Рафиқ Сайдуллонинг янги шеърий туркумини тақдим этар эканмиз, ёш шоир укамга ижодий машаққатлар ва қувончлар йўлида муваффақиятлар тилаб қоламан.
Рафиқ САЙДУЛЛО
ЯНГИ ШЕЪРЛАР
Сўз
«Фақат шоир ҳақли бахтсиз бўлмоққа…»
Рауф Парфи
1
У сиздан
қизғонар армонни.
У сиздан
қизғонар азобни.
Унга кулманг,
унга ачинманг!
Унинг бахти
унинг бахтсизлигидир.
2
Унинг кўнгли тоза эди
шеър дафтаридай.
Шеър дафтари очиқ эди
унинг кўнглидай.
Унинг оқ кўнглига
ҳеч тушмаган кўз-
унинг шеър дафтарига
ёзилмаган сўз.
3
У боқар дунёга
маҳбубдай.
У яшар дунёда
маҳбусдай.
У эрксевар одам!
Мен ҳеч тоқат
қила олмас даражада
эркин одам у…
4
Ким у?
Балки тирик.
Балки, йўқ…
Балки, сиздир?!
Дафъатан,
ҳеч йўқса,
сиёҳ тўкиб юборсангиз
эди қоғозга!
Мириқиб ўқирдик…
***
Мирзоҳид Музаффарга
Билмадим…
Бу кўрганим- гўзал уйқи.
Ким бўлсанг ҳам,
уйғоқ бўлсанг, мени турти.
Буни кўриб турган кас
ҳеч олмас нафас;
бу жаннат эмасдир,
лек ҳаёт ҳам эмас.
Қуш минг семирса ҳам,
торлик қилмас осмон-
туш деган қафасда
семиртирдинг ёмон…
Билмадим…
Бу кўрганим- гўзал уйқи.
Ким бўлсанг ҳам,
уйғоқ бўлсанг, мени турти.
Болакай
Уч-тўрт кундан бери
уйимизда юрибди
бир нотаниш одам.
Онамнинг айтишича,
у менинг дадам…
***
Уйдан келар қўнғироқ:
«…Она! Ғаройиб жой экан шимол дегани!
Бизда тунги бир, икки, уч…
Кўряпсанми, сутдай оқ кечани!
Қоронғи тушмайди бу ерда…»
Онам хурсанд дили-дилидан;
бир кулади, бир йиғлайди.
Соат тунги бир, икки, уч… у эса
кўчада «антенна» излайди:
«…даданг пул жўнатдими…»
Янги йил кечаси
Унинг қорни оч эди.
Аммо унинг кўзига
балодай кўринарди
дастурхондаги гўшт,
ҳолва, шарбатлар…
Ҳамма хурсанд эди,
айниқса, дадаси.
Ўзи тирмашиб чиққан
бахт чўққисига
тортмоқчи бўларди уни ҳам-
қулоғидан…
Кейин уларнинг хурсандчилиги
мушакбозликка уланиб кетди;
кўчада хиринглаб
мушак отишди.
Гўё, бутун оила жамул-жам эди.
Фақат, у…
Кетгиси келарди уйига.
Қишлоғини, онасини, укасини
кўргиси келарди.
Тонг отди.
Улар йўлга тушди.
Кетиб боришарди орқами-орқа.
Кўчада фақат
дайти итлар юрарди санғиб.
Базмдан қайтмоқда эди
улар ҳам, гўё.
Telegram (2)
1
Кўнгил,
сенинг маконинг осмон!
Гоҳ уқмадим,
гоҳ уқдим…
Темир қушнинг
жиғилдонида
бугун сенинг
қошинга чиқдим.
Гарчи,
парвоз бўлмаса-да бу…
2
Булутлар нафис…
Бу ҳислар нафис…
Олислар нафис…
Нимадир етмайди барибир…
Ўша нимадирга борим қурбон!
3
Сен балки,
ҳууув порлаб турган
чироқ остида,
скамейкада ўтирибсан.
Балки ҳууув…
Билсанг…
юксакларда сендан тубанман;
сен- менинг осмоним,
сен- менинг жоним!
4
Учсанг, учаверсанг…
қўнишга тўғри келар
охири.
Асли,
парвоз ҳақдаги хаёллар яхши:
«Учсанг, учаверсанг…»
5
Кўнгил,
сенинг маконинг осмон!
Нима ҳам дердик.
Сен шундай соф,
поклигингча қол!
Биз эса ерлик.
Ана, келдик…
Ухлаётган Шопен
1
«Қушларга уя қил менинг бўғзимни…»
Хуршид Даврон
Энди сўзлар бермасми таскин,
диққинафас, тор кўксингни тил?
