bahsni ,
Natasha jim xayolga tolar .
Adib ,shoir bo’lar barisi ,
Inobatsiz deb qo’ya qolar .

Ko’nglim og’rir maysaday ko’nglim ,
Yig’lab yotar sokin saharda .
Yur, ketaylik Natasha singlim ,
Bizga kun yo’q notinch shaharda .

Yirtgim kelar romanni birdan ,
Yomonlikni so’kib bo’ralab
Shu kitobning bir chekkasidan ,
Dostoevskiy turar mo’ralab .

* * *

Atirgullar ko’rib sarin tush ,
Qolib ketdi ishq sohilida .
Ko’ksimdagi pati to’zg’in qush ,
Uchib ketding kuz yomg’irida .

Kolaverdim isming shivirlab ,
Buncha ishqning g’amlari uzun?
Ketmoqdaman bog’lar oralab ,
Soyabonning ostida mahzun .

Tashlab qo’ymas shu holda meni ,
Kuygan bo’g’zim tirnab yotgan dod .
Olamdagi bor maysalarning
Boshlarini silab turgan zot .

Sen qayg’urma sira, chekma oh ,
Ayriliq bor ishq oxirida .
Faqat, o’zga yurakka nogoh ,
Kirib borma kuz yomg’irida .

* * *

Derazaning bu yog’ida men ,
Derazaning u yog’i yo’lak .
O’rtadagi omonat parda ,
Tor xonada siqilar yurak .

Yaproqlari sarg’argan o’rik ,
Bir chekkada qimtinar kaktus .
Derazaning bu yog’i bahor ,
Derazaning u yog’ida kuz .

* * *

Bulbul qilgin, dimog’i kuygan
Xonishini olamga tarat .
Faqat, Tangrim, zurriyodimni ,
Mashaqqatning yarmida yarat .

Men boshini boshdan kechirdim ,
O’rtasi xam xatarli ekan .
Bir dorbozday oyoq uchida ,
Yurdim, chunki, poylarim tikan .

Hasad bilan termuladi do’st ,
Tun bag’ridan o’q uzar g’anim .
Chigirtkalar yig’laydi unsiz ,
Malol keldi inson ekanim .

Kaftlarimda avaylay uni
Xonishini olamga tarat.
Faqat, Tangrim, zurriyodimni ,
Kuygan bulbul qalbidan yarat .

* * *

Shuncha tortding oyoq-qo’limdan ,
Madorim xam qolmadi, attang .
Yuray desam, yurar yo’limdan ,
Tikon bulib o’sdi safsatang .

Yolg’onlaring yolg’onni boshlar ,
Hech ketmadi g’amlaring nari .
Kaftlarimda sachragan yoshlar,
Ko’zlarimning mahbubalari .

Yuragimda ming alam faryod ,
Sen qalblarga cho’kkan g’uborsan .
Balki, yaxshi bo’lardi, hayot ,
Qo’llarimdan qo’yib yuborsang .

* * *

G’arib dilni loy ko’chaga qordim tongda ,
Yig’lab-yig’lab ming xorlikka bordim tongda .
Yuragimni qoq ikkiga yordim tongda ,
Loy ko’chaga silkib-silkib she’r to’kildi .

Ruh talpindi, talpingani osmon bo’ldi ,
Sog’inch faslin yaproqlari armon bo’ldi .
Ko’kdan yana to’kil, degan farmon bo’ldi ,
Loy ko’chaga silkib-silkib she’r to’kildi .

Yashay dedim sitamlarga ko’ksim tutib ,
Yomg’irlarga kaftim tutib ,sog’inch yutib .
She’r xanjari ko’kragimni teshib o’tib ,
Loy ko’chaga silkib-silkib she’r to’kildi .

* * *

Qaytsa, faqat, Xudodan qaytsin ,
Yashamagan kunlarim oldin .
Sen o’limni Xudoga solding ,
Men hayotni Xudoga soldim .

U barchasin ko’rib turgan Zot ,
Chalkashtirar qismatning yo’lin
Bir kun senga qaytadi hayot ,
Bir kun menga qaytadi o’lim .

* * *

Kuzgi bog’lar xo’rsinib yig’lar ,
Daraxtlarga bag’rimni tutdim .
Quvib o’tdi bir-birin yillar ,
Men sog’inchni sog’inib kutdim .

Derazamga mahzun boqdi bog’ ,
Kun xo’rsinib oqshomga yetdi .
Tushlarimda sog’inchning nogoh ,
Qobirg’asi qirsillab ketdi .

Yomg’ir bilan oqib ketdi tun ,
So’ng zaminga tiradim mushtim .
Men baxtliman, chunki o’sha kun ,
Ko’zlaringda suratga tushdim .

* * *

Esingdami uchrashganimiz ,
Nilufarlar ungan kun edi .
Bog’ingdagi safsar gullarga ,
Ninachilar qo’ngan kun edi .

Esingdami so’zlashganimiz,
Binafshalar xandon otardi .
Poylaringda titranib har tong
Ninachiday birjon yotardi

Esladingmi ayrilganimiz ,
Dilga ozor yetgan kun edi
Bog’ingdagi safsar gullardan ,
Ninachilar ketgan kun edi .

* * *

Oldinda ne yo’llar yastanib yotar ,
G’arib dilni kimga yorsa bo’ladi?
Hurmatli haydovchi, iltimos, ayting ,
Xudoga qay yo’ldan borsa bo’ladi?

YO yo’llar shunchaki sinov uchunmi?
Bekatlar mung’ayar ,bekatlar jimdir .
Iltimos, shu yerda qolamiz deya ,
, Yelkamni turtgancha o’tadi kimdir .

Bir o’ksib yig’lagim keladi birdan ,
Yarim jon o’rtanar yana firoqda .
Hurmatli haydovchi, iltimos, ayting ,
Xudoning dargohi qancha yiroqda?

Bilmayman ,bilmayman, iltimos, to’xtang ,
Qaytadan kelaman madorim yetsa .
Yo’limga intizor poyi jannatim ,
Men qandoq qilaman to’kilib ketsa .

Man asli adashdim ko’nglin ranjitib ,
Unga-da ko’ngilni yorsa bo’ladi .
Hurmatli haydovchi, bildim, Xudoga
Onamning ko’nglidan borsa bo’ladi .

* * *

Ruh yig’laydi ko’ngil o’ksib chiqar tundan ,
O’zingizga hayo oling, tartib oling.
Cherdaklarda changlar bosib yotmasinlar ,
Go’daklarni beshiklarin artib oling .

Kimdir olis xayolida yurtlar bo’ylar ,
Kimdir to’lib Amriqodan aytajakdir .
Duo qiling, duolarni qabul qilgay ,
Hali Kubro ,Yassaviylar qaytajakdir .

Kaftlarida alqab sizni katta qildi ,
Turk ,Turonning mehri tursin mudom tanda .
Go’daklarning yig’isiga to’lar dunyo ,
Bodomlari oppoq bo’lib gullaganda .

Momolarning tafti kelib turar undan ,
Eskilik deb tashlab ketish unut nechun?
Xali unda Temuriylar yotajakdir ,
Beshiklarni asrab qo’ying shu yurt uchun .

* * *

Ostonangda yotgan toshlarga ,
Bitib qo’ydim sog’inch ismini .
Senga berdim eshityapsanmi ?
Yuragimning katta qismini .

Dunyo bilan do’st chiqishmadim ,
Arazlashga yetmadi kuchim .
Andakkina tavoze qildim ,
Besh kungina yashashim uchun .

Charchab ketdim ilojsizlikdan ,
Qo’llaringni uzatsang dedim.
Xumga solib ruhu ko’nglimni
Va qaytadan tuzatsang dedim .

Ohlarimdan o’t sachrab ketdi ,
So’ngra yozdim sog’inch ismini ,
Senga berdim eshityapsanmi ?
Yuragimning katta qismini .

