7 август — «Рассомларнинг шоири, шоирларнинг рассоми” деб таърифланган бетакрор мусаввир Шуҳрат Абдурашидов таваллуд топган кун
Ўтган асрнинг 70-80 йиллари ёш ўзбек шоирлари билан мусаввирлари ўртасидаги яқинлик шу даражада яқин ва самимий эдики, ҳозир эслаганда юрагим қалқиб кетгудай бўлади. Шуҳрат Абдурашидов ана шу икки санъатни ўзаро бирлаштириб турган кўприк эди десам хато қилмайман. Уйсиз-жойсиз ёш шоирлар ўша пайтдаёқ икки-уч мусаввирларга давлат томонидан ажратилган устахоналарда яшашар, оҳанг ва ранг ҳақидаги суҳбатлар узлуксиз давом этар,бир пайтлар шеър ёзган Шуҳрат эса давранинг гули эди...
Хуршид ДАВРОН
БИР ПОРТРЕТ ВА УЧ ШЕЪР
Мен бу суратни чизилган йиллари, ўша олис 80-йилларнинг охирида Шуҳрат Абдурашид билан Алишер Мирзо устахонасида кўрганимдан буён бошқа қайтиб кўрмаган эдим. Мана орадан 40 йилча ўтиб, бугун ўша портретнинг «Санъат» журналида босилган нусхасини «Дунё ўзбеклари» сайтида журналист Мирёқуб Қобиловнинг хотиралари босилган саҳифада кўриб қолдим. Ёшлик йиллари билан учрашгандай бўлдим, ёш шоирлару мусаввирларнинг ўзига хос портретини чизган, жуда эрта ҳаётни фожиали тарк этган буюк ўзбек мусаввири Шуҳрат Абдурашидни хотирлаб, Қуръон тиловат қилдим. Илоҳим, жойи жаннатда бўлсин Шуҳрат аканинг.
***
Рассом Шуҳрат Абдурашидовга
Биз шундай яшаймиз!
Севиб май, чоғир,
Қонуну расмга телба-тескари.
Биз минг йил кутишга розимиз, ахир,
Дарахт шохларида баргдек ўсгани…
Сапчиб туради у
Кеч куз ярим тун,
Соғинчми, армонми юракни қийнар.
Кўзини очганча ётади маҳзун,
Юракни қийнайди безовта ўйлар.
“Сизни тушунмайман” – дейди хотини,
У жавоб бермайди, шошмай қимирлар,
Елкасига илар ёмғирпўшини,
Остонада тўхтаб ғамгин шивирлар:
“Кечиргин, ўртанар юрак неча кун,
Неча кун-ки, ахир, мен қийналаман.
Албатта, боришим керак. Мен бугун
Хайрлашмоғим шарт турналар билан”.
1978
МУСАВВИР ДЎСТИМ ШУҲРАТ АБДУРАШИДОВНИ ЁДЛАБ
Тупроққа топширдик биз жўрамизни,
Оқарган юзини кўзларда асраб.
Аммо,кўмолмадик дил ярамизни,
Уни қўйдик маъюс сўзларга ўраб.
Тош каби қотибди бизнинг дийдамиз,
Ёмғир ювган тунлар ориқ юзини
Қўрқмасдан эсладик сархуш пайтимиз –
Фақат эсламоқдан қўрқдик кўзини.
Бир куни…
Шом эди…
айвонда туриб –
Кимдир деразани очди. Биз турдик.
Ҳовлида гуллаган олчани кўриб
Уни эсладиг-у йиғлаб юбордик.
1980
* * *
Шуҳрат Абдурашид хотирасига
Тўққиз йил орадан ўтди шамолдек,
Тўққиз йил сен дилда маҳзун хаёлдек.
Баҳорлар келдилар, кузлар келдилар.
Сени сўроқлаган сўзлар келдилар.
Ўтлар уйғондилар, сен уйғонмадинг,
Наҳотки уйқуга, дўстим, қонмадинг?
Ўтлар чиқиб келди, чиқиб келмадинг,
Бирга йиғламадинг, бирга кулмадинг.
Яна ўттиз йил, ё қирқ йил ўтади,
Сен-ла туғилганлар мангу кетади.
Уларга изма-из мен ҳам кетарман,
Югурмай, қошингга мен ҳам етарман.
Баҳорлар келарлар, кузлар келарлар,
Бизни сўроқлаган сўзлар келарлар.
Ўтлар уйғонарлар, биз уйғонмаймиз,
Мангулик уйқуга сира қонмаймиз.
Ўтлар чиқиб келар, бизлар келмаймиз,
Невара исмини бизлар билмаймиз.
Аммо бўёқ бўлиб, бир кун қайтамиз,
Шеър бўлиб мангулик сўзин айтамиз.
1987
Суратдагилар: Ўтирганлар: чапдан ўнга. Хуршид Даврон, Алишер Мирзо,Баҳодир Жалолов, Рауф Парпи ва Шуҳрат Абдурашидов. Турганлар: Усмон Азим, Нодир Норматов, Жавлон Умарбеков, Эркин Аъзам.
Suratdagilar: O‘tirganlar: chapdan o‘nga. Xurshid Davron, Alisher Mirzo,Bahodir Jalolov, Rauf Parpi va Shuhrat Abdurashidov. Turganlar: Usmon Azim, Nodir Normatov, Javlon Umarbekov, Erkin A’zam.
