Йўлдош Эшбек 80-йилларда адабиёт майдонига кириб келган ёрқин авлоднинг ўз овозига эга вакили. Дастлаб Тошкент давлат политехника институтига ўқишга кирган бўлса-да, кейинчалик адабиётга бўлган меҳри уни Тошкент давлат университетининг (бугунги миллий университет) нинг филология факультетига бошлаб келди. Шу пайтгача унинг ўндан ортиқ шеърий тўпламлари нашр этилган.
Йўлдош Эшбек
КЎНГЛИМДА ҚАЙНАЙДИ БИР БУЛОҚ
Шеърлар
* * *
Сузар дарёда бир ой
тўлқинлари бахтиёр.
Атрофда ёруғ чирой,
ойдинликда ифор бор.
Ой чиқиб борар узоқ,
чўзиб қолар соҳил қўл.
Йўл топиб тўхтар қирғоқ,
ўзин сувга отмас йўл.
Бурилиб, соҳил бўйлаб
бўйнин чўзиб югурар.
Атрофга сурма бўйлар
таратиб ой улгурар.
Чўчиб, уфққа бир қараб
шўнғир дарё мавжида.
Келар шафақ ярқираб –
ошиқ қуёшдан мужда.
* * *
Бир уй қурдим, келақол,
айвонлари қиёда.
Шифти нур бўйли шамол
дунёлардан зиёда.
Бир уй қурдим, келақол,
туйнуклари туйғудан.
Тин олиб гўзал хаёл
хуш уйғонур уйқудан.
Ё уйқу йўқ уйқуда,
бедорликда бедорлик.
Барча ўйлар беҳуда,
бор кенгликлар тор, торлик.
Сен сиғмассан оламга,
яша кулбахонмада.
У – менинг кўнглим уйи:
Эни – ер, осмон – бўйи.
Қайда бўлсанг, қайтарсан,
ишқ уйи топмас завол.
Қайлардасан, қайдасан,
бир уй қурдим, келақол?!
* * *
Саҳар ўтиб кетмасин, дейман,
кўксимда урилиб туради –
бир қўрқув, ғамини хўб ейман,
кўксимдан кўзимга юради –
Очаман, шарпамас, улкандир,
одамдан, оламдан, жаннатдан.
Покиза кўнгилдан ул камдир,
ул камдир ризою раҳматдан.
Уйқуда ўтмасин бу саҳар,
ғафлат саҳарида тўлғониб.
Бу тонгда тонг қотган бесамар
қуёшни кўрмасам уйғониб.
* * *
Девона кўнгилга севги шоҳ,
жаҳолат – нафратнинг тошидир.
Кўнглимда қайнайди бир булоқ ,
муҳаббат – кўзимнинг ёшидир.
Нур келар, ҳур келар сўзимга,
муҳаббат – кўнглимнинг тожидир.
Шуълавор жимирлар кўксимда,
муҳаббат кўзимнинг ёшидир.
Ҳижрон ҳам, висол ҳам бари у –
ҳисларнинг охири бошидир.
Кўзларга тошса ҳам бу туйғу –
муҳаббат кўнгилнинг ёшидир.
* * *
Юрагимнинг қуввати
камайганга ўхшайди,
Емрилса чел уввати
ёвуз селдан қақшайди.
Йиллар бажарар ишин,
кам келасан ёдимга,
Хаёл кўзгуси яширин
олиб келар олдимга.
* * *
Қувончдасан, ғамдасан,
сен менинг сўзимдасан.
Йироқда, яқиндасан,
сен менинг ўзимдасан.
Чопинар дарё кўкка,
мен есам дарёдаман.
Тунлар ой нурин ўпган
кўзлари қародаман.
Сен – мисли денгиздирсан,
уйимда, кўзимдасан.
Сен беҳад тенгсиздирсан,
барибир, ўзимдасан.
* * *
Булоқлар фалакка қараб отилди,
ҳар зарра товларди мисоли бир чўғ.
Лолалар бир гўзал бўлиб очилди,
тошлар гулладилар, гулга-ку, гап йўқ.
Қонлар отилгудай танда суринар,
уринар кўкракда безовта юрак,
Тиниқ кўк тагида тоғлар кўринар,
япроқлар уфқни ёпгандай титраб.
Ташна бормоқдаман – қондирмас сувлар,
ғалати муздайман – олов ёндирмас.
Жасурроқ кўринар мендан оҳулар,
ботирлик қўрқувни баъзан сўндирмас.
Уйғоқ туш кўраман, сезаман буни,
тасаввур суратсиз тўлади тушга.
Қўрқиб, йўқотишдан бундай қўрқувни,
жисми йўқ нарсани босиб оғушга,
баҳорга юраман, ўхшаб беҳушга…
* * *
Қувончдасан, ғамдасан,
сен менинг сўзимдасан.
Йироқда, яқиндасан,
сен менинг ўзимдасан.
Чопинар дарё кўкка,
мен есам дарёдаман.
Тунлар ой нурин ўпган
кўзлари қародаман.