* * *

Umrimni parchalab o’tayotir on ,
Kimning qo’lida gul ,kimning kafti qon
Silkinib-silkinib chiqayotgan jon ,
Qobirg’am qa’rida qotib ketgan vaqt.

Eshitmasdan qancha zorli unlarni ,
Boshidan shart olib qaro tunlarni .
Mashaqqat-la kechgan achchiq kunlarni ,
Ko’z yoshin ta’mini totib ketgan vaqt .

Xayoling ketadi ko’klam chog’larga ,
Sinchalaklar uchgan jannat bog’larga ,.
Vaqtni poylab turgan qonxo’r zog’larga ,
Bulbullar nomini sotib ketgan vaqt .

Hayot bir qil ko’prik, qulatma nogoh ,
Sen kechmish sirlardan ogohsan ,ogoh .
Cho’lpondayin buyuk zotlar bilan oh ,
Sibirlar ortiga botib ketgan vaqt .

* * *

Endi Vatan so’zini aytsam ,
Anjirdayin erib aytaman .
Shaftolilar pishgan bog’iga ,
Har bandimni berib aytaman .

Maysasiday muloyim sokin ,
Kiprigimda bir yosh aytaman .
Cho’pon ota quchog’idagi ,
Qo’zisiday yovvosh aytaman .

Qizg’aldoqqa to’lgan qirlarin
Poylariga cho’kib aytaman .
Anhorlarning bo’yida tongda ,
Tutday jonim to’kib aytaman .

Sholizorda qolgan bobomning ,
Kovushiday ivib aytaman .
Endi Vatan so’zini aytsam ,
Yuragimdan sevib aytaman .

* * *

Bu qirlarda yashaydi tarix ,
Tulporlari tuyoq qoqarlar .
Singlimdayin muloyim, ma’sum ,
Xo’rsinadi kungaboqarlar .

Ajriqlari hikmatga molik ,
G’orlarida yashaydi xotir .
Tomchi suvga mahtal toshlari ,
Ertasidan olar xavotir .

Pastlab borar bunda odamlar ,
Balandlashar qirlarning qaddi.
O ,bu qirlar ne ne zotlarning ,
Aytolmagan eng buyuk dardi .

* * *

Hech narsa deyishga mening haqqim yo’q ,
Hech narsa deyishga sening haqqing bor .
Qarshimda yig’laydi yurak bag’ri cho’g’ ,
Qizimning sochini o’rmagan bahor .

O ,iyul’ oqshomi og’riverar qalb ,
Men bundan ketaman yo’limni to’sma .
Hovlimda turadi o’ksinib yig’lab ,
Qizimning qoshiga kirmagan o’sma .

Yana dog’ qo’shildi dil dog’larimga ,
Xotira, xotira bu mahzun eshik .
Kel ,seni surtayin qarog’larimga ,
Qizimning bag’riga ko’chmagan beshik .

Kuyib ketdi bag’ir, ammo, yo’q taskin ,
Xushim yo’q yig’i-yu azalarga .
Xar tongda uyg’onib qarayman sekin ,
Nigohlari qolgan derazalarga .

* * * *

Tabiat qo’llari xinoli ,
Qizg’aldoq ochilgan ko’hna qir .
Tabiat onamday chiroyli ,
Labidan tushmaydi Val fajr .

Tabiat qulog’in chetiga ,
Ammamday rayhonlar iladi .
Yarador necha ming qalblarga ,
O’ksinib chilyosin qiladi .

Tabiat singlimday ma’suma ,
Orolni qaytar deb oh qilar .
Yarim tun uyg’onib anhorga ,
Chelakni ko’tarib chopqilar .

Tabiat buvimday xo’rsinib ,
Ovulda sibizg’a puflaydi .
Tabiat qo’llarin musht qilib ,
Beshikda bolamday uxlaydi .

* * *

Ko’z yoshimni artib qo’ygin ,
G’amlaringni ortib qo’ygin .
Sal yo’lingdan nari ketsam ,
Qulog’imni tortib qo’ygin .

Qadrim yo’q yer yuzasida,
Minnat ko’p do’st izzasida .
Qiyomatda uyg’ot mani ,
Mikoilning tizzasida .

Oh, ko’nglimni bosdi g’ubor ,
Jabroilga yaqin yubor .
Manam mundoq yonay dedim ,
Ko’ksim uzra chaqin yubor .

Manim Majnunligim bu ishq ,
Manim Layloligim bu ishq .
Huzuringda notavonman ,
Manim paydoligim bu ishq .

* * *

Tun oshiqlar chekadi faryod
Va keladi tongning nafasi .
Oyga qarab yig’laydi uzoq ,
Qushchalarning ma’sum qafasi .

Kitoblari alg’ov-dalg’ov uy ,
Derazasin ohista yopdim .
Men shu kecha ozodlik so’zin ,
Qushchalarning qalbidan topdim

* * *

Yaraladim qalbing bilmayin ,
Faqat, o’zim g’amimni yebman .
Ona ,seni rozi qilmayin ,
Mirtemirday bo’laman, debman .

Pechlaringa o’tin yoqmasdan ,
Tomga yoymay olma qoqini,
Yuzlaringa bir bor boqmasdan ,
Ko’paytirdim soching oqini .

Tiriklikning tashvishi og’ir ,
Polaponlar rizqin kutganda .
Nahot, menday noshud bir o’g’il ,
So’rovmiding to’lg’oq tutganda?..

Panalarda saqlab yotdim jon ,
Ich-etimdan shilinmadim-ku
Tongda senga to’rtta issiq non
Va mehrimni ilinmadim-ku .

Qandoq qilib Mirtemir bo’lay ,
Qandok qilib Oybek bo’lay, ayt?
O’zgalarga mehrimni sochdim ,
Sen mehrimga intiq turgan payt .

Yurak yig’lab dil to’ldi dodga ,
Bu she’rlarim bir chetda tursin .
Ona ,rosti adabiyotga ,
Ona degan o’g’lonlar kirsin .

* * *

Shunday o’tsang dunyodan ,
Yaproqlar yig’lab tursa.
Binafshalar oh urib ,
Jismini tig’lab tursa .

Lablaringdan tomgani ,
Alif bo’lsa ,dol bo’lsa .
Ninachilar jismingni ,
Yuvgani g’assol bo’lsa.

Majnuntollar cho’k tushib ,
Qalbini quchsa g’ussa .
Chuchmomalar saf tizib ,
Tobutingga qo’l cho’zsa .

Qizg’aldoqning bag’ri qon ,
Mozoringga qulasa .
Munkar nakir kelganda ,
Qobirg’angda gullasa .

Maysalar oyat o’qib ,
Boshingdan jilmay qolsa .
Shunday o’tsang dunyodan ,
Odamlar bilmay qolsa .

* * *

Derazangda yana o’chdi sham ,
Daydi itlar ingragan sahar .
Oynalarga yuzini bosdi ,
Oppoq qorni sog’ingan shahar .

Derazangda yana o’chdi sham ,
Daraxtlarga qarading xomush .
Olamdagi jami maysalar ,
Yaratganni ko’rar edi tush .

Derazangda yana o’chdi sham ,
Yuragingga g’amlar cho’kdi tiz .
Hech kim seni anglay olmadi ,
Shamday erib borayotgan qiz .

* * *

Ona ,seni ko’p qiynadik biz ,
Qarog’ingdan yoshlaring to’kib .
Yetti tog’ni parvarish qilgan ,
Jussalaring qolmishdir cho’kib .

Yetti farzand yetti qush bo’lib ,
Parvoz chog’i ochildik ,so’ldik .
Yuragingda yetti shodlikmas ,
Yuragingda yetti g’am bo’ldik .

Kechir, ona ,kechirgin, ona ,
Ishqdan bo’sa olgan tushingni .
Hayot deegan jangda o’q tegib ,
Yetti yonda yotgan qushingni .

