Ибодат Ражабова 1956 йилда Бухорода туғилган. Самарқанд Давлат педагогика институтининг филология ҳамда Тошкент Давлат университетининг журналистика факультетларида ўқиган. Унинг “Осмондаги фаришта”, “Бухорода гужумлар гуллади”, “Қуш киприги” сингари шеърий ҳамда бир қатор насрий-тарихий асарлари чоп этилган. Айни пайтда, “Бухоро оқшоми” газетасида фаолият юритмоқда.
Ибодат Ражабова
ШЕЪРЛАР
БОЛАЛИК
Сувялпизга тушимни айтдим,
Соҳилларга чалиб бердим най.
Томга чиқсам шабада чорлар:
“Кел, сочингни мен ўзим тарай!”.
Қўзигуллар кулишни билар,
Чумолилар киймайди кавуш.
Қишлоқдаги кишмиш ишкомлар
Саноқларин аниқ билар қуш.
Ниначилар кўзлари коса,
Кўзгуларга сиғмайди боши.
Сузма халта тешар ҳакканинг
Менга ёқмас ўғри қароши.
Варрагимни бузиб кетди дўл,
Ипларини излайди каптар.
Саҳро қизил қабо кийганин
Қизғалдоқлар берганда хабар.
Ялтир-юлтир тилла қўнғизлар
Кўз ўйнатиб учса тўрт томон.
Ҳайрон, улар ортидан кетдим…
Ҳамон уйга қайтишим гумон…
БЕШИКСОЗ
Кундузларни сийлаб ишлайди,
Оқ тунлардан кияди пўстин.
Ҳовлиларнинг тўри-тўридан
Тушида ҳам излайди дўстин.
Дарахтларнинг пўстлоғин ҳидлаб,
Ёғочларнинг қаричлаб белин,
Теракзорга совчидай бориб,
Дўконига туширар “келин”.
Гулкосалар тебранишлари
Намозидай бўлиб кетган ёд.
Қоратоллар иккинчи умрин
Бешик қилиб айлайди обод.
Кўзмунчоқдан танлаб қоровул,
Боларидан чорлаб харидор,
Боғисириқ тутатиб оқшом
Тол бешикка суртади оҳор.
Сачратқигул сакраб кетади,
Жуфтин чорлаб сайрар ҳумоюн.
Лайли довча еганин кўриб,
Борар бешикбозорга Мажнун.
“ГУЛЛАЁТГАН ЎРИК” СУРАТИ
Туякашдай шамол жонсарак,
Боларилар “ноханда” меҳмон.
Юлдуз қулай дейди осмондан,
Ой лабини тишлар ҳаяжон.
Сўзсиз қўшиқ янграр. Новдалар
Гулоб ютган каби шайдойи.
Ҳовуч-ҳовуч куртакчаларнинг
Кенг бағрида юракнинг жойи.
Тебранишга тушар гулчанглар,
Қуёш доя каби кўп диққат.
Ўқ илдиз бир тебраниб кетгач,
Кўзин очар саноқсиз хилқат.
Дарахт бошдан илдизигача,
Чопиб борар яшил фароғат.
Мўъжаз боғин мушкборон қилар,
Бир оёқда турган гулсават…
МУҒАННИЙ
Қумсоатдай тўкилиб турар,
Манқал мисол борлиғи оташ.
Ҳатто узоқ-узоқ йўл босиб,
Суҳбатига келар туякаш.
Карвонсарой лутфига маҳтал,
Шоҳдарборда жойи-дилбайроқ.
Ҳамма қамиш мисол терлагач,
У пойгакда чиқарар чарчоқ.
Қўлин чўзса сувялпиз ҳам уд,
Пуф-пуф деса, сурнай-сандувоч.
Соз пардасин атрофида тун
Ҳалқа бўлиб ухлар қайрағоч.
Лайливашлар гардипои у,
Оҳанг бўлар кўнгил яраси.