Сен – мисли денгиздирсан,
уйимда, кўзимдасан.
Сен беҳад тенгсиздирсан,
барибир, ўзимдасан.
Yo’ldosh Eshbek
KO’NGLIMDA QAYNAYDI BIR BULOQ
She’rlar
* * *
Suzar daryoda bir oy
to’lqinlari baxtiyor.
Atrofda yorug’ chiroy,
oydinlikda ifor bor.
Oy chiqib borar uzoq,
cho’zib qolar sohil qo’l.
Yo’l topib to’xtar qirg’oq,
o’zin suvga otmas yo’l.
Burilib, sohil bo’ylab
bo’ynin cho’zib yugurar.
Atrofga surma bo’ylar
taratib oy ulgurar.
Cho’chib, ufqqa bir qarab
sho’ng’ir daryo mavjida.
Kelar shafaq yarqirab –
oshiq quyoshdan mujda.
* * *
Bir uy qurdim, kelaqol,
ayvonlari qiyoda.
Shifti nur bo’yli shamol
dunyolardan ziyoda.
Bir uy qurdim, kelaqol,
tuynuklari tuyg’udan.
Tin olib go’zal xayol
xush uyg’onur uyqudan.
YO uyqu yo’q uyquda,
bedorlikda bedorlik.
Barcha o’ylar behuda,
bor kengliklar tor, torlik.
Sen sig’massan olamga,
yasha kulbaxonmada.
U – mening ko’nglim uyi:
Eni – yer, osmon – bo’yi.
Qayda bo’lsang, qaytarsan,
ishq uyi topmas zavol.
Qaylardasan, qaydasan,
bir uy qurdim, kelaqol?!
* * *
Sahar o’tib ketmasin, deyman,
ko’ksimda urilib turadi –
bir qo’rquv, g’amini xo’b yeyman,
ko’ksimdan ko’zimga yuradi –
Ochaman, sharpamas, ulkandir,
odamdan, olamdan, jannatdan.
Pokiza ko’ngildan ul kamdir,
ul kamdir rizoyu rahmatdan.
Uyquda o’tmasin bu sahar,
g’aflat saharida to’lg’onib.
Bu tongda tong qotgan besamar
quyoshni ko’rmasam uyg’onib.
* * *
Devona ko’ngilga sevgi shoh,
jaholat – nafratning toshidir.
Ko’nglimda qaynaydi bir buloq ,
muhabbat – ko’zimning yoshidir.
Nur kelar, hur kelar so’zimga,
muhabbat – ko’nglimning tojidir.
Shu’lavor jimirlar ko’ksimda,
muhabbat ko’zimning yoshidir.
Hijron ham, visol ham bari u –
hislarning oxiri boshidir.
Ko’zlarga toshsa ham bu tuyg’u –
muhabbat ko’ngilning yoshidir.
* * *
Yuragimning quvvati
kamayganga o’xshaydi,
Yemrilsa chel uvvati
yovuz seldan qaqshaydi.
Yillar bajarar ishin,
kam kelasan yodimga,
Xayol ko’zgusi yashirin
olib kelar oldimga.
* * *
Quvonchdasan, g’amdasan,
sen mening so’zimdasan.
Yiroqda, yaqindasan,
sen mening o’zimdasan.
Chopinar daryo ko’kka,
men yesam daryodaman.
Tunlar oy nurin o’pgan
ko’zlari qarodaman.
Sen – misli dengizdirsan,
uyimda, ko’zimdasan.
Sen behad tengsizdirsan,
baribir, o’zimdasan.
* * *
Buloqlar falakka qarab otildi,
har zarra tovlardi misoli bir cho’g’.
Lolalar bir go’zal bo’lib ochildi,
toshlar gulladilar, gulga-ku, gap yo’q.
Qonlar otilguday tanda surinar,
urinar ko’krakda bezovta yurak,
Tiniq ko’k tagida tog’lar ko’rinar,
yaproqlar ufqni yopganday titrab.
Tashna bormoqdaman – qondirmas suvlar,
g’alati muzdayman – olov yondirmas.
Jasurroq ko’rinar mendan ohular,
botirlik qo’rquvni ba’zan so’ndirmas.
Uyg’oq tush ko’raman, sezaman buni,
tasavvur suratsiz to’ladi tushga.
Qo’rqib, yo’qotishdan bunday qo’rquvni,
jismi yo’q narsani bosib og’ushga,
bahorga yuraman, o’xshab behushga…
* * *
Quvonchdasan, g’amdasan,
sen mening so’zimdasan.
Yiroqda, yaqindasan,
sen mening o’zimdasan.
Chopinar daryo ko’kka,
men yesam daryodaman.
Tunlar oy nurin o’pgan
ko’zlari qarodaman.
Sen – misli dengizdirsan,
uyimda, ko’zimdasan.
Sen behad tengsizdirsan,
baribir, o’zimdasan.
«Sharq yulduzi» jurnalining veb-sahifasidan olindi (2012 yil, 2-son)