* * *

Tilashni bilmadim tilaklarimni ,
Gerdaydim, shaytonning xislati yuqdi .
Birgina itchalik bo’la olmadim ,
Non so’rab egasin poyiga cho’kdi .

Man nadin poyinga cho’kmadim, Egam ,
Man tashdin uldurman, man ichdan bulman .
Poyingga kunda bosh qo’ysam, axir, kam ,
Men, hatto, itdan ham ojizroq qulman .

* * *
Fuzuliyning davriga qaytsang ,
Ko’rkam bo’lsang hamda yosh bo’lsang .
Hafta o’tmay chaqirsa seni ,
Fuzuliyga sartarosh bo’lsang .

Duo kilsa sening haqingga ,
G’azal aytsa o’ylarga tolib .
So’ngra qaytsang bugungi kunga ,
Fuzuliyga aylanib qolib .

* * *

Na ish qilding ,na dil ovlading ,
Na bir ochning qornin to’ydirding .
She’r yozdingmi, she’r yozish bilan ,
Sen onangni yomon kuydirding .

Shartmi, axir, birovni aldash ,
Axir, sezib turibdi yurak .
Shuncha yozganlaringni o’g’ling
Varrak qilib uchirsa kerak .

* * *

Hayotimga chizdim chizgilar ,
O’rtasiga tashlab qo’ydim oq .
Manim yo’lim tumonat gullar ,
Manim umrim omonat yaproq .

Maysalarda xudoni ko’rdim ,
Bir qalqdiyu titradi archa .
Manim yozgan har bitta she’rim ,
Hayotimdan eng go’zal parcha .

* * *

Kaftlarindan tomib tursa gunohlaring ,
Savobingni sadqa etsang, sadqa etsang .
Bir ismni shivirlasa dudoqlaring ,
Dunyolardan olis ketsang ,olis ketsang .

Ko’ngil yorsang qumursqalar tursa yig’lab ,
Dil g’amlaring ko’chkilarday ko’chib ketsa .
Umid so’zin lug’atingga qo’ysang joylab ,
Dunyo so’zi lug’atingdan o’chib ketsa .

Olis ketsang ,olis ketsang, yig’lab ketsang .

* * *

Sog’inyapman farahbaxsh tongda ,
Yana sensiz boshlanmoqda kun .
Bitta gulning ustida yig’lab ,
Milyon soat o’ltirish mumkin .

Sensizlikka ko’nolmaydi dil ,
Lablarimdan tommasin vido .
Har tong tursam gul yaprog’ida ,
Diydoringni ko’rsatsin Xudo .

* * *

Ufqqa botib ketmoqda quyosh ,
Yulduzlarni sochib qo’yar tun .
Yaproqlarning shivirida Alif ,
Maysalarning dudog’ida Nun .

Lablarimda hayajon, titroq ,
Yuragimdan otiladi so’z .
Sog’inaman menga maysalar
Nigohidan tashlamaysan ko’z .

* * *

Peshonangdan o’pib qo’ysa ko’zing silab ,
Ko’ngling ichra bir jannatni qurib qo’ysa .
Nola qilsang mehrobiga boshing urib ,
Arshning sekin darvozasin surib qo’ysa .

Senga boqsa, seni sevsa sendan ortiq ,
Muhabbatdan yuragingni qo’ysa tig’lab .
Huzuridan ketkizmasa seni Xudo ,
Xonishingni tinglayversa yig’lab-yig’lab .

* * *

Daraxtlar aytgani chindir dunyoda ,
Manim loyqa qalbim tindir dunyoda .
Bu kech qalamimni sindir dunyoda ,
Manim aytganlarim yolg’ona o’xshar .

Qayona yugurdim parishon kezdim ,
Hafiza dilimni bunchalar ezdim .
Yurak mehrobiga bosh qo’yib sezdim ,
Dunyo xayolimni olg’ona o’xshar .

O’zingga yig’ladim tunlari t o’ lib ,
Bahoridan ayro kuzdayin so’lib .
o’ Manim xasta ko’nglim hulvoday bo’lib ,
Mashrab devonida qolg’ona o’xshar .

Turk degan kalomning zalvori og’ir ,
Bag’rimga Cho’lponning ko’z yoshi yog’ur .
Kapalak umrimda angladim oxir
Ishqdan qolg’onlari yolg’ona o’xshar .

Dunyo xayolimni olg’ona o’xshar…

* * *

Men ulkan daraxtman suvning bo’yida ,
Ildizi ming bitta tomirlar otgan.
Tunov yili manim chap ko’kragimga ,
Chaqinlar sanchilgan ,chopqilar botgan .

Hanuz jim yashayman sabrli zotday ,
Seskanib ketaman do’stlar qo’llasa .
Ammoki bu yurak intiqib ketar ,
Yonimda yosh nihol kiyg’os gullasa .

Har bahor umid-la ko’kka termulib ,
Dunyodan dilimni ishqqa o’girdim .
Soyamda o’ltirgan har bitta zotga ,
Tangridan o’tinib duo yog’dirdim .

Manim umrim, balki, bejiz ketmadi ,
Omon chiqdim quyun, qaro dudlardan .
Ammoki bu yurak qo’rqadi, YO Rab ,
Ildizim poylagan mayda qurtlardan .

* * *

Bahorning muzdayin hovurin totib ,
Yozning ko’rpasida xandalar otib .
Tangridan shafoat tilanib yotib ,
Mayning yomg’irlari iliq quyildi ,
Sening nigohlaring siniq tuyildi .

Aytmoqchi bo’lgandim, aytmayin qaytdim ,
G’ururim yo’l qo’ymas, qaytmayin qaytdim .
Ko’zingdan tomchi yosh qulatgan paytim ,
Mayning yomg’irlari iliq quyildi ,
Sening nigohlaring siniq tuyildi .

Sen mendan olissan, men o’zim qayon ,
To’g’rimi, ishq sirin aylasam bayon?
Kaftingga to’kilgan yoshimday ayon ,
Mayning yomg’irlari iliq quyildi ,
Sening nigohlaring siniq tuyildi .

Xayr deb yig’lading nastarin gulday ,
Men aytdim ishq ahli bo’lmagay bunday .
Sen bilan ayrilgan huv o’sha kunday ,
Mayning yomg’irlari iliq quyildi .
Sening nigohlaroing siniq tuyildi .

* * *

Junun sahrosida adashgan Sheroz
Mayxona izlagan Xayyomman yoki
Sening isming bilan tirilgan ruhim
Sening isming bilan to’kilgay toki

Yusuf ingrab yotgan quduqdir dunyo ,
Ko’ksimga Yaqubning sabrin o’radim
Dunyo so’ramadim dunyo oniy tush ,
Tangridan yolvorib diydor so’radim

Men zamon Majnuni ,men zamon Qaysi
Anglolmadim yaxshi yo yomon qaysi
Zohirin sidirsam, botini ingrar ,
Ayting, ayo, do’stlar, Haq tamon qaysi

To’zg’igan sochimning to’zonida ishq ,
Dil dashtin jambilu rayhonida ishq
Bistomiyday yig’lab yotmish tong sahar ,
Majruh yuragimning ayvonida ishq

* * *

Bu taqdir, bu kechmish ikkimizniki ,
Tangri arsh sahnidan zaminga otdi
Tarso eshigida San’onday yig’lab,
Bu ko’ngil bir diydor tilanib yotdi

Umrning ustuni sabrdan sabrdan ,
Nechun bu ko’zlaring hasratda so’nmish?
Qishning ayvonida go’dak yig’ladi
Bugun umid so’zi tug’ilgan kunmish

MUHAMMAD JO’RAGA

Shahar shovqinlarda horitmish ,
Ayvonlari buncha zor etmish
Bir uy manim kunglim yoritmish
Chortoqqa in qurdi laylaklar

Borolmadim bu bahor, ona ,
Muncha qalbim tosh ekan, ona
Manim fayzsiz kulbam aylona
Chortoqqa in qurdi laylaklar

