Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
25 март — шоир Саъдулла Ҳакимнинг туғилган куниШоир Саъдулла Ҳаким шеърларини мутолаа қила туриб, янги-янги рангларга, қуйма фикрларга дуч келасиз. Бетакрорлик, топқирлик, теран фикр эътиборингизни тортади. Булар, албатта, ижодкорнинг бой ички дунёсидан, нозик туйғулар эгаси эканидан, маҳоратидан далолат беради. Davomini o'qish
Буюк адиб Абдулла Қодирий таваллудининг 120 йиллиги олдидан
Ҳамма замонда ҳам амал атрофида алам ва адоват ўралашиб, эргашиб юрган. Мансаб ва мартаба учун олишув, тортишув, ҳасад ва маккорликлар ҳеч бир даврда тўхтаб қолмаган – ҳамиша фаол ҳаракатда бўлган. Энг ёмони, ҳасад ва адоват на истеъдод, на фазилат, на умумэътироф – ҳеч нарсани тан олмаган. Мана шу ҳақиқатни Абдулла Қодирий “Меҳробдан чаён” романида жуда ёрқин шаклда ёритиб берган.
Халқимизда “Ҳамма нарсага фаришта омин дейди”, – деган бир қараш бор. “Меҳробдан чаён”даги дастлабки лавҳалардан бирини хотирлаб, “Наҳотки, фаришта ҳазилга ҳам “Омин!” деса, наинки, самимий ва зариф бир ҳазилнинг таги ҳам зил бўлиб чиқса?” дейсиз. Davomini o'qish
Навоийшунос ва тасаввуфшунос олим Иброҳим Ҳаққулнинг 65 ёшлиги олдидан.
Атоқли навоийшунос ва тасаввуфшунос олим Иброҳим Ҳаққулнинг сизга тақдим этилаётган мақолаларида Шарқ шеъриятининг уч буюк сиймоси: Фаридуддин Аттор, Бобораҳим Машраб ва Фурқат ҳаёти, шахсияти ва ижодининг айрим нуқталари ҳақида мулоҳаза юритилади. Davomini o'qish
24 март — Ўзбекистон халқ ёзувчиси Шукур Холмирзаев (1940-2005) таваллуд топган кун.
Адабиётнинг ўлими — Инсоннинг ҳалокатига тўғри келади: илло, бу инсониятнинг тадрижий такомилидаги ақлий ва ҳиссий Ўсувининг ҳосиласидирки, Инсон ундан кечиб орқага — ибтидоий сезимлару фикрлаш тарзига қайтолмайди. Билъакс олға бориб, Адабиётнинг янгидан-янги имкониятларини очадики, Адабиёт, ўз навбатида, ана шу Инсон(ият)нинг ақлий ва ҳиссий такомили даражасини ойнадагидек кўрсатиб туради: булар — узангги-йўлдошдир. Davomini o'qish
В одном из интервью создатель легендарных фильмов минувшего века Акира Куросава пошутил: «Я уже подумал, что стал настоящим пророком, раз у меня нет чести в Отечестве своем». В Европе его фильмы воспринимались как произведения традиционного японского киноискусства, но в родной Японии его считали европейским режиссером. Такую плату Куросава вынужден был заплатить за свой дерзкий талант и за свою любовь к мировой классической литературе. Davomini o'qish
24 март — Илк ўзбек фантаст ёзувчиларидан Ҳожиакбар Шайхов таваллуд топган кун
Ўзбекистонда фантастика ўтган асрнинг иккинчи ярмида тараққий эта бошлади. Раҳматли устозларимиздан бири Ғани Жаҳонгиров ҳали биз хат танимаган пайтларимизда фантастика тарзидаги асарларини эълон қилганлар. Бу соҳада марҳум дўстим Ҳожиакбар Шайхов юқори чўққиларни эгаллади (Тоҳир Малик). Davomini o'qish
23 март — буюк япон кинорежиссёри Акиро Куросава таваллуд топган кун
23 марта 1910 года родился режиссёр Акира Куросава