Шўх сайрасин, сайрасин ғамгин;
бўғзимни қушларга уя қил.
Уч кунлик қадрим битдими, ай
ишқ, сен жой берган бу юракда?
Айт: «Бир кун қолгин капалакдай
деразамдаги гултувакда…»
Хаста булбулми, ё соппа-соғ
қарғами, бос менинг ярамга.
Кел, сўнгги бор менга оч қучоқ,
сўнг ўлай, кўм севинчга, ғамга.
Ишқ, сен учун кетсам, кетайин;
оғир юкман кўздаги ёшдай.
Жоним эдинг, энди нетайин
зар тубида қадрсиз тошдай.
2
Зўриқиб оласан нафас,
қалб, асаб торларинг таранг.
Сўзлар сени аллаламас-
сўзлар сени қилар гаранг.
Ютинар хонанг, ютинар;
сени таниб билолмайди.
Оғир ботар ерга, терга;
сени ҳазм қилолмайди.
Узансангу беҳуш ётсанг
қанча керак бўлса, шунча;
сукунатни сўзсиз бузган
Шопен келиб, уйғотгунча.
У ҳам сени танимаса,
томинггача ерга ботсанг.
Гул бўлиб унсангу сўнгра
жимликни сассиз уйғотсанг.
Унгача тишни тишга бос!
Овозаси ҳамма ёқда:
Сен зўриқиб олган нафас
қичқириқдай янграмоқда!
Баҳор
япроқ де,
бир япроқ
узилсин шохдан.
Чечак де,
сўлсин, қовжирасин
бир чечак.
Кетма де,
кетсин у баҳор
чин бўлса…
Томчилар
1
Икки томчи
бир-бирини севар ўзича.
Ширин сўзлар топиб айтар
бир-бирига.
О, пуштигинам дер бири,
серқиррам дер бошқаси…
2
Севги осмонидан
сархуш қулаган
икки томчини
кўлоб бағрига олди…
Севги қайерда қолди?!
3
Биз шаффоф эдик.
Сен мени ўзгартирдинг,
мен сени…
Иккимиз бир лойқа энди.
***
Сени ўпдим.
Бу, албатта, туш эди.
Сени қучоқладим…
Қўрқма!
Сен айбдор эмассан:
туш меники эди.
Қўрқма,
мен айбдор эмасман;
мен, бор-йўғи,
туш кўрдим.
Шоир
Кечирасиз!..
Ярашиб турса ҳам
қанча эгнимга,
мени тиқиштирманг
бу костюм-шимга!
пардасиз туш
қўлингда соябон ёмғирни уйғот
шоирни уйғота кўрма қизгина
йўқса соябонинг бўлолмас нажот
сўнгра бировлардан қилмагин гина
у ухлаб ётибди тушига ажиб
сойлар оқиб кирар айни тонг саҳар
ҳарир либосларда кўкрагинг бўртиб
қирғоқда сайр этиб юрибсан дилбар
бу қандай тушдир о бу нозик бадан
тераклар қаршингда чўкмоқдалар тиз
булбуллар йўтала бошлар дафъатан
ғунчалар қовжирай бошлар умидсиз
сой эса шарқираб оқар бир ёнда
ташнадир қизгина кетма тойғаниб
оёғинг учини теккизган онда
қулайсан шоиринг кетар уйғониб
у сапчиб уйғонар юраги ёнар
ногоҳ сувпарига ташлагандай тўр
энди ўпкалама у тошқин сойлар
ювган оёқларинг озоридан кўр
ечилар пардаси ҳарир тушларнинг
зилол сувдан ташна ичар ютоқиб
соябонинг қолиб қирғоқда ўзинг
узоқ-узоқларга кетасан оқиб.
***
Сен кетар экансан,
қалбим ёниб бўлар кул…
Ишқ ҳақдаги ўтли байтларим
ҳаммаси бир пул!
Сен кетар экансан,
аста қўлга оламан торни:
мендан бошқа ҳеч ким
гўзалроқ айтолмас бу ёр-ёрни!
Сен кетар экансан,
ғурурим осмон- бағрим ер!
Сен ёмон кўрган шоирнинг
ундириб қолгани битта шеър…
Сен кетар экансан,
бахт тилайман сенга,
о нозиктаб гул!
Сен кетар экансан,
шунчаки кетмагил, кет буткул!
Rafiq Saydulloning yangi sheʼriy turkumini taqdim etar ekanmiz, yosh shoir ukamga ijodiy mashaqqatlar va quvonchlar yoʻlida muvaffaqiyatlar tilab qolaman.