Tosh shaharda cho’kib qoldim tiz ,
Bolaligu bug’doyzor olis
Yurtga qilib duolar xolis
Chortoqqa in qurdi laylaklar

Bir bor kelib holimni so’ra
O’tib ketgan bolalik zo’r-a.
Sen bormisan, Muhammad Jo’ra,
Chortoqqa in qurdi laylaklar

Maysasida o’mbaloq otsam
Qani mehrin mag’zini totsam
Men Chortoqni sog’inib yotsam
Chortoqqa in qurdi laylaklar

* * *

Atirgul atrini his qildim bu tog’ ,
Bug’doy-la sirlashdim, oftobda pishdim
G’arbning ohangi bor soxta she’rlarni
Binafsha ta’mi bor she’rga almashdim

Bu baland qoyalar, purviqor tog’lar ,
Hamonki asraydi ko’ngilda haddin
Men manov sarg’aygan ajriqning dardin ,
Qachon o’z she’rimda baland ko’tardim

Yiroqlab ketdimmi o’z kechmishimdan ,
Jiydaning shoxiday egildim sahar
Bitta Navoiyni so’radi Haqdan ,
Mingta Lermantovdan zerikkan shahar

Ayvonim chetiga qaldirg’och qo’ndi ,
Yarim asr umrim o’ylagan paytim
She’r aytsam, momomning obdastasiyu ,
Bobomning chang bosgan to’nidan aytdim

* * *

Ket deding tishimni tishimga bosdim ,
Paltoyim uzatding nafrat bilan so’ng
Shamol eshiklarni qarsillab yopdi ,
Bildim taqdirimiz hech kelmadi o’ng

Menga alam qildi bu dunyo ichra ,
Shuncha soddaligim, xoru xasligim
Sen, axir, bilarding, ikki dunyoda ,
Ket degan jumlani yoqtirmasligim

* * *

Sariq pardalarni ko’tardim asta ,
Sarg’aygan bog’larga boqdim bemavrid
Atrof jim poyimda shitirlar xazon ,
Dunyo bozoridan g’am qildim xarid.

Sung yana ortimga qaytdim xo’rsinib ,
Shamollar yuzimga bosib oldi yuz
Pushkin kitobini ko’ksiga quchib ,
Bekatda o’ksinib yig’lar edi kuz

* * *

Yolg’izlikda yig’ladim yuz yil ,
Chinorlarning ko’ksini silab
Durmon, sendan ketayotirman ,
Shavkat Rahmon umrini tilab

Kuksimdagi og’riqlarimni
Bir bor eshit ,bir bora his qil
Ayo, Tangrim, manim qalbimni ,
Millat degan so’zga egiz qil

Bisotingda milyon xil ranglar ,
Menga bergin yashildan ,oqdan
Faqat, asra bu dunyoda sen ,
Shunchaki she’r aytib ketmoqdan

* * *

Avgust kelayotir durkun bog’larga
Maysarang xayollar ichinda kezdim
Gullarning poyiga yiqildim behush
Chinorlarda og’ir xo’rsinish sezdim

Ilonlar tilinda tillashgim keldi ,
Chayonlar nishiga nishimni qadab
Men senga olamcha ishq birlan kelsam ,
Sen menga nelarni qo’yganding atab

Hijronmi ,firoqmi yoki zulmmi ,
Ko’ksimga ming bitta nashtarlar sayding
Ammo, men umrimni poyingga ekdim ,
Nechun gullamading ,nechun sarg’ayding

Nechun jim turibsan sukuting og’ir ,
Qanotimni kesding, uchmoq istasam
Men Tangrimga yig’lab aytaman ,
Xazonga aylangan umrimga qasam

Men sabr so’zining sarg’aygan rangi ,
Ustim hamon juldur ,ruhim hamon yot
Qovjirab boryotgan dilim dashtiga ,
Bitta safsar gulni ekib qo’y, hayot

USTOZ RAUF PARFIGA

Tiriklik dashtinda sargardon kezdim ,
Na maqom, martaba tiladim Haqdan
Ota Turk og’rig’in his qilib sezdim ,
Ko’nglim quyosh bo’lib yorishdi sharqdan

Men na olim edim ,na bir avliyo ,
Ko’ngil deb yig’lagan bitta qul edim
Sabr daraxtining novdalaridan ,
Zaminga to’kilgan ko’hna gul edim

Haqqa hijrat qildim yig’lab har oqshom ,
Poyimga cho’zildi moviy bir gilam
Turkiston qayg’usi, umrim qayg’usi ,
Tushimda yig’ladim Yassaviy bilan

Ayol yo’q ,farzand yo’q ,do’stdan darak yo’q ,
Najotkor qo’limni ko’kka uzatdim
Bu qonxo’r dunyoning qonli qismatin
Muysafid nigohi bilan kuzatdim

Charchadim ketaman boshimni olib ,
Kuksimda ezildi musicham qumrim
Sizga jumboq bo’lib qolgay abadiy
She’ru dostonlarga sig’magan umrim

* * *

Qushlarning boshini silabsan tongda ,
Chumoliga oq yo’l tilabsang tongda ,
Jiyda gullarida gullabsan tongda
Men qaqshab yotibman, nechun kelmaysan?

Bahor zamin uzra yalpiz ko’k ildi ,
Ko’nglim ehromlari bir ,bir so’kildi
Suyakni sindirsam qumlar to’kildi
Men qaqshab yotibman, nechun kelmaysan?

Hijronni visolga yuz yil yigirdim ,
Ko’zimni qonini yig’lab sidirdim
Majnunday sochlarim to’zg’ib qidirdim
Men qaqshab yotibman, nechun kelmaysan?

Attorday bu ishqning zaxmini totsam ,
Ikki qop somonga borimni sotsam
Sen, axir, bir tomchi obi hayotsan
Men qaqshab yotibman, nechun kelmaysan?..

* * *

Ortda qoldi endi ko’hna Shosh ,
Tavoningdan chechak otibsan
Namangan, sen dovondan o’tsam ,
Yuragimda gullab yotibsan

Diydorimni tilading tonglar ,
Qoshinga men bormadim nechun
Maysang o’pib yig’ladim olis
Sog’inch ezgan kunlarim uchun

Sen onamning ko’ziday munis ,
Otam aytgan muloyim sassan
Ayvondagi qaldirg’ochlarning ,
Tumshug’idan to’kilgan xassan

Guzardagi ulkan chinorlar ,
Mashrab ohin aytayotganday
Sevinyapsan shunchalar qattiq ,
Boburiylar qaytayotganday

Behilarda osilgan suzma ,
Chelaklarda chayqalgan sutsan
Sog’inch bo’lib, ming sog’inch bo’lib ,
Bag’rim yorib ochilgan yurtsan

* * *

Yozganlarim asli mahmadona so’z ,
Abadiyatga hech daxli bo’lmagan
Bir asr tuproqda yotibdi Usmon ,
Usmoniy satrlar hali o’lmagan

Menga yetmayapti ozgina shiddat ,
She’rlarim bag’ridan burqsiydi tutun
Mendan ko’ra, o’ttiz bahor ko’rmagan ,
Abdulla To’qayning yuragi butun

Ko’ksim lovullaydi o’t bo’lib yonar ,
Yurak unda pishib turgan laxcha cho’g’
Izlayman millatning dardin ko’targan ,
Shavkat Rahmondayin endi shoir yo’q.

