Абдуқодир Ҳайитметовнинг “Навоий энциклопедияси”ни яратиш ғояси асосчиси ва ташаббускори бўлганлигини ким инкор этаётир? Ҳеч ким. Бунақа ишга уриниш бир ёнда турсин, хаёлга борган кишининг ўзи йўқ – тополмайсиз уни. Модомики, шундай экан, А.Ҳайитметовнинг бундан қарийб ўттиз йил муқаддам “Навоий энциклопедияси” учун асосан материаллар жамлаш ва уларни жойлаштириш принципларига бағишлаб ёзилган мақоласини ўз ниятига мослаб, айрим муҳим жойларини тубдан ўзгартириб, яъни бузиб нашр эттиришдан муддао нима? Davomini o'qish
Teglar: Alisher Navoiy
Nusratullo Jumaxo’ja. Navoiy qomusi qachon yakunlanadi?
«Навоий қомуси” (у баъзи ҳужжатларда “Навоий энциклопедияси” деб ҳам юритилади) ўттиз йиллик яратилиш (1985-2015) тарихига эга бўлиб қолди. Бу каттагина тарихий давр ҳисобланади. Агар Навоий қомуси вақтида якунланиб, чоп этилганида, Марказий Осиё минтақасида адабий қомусни биринчи бўлиб Ўзбекистон яратишга эришган бўлар эди. Навоий қомуси асосчиси, марҳум устоз Абдуқодир Ҳайитметовнинг орзуси ҳам шу эди. Davomini o'qish
Ibrohim Haqqul. Qit’a va g’azal munosabatiga doir
Лирик жанрларнинг бир-биридан фарқли бадиий қонуниятлари, узоқ йиллар адабиёт ва ижодкорлар тўплаган маълум усул ҳамда йўллари бўлади. Санъаткор ёзувчи буни инобатга олмаслиги мумкин эмас. Янги жанр – бу доимо ҳаёт материали ёки мавжуд материалнинг янгича ифодаси, ифоданинг янгича усули, хуллас, янги шакл ва мазмун бирлигидир. Шоирлар лирик жанрларнинг ҳаммасида ҳам бир хил услуб, бир хил имконият, бир хил руҳий кайфият билан ёза олмайдилар. Davomini o'qish
Husan Maqsud. Oshiq sharhi holi ifodasida badiiy san’atlarning o‘rni
Шарқ адабиётини, умуман, Шарқ маънавияти ва маданиятини улуғ мутафаккир ҳамда буюк шоир Мир Алишер Навоийсиз тасаввур қилиб бўлмайди.Бир-биридан ранг-баранг ғазаллар, панд-насиҳатга йўғрилган рубоий ва қитъалар, диний-маърифий мазмундаги рисола ва достонлар ҳали ҳамон дунё маънавияти кутубхонасининг энг юқори жавонларида виқор тўкиб турибди. Нафақат мусулмон Шарқи, балки Европа ва Океанорти давлатларида ҳам бу зотнинг асарлари севиб ўқилади. Davomini o'qish
Alisher Navoiy — Badiiy-ma’rifiy videofilm
9 февраль — Туркий адабиётнинг буюк намояндаси Ҳазрат Мир Алишер Навоий таваллуд топган кун
Туркий адабиётнинг буюк намояндаси, она тилимизга қудрат бағишлаган шоир, мутафаккир ва атоқли давлат арбоби Ҳазрат Мир Алишер Навоийнинг ибратли ҳаёти ва шавкатли фаолияти ҳақида ҳикоя қилувчи бадиий-маърифий видеофильм «Ўзбектелефилм» томонидан суратга олинган. Davomini o'qish
Barri Xoberman. Tarixda to’rtta Navoiyni ko’raman
Навоийгача Данте ва Чосер якка ўзи курашиб ўз тилини дунё тиллари рўйхатига кирита олди. Кун келиб Данте ва Чосернинг асарлари ўқилмай қолинишини тасаввур қилиш қийин. Навоий ҳам ана шундай умрбоқий ижодкордир. Модомики, биз Навоийни “Туркийлар Чосери” дея эътироф этар эканмиз, унинг мавқеъидаги шоирлар рўйхатига Чосернинг ўзи, Данте, Сервантес ва Шекспирни киритишимиз мумкин. Davomini o'qish
Saodat Fayzieva. O’lmas siymo olimlar nigohida
