Менга журналист сифатида таниш Гулчеҳра Муродалиеванинг бир шеъридаги “Қорми – тақдиримга муҳрини босди. Шамолми – супурди ортимдан…” мисралари ёдимда муҳрланиб қолди. Қандайдир ҳазинлик, изтироб, соғинч аралаш нидо шеърга яширингандай туюлади (Виктор Алимасовнинг «Мен ҳаётни суйиб…» мақоласидан. Мақола мана бу саҳифада).

Гулчеҳра МУРОДАЛИЕВА
УМР ДЕГАН ТУШ ЎРТАДИ

---

МАЙ

Энтикканча чопиб, етиб келди май.
Мен уни танидим ортимга боқмай:
Йиғиси – сел эди, сояси – довул,
Жийдалар гули-ла бўлмасди оқмай…

Ялпизинг, райҳонинг, настаринларинг
Бўйидан сархушман, – сипқораман, май.
Энтикиб чопаман – учаётгандай,
Қалбим ором олар, руҳим чалар най. –
Оҳ, май!..

2.

Далалар ям-яшил, беғубор.
Боғларинг ўзимдай, – интизор…
Боқ: бошдан оёғим нур – ёғду,
Қайларга учдилар ғам, қайғум?..
Бунчалар яқинсан жонимга?
Бир Меҳр гупурар қонимда!
Қайдин бу – Ҳаётга ташналик? –
Аллоҳим, неларни бошладик?..
Ким менга бунчалар бўлди зор?
Ё…
мени кўрдингми сўнгги бор? –
Оҳ, Баҳор!..

СУБҲИ СОДИҚДА

Қандай гўзал, қандай мафтункор
Тонг шамоли, ифори, гарди…
Юрагимнинг қат-қатларидан
Ситилмоқда минг йиллик дарди!

Қўлларимни самога ёйиб
Учмоққа шай бўлдим, учмоққа!..
Пойимда жимгина сирғалиб
Соям бош қўяди ўтлоққа…

* * *

Сени дедим, худойим,
Сенда меҳрим, адойим.
Жонимни берганим дўст
Жоним еди, худойим.

Мандами гуноҳ, худойим?
Манда на гуноҳ, худойим?
Тоғлар бошимда синди,
Демадим “оҳ”, худойим.

Йиғламадим, худойим, –
Томар юрагим хуни.
Чак-чак, чак-чак, чак-чак… воҳ,
Чулғар тунимнинг уни!

Мана ман – мана Ғамим,
Андуҳимда гул таъми…
Соғинчим – онамдайин,
Видом – отам сингари.

…Тақ-тақ, тақ-тақ… тақирлар
Эшигимнинг зулфини:
Кимим у, бузиб кирган
Юрагимнинг қулфини?..

– Худойим?!…

ТОНГГИ ШАЙЛАНИШ

Мен куйладим, – ҳўл бўлди ўтлар… –
Саҳарларнинг алвон қошида.
Юлдузларим,
титраб турибман
Оппоқ тонгнинг мовий ёшида…

Изларимда реза-реза қон, –
Қолса қолсин ишқдан асорат.
Юракка ўт тушди – Кундайин! –
Ёлғиз қўйма мени, жасорат.

Отланиши ҳақдир бу Тонгнинг
Менинг билан узоқ сафарга.
…Гулим, очилишни унутма –
Бир кун тенгдир бутун асрга!..

* * *

Мен сенга нени ҳам қилардим тортиқ? –
Нейим бор дунёда Кўнглимдан ортиқ?!
Бу жонни хомталаш этардим,
Магар
Аллоҳим юзига қарай олсам тик…

* * *

Тўкилиб тушдилар елкамдан тоғлар,
Қаранг, вужуддаги кишанлар – сочиқ!
Руҳим Арши аъло томон юзланди,
Худонинг Каломи – ёпинчиқ!..

* * *

Вужудим қафаси синдилар бир-бир,
Таъкидлаб: бу дунё – ёлғончи!
Меванг таъмин татиб кўрмадимку,
Эҳ!.. –
Вужудим оғочи… оғочи…

* * *

Кўзи очиқ эди сўйилган қўйнинг…
Йиғладим. Ҳаммага қилдим маломат.
“Аллоҳ жамолини кўрсатди унга,
Кўзида – биз туймас ҳаловат…”

Онамнинг таскини жонимни ёқди:
Жамолинг – умримнинг нури, – тароват!
Минг чоҳни, минг дорни кўрдию бошим,
Ҳаловат кўрмади, ҳаловат…

ЎЛИМГА ҚАРШИ

Кунлар ўтар, ойлар, – батартиб,
Менда ишқдан ўзга имкон йўқ.
Саховатинг дариғ тут, ўлим,
Келаётган севги – битта ўқ…

Ойлар ўтди, йиллар, – батартиб,
Дил меҳрга нега қонмади?
Довуччадек туруш тунлардан
Кўнгил ҳали-ҳали тонмади…

Йиллар ўтди, аср… – батартиб.
Ҳануз Ишқдан ўзга имкон йўқ.
Суйма мени, четлаб ўт, ўлим, –
Юрак тўла ўқ,
Ўқ… ўқ!..

