Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
Saytimiz yangiliklari
Ёмғир ўт устида ётган сопол тувакчани ҳам тинмай чертади. Тувакча остида эса жажжигина қалдирғоч паноҳ топган. У совуқдан жунжукиб титрар, ёлғизликдан эса баттар эзиларди. Бошқа ҳамма қушлар учиб кетишди. Улар билан икки синглиси, опаси ҳам иссиқ ўлкаларга учишди. Бечора ташландиқ қушчани бу ёмғирли тунда ким қанотлари остига олиб иситади энди? У учолмаслиги туфайли шу сопол тувакча тагида тиришиб ўтирарди. Davomini o'qish
Туркиянинг энг таниқли ёзувчиларидан бири Яшар Камол (Yaşar Kemal) 92 ёшида Истанбулдаги шифохонада ҳаётдан кўз юмган. Шифокорларга кўра, атоқли адибнинг ўлимига юрак хасталиги ва нафас етишмаслиги сабаб бўлган. «Мен инсонларга зулм қиладиганлар ва уларни эзувчиларга қаршиман. Кимки одамларнинг бахтига ғов бўлса, мен уларга асарларим ва бутун ҳаётим билан қарши чиқаман», деб айтган эди Яшар Камол.
Адибнинг «Илонни ўлдирсалар» («Yılanı Öldürseler») романини тақдим этиш билан Яратгандан буюк адибни раҳматига олишини сўраймиз. Davomini o'qish
Билмадим, жаҳон адабиёти тарихида Ҳамид Олимжон билан Зулфияга қадар ҳам икки шоирнинг севги ва муҳаббатига асосланган бошқа оила бўлганмикин?.. Агар бўлмаган бўлса, шундай ғаройиб анъанани бизнинг икки машҳур ватандошимиз Ҳамид Олимжон билан Зулфия бошлаб берганлар. Davomini o'qish
Қишлоқнинг бир четида кимдир аксирса, нариги тарафидагилар эшитадиган, эшитибгина қолмасдан, паб айвонида пивохўрлик қилаётган шинавандалар бу аксириқ эгаси ким эканини бехато айтиб бера оладиган чоғроққина ва бегоналар деярли йўламайдиган овлоқ бир манзил эди у вақтлар бу Porlock деганлари. Йиллар кечса-да, ҳеч бир янгилик йўламайдиган шу қўрғонда чориғини судраб, бир маромда умргузаронлик қилаётганлар орасида ё Жон ва ё Олдус Вебстер исмли кўримсизгина маҳаллий майда тужжор ҳам бор эди. Davomini o'qish
Кейин ҳам кўп сувлар оқди. На бўлғай, шу сувлар Мардибой бобонинг тегирмонини ҳам юргизиб турди. Тегирмон ёнидан ўтиб қолсам, ўша ўжар чол эсимга тушади. Шу деворда ўша чолнинг бармоқ излари, нафаси қолган. Кўҳна ёғоч эшикни очиб ичкари бўйласанг, намчил ун ва яна алланарсаларнинг ёқимли ҳиди димоғингга урилади. Davomini o'qish
«Навоий қомуси” (у баъзи ҳужжатларда “Навоий энциклопедияси” деб ҳам юритилади) ўттиз йиллик яратилиш (1985-2015) тарихига эга бўлиб қолди. Бу каттагина тарихий давр ҳисобланади. Агар Навоий қомуси вақтида якунланиб, чоп этилганида, Марказий Осиё минтақасида адабий қомусни биринчи бўлиб Ўзбекистон яратишга эришган бўлар эди. Навоий қомуси асосчиси, марҳум устоз Абдуқодир Ҳайитметовнинг орзуси ҳам шу эди. Davomini o'qish
Нўъмон Чалабижаҳон, Нўъмон Чалаби Жаҳон ((Numan Çelebi Cihan; Чалаби Чалабиев; эски имлода: نومان چلبى جهان қримтатар тилида: Noman Çelebicihan ) 1885 йили Қримдаги Жанкой яқинидаги Буюк Сунак қишлоғида туғилган. 1917 йил октябрь тўнтаришидан кейин бошланган жараёнлар натижасида ташкил этилган Қрим Халқ республикаси ҳукуматиининг биринчи раиси, қримтатар халқининг I қурултойи ташкилотчиси, Қрим мусулмонлари муфтийси, қримтатар халқининг озодлик мадҳиясига айланган «Онт этганман» шеърининг муаллифи эди. 1918 йили 23 февраль куни большевиклар томонидан ваҳшийларча қатл этилиб, жасади Қора денгизга отилган. Davomini o'qish