Tangrim, yuzlarimga yorug’lik bergin ,
Maydalab qo’ymagin meni hayotda
Manim uychan turgan suratim emas ,
Biror satrim qolsin adabiyotda

* * *

Kuz bog’larda yig’lar hazin ,
Buzildi so’z ,turoq , vazn
Ketib borar o’tli nazm
Huvillagan bog’lar qoldi

Usmon dedim, Usmon qayon ,
Sibirlari qilmas bayon
Bulbullari ketib ayon,
Kalxatlaru zog’lar qoldi

Furqat ketdi yurtni tashlab ,
Dorga boshin tikdi Mashrab
Qodiriyning qoni sachrab
Vatanda ming dog’lar qoldi

* * *

Izg’irin kaftida ezildi jismim ,
Boychechak o’tindim , yalpizni so’rdim
Darichadan boqqan o’ychan onamning
Ko’zlarida munis bahorni ko’rdim

Bahor deb hayqirdim, atrof sukunat ,
Boshimga ayozning tig’i urilar
Qahraton qahriga dosh berolmasdan ,
Qaro tutun qusdi sho’rlik mo’rilar

Yulingga zor bokdim, bo’g’zimda sog’inch ,
Yurakni aldadim, sabr ichirdim
Sensiz oqarmadi qancha tonglarim ,
Sensiz qancha qaro kunni kechirdim

Ko’ksimda qovjirab yotgan yurakka ,
Masih nafasing-la bir jon tuhfa et
Yozda so’roqladim, kuzda yig’ladim
Bahor degan noming haqqi, kelib ket

* * *

Mana, hammasiga sen qo’yding nuqta,
Mana, hammasiga men bo’ldim rozi.
Bugun yetmayapti manim umrimga
Bir o’jar shoirning o’ktam ovozi

Molini boy bergan kimsaday mahzun ,
Vijdonim oldida turib qoldim tik.
Dunyo, axir, sen-la pokiza dilni ,
O’ldirib qo’ymoqqa kelishmagandik

* * *

Sen qaytib kelmagan yo’llarga boqdim ,
Ustimga tashladim sog’inchli janda .
Bu yul buncha og’ir sinovli desam ,
Tig’lari ko’ksimga botgan ekan-da .

Tumanlar to’kildi moviy shaharga ,
Gumbazlar qubbasi qirovga to’ldi .
Ok ko’ngil teraklar haqqi-hurmati ,
Ishq degan ko’nglimdan kechmasang bo’ldi .

Seni ming yil yig’lab izladim axir ,
Daraxtlar shoxiga dardimni osdim .
Ostonangga qadar bordim telbavor ,
Oyog’ingga qonli bag’rimni bosdim .

Ayt, meni qaylarga tashlab ketding sen ,
Nega ranglari yo’q ranglar istasam .
Tirnog’imga qadar senga bog’landim ,
Istasang ishq haqqi ichaman qasam

Karog’im chetidan sizgan yoshimda ,
Junun sahrosida bir gul ochildi
Sen qaytib kelmagan yo’llarda bilsang ,
Anor donasiday umrim sochildi .

USTOZ XURSHID DAVRONGA

Bo’g’zimda kuydi so’z aytmoq istadim ,
Ko’ksimda qovjirab ming dodim sindi.
Nazdimda olislab bormoqda tog’lar,
Qirlarga kunimiz qolganday endi.

Nogoh bir tog’ o’sib yordi zaminni,
Yurak forig’ bo’ldi asta dog’lardan
YO, Rabbim, biz kabi irmoqlarga ham
Obu hayot oqsin buyuk tog’lardan.

* * *

Kuz yana bog’larda yig’laydi yolg’iz ,
O’rindiqni yuvar yomg’irlar mahzun.
Titranib ,titranib turar bir yaproq,
Buncha sog’inch uzun ,ayriliq uzun?

Qaydadir shilliqqurt dili shilinar ,
Chumoli sargardon topolmasdan in.
Yomg’irda patlari singan qushchaday ,
Sening diydoringni sog’inganim chin

* * *

Menda yashayapti bir parcha yurak ,
Bir parcha ko’ngil bor dunyoga boqqan ,
Ha, o’sha men edim tunda qon yutib
Tonggi nasim bulib darchangiz qoqqan

“O’shanda kuz edi” nigohi sarg’ish ,
Qushlar ko’kda qo’shiq aytib yelmagan
Sizning ko’zingizga boqib angladim ,
Bu bog’larga hali bahor kelmagan.

* * *

Yana botdi ko’ksimga og’riq ,
Havolarga yozdim so’zimni
Kuzoynakka yashirib qo’ydim ,
Yoshga to’lib ketgan ko’zimni

Va barini ichimga yutdim ,
Bug’zimga qon kelib turgan payt
Sen ne uchun kuzoynakchalik ,
Kuz yoshimni asrolmading, ayt?!..

* * *

Ko’zlarimda qolgan ko’zingning xuni ,
Ko’ksimda ezilgan so’zlaring ezgin ,
Nega quyoshi yo’q ,nega oyi yo’q ,
Sening fasllaring buncha izg’irin?

Nega daraxtlari meva tugmagan?..
Nogoh bir qurt teshib chiqar olmasin
Xudoyim, Xudoyim, bu xazonbog’ga
Manim fasllarim tushib qolmasin…

* * *

Nima bo’ldi birdan bilmadim ,
Daraxtlar xam mungli alamda .
Ona ,endi qandoq, yashayman ,
Qaldirg’ochlar ketgan olamda?..

* * *

Tobora olislab borar turnalar ,
Qaldirg’ochdan endi kelmaydimi sas .?
Daraxtga aylanib qolib shu oqshom ,
Xuddi, yaproqlarday olaman nafas .

Kuz, buncha horg’insan, ko’zlaring ma’yus?
Oyning yog’dusidan tomgan xayolsan .
Ayriliqlar ichra ,azoblar ichra ,
Iztirob ko’ylagin kiygan ayolsan .

Yoki adashdimmi yoki chindan chin,
Anorning bo’g’zidan qon oqar nechun?
Keksa chinorlarni qulatdi hayot ,
Yaproqlar jon berdi muhabbat uchun

2013

* * *

Ko’zni yumdim, oppoq tumanlar ,
Atirgulga qirov ingan kun .
O’rtamizda sharros yomg’irlar ,
Ukpar qorlar yog’ib tingan kun .

Siz keldingiz, birdan to’xtadim ,
Bu qanday hol,bu qandayin ish?
Oh, dekabr ketmay, xonamga
Boychechakni olib kirdi Qish .

2013

* * *

Aqling bo’lsa, menga ergashma ,
Akling bo’lsa, mendan ket nari .
Yuragimda tunadi bugun ,
Turkistonning kabutarlari .

Senga sira ziyonim yo’qdir ,
Menga nishing qadamasang bas .
Yassaviyni sog’inganlarning
Sog’inchini qilaman havas.

Menga yetar shu sokin kunlar,
Sevayapman yashagan sari.
Yuragimdan ketmasa bo’ldi ,
Turkistonning kabutarlari

BITMAGAN OG’RIQ

Men Rauf Parfiman ming yil avvalgi ,
Ichimda bir og’och ,ichimda isyon .
Qayg’uli o’tmishdan so’ylar har bargi,

Men hali o’lmayman qiyomatgacha ,
Hali ne qalblarga quraman maskan ,
O’limidan oldin o’lganlar qancha.

Qodiriy ko’ksini teshib o’tgan o’q,
Manim yuragimda yotdi oltmish yil ,
Vijdonimni sotib kun ko’rganim yo’q .

Men Rauf Parfiman ming yil avvalgi…

* * *

Derazalar ochildi qiya ,
Pardalarni ko’tarding g’amgin .
Tashqarida asalarilar ,
Tashqarida tabiat rangin .

Qaylargadir termulding olis
Va xo’rsinding tog’lardy og’ir .
Ichkarida har kungi hayot ,
Tashqarida shitirlar yomg’ir .

* * *

She’r yozmayman endi hech qachon ,
Kimga shuncha yolg’on to’qiyman .
Undan ko’ra Nodiraning jim ,
Qismatini yig’lab o’qiyman .

She’r yozmayman endi hech qachon ,
Bu odatim butkul tashlayman .
Qolgan umrim savobi haqqi ,
Usmon Nosir uchun yashayman .