Rafiq SAYDULLO
YANGI SHEʼRLAR
Soʻz
“Faqat shoir haqli baxtsiz boʻlmoqqa…”
Rauf Parfi
1
U sizdan
qizgʻonar armonni.
U sizdan
qizgʻonar azobni.
Unga kulmang,
unga achinmang!
Uning baxti
uning baxtsizligidir.
2
Uning koʻngli toza edi
sheʼr daftariday.
Sheʼr daftari ochiq edi
uning koʻngliday.
Uning oq koʻngliga
hech tushmagan koʻz-
uning sheʼr daftariga
yozilmagan soʻz.
3
U boqar dunyoga
mahbubday.
U yashar dunyoda
mahbusday.
U erksevar odam!
Men hech toqat
qila olmas darajada
erkin odam u…
4
Kim u?
Balki tirik.
Balki, yoʻq…
Balki, sizdir?!
Dafʼatan,
hech yoʻqsa,
siyoh toʻkib yuborsangiz
edi qogʻozga!
Miriqib oʻqirdik…
***
Mirzohid Muzaffarga
Bilmadim…
Bu koʻrganim- goʻzal uyqi.
Kim boʻlsang ham,
uygʻoq boʻlsang, meni turti.
Buni koʻrib turgan kas
hech olmas nafas;
bu jannat emasdir,
lek hayot ham emas.
Qush ming semirsa ham,
torlik qilmas osmon-
tush degan qafasda
semirtirding yomon…
Bilmadim…
Bu koʻrganim- goʻzal uyqi.
Kim boʻlsang ham,
uygʻoq boʻlsang, meni turti.
Bolakay
Uch-toʻrt kundan beri
uyimizda yuribdi
bir notanish odam.
Onamning aytishicha,
u mening dadam…
***
Uydan kelar qoʻngʻiroq:
«…Ona! Gʻaroyib joy ekan shimol degani!
Bizda tungi bir, ikki, uch…
Koʻryapsanmi, sutday oq kechani!
Qorongʻi tushmaydi bu yerda…»
Onam xursand dili-dilidan;
bir kuladi, bir yigʻlaydi.
Soat tungi bir, ikki, uch… u esa
koʻchada “antenna” izlaydi:
“…dadang pul joʻnatdimi…”
Yangi yil kechasi
Uning qorni och edi.
Ammo uning koʻziga
baloday koʻrinardi
dasturxondagi goʻsht,
holva, sharbatlar…
Hamma xursand edi,
ayniqsa, dadasi.
Oʻzi tirmashib chiqqan
baxt choʻqqisiga
tortmoqchi boʻlardi uni ham-
qulogʻidan…
Keyin ularning xursandchiligi
mushakbozlikka ulanib ketdi;
koʻchada xiringlab
mushak otishdi.
Goʻyo, butun oila jamul-jam edi.
Faqat, u…
Ketgisi kelardi uyiga.
Qishlogʻini, onasini, ukasini
koʻrgisi kelardi.
Tong otdi.
Ular yoʻlga tushdi.
Ketib borishardi orqami-orqa.
Koʻchada faqat
dayti itlar yurardi sangʻib.
Bazmdan qaytmoqda edi
ular ham, goʻyo.
Telegram (2)
1
Koʻngil,
sening makoning osmon!
Goh uqmadim,
goh uqdim…
Temir qushning
jigʻildonida
bugun sening
qoshinga chiqdim.
Garchi,
parvoz boʻlmasa-da bu…
2
Bulutlar nafis…
Bu hislar nafis…
Olislar nafis…
Nimadir yetmaydi baribir…
Oʻsha nimadirga borim qurbon!
3
Sen balki,
huuuv porlab turgan
chiroq ostida,
skameykada oʻtiribsan.
Balki huuuv…
Bilsang…
yuksaklarda sendan tubanman;
sen- mening osmonim,
sen- mening jonim!
4
Uchsang, uchaversang…
qoʻnishga toʻgʻri kelar
oxiri.
Asli,
parvoz haqdagi xayollar yaxshi:
“Uchsang, uchaversang…”
5
Koʻngil,
sening makoning osmon!
Nima ham derdik.
Sen shunday sof,
pokligingcha qol!
Biz esa yerlik.
Ana, keldik…
Uxlayotgan Shopen
1
“Qushlarga uya qil mening boʻgʻzimni…”
Xurshid Davron
Endi soʻzlar bermasmi taskin,
diqqinafas, tor koʻksingni til?
