Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
Jahon, qardosh turkiy xalqlar va o’zbek tarixi, ilm-fani, adabiyoti va san’ati tarixidagi qutlug’ sanalar
29 январ — Атоқли рус адиби Антон Чехов таваллуд топган кун.Бу воқиа уруш тугаб, мен курсни тамомлаганимдан сал кейин, 187… йилнинг ёз ойларида бўлган эди. Мен Кавказга кетаётиб, йўлда денгиз бўйига жойлашган Н… шаҳарида беш кун яшадим. Davomini o'qish
Устознинг ”Одамни армонлар улғайтиради” номли китоби бундан роппа-роса ўн йил бурун нашр қилинган. Балки ўқигандирсиз, Ўшанда асарларга нисбатан ”инжиқ” адибимиз Эркин Аъзамнинг ёзган сўзбошисида шундай эътирофлар бор эди: “…Олис тоғ қишлоғининг кундалик, аммо нимаси биландир абадиятга дохил ҳаёт мароми, содда-дўлвор одамлари, лампа-чироқ шуъласидаги хотиржам оқшом гурунгларидан нақл қилган бир очеркини (Очеркмиди, ҳикоямиди, нима аҳамияти бор? Тайин бир жанрга мансублик шартми?) ўқиб, мен бу муаллифга ихлос қўйганман. Уни ўқиб, бу ғулғула шаҳардан, эришганим озми-кўпми нарсалардан—бари-баридан воз кечиб, ўша ёқларга кетгим келган… ” Davomini o'qish
25 январ — Машҳур шотланд шоири Роберт Бёрнс таваллуд топган кун.
Роберт Бёрнс ўртаҳол шотланд деҳқони оиласида дунёга келди. Замон ўтиб,ер бағридан чиққан оддий деҳқон фарзанди, том маънода шу ғурбатли Замин шоири бўлиб дунёга танилди. Кундузи қўш ҳайдар, шеърлари ўз-ўзидан равон оқа бошлар, кечқурун эса уларни қоғозга туширар, баъзан қоғозга тушмаёқ, шеър халқ орасида машҳур бўлиб кетарди. Шу сабабдан унинг шеърларида Шотландия табиати, содда деҳқонларнинг мураккаб ички дунёси ғоят ўткир дид, ёрқин образлар, чертиб-чертиб олинган сўзлар билан очиб берилади. Davomini o'qish
Куни-кеча Ўзбекистон ёзувчилар уюшмасида 2013 йил «Шарқ юлдузи» журналида эълон қилинган «Энг яхши бадиий ва илмий асарлар» танлови ғолибларига мукофотлар топшириш маросими бўлиб ўтди. Маросимни уюшма раиси Муҳаммад Али бошқарди. «Шарқ юлдузи» журнали бош муҳаррири Улуғбек Ҳамдам танлов якунлари ҳақида гапириб, ғолиб деб топилган асарлар ҳақида маълумот берди. Шундан кейин Икром Отамурод, Абдуқаюм Йўлдошев, Орзиқул Эргаш,Рисолат Ҳайдарова, Саъдулло Қуронов танловда ғолиб бўлган асарлар ва муаллифлари ҳақида ўз фикр ва мулоҳазаларини билдирдилар. Davomini o'qish
Агар Туркистонда Навоий ва Улуғбекдан бошқа бирор илм ва маданият арбобига ҳайкал қўйиладиган бўлса, у Маҳмудхўжа Беҳбудий ҳайкали бўлғусидир (Лазиз Азиззода). «Маҳмудхўжа Беҳбудий ХХ аср бўсағасидаги Туркистоннинг орзу- армонларидан бири сифатида майдонга келди(Бегали Қосимов).