Акира Куросава (1910.23.3, Токио -1998) — япон кинорежиссёри, сценарийчи. Режиссёрлик фаолиятини 1936 й. бошлаган. 1950 й. экранлаштирган «Расёмон» фильми б-н жаҳонга танилди. «Овсар», «Етти самурай», «Дерсу Узала», «Жангчининг сояси», «Жароҳат», «Август рапсодияси» фильмлари машхур. Унинг фильмлари инсон характерини очишда ўзига хос талқини, ўткир драматик зиддиятлари б-н ажралиб туради. Ахлоқ, шахснинг руҳий такомили, инсоннинг доимо эзгуликка интили- ши лозимлиги Куросава ижодининг асосий мавзусидир. Davomini o'qish
Хуршид Давроннинг шеърлари, қиссалари унинг юрт тарихини юракдан ҳис қилишини намоён этади. У ватанимизнинг ўтмиши, бугунги кунини одамлар тўғри тасаввур этиши, ҳар бир киши юрти равнақи учун чин дилдан фидойи бўлишини истайди. Шоир Ватан тўғрисидаги шеърларида чинакамига дилини очади, ўзини ўйлантирган муаммоларни инсоннинг асл қиёфасини кўрсатадиган маънавият билан боғлайди. Шоирнинг ижоди худди шу жиҳати билан эътиборни тортади. Хуршид Даврон Ватан ҳақидаги шеърларида ўзининг оғриқли кечинмаларини ифодалайди. Улар ҳаётга кенг миқёсдан қараб, “Ватан”, “миллат” тушунчасини теран ҳис қиладиган зиёли инсоннинг ўйлари бўлиб кўринади (Абдулла Улуғовнинг «Ватанга муҳаббатдан пайдо» мақоласидан). Davomini o'qish
20 март — ўзбек фолклоршунослиги асосчиси Ҳоди Зариф таваллуд топган кун.
Ҳоди Зариф ўзбек халқ бахшиларидан «Юсуф билан Аҳмад», «Ёдгор», «Равшан», «Рустамхон», «Очилдов», «Малика айёр», «Жиззах қўзғолони» каби машҳур достонларни ёзиб олган, шунингдек, эртак, қўшиқ ва мақоллар, диалектология ва этнографияга оид материаллар, тарихга оид ҳужжат ва ёдномалар тўплаган. Эргаш Жуманбулбул ўғли, Фозил Йўлдош ўғли, Нурмон Абдувой ўғли, Абдулла Нурали ўғли, Холёр Абдукарим ўғли, Аҳмад бахши Матназар ўғли, Бола бахши каби халқ санъаткорлари, улар ижоди ҳақида илмий мақолалар ёзган. Davomini o'qish
“Лолазор” романи машҳур “Осмон мезонлардан йилтирар эди”, деган жумла билан бошланади. Шундан сўнг, қуйидаги жумлалар келади: “Йигирма йил аввал эди, куз эди, еру осмон тиниқ эди”. Ёзувчи дастлабки саҳифаданоқ вақтни аниқ белгилаб беради. Макон эса кейинчалик аниқлаштирилади: “Кейин дўстларига гапириб юрдики, э биродарлар, Булдуруққа бориб ғаройиб манзара кўрдим, шу десангиз, тиниқ куз осмони мезонлардан йилтираб ётарди”. Davomini o'qish
Кры́мские тата́ры (крымскотат. qırımtatarlar, къырымтатарлар, ед. ч. qırımtatar, къырымтатар) или кры́мцы (крымскотат. qırımlar, къырымлар, ед. ч. qırım, къырым) — народ, исторически сформировавшийся в Крыму. Говорят на крымскотатарском языке, который относится к тюркской группе алтайской семьи языков. Davomini o'qish
Жадидчилик ҳаракатининг сардафтари Маҳмудхўжа Беҳбудий таваллудининг 140 йиллигига
Беҳбудий афанди Туркистонда бошлаб қўлиға қалам олиб, халқнинг тараққий ва толеси учун фойдали мақолалар ёзғон буюк раҳбаримиз эди. Беҳбудий афанди Туркистонда янги мактаблар учун бошлаб алифбо ва жуғрофия китоблари ёзғон улуғ устоз ва муршидимиз эди. Беҳбудий афанди Туркистон тараққийпарварлари ичинда энг аввал мутаассиб уламонинг ҳақсиз ҳужум ва такфирлариға учрағон ва шундай такфирлар ила руҳини тушурмай, ўз маслакиндан қилча айрилмай, йигирма йил мутамаддиан Ватан ва халқға хидмат этган бирдан-бир фаол йўлбошчимиз эди. Davomini o'qish