* * *

Мен – тошбағир.
Мен бир бегона.
Кутмаганим ишқ – Қуёшмиди?!
…Узоқдаги шувоқнинг ҳиди
Юрагимни эзиб юборди!

Нега бунча дардли алқадинг,
Кўйларида менмас девона!..
Кўз ёшингни, айт, қайга элтай? –
Меҳрим селдай,
Тўколмам, она…

Мен – тошбағир,
Мен бир бегона! –
Истаганим Ишқ – Қуёшмиди?..
Пойимдаги шувоқнинг ҳиди
Юрагимни эзиб юборди!..

* * *

Оқшом. Ёмғир.
Шамол увлайди. –
Юрагимга киради санчиқ.
Ахир, тун – бўридай; қўрқаман, –
Деразамнинг кўзлари очиқ…

Ана, секин ойдинлашади –
Тун бағрини ёритар чироқ.
Шамол юзга ёмғир отади,
Сочларимдан тортқилар. Бироқ…

Сен келасан. Ёришар дилим! –
Ичда бўрон увлайди гарчи… –
Сўнг бор сочим силайди қўлинг.

…Пойларингга тўкилиб кетар
Кўнглим синиқлари… –
Чил-парчин!..

* * *

Дунё ёнарми ё тилак?..
Топталган майсами, юрак?
Ё Раб, узоқмидир йўлим,
Учди дил, – топмади қўним?..
Энди ичда на ман қолдим,
Ман на қолдим,
айт, эй Дилим?

Менми қолдирганинг бутун? –
Доғим тутун, боғим – тутун…
Бир жонга бўлмайин ўтин
Ман на қолдим?
На ман қолдим…

Илоҳий меҳрим дарбадар, –
Кўнгиллар ёпиқдир бадар.
Соялар осмон қадар-у
Майсалар ҳамон беқадр!..
Ё Раб, узоқмидир йўлим? –
На ман қолдим…
Ман на қолдим?!

ХАВОТИР

Сенга нима керак, аслида,
Ўйларимни бузган хавотир?..
Ўтга тушган бир гул қасдида
Куйганлигим туш эмас, ўнгдир!

Қўй, баримни тутмагин, қайғу, –
Изларимда кезма саро-сар.
Бу лаҳзада оғирлик қилди
Ҳатто сени кўр қилар туйғу…

…Йилларимнинг қатини титиб
Ном изладим титроқларимга.
Кўрдим:
Умрим бир сатр Шеърдир,
Йўлим… жим-жит қийноқларимда…

* * *

Сен келсанг – дунёмнинг эгаси,
Кўзи сел оқади туманнинг.
Дурлари сочилиб кетади
Юракка зил ботган гумоннинг.

Суғуриб олади ҳатто тун
Захлаган кўксини кўксимдан.
Жонимда дардларим бус-бутун,
Ишқ, мангу қулингман – ўлмаган…

Нур отган нигоҳинг остида
Кул бўлган бир ўзим. Бир ўзим!..
Зормасман.
Бироқ талх дунёмнинг
Тоқида ёниб тур, Юлдузим!

* * *

Ваҳки, офтобли тандаман,
Ёндим, ёнаман, – бандаман,
Бу дунёдами, андаман?.. –
Умр деган туш ўртади.

Ёмғирим, лолазорларим,
Отам, онам – мозорларим,
Меҳримга муштоқ, зорларим,
Умр деган туш ўртади.

Тақдиримни тўзди шамол,
Отди саҳроларга: ол, ол! –
Тердим заҳарми ёки бол, –
Умр деган туш ўртади.

…Қалбимдасан – денгиздайман! –
Нурга осилган издайман,
Нигоҳингдаману, – излайман…
БОРим, кел, аслимга қайтар! –
Умр деган туш…
ўртади…

ЎЗИМГА

Қақроқ чўлдек дарз кетган умид
йўлларидан асрагин, бағрим.
Мақсадлари тоғдек бу дилнинг
Ишончлари бўлмасин ярим…

Зангор боғлар қўйнида ҳилол
оққанчалик оқиб боряпмиз.
Бу дунёга биз кечми келдик,
Ёки…
эрта ўтиб кетяпмиз!..