7 avgust — «Rassomlarning shoiri, shoirlarning rassomi” deb ta’riflangan betakror musavvir Shuhrat Abdurashidov tavallud topgan kun
O’tgan asrning 70-80 yillari yosh o’zbek shoirlari bilan musavvirlari o’rtasidagi yaqinlik shu darajada yaqin va samimiy ediki, hozir eslaganda yuragim qalqib ketguday bo’ladi. Shuhrat Abdurashidov ana shu ikki san’atni o’zaro birlashtirib turgan ko’prik edi desam xato qilmayman. Uysiz-joysiz yosh shoirlar o’sha paytdayoq ikki-uch musavvirlarga davlat tomonidan ajratilgan ustaxonalarda yashashar, ohang va rang haqidagi suhbatlar uzluksiz davom etar,bir paytlar she’r yozgan Shuhrat esa davraning guli edi…
Xurshid DAVRON
BIR PORTRЕT VA UCH SHE’R
Men bu suratni chizilgan yillari, o‘sha olis 80-yillarning oxirida Shuhrat Abdurashid bilan Alisher Mirzo ustaxonasida ko‘rganimdan buyon boshqa qaytib ko‘rmagan edim. Mana oradan 40 yilcha o‘tib, bugun o‘sha portretning “San’at” jurnalida bosilgan nusxasini “Dunyo o‘zbeklari” saytida jurnalist Miryoqub Qobilovning xotiralari bosilgan sahifada ko‘rib qoldim. Yoshlik yillari bilan uchrashganday bo‘ldim, yosh shoirlaru musavvirlarning o‘ziga xos portretini chizgan, juda erta hayotni fojiali tark etgan buyuk o‘zbek musavviri Shuhrat Abdurashidni xotirlab, Qur’on tilovat qildim. Ilohim, joyi jannatda bo‘lsin Shuhrat akaning.
Suratdagilar: O‘tirganlar. chapdan o‘nga. Xurshid Davron, Alisher Mirzo,Bahodir Jalolov, Rauf Parpi va Shuhrat Abdurashidov. Turganlar. Usmon Azim, Nodir Normatov, Javlon Umarbekov, Erkin A’zam.
***
Rassom Shuhrat Abdurashidovga 
Biz shunday yashaymiz!
Sevib may, chog‘ir,
Qonunu rasmga telba-teskari.
Biz ming yil kutishga rozimiz, axir,
Daraxt shoxlarida bargdek o‘sgani…
Sapchib turadi u
Kech kuz yarim tun,
Sog‘inchmi, armonmi yurakni qiynar.
Ko‘zini ochgancha yotadi mahzun,
Yurakni qiynaydi bezovta o‘ylar.
“Sizni tushunmayman” – deydi xotini,
U javob bermaydi, shoshmay qimirlar,
Yelkasiga ilar yomg‘irpo‘shini,
Ostonada to‘xtab g‘amgin shivirlar:
“Kechirgin, o‘rtanar yurak necha kun,
Necha kun-ki, axir, men qiynalaman.
Albatta, borishim kerak. Men bugun
Xayrlashmog‘im shart turnalar bilan”.
1978
MUSAVVIR DO‘STIM SHUHRAT ABDURASHIDOVNI YODLAB
Tuproqqa topshirdik biz jo‘ramizni,
Oqargan yuzini ko‘zlarda asrab.
Ammo,ko‘molmadik dil yaramizni,
Uni qo‘ydik ma’yus so‘zlarga o‘rab.
Tosh kabi qotibdi bizning diydamiz,
Yomg‘ir yuvgan tunlar oriq yuzini
Qo‘rqmasdan esladik sarxush paytimiz –
Faqat eslamoqdan qo‘rqdik ko‘zini.
Bir kuni…
Shom edi…
ayvonda turib –
Kimdir derazani ochdi. Biz turdik.
Hovlida gullagan olchani ko‘rib
Uni esladig-u yig‘lab yubordik.
1980
* * *
Shuhrat Abdurashid xotirasiga
To‘qqiz yil oradan o‘tdi shamoldek,
To‘qqiz yil sen dilda mahzun xayoldek.
Bahorlar keldilar, kuzlar keldilar.
Seni so‘roqlagan so‘zlar keldilar.
O‘tlar uyg‘ondilar, sen uyg‘onmading,
Nahotki uyquga, do‘stim, qonmading?
O‘tlar chiqib keldi, chiqib kelmading,
Birga yig‘lamading, birga kulmading.
Yana o‘ttiz yil, yo qirq yil o‘tadi,
Sen-la tug‘ilganlar mangu ketadi.
Ularga izma-iz men ham ketarman,
Yugurmay, qoshingga men ham yetarman.
Bahorlar kelarlar, kuzlar kelarlar,
Bizni so‘roqlagan so‘zlar kelarlar.
O‘tlar uyg‘onarlar, biz uyg‘onmaymiz,
Mangulik uyquga sira qonmaymiz.
O‘tlar chiqib kelar, bizlar kelmaymiz,
Nevara ismini bizlar bilmaymiz.
Ammo bo‘yoq bo‘lib, bir kun qaytamiz,
She’r bo‘lib mangulik so‘zin aytamiz.
1987