She’r yozmayman endi hech qachon ,
Ko’nglim Xudo puflab qo’ygan nay .
Tushlarimda negadir yig’lab ,
She’rlar o’qir Abdulla To’qay .

She’r yozmayman endi hech qachon ,
Bir ko’zaga solib g’amimni .
Maysalarni tinglab yotaman ,
Kuchog’imga bosib zaminni .

She’r yozmayman endi hech qachon ,
Bu odatim butkul tashlayman .
Adabiyot ey pokiza nur ,
Qolgan umrim senga yashayman .

* * *

Opa ,sen bunchalar sabrli zotsan ,
Yillar dildan oldi diyonatlarni .
Qandayin jimgina kechib yashading ,
O’ttiz yil bu og’ir xiyonatlarni .

Ichngda og’rinib yotar iztirob ,
Yemoqqa noning yo’q, kiymoqqa libos.
Ahvolingdan xabar olguday bo’lsam ,
Deysan yashayapman ummatlarga xos.

Biroq bu dunyoning otgan toshlari ,
Oyog’ing ostida surinar, opa .
Sening shu jimgina turishlaringda ,
Sharqning nazokati ko’rinar, opa .

Opa, sen bunchalar sabrli zotsan ,

* * *
Borgan sari aqling ulg’ayar ,
Borgan sari qalbing tirilar
Borgan sari omonat ko’prik ,
Poylab turar qonxo’r bo’rilar .

Borgan sari tandan ketar jon ,
Borgan sari aytib vidoni .
Borgan sari, o,borgan sari ,
Sog’inasan, faqat, Xudoni .

* * *
Olamni tortishish kuchini bugun ,
Zakiy bir shoirda uchratdim birdan .
Ichdagi yig’ilgan isyonin koptok ,
Misoli urdi-yu so’ng uchdi yerdan .

Unga havas qildi hamma yerliklar ,
U esa taqdirdan rosa og’rindi .
N’yuton boshiga tushgan olmaday ,
Zaminga qaytmoqni juda sog’indi .

* * *

Hamma gunohimni yelkamga olib ,
Tolstoy aytganday iqrorim tilda
Bugun ko’p to’ng’izlar yashab yuribdi ,
Siyratlari, xudi, odam shaklida .

Men ham sekin borib oynaga boqdim ,
Ikkiga bo’linib ketdi qoq yuzim .
Bir yonda nafsimni taloto’plari ,
Bir yonda imonim, vijdonim, so’zim .

Birdan to’xtab qoldim, zil ketdi yurak ,
Vaqt kelib xanjarin dilga o’qtadi .
Beruniy aytganday, aslida sonlar ,
Birdan boshlandi-yu birda to’xtadi .

* * *

Siz qaytasiz bir kun yurakka ,
O’sha bir kun, o’sha bir lahza .
Yetmish ikki tomirlarimda
Unib chiqar yam-yashil maysa .

Siz qaytasiz bir kun yurakka ,
Derazamni ochib aftoda .
His qilaman ming yil ilgari ,
Yashaganim Odam Atoda .

Siz qaytasiz bir kun yurakka
Qarang, to’zib yotgan yeldayman
O’sha bir kun , o’sha bir lahza ,
Men dunyoga qayta kelgayman .

* * *

Ichimda ingraydi sibizg’a ohi ,
Qobirg’am bir naydir, mundoq sindirsam .
Loyqa suvday kechgan butun umrimni ,
Bitta piyolaga quyib tindirsam .

Tub-tubiga tushsa barcha gardlari
Tingan lahzasini haqqa uzatsam .
Kani imkon bo’lsa, qiyomatgacha
Shu loyqa umrimni har kun kuzatsam .

* * *

Ko’zim, sizni yig’latdim bekor ,
So’zim, sizni isrofga tutdim .
Muhabbatdan, mehrdan ayro ,
Qancha ishqsiz tunlardan o’tdim .

Yetib keldim, nihoyat, mana ,
Ko’zimda yosh, sochlarimda qor .
Ketib borar ufqqa g’amgin ,
Kuzaklarda toptalgan Bahor .

* * *

To’xtab qoldi qarshimda yillar ,
Shudringlarga yuzimni chaydim .
Qarog’imdan oqqan yoshimning ,
Tomchisida sizni ko’rsaydim .

Anglasangiz bu ishq haqligin ,
Va sezsangiz gullar toatin .
Sizni kutish og’irligidan ,
Qo’llarimda sindi soatim .

* * *

Sen shunchalar nozik bir gulsan ,
To’kilasan qo’lim teksa gar .
Ming yil bo’ldi qarog’imdasan ,
Yuragimda tush ko’rgan Dilbar .

Men ko’rqaman ishqsiz tunlardan ,
Deyman yillar changin solmasa .
Bu yuragim yurakmas illo ,
Muhabbatni asrab qolmasa .

* * *
Tangrim, manim qisqa umrimda ,
Yana qancha iztiroblar bor .
Yana qancha ko’z yoshli tunlar ,
Yana qancha qayg’uli Bahor .

Yashirmayman barii, rost aytsam ,
Hasrat sizib turar nolamda .
Men bu qismat qahramoniman ,
Ammo, baxtim boshqa olamda .

GULNORA RAHMONGA

Qayoqqa qarasam, hammayoq tasvir,
Musavvir kuzimdan ranglar sochilgan .
Hayotning qaysidir nuqtasi so’lg’in ,
Qaysidir nuqtada ranglar ochilgan .

Jimgina kuzatar bir teran nigox ,
Birda shodlik yashar ,birida alam .
Manim qismatimni chizar jimgina ,
Dunyo suratini chizgan mo’yqalam

* * *

Umrim bo’yi sizni izladim ,
Daraxtlardan tilandim taskin .
Minorlarga yelkamni qo’yib ,
Mashrabdayin yig’ladim miskin .

O, ortimda besamar yillar ,
Yo’qotgandi rangli tusini ,
Qish, Xudoyim qor kilib sochdi ,
Yuragimning kuyindisini .

Horg’in tortdi ma’yus darchalar ,
Loychang tomlar bezandi oqqa .
Nega sizning juratingiz yo’q
Hayotimga kirib kelmoqqa?..

* * *

Har kimga ham aytmoq joizmas ,
Beishqlarga qilmagil ko’z -ko’z .
O’ttiz yilki yurakda yotar ,
“Sevgi” degan bitta jumla so’z .

Aytolmadim uni hech kimga ,
Yoki loyiq zotni topmadim .
Ishqdan ayro tushgan zotlarga ,
“Sevgi”so’zin arzon sotmadim .

Olib qo’ydim qiyomatga deb ,
Dunyosida bug’riqdi ohim .
Ikki dunyo muhabbatingga ,
Vosil qilgin bizni, Ollohim .

* * *

Ona, yillar mendan o’tdilar ,
Ona, yillar sizdan o’tdilar .
Og’amizdan ayirdi yillar ,
Otamizdan sog’inch tutdilar .

Og’ir botdi bari yurakka ,
Darak kelib turdi o’limdan .
Ona, kechir bu lahzalarni ,
Tutib qolmoq kelmas qo’limdan .

* * *

O’ylab ko’rish kerak, ehtimol ,
Gullar kachon gul bo’lganini .
Sulaymonning tillo taxtlari ,
Vaqt qa’rida kul bo’lganini .

O’ylab ko’rish kerak, ehtimol ,
Toshlar bejiz toshmasligini
Tuproq yorib yuksalgan tog’lar ,
Bevaqt haddan oshmasligini .

O’ylab ko’rish kerak , ehtimol ,
Yaproqlardan oqib yashil qon .
Darchalarga urilib yomg’ir ,
Qaydan kelib, qayga ketdi jon .

O’ylab ko’rish kerak, ehtimol ,
Hayot og’ir bir yukligini.
Ko’pni ko’rgan donishmand dunyo,
Sizu bizdan buyukligini .