Баъзан танбур юзига оғзин
Қўйиб куйлар юрак пардаси.
“Савти аъжам” авжида қишлаб,
“Сарахбор”дан чиқиб келса шом.
Уд мизробин кафтини ҳидлаб,
Чангланишга улгурар бодом…
ОНАМ ХОТИРАСИ
Учар гилам энди учмайди,
Ёрилтош ҳам ёрилмас такрор.
Онам кўзин юмгандан бери
Менга эртак айтмайди баҳор.
Сувпарилар сув билан кетди,
Қайнархумча энди чиғаноқ.
Қўзиқорин қалпоғин кийиб
Токзорларда юрар шамчироқ.
Қалдирғоч ҳам илонга ошна,
Очилмасдан ётар дастурхон.
Бақатерак бақрайиб қолди.
(Хўрак излаб юрар палахмон.)
Боларилар ёввойи йўрға,
Гавҳар эмас шамшод япроғи.
Жала куни кўприк бўлмайди
Мисқол пари кумуш тароғи.
Кураш тушмас қуюн-ла ботир,
Бешик ясаб, семирмас лайлак.
Олтин тухум қўяр товуқ ҳам
Излаб юрар ҳовлида катак.
ИЗЛАДИМ
Кўзингни кўзимдан изладим,
Дунёни қоплади хавотир.
Бошини “Ёсин”га ўқитди,
Гуланжир, гуланжир, гуланжир.
Изингни йўллардан изладим,
Сўқмоқлар жам бўлиб чалди уд.
Худонинг олдидан қайтмади,
Машрабни оғритган шом сукут.
Сўзингни оловдан изладим,
Вулқонни суғорар кўр роҳиб.
Майхунлар юраги ёрилар:
Ғаройиб, ғаройиб, ғаройиб.
Ўзингни ўзимдан изладим,
Ўнг кўксим ичида кошона.
Мен ичда яшасам, ташқари:
Вайрона, вайрона, вайрона.
Кўзингни кўзимдан изладим…
Манба: «Бухоронома» газетаси
Ibodat Rajabova
SHE’RLAR
1956 yilda tug’ilgan. Samarqand Davlat pedagogika institutining filologiya hamda Toshkent Davlat universitetining jurnalistika fakul`tetlarida o’qigan. Uning “Osmondagi farishta”, “Buxoroda gujumlar gulladi”, “Qush kiprigi” singari she’riy hamda bir qator nasriy-tarixiy asarlari chop etilgan. Ayni paytda, “Buxoro oqshomi” gazetasida faoliyat yuritmoqda.
BOLALIK
Suvyalpizga tushimni aytdim,
Sohillarga chalib berdim nay.
Tomga chiqsam shabada chorlar:
“Kel, sochingni men o’zim taray!”.
Qo’zigullar kulishni bilar,
Chumolilar kiymaydi kavush.
Qishloqdagi kishmish ishkomlar
Sanoqlarin aniq bilar qush.
Ninachilar ko’zlari kosa,
Ko’zgularga sig’maydi boshi.
Suzma xalta teshar hakkaning
Menga yoqmas o’g’ri qaroshi.
Varragimni buzib ketdi do’l,
Iplarini izlaydi kaptar.
Sahro qizil qabo kiyganin
Qizg’aldoqlar berganda xabar.
Yaltir-yultir tilla qo’ng’izlar
Ko’z o’ynatib uchsa to’rt tomon.
Hayron, ular ortidan ketdim…
Hamon uyga qaytishim gumon…
BESHIKSOZ
Kunduzlarni siylab ishlaydi,
Oq tunlardan kiyadi po’stin.
Hovlilarning to’ri-to’ridan
Tushida ham izlaydi do’stin.
Daraxtlarning po’stlog’in hidlab,
Yog’ochlarning qarichlab belin,
Terakzorga sovchiday borib,
Do’koniga tushirar “kelin”.
Gulkosalar tebranishlari
Namoziday bo’lib ketgan yod.