Davomini o'qish
Маҳмудхўжа Беҳбудий ХХ аср бошларида ўз ғоявий маслакдош дўстлари Мунаввар Қори Абдурашидов, Убайдулла Хўжаев ва бошқалар билан бирга жаҳолат ва қолоқлик, диний фанатизм ва чор мустамлакачилик зулмига қарши ўлканинг иқтисодий-сиёсий ва маданий тараққиёти учун тинмай кураш олиб борди. Туркистонда миллий мустақил давлатчилик, давлат тили қонунлари, демократик йўл билан ўтказиладиган парламент сайловлари ва бунда ҳамма миллат ва элатларнинг тенг ҳуқуқли эркин иштироки масалаларини шу қадар дадиллик ва инсонпарварлик позицияларидан туриб кўтарганки, беихтиёр Маҳмудхўжа Беҳбудий бугунги мустақиллик кунларимизни ўшандаёқ башорат қилганлиги кишини ҳайратлантиради. Davomini o'qish
Маҳмудхўжа Беҳбудий Туркистон жадидчилик ҳаракатининг бонийсидир. Унинг ҳаёти ва ижодий фаолияти ҳақида 20-йилларда маҳаллий матбуотда Садриддин Айний, Ҳожи Муин ибн Шукрулло, Лазиз Азиззода каби замондошлари томонидан бир қатор мақола, хотиралар эълон қилинган. Кейинги йилларда, хусусан, мустақилликка эришилгандан сўнг жадидлар фаолиятини ўрганишга қизиқиш кучайиши билан Беҳбудий ҳам қайта кашф этила бошланди. Davomini o'qish
15 январ — Турк оламининг буюк шоири Нозим Ҳикмат таваллуд топган кун Илк асарларида лирик ва эпик жанрни омухта қилган Нозим Ҳикмат, «Шайх Бадриддин достони» билан девон (классик) шеърияти, халқ оҳанглари ва модерн шеър унсурлари асосида ўзига хос янги бир услубни қўллади. Нозим Ҳикматни «давр билан ҳамнафас шоир», шеъриятини эса маълум маънода «тарих китоби» ёхуд ўзининг ҳаёт тарихи десак янглишмаймиз.
Буюк шоир қачон, аниқроғи қайси кунда туғилгани масаласида озгина чалкашлик бор. Айрим маълумотларда 15 январда санаси қайд этилган бўлса (Туркия нашрларида),бошқа бир маълумотларга кўра 20 январда туғилган деб кўрсатилади. Менинг назаримда, бу адабиётшунослару тадқиқотчилар бош қотирадиган муаммодир. Биз учун,шоир шеърларини севганлар учун ҳар икки сана ҳам байрамдир. Davomini o'qish
15 январ — Таниқли шоир Султон Жўра (1910-1943) таваллуд топган кун.
Роппа-роса чорак аср аввал (1988 йилда) мана сатрларни ёзган эдим:
Бобур қаламининг учида турган,
Қайғуга ном топган бир томчи сиёҳ,
Эрк учун жанггоҳда Таробий тўккан
Қоннинг томчисидек эрур бебаҳо
14 январ — Ўзбекистон халқ рассоми Ўрол Тансиқбоев таваллудининг 110 йиллиги.Мен буюк рассом Ўрол Тансиқбоев ижоди ҳақида ўйлаганимда, унинг мана бу сўзлари ёдимга тушади: “Миллий санъат бир кунда яратилмайди. У узоқ йиллар давомида кўплаб мусаввирларнинг узлуксиз саъий ҳаракатлари маҳсулидир. Уни унутмоқ ёки бекорга чиқармоқ мумкин эмас; унинг анъаналарига ўз тақдирини боғламасдан манзур бўларли ҳеч нарса яратиб бўлмайди”. Ўрол оғанинг бу сўзларида тажриба, адашишлар, изланишлар, ижод машаққатлари ўз ифодасини топган (Нодир Норматовнинг «Ўрол оға сабоқлари» мақоласидан). Davomini o'qish
14 январ – Таниқли ёзувчи Орзиқул Эргаш (1953) таваллуд топган кун.
Орзиқул Эргаш 1953 йил 14 январда Самарқанд яқинидаги Дархон қишлоғида туғилган. Самарқанд Давлат университетини тамомлаган (1975). «Тўй» (1983), «Дунёнинг бир чеккаси» (1984), «Болалигим кўчаларида» (1986), «Шохсанам» (1988), «Дархон қиссалари» (1990), «Сенинг бу дунёда борлигинг» (2008) каби қисса ва ҳикоялар китоблари нашр этилган.
Ажойиб ёзувчи,жонажон дўстим Орзиқул Эргашни туғилган куни билан кутубхонамиз мухлислари номидан чин юракдан қутлайман,унга узоқ умр ва сербарака ижод тилайман. Мухлисларга эса адибнинг ҳикоялари асосида тайёрланган бадиий видеофильмни тақдим этаман. Davomini o'qish
8 январ — Ўзбекистон халқ шоири Анвар Обиджон таваллуд топган кун.
Анвар Обиджон ҳақида сўз айтиш осон иш эмас. Ижодкор ва шахс сифатида ҳам, оддий инсон сифатида ҳам у шу қадар серқирра сиймоки, агар тўрт хусусиятини айтсангиз, яна ўн хусусияти қолиб кетади. Мен эса, айниқса, ўз яқинларим, жигарларим ҳақида дурустроқ сўз топиб айтолмайдиган нўноқлардан бириман. Фақат ишонч билан айтишим мумкин бўлган гап шуки, Анвар ўзбек болалар адабиётининг йирик ижодкорларидан бири. (Миразиз Аъзамнинг «Болакайларнинг миннатсиз хизматкори» мақоласидан). Davomini o'qish