Алишер Навоий тилшуносликка доир асари «Муҳокамат ул-луғатайн»ни ҳижрий 905, милодий 1499 йилда ёзди. Улуғ ижодкор умрининг сўнгида яратган бу китоб аҳамияти беқиёсдир. Она тили – туркийда «Хазойин ул-маоний», «Хамса» сингари лирик ва эпик ижодиётнинг мумтоз, буюк намуналарини яратиб, Шарқ адабиётида Низомий, Деҳлавий мақомига кўтарилган Алишер Навоий «Муҳокамат ул-луғатайн» мисолида тилимизнинг бадиий имкониятларини инкишоф этади. Асарга шоирнинг ярим асрдан ортиқ туркий тил хазинасида амалга оширган ижодий тадқиқотлари – назмий ва насрий китобларни вужудга келтириш тажрибасидан келиб чиқиб тартиб берилади. Davomini o'qish
Раҳимжон Раҳмат. Адабиётдан чиқиш.Тошкент.»Akademnashr» нашриёти, 2015. 128 бетТаниқли адабиётшунос, адиб ва журналист Раҳимжон Раҳматнинг ушбу китоби адабиёт ҳақидаги илмий кузатишлар ва тадқиқотлар мажмуасигина эмас. У адабиёт ичида юрган, уни ўқувчи эмас, билувчи сифатида кузатиб бораётган, бармоқларини ҳамиша адабиётнинг жон томирида ушлаб турган шахснинг фикрлари, кечинмалари. Улар ўқувчига адабиётни ва адабиётшуносликни янгича ракурсда кўрсатади. Davomini o'qish
Бернард Шоу жаноблари ўзига хос қитмирлик билан ҳар ёзувчини иш столидаги фариштага менгзайди. Аммо, афсуски, ҳаётда қора ниятли, бадбин ва ҳатгоки ёвуз «фаришта»лар ҳам учраркан. Инчунун, бундайлар яратган асарлар ҳам шунга яраша. Бунга ишонч ҳосил қилиш учун интернетга ёхуд дунёда тарқалаётган китобларга назар солинг. Чин муҳаббат, эзгулик, одамийликни улуғловчи асарлар билан бирга фаҳш, разолат, зўравонлик дидсизларча ялангочлик билан акс эттирилган ялтироқ муқовали китоблар тиқилиб ётибди. Davomini o'qish
Ҳасанхожа Нисорийнинг 1556 йилда ёзилган «Музаккири аҳбоб» тазкирасида Бобур авлодидан бўлган, бевосита бадиий ижод билан шуғулланган шоирлар ҳам ўрин олган эди. «Музаккири аҳбоб» муаллифи Заҳириддин Муҳаммад Бобурга юксак баҳо бериб, «Чиғатой султонларининг энг сараси ва зўр шижоатлиси эди. Бобур подшоҳнинг фазилатлари бисёр ва камолатлари бешумордир. Аруз бўйича ёзган рисоласи бир денгиздурким, ичи тўла жавоҳиру дурдона», дейди.»Музаккири аҳбоб»да Бобур Мирзо сулоласидан етишган ижодкорлар ҳақида ҳам маълумотлар келтирилади. Davomini o'qish
Биз Бобурнинг бир ғазалида Афғонистон йўлини танлагани ва бу ҳолатни дард, изтироб билан ифодалаганини кўрамиз. Мазкур ғазалнинг ҳар бир байтини «Бобурнома»даги воқеа ва ҳодисалар, муаллифнинг ички олами, дунёқараши билан чоғиштиришни маъқул кўрдик. Чунки Бобурнинг насрий асарлари билан шеърий мероси орасида мустаҳкам боғлиқлик бор. Носир Бобур айта олмаган дард, изтироб ва руҳий кечинмаларни шоир Бобур ғазаллари ошкор этган. Davomini o'qish