* * *

O’sha kuni esingizdadir…
Xosiyat Rustamova

O’sha kuni yig’ladim og’ir ,
Yuzlarimni bosib zaminga .
Xayot, yana duch keldim, nahot,
Kutilmagan zarbalaringga .

O’sha kuni yig’ladim og’ir,
Onam boqib qoldi oynadan .
Manim umrim bunchalar faqir ,
Hayot kibor ,hayot boy nadan .

Nazariga olmadi, hatto ,
Ketaverdi so’zidan tona .
Bosib ketdi oppoq iztirob ,
O’sha kuni sochimni, ona .

* * *
Men izlagan ranglarni topdim ,
Men izlagan so’zlar o’lmadi .
Bor dardingni borliqqa sochib ,
Daraxtlarday yig’lab bo’lmadi .

Men tushundim, shoirlik qismat ,
Nuri ko’chmish sochim oqiga .
Goho chaqin urdi umrimning ,
Gullayotgan hamma yog’iga .

Sizib ,sizib ichimga oqdim ,
Yaratgandan tilab to’zimni .
Bu qorong’u dunyo bag’riga ,
Qoldiraman yorug’ so’zimni

* * *

O’yga tolib qoldi Pasternak ,
Nimadandir ko’ngli bo’ldi g’ash .
Rossiyada qor yog’di tinmay ,
Kunduzlari yomg’ir aralash .

Soyabonin ikki yonidan ,
Yomg’ir sizib tushdi mayinlab .
Pasternakni tushundi bugun ,
Bu yerdagi oppoq qayinlar .

Tushunmadi odamlar, faqat
Og’rinardi tonglari yurak .
Bu yerlardan bir qush misoli ,
Uchib ketdi so’ngra Pasternak

* * *

Sizning ko’zingizda qon talash kunlar ,
Xayollari sarg’ish ,uylari sarg’ish
Sizdayin yurakni asrab qolmagan
Dunyoga har kuni o’qiyman karg’ish
Har kuni shoshaman qaygadir yig’lab ,
Bir yurak izlayman yer yuzasidan
Nogoh nigohingiz ko’rib qolaman ,
Notanish avtobus derazasidan
Demak, siz tiriksiz, demak, siz borsiz
Kayg’ular g’aminda ,o’ylar g’aminda
Marina, o, mening sho’rlik shoiram ,
Demak, so’z yashaydi ro’yi zaminda

FURUG’ FARRUXZODGA

Bir oy bo’ldi uchrashdim siz-la ,
Ko’zingizga nogoh tushdi ko’z .
Yetmas edi manim umrimga ,
Siz dunyoga tashlab ketgan So’z .

Kuz ketardi bog’larda yig’lab ,
Turnalardan ayrilgan onda
Mayingina sochingiz silab ,
Yomg’ir yog’ib chiqdi Tehronda.

Og’irlashdi yurak degan yuk ,
Tuproq o’pib yotar boshingiz .
Bu yog’yotgan yomg’irlar, Furug’,
Ko’zingizda qolgan yoshingiz…

AYTILMAGAN OG’RIQ

Ustoz Dilorom Ergashevaga

Istambulga tun cho’kdi g’amgin ,
Og’ir ,og’ir bosib qadamlar .
Oynalarni ochib shaharga ,
O’ychan boqib qoldi odamlar .

Ko’chalarni kezdim darbadar ,
Ne qalblarga ishq o’tin yoqdim .
“Umr nima”, umr degani ,
Yomg’irlarday to’kildim, oqdim .

Ketganlari ketdi yonimdan ,
Qolganlari dilga sanchdi nish .
Istambulni kezdim darbadar ,
Ko’chalari naqadar tanish .

Biroq, seni sog’inganim chin ,
Huzuringga bordim xayolan .
Nega meni tushunmaysan sen ,
Axir, men ham Hazrat Ayolman.

* * *

Bekatlarda qolgancha yolg’iz ,
Unutaman barcha-barchasin
Axmatova ochadi mahzun ,
Yuragimning eski darchasin .
Xayotiga ming tashvish solgan ,
Famlarini sochib tashlaydi .
Yuragimning dimiqib qolgan ,
Xonalarin ochib tashlaydi .
Va men bilan yig’laydi biroz ,
Yuzlariga urilib epkin .
Sharqning ma’sum ayoliga xos ,
Darchalarni yopadi sekin .
So’ng yomg’irlar yog’adi birdan ,
Musichalar mudraydi picha .
Qobirg’amni bir bandi sindi ,
Axmatova yig’lagan kecha.

* * *

Dalalarga tushdi oq tuman
Sovuq kundan berib daraklar
Guyo bugun so’nggi yaprog’in ,
Yerga berib qo’ydi daraxtlar

Sekingina eshikni yopdim ,
Qarog’larim horgin tortdi-da,
Ketayotgan kuzga achinib ,
Yig’layverdim eshik ortida

So’ng ko’chaga chiqdim otilib ,
Toyib ketdim, oyoq ostim muz
Boray desam, bahor kup olis ,
Qaytay desam, ketib bo’lgan kuz…

* * *

Qorli kunlar kelar yaqinlab ,
Taskin izlar qo’shiqdan, she’rdan .
Bu bog’larga boqar Noyabr`,
Xech ketgisi kelmas bu yerdan

Ketar. Qo’llarida yomg’irpo’sh ,
Yuragida og’riq-zorlari .
Kiprigiga ko’nadi nogoh ,
Dekabrning oppoq qorlari .

“Stolida sovugan qahva”,
Ayoz kirib kelar nish bilan .
U yashagan kulba xech qachon ,
Kelisholmas endi qish bilan .

* * *

Chorlayverar har lahza, har on ,
Tushlarimda jannatning bog’i .
Sizga keldim ming olislardan ,
Nigohimda yillarning dog’i.

Ko’zlarimda yig’ladi Ayub ,
Yunus kabi tutqundir ruhim .
Robiyaday boqdingiz ma’yus ,
Balolardan asragan Nuhim .

Sizga keldim, so’ngra cho’kdim tiz ,
Nuringizdir sochimning oqi .
Tarso bo’lib sinagan ham siz ,
Vujudimda San’onning ohi

Inonmaysiz bu ishq xaq desam ,
Ko’ring jigar qonayotganin .
Yoki yoqar Namrud o’tida ,
Ibrohimday yonayotganim .

Kuyib yotar bo’g’zimda bir she’r ,
Kuyib yotar, hatto, tilimda .
Siz deb jonni bersam, azizim ,
Saodat bor bunday o’limda .

USTOZ CHORI AVAZGA

Juda erta ketdim .Judayam erta
Ko’ksimda vijdonim ,ko’ksimda orim .
Nahot, kuzak bilan keldi yuzma –yuz
Gullash-chun dunyoga kelgan bahorim

Juda erta ketdim .Judayam erta ,
Nahotki, shu dardlar jismimni yedi .
To’yolmadim, axir, bolam ko’ziga ,
Do’st, sizni bag’rimga bosmoqchi edim .

Juda erta ketdim .Judayam erta ,
Netay, o’lim chiqib qoldi o’rtaga .
Mayli, ko’zlarimni yopgin, Xudoyim ,
Abadiy hayot ber, faqat, ertaga.

UCHLIKLAR
1

Oppoq qorlarini elar dekabr’,
Isfaraga boqib qoldim oynadan .
Ko’zimga yosh qalqib keldi negadir .