Shoʻx sayrasin, sayrasin gʻamgin;
boʻgʻzimni qushlarga uya qil.
Uch kunlik qadrim bitdimi, ay
ishq, sen joy bergan bu yurakda?
Ayt: «Bir kun qolgin kapalakday
derazamdagi gultuvakda…»
Xasta bulbulmi, yo soppa-sogʻ
qargʻami, bos mening yaramga.
Kel, soʻnggi bor menga och quchoq,
soʻng oʻlay, koʻm sevinchga, gʻamga.
Ishq, sen uchun ketsam, ketayin;
ogʻir yukman koʻzdagi yoshday.
Jonim eding, endi netayin
zar tubida qadrsiz toshday.
2
Zoʻriqib olasan nafas,
qalb, asab torlaring tarang.
Soʻzlar seni allalamas-
soʻzlar seni qilar garang.
Yutinar xonang, yutinar;
seni tanib bilolmaydi.
Ogʻir botar yerga, terga;
seni hazm qilolmaydi.
Uzansangu behush yotsang
qancha kerak boʻlsa, shuncha;
sukunatni soʻzsiz buzgan
Shopen kelib, uygʻotguncha.
U ham seni tanimasa,
tominggacha yerga botsang.
Gul boʻlib unsangu soʻngra
jimlikni sassiz uygʻotsang.
Ungacha tishni tishga bos!
Ovozasi hamma yoqda:
Sen zoʻriqib olgan nafas
qichqiriqday yangramoqda!
Bahor
yaproq de,
bir yaproq
uzilsin shoxdan.
Chechak de,
soʻlsin, qovjirasin
bir chechak.
Ketma de,
ketsin u bahor
chin boʻlsa…
Tomchilar
1
Ikki tomchi
bir-birini sevar oʻzicha.
Shirin soʻzlar topib aytar
bir-biriga.
O, pushtiginam der biri,
serqirram der boshqasi…
2
Sevgi osmonidan
sarxush qulagan
ikki tomchini
koʻlob bagʻriga oldi…
Sevgi qayerda qoldi?!
3
Biz shaffof edik.
Sen meni oʻzgartirding,
men seni…
Ikkimiz bir loyqa endi.
***
Seni oʻpdim.
Bu, albatta, tush edi.
Seni quchoqladim…
Qoʻrqma!
Sen aybdor emassan:
tush meniki edi.
Qoʻrqma,
men aybdor emasman;
men, bor-yoʻgʻi,
tush koʻrdim.
Shoir
Kechirasiz!..
Yarashib tursa ham
qancha egnimga,
meni tiqishtirmang
bu kostyum-shimga!
pardasiz tush
qoʻlingda soyabon yomgʻirni uygʻot
shoirni uygʻota koʻrma qizgina
yoʻqsa soyaboning boʻlolmas najot
soʻngra birovlardan qilmagin gina
u uxlab yotibdi tushiga ajib
soylar oqib kirar ayni tong sahar
harir liboslarda koʻkraging boʻrtib
qirgʻoqda sayr etib yuribsan dilbar
bu qanday tushdir o bu nozik badan
teraklar qarshingda choʻkmoqdalar tiz
bulbullar yoʻtala boshlar dafʼatan
gʻunchalar qovjiray boshlar umidsiz
soy esa sharqirab oqar bir yonda
tashnadir qizgina ketma toygʻanib
oyogʻing uchini tekkizgan onda
qulaysan shoiring ketar uygʻonib
u sapchib uygʻonar yuragi yonar
nogoh suvpariga tashlaganday toʻr
endi oʻpkalama u toshqin soylar
yuvgan oyoqlaring ozoridan koʻr
yechilar pardasi harir tushlarning
zilol suvdan tashna ichar yutoqib
soyaboning qolib qirgʻoqda oʻzing
uzoq-uzoqlarga ketasan oqib.
***
Sen ketar ekansan,
qalbim yonib boʻlar kul…
Ishq haqdagi oʻtli baytlarim
hammasi bir pul!
Sen ketar ekansan,
asta qoʻlga olaman torni:
mendan boshqa hech kim
goʻzalroq aytolmas bu yor-yorni!
Sen ketar ekansan,
gʻururim osmon- bagʻrim yer!
Sen yomon koʻrgan shoirning
undirib qolgani bitta sheʼr…
Sen ketar ekansan,
baxt tilayman senga,
o noziktab gul!
Sen ketar ekansan,
shunchaki ketmagil, ket butkul!
kuz
dunyodagi
eng nekbin odam
oshkor etsa
mening sirimni
bilasanmi u seni
juda juda
qattiq sevadi