Алишер Навоийнинг ҳаёти ва ижоди адабиёт ихлосмандлари учун ўлмас мавзу бўлгани ҳолда, 20 -йиллар матбуотида ҳам бир неча адабиётшунос-танқидчилар шоир шахсиятига катта эътибор қаратишган. 1920-1930-йиллар оралиғида “Мусулманский мир”(Петербург), “Иштирокиюн”, “Болалар дунёси”, “Туркистон”, “Қизил Ўзбекистон”, “Маориф ва ўқитғувчи”, “Аланга”, “Янги Фарғона”, “Ер юзи” каби газета ва журналларда Навоий ҳақида йигирмадан ортиқ мақолалар эълон қилинган, бундан ташқари, бир қанча мажмуалар таркибида ёки якка китоб ҳолида шоир ҳақида маълумотлар чоп этилган. Davomini o'qish
Almaz Ülvi. Əlişir Nəvai haqqında iki məqalə
Деярли бутун илмий ва ижодий фаолиятини Ўзбек ва Озарбайжон адабиётларининг ўзаро алоқаларини ўрганишга бағишлаган таниқли адабиётшунос олима Алмаз Улвий ўзбек адабиётига доир 150 дан ортиқ мақолалар нашр эттирган. Олиманинг 2009- йилда Тошкентда “Озарбайжон-ўзбек (чиғатой) адабий алоқалари (даврлар, сиймолар, жанрлар, тамойиллар)” ва “Алишер Навоий Озарбайжон адабиётшунослигида” китобларининг тақдимоти ўтказилган эди. Олима ҳақида тўлиқ маълумот олиш учун Олим Шафиевнинг «Ўзбек адабиётининг озар тадқиқотчиси» мақоласини мана бу саҳифада ўқинг. Davomini o'qish
Türk Dünyasından İzler. Ali Şir Nevai & Asya`nin Kandilleri. Ali Şir Nevai
Nizamüddin Ali Şir Nevai veya yaygın adıyla Ali Şir Nevai (Eski Özbekçe: نظام الدین علی شیر نوایی; Özbekçe: Alisher Navoiy; Uygurca: نىزامىدن ئەلشىر ناۋائى; 9 Şubat 1441, Herat – 3 Ocak 1501, Herat), 15. yüzyıl Özbek-Türk şairi.
Davomini o'qish
Eshqobil Shukur. «Nasoyimul muhabbat»ga sayr
Иқтидорли шоир Эшқобил Шукурнинг «Насойимул муҳаббат»га сайр» туркуми ХХ аср ўзбек шеъриятида яратилган энг сара шеърий силсилалардан биридир. Ҳазрат Мир Алишер Навоийнинг тенгсиз асаридаги нақлу ривоятларни, ўтмиш авлиёларидан мерос қолган ҳикматларни идрок этиш ҳосиласи бўлмиш ушбу туркум орқали шоир бугунги дунё ташвишларига ўралиб қолган инсонни уйғоқликка даъват этади. Davomini o'qish
Ibrohim G’afurov. Amir Alisherning tavbasi
Навоий шоҳларнинг илтифоти оғу эканлигини билади. Бу оғуга ўрганган одам уни дам-бадам қўмсаши табиий. Тинмай шоҳнинг илтифотини қозониш йўлларини қидиради. Бу илтифот шу қадар лазиз, шу қадар ширинки!.. Унинг домига илинмайдиган одам кам! Камдан-кам! Бу илтифот илинжида юрувчилар эса кўп! Ҳаддан зиёд кўп! Улар бу илтифотга эришгунларича ўзларини ҳаддан ташқари нотинч ва бахтсиз сезадилар. Илтифотга эришгач эса, бошлари осмонга етади, оламда улардан ҳам бахтиёрроқ зот йўқ! Гўё кўкнинг саодат ёғиладиган мовий дарвозаси очилиб, ундан сенинг қўранг сари мислсиз бойлик ортган карвонлар шоҳона оқ отлар етагида тўхтовсиз етиб келадилар. Қандай ширин бу илтифот! Davomini o'qish
Shuhrat Sirojiddinov. Navoiyning do’stlari.
Алишер Навоий асарларида содиқ дўстлар ҳақидаги нақл ва ривоятлар, дўстликни улуғловчи ўринлар кўплаб учрайди. Уларда инсон инсонни яхши кўриши, уни ардоқлаши зарур деган ғоя илгари сурилади. «Кимки инсондур анинг маҳбуби ҳам инсон керак» дейди Навоий бир ўринда.
Бугун адабиётшунос олим Шуҳрат Сирожиддиновнинг «Навоий дўстлари» мақоласи ва «Навоий тазкираларда» рисоласини тақдим этмоқдамиз Davomini o'qish