2
Ko’z yoshim to’kildi, o’g’lim, ertanga ,
Senga dilbar kulgu tilamoqchiydim ,
Boshing kelib qo’yding qonli yelkamga .

3
Ming bora aylandi o’z ufqida yer ,
Mana, men ketyapman, to’yib qarab qol .
Dunyoga kelmaydi endi bunday she’r .

* * *

1
Eng og’iri, hech hunarim yo’q ,
Kuyib ketdi shahodatnomam .
Eh, ertamdan xavotirim ko’p .

2
Boy berilgan kancha go’zal vaqt ,
Daraxtlarday turaman xomush ,
Men noshudni taniysanmi, Baxt .

3
Izlayverdi mendan bitta nur ,
O’pkasini shamolga bergan,
Chap ko’kragi qonayotgan gul .

4
Nahot, endi hammasi sarob ,
Ichaman, qo’limda titraydi ,
Ko’z yoshimdan suzilgan sharob .

* * *

1
Sizga keldim, ey Odil Ikrom,
Dil yorgali, eshityapsizmi ?
Buncha og’ir shoir degan nom?
.
2
Bu og’riqlar sig’maydi so’zga ,
Aka, seni sog’inganlarim
Ko’z yosh bo’lib quyilar ko’zga .

3
Tushunmadim bu dunyo nadir,
Tushunmadim bu xatar qaydan?..
Bor iztirob shoirlargadir.

* * *

Men seni o’ldirib qo’yayapman, dil ,
Kunduzimda yomg’ir ,tunimda yomg’ir .
Hayoli ko’zlarga termulish og’ir ,
Endi yuzlarimni yashir, Xudoyim .

Qushdayin uchmadim, aylandim toshga ,
Og’rig’u iztirob, alamli yoshga .
G’iybat shamollari aylandi boshda ,
Do’stlarim tuhmatim tashir Xudoyim .

Irodam yetmadi, gunohkor tunlar
Munofiq kimsalar yoydi hukmlar .
Sochildi boshimdan qaro kukunlar ,
Qilmading umrimni yashil, Xudoyim .

Majnunday sargardon, har dam izladim
Nimani izladim nadan izladim
Dunyodan bir muslim odam izladim…
Qismatning sharobi taxir, Xudoyim

Olsang, olib ketsang nur ,ziyo bilan ,
Yillarni boy berdim ming riyo bilan
Dilimni o’ldirgan bu dunyo bilan ,
Qandayin kelishay, axir, Xudoyim?!..

* * *
Men sizni tanidim, eng yaqin do’stsiz ,
Ko’rganda qo’yasiz mahkam quchoqlab
Ammo, bir kun menga sanchilishi haq ,
Qo’yningizda asrab yurgan pichoqlar.

* * *
Yasholmayman bu so’z bo’lmasa ,
To’xtab qolar yurak urishi
Hayot, senga og’ir botmasmi
Bir shoirning tirik yurishi?..

* * *

Archalar shoxida turar tillo zar ,
Yashil chiroqlarda bezandi shahar .
Munglig’ darchalardan boqdingiz sahar ,
Yangi yil muborak bo’lsin, onajon .

Yog’yotgan qor kabi ko’nglingiz oqda ,
Bu yerda hammasi yolg’onu soxta .
Chakkangiz chetida ochilgan paxta ,
Yangi yil muborak bo’lsin, onajon .

Men yo’q, qurum bosib yotar mo’rilar ,
Anori sochilib yotgan so’rilar .
Bolam deb darvoza g’amgin surilar
Yangi yil muborak bo’lsin, onajon

“Ketdik” der yuragim, sira ko’nmadi , ,
To’rt fasl dilimda rayhon unmadi .
Bu yerda bo’ronlar hali tinmadi ,
Yangi yil muborak bo’lsin, onajon .

Bahorni sog’indim ,kuzni angladim ,
Mehrli, mehrsiz yuzni angladim .
Musofir kunlarda Sizni angladim ,
Yangi yil muborak bo’lsin, onajon.

Deysiz, sen kelguncha sira o’lmayman ,
Tangri der, har kimni har kun qo’llayman .
Siz uchun xayrli duo yo’llayman, ,
Yangi yil muborak bo’lsin, onajon .

* * *

Seni yolg’izlatib qo’ydim, she’riyat ,
Goho tirikligu goh esa ro’zg’or .
Seni anglamasdan o’tgan umrimning ,
Qara ,sochlariga oralabdi qor .

Men o’sha, aqlini yig’magan nodon ,
Unutdim gullaru qushlar sasini .
Sen esa ruhimni bag’ringga bosib ,
Singdirding go’zallik falsafasini .

Goxo toyib ketdim tuban tunlarda ,
Qarog’im ichinda yoshim ezildi .
Bu fayzsiz davralar ,fayzsiz odamlar…
Negadir, shu bugun o’rning sezildi .

Sen o’sha, qishloqning pastqam uylari ,
Qizg’aldoq ochilgan baxtli tomida .
Buvim tong saharlab ilingan qaymoq ,
Tandirdan uzilgan issiq nonida .

Baxmal adirlardan ketmaydi bahor ,
Ariqlar hayratda suvlar nozidan .
Men seni topganman boshimni qo’yib ,
Bobomning chang bosgan jaynamozidan .

Men endi angladim, halollik qayda ,
Men endi angladim poklik nadandir.
She’riyat ,she’riyat, onamday munis ,
O’zbekiston degan qutlug’ Vatandir ,

* * *

Tushunsang-chi, hozir qahraton ,
Qara, yo’llar muzdan yaxlagan .
Uyg’onmadi uyqudan dunyo ,
Boychechaklar olis uxlagan .

Tushunsang-chi, hozir qahraton ,
She’r yozolmay to’ladi bag’ir .
Sog’intirib yubordi quyosh ,
Sog’intirib yubordi yomg’ir ,

Tushunsung-chi, hozir qahraton ,
Yulduzlarni ezar og’ir g’am .
Osmoniga qaytmagan oyday ,
Qaytolmayman qoshinga men ham

Tushunsang-chi, hozir qahraton …

* * *

Yig’latadi, boqsang daraxtlar ,
O’ylatadi karg’alar ohi .
Tushlaringni buzib kiradi ,
Qorda qolgan g’unchalar gohi .
Uyg’onasan yarim tun payti ,
Pech yoqasan, tashqarida qor .
Qaerlarda yuribdi daydib ,
Bizni esdan chiqargan Bahor?..

OPAMGA

Farrosh ayol g’amlari g’amgin ,
Qara, hayot nelar etmaydi .
Qancha yuvib tashla, baribir,
O’tmishdagi dog’lar ketmaydi .

Shoirlik ne? So’raysan o’ychan ,
Munglig’larning munglig’ sasidir .
Ko’zlaringdan tomayotgan yosh
Yuragimning tarjimasidir .

* * *

Senga nimasini aytayin, gulim ,
Har lahza boshimda qilich o’ynadi .
Shoirlik ,shoirlik, o, bu shoirlik ,
Quruq maqtov bilan qorin to’ymadi .

Faqat, sal tanimga erk berganimu ,
Bechora aqlimning ozgani koldi .
Biz kabi maddohlar o’tdi dunyodan ,
Faqat, Navoiyning yozgani qoldi .

ODIL IKROMGA

Ochsang eshiklarni, mo»jiza bo’lsa,
Yopsang, ortda qolsa sitamlar, g’amlar .
Shahar ko’chalarin darbadar kezsang,
Shoirni anglasa bir kun odamlar .

Horg’in kechalarda pardani surib ,
Qonli kunlarimni ichimga yutdim .
Yog’di, yog’averdi oynani ochib ,
Kuzgi yomg’irlarga bag’rimni tutdim .

Umrning naqadar omonatligin
Bolamning ko’ziga boqib ilg’adim
Qaltis lahzalarda poklikni sotgan
Munofiq kimsalar uchun yig’ladim .

Umr qaytib keldi o’z o’zaniga,
Ko’z yoshim quyildi kaftimga muzday.
Shahar ko’chalarin kezdim darbadar
Rindlikni qo’msagan Xoja Hofizday.

* * *

Botib turar ko’ksimga bir tosh ,
So’z aytmadim elga aytarli .
Bu yo’llarning boshi xayrli ,
Bu yo’llarning so’ngi xatarli .
Kimga boray endi dil yorib ,
Kim tinglaydi bir dil arzini?
Axir, har kun bu sho’rlik tuproq
So’rayverar mendan qarzini .

Manba: www.munosabat.org