Qoratollar ikkinchi umrin
Beshik qilib aylaydi obod.
Ko’zmunchoqdan tanlab qorovul,
Bolaridan chorlab xaridor,
Bog’isiriq tutatib oqshom
Tol beshikka surtadi ohor.
Sachratqigul sakrab ketadi,
Juftin chorlab sayrar humoyun.
Layli dovcha yeganin ko’rib,
Borar beshikbozorga Majnun.
“GULLAYOTGAN O’RIK” SURATI
Tuyakashday shamol jonsarak,
Bolarilar “noxanda” mehmon.
Yulduz qulay deydi osmondan,
Oy labini tishlar hayajon.
So’zsiz qo’shiq yangrar. Novdalar
Gulob yutgan kabi shaydoyi.
Hovuch-hovuch kurtakchalarning
Keng bag’rida yurakning joyi.
Tebranishga tushar gulchanglar,
Quyosh doya kabi ko’p diqqat.
O’q ildiz bir tebranib ketgach,
Ko’zin ochar sanoqsiz xilqat.
Daraxt boshdan ildizigacha,
Chopib borar yashil farog’at.
Mo»jaz bog’in mushkboron qilar,
Bir oyoqda turgan gulsavat…
MUG’ANNIY
Qumsoatday to’kilib turar,
Manqal misol borlig’i otash.
Hatto uzoq-uzoq yo’l bosib,
Suhbatiga kelar tuyakash.
Karvonsaroy lutfiga mahtal,
Shohdarborda joyi-dilbayroq.
Hamma qamish misol terlagach,
U poygakda chiqarar charchoq.
Qo’lin cho’zsa suvyalpiz ham ud,
Puf-puf desa, surnay-sanduvoch.
Soz pardasin atrofida tun
Halqa bo’lib uxlar qayrag’och.
Laylivashlar gardipoi u,
Ohang bo’lar ko’ngil yarasi.
Ba’zan tanbur yuziga og’zin
Qo’yib kuylar yurak pardasi.
“Savti a’jam” avjida qishlab,
“Saraxbor”dan chiqib kelsa shom.
Ud mizrobin kaftini hidlab,
Changlanishga ulgurar bodom…
ONAM XOTIRASI
Uchar gilam endi uchmaydi,
Yoriltosh ham yorilmas takror.
Onam ko’zin yumgandan beri
Menga ertak aytmaydi bahor.
Suvparilar suv bilan ketdi,
Qaynarxumcha endi chig’anoq.
Qo’ziqorin qalpog’in kiyib
Tokzorlarda yurar shamchiroq.
Qaldirg’och ham ilonga oshna,
Ochilmasdan yotar dasturxon.
Baqaterak baqrayib qoldi.
(Xo’rak izlab yurar palaxmon.)
Bolarilar yovvoyi yo’rg’a,
Gavhar emas shamshod yaprog’i.
Jala kuni ko’prik bo’lmaydi
Misqol pari kumush tarog’i.
Kurash tushmas quyun-la botir,
Beshik yasab, semirmas laylak.
Oltin tuxum qo’yar tovuq ham
Izlab yurar hovlida katak.
IZLADIM
Ko’zingni ko’zimdan izladim,
Dunyoni qopladi xavotir.
Boshini “Yosin”ga o’qitdi,
Gulanjir, gulanjir, gulanjir.
Izingni yo’llardan izladim,
So’qmoqlar jam bo’lib chaldi ud.
Xudoning oldidan qaytmadi,
Mashrabni og’ritgan shom sukut.
So’zingni olovdan izladim,
Vulqonni sug’orar ko’r rohib.
Mayxunlar yuragi yorilar:
G’aroyib, g’aroyib, g’aroyib.
O’zingni o’zimdan izladim,
O’ng ko’ksim ichida koshona.
Men ichda yashasam, tashqari:
Vayrona, vayrona, vayrona.
Ko’zingni ko’zimdan izladim…
Manba: «Buxoronoma» gazetasi