Элегия. Гулчеҳра Муродалиева сўзи, Дилором Омонуллаева мусиқаси, Сарвар ижро этади

Menga jurnalist sifatida tanish Gulchehra Murodaliyevaning bir she’ridagi “Qormi – taqdirimga muhrini bosdi. Shamolmi – supurdi ortimdan…” misralari yodimda muhrlanib qoldi. Qandaydir hazinlik, iztirob, sog’inch aralash nido she’rga yashiringanday tuyuladi (Viktor Alimasovning «Men hayotni suyib…» maqolasidan).

Gulchehra MURODALIEVA
UMR DEGAN TUSH O’RTADI

---

MAY

Entikkancha chopib, yetib keldi may.
Men uni tanidim ortimga boqmay:
Yig’isi – sel edi, soyasi – dovul,
Jiydalar guli-la bo’lmasdi oqmay…

Yalpizing, rayhoning, nastarinlaring
Bo’yidan sarxushman, – sipqoraman, may.
Entikib chopaman – uchayotganday,
Qalbim orom olar, ruhim chalar nay. –
Oh, may!..

2.

Dalalar yam-yashil, beg’ubor.
Bog’laring o’zimday, – intizor…
Boq: boshdan oyog’im nur – yog’du,
Qaylarga uchdilar g’am, qayg’um?..
Bunchalar yaqinsan jonimga?
Bir Mehr gupurar qonimda!
Qaydin bu – Hayotga tashnalik? –
Allohim, nelarni boshladik?..
Kim menga bunchalar bo’ldi zor?
Yo…
meni ko’rdingmi so’nggi bor? –
Oh, Bahor!..

SUBHI SODIQDA

Qanday go’zal, qanday maftunkor
Tong shamoli, ifori, gardi…
Yuragimning qat-qatlaridan
Sitilmoqda ming yillik dardi!

Qo’llarimni samoga yoyib
Uchmoqqa shay bo’ldim, uchmoqqa!..
Poyimda jimgina sirg’alib
Soyam bosh qo’yadi o’tloqqa…

* * *

Seni dedim, xudoyim,
Senda mehrim, adoyim.
Jonimni berganim do’st
Jonim yedi, xudoyim.

Mandami gunoh, xudoyim?
Manda na gunoh, xudoyim?
Tog’lar boshimda sindi,
Demadim “oh”, xudoyim.

Yig’lamadim, xudoyim, –
Tomar yuragim xuni.
Chak-chak, chak-chak, chak-chak… voh,
Chulg’ar tunimning uni!

Mana man – mana G’amim,
Anduhimda gul ta’mi…
Sog’inchim – onamdayin,
Vidom – otam singari.

…Taq-taq, taq-taq… taqirlar
Eshigimning zulfini:
Kimim u, buzib kirgan
Yuragimning qulfini?..

– Xudoyim?!…

TONGGI ShAYLANISh

Men kuyladim, – ho’l bo’ldi o’tlar… –
Saharlarning alvon qoshida.
Yulduzlarim,
titrab turibman
Oppoq tongning moviy yoshida…

Izlarimda reza-reza qon, –
Qolsa qolsin ishqdan asorat.
Yurakka o’t tushdi – Kundayin! –
Yolg’iz qo’yma meni, jasorat.

Otlanishi haqdir bu Tongning
Mening bilan uzoq safarga.
…Gulim, ochilishni unutma –
Bir kun tengdir butun asrga!..

* * *

Men senga neni ham qilardim tortiq? –
Neyim bor dunyoda Ko’nglimdan ortiq?!
Bu jonni xomtalash etardim,
Magar
Allohim yuziga qaray olsam tik…

* * *

To’kilib tushdilar yelkamdan tog’lar,
Qarang, vujuddagi kishanlar – sochiq!
Ruhim Arshi a’lo tomon yuzlandi,
Xudoning Kalomi – yopinchiq!..

* * *

Vujudim qafasi sindilar bir-bir,
Ta’kidlab: bu dunyo – yolg’onchi!
Mevang ta’min tatib ko’rmadimku,
Eh!.. –
Vujudim og’ochi… og’ochi…

* * *

Ko’zi ochiq edi so’yilgan qo’yning…
Yig’ladim. Hammaga qildim malomat.
“Alloh jamolini ko’rsatdi unga,
Ko’zida – biz tuymas halovat…”

Onamning taskini jonimni yoqdi:
Jamoling – umrimning nuri, – tarovat!
Ming chohni, ming dorni ko’rdiyu boshim,
Halovat ko’rmadi, halovat…

O’LIMGA QARShI

Kunlar o’tar, oylar, – batartib,
Menda ishqdan o’zga imkon yo’q.
Saxovating darig’ tut, o’lim,
Kelayotgan sevgi – bitta o’q…

Oylar o’tdi, yillar, – batartib,
Dil mehrga nega qonmadi?
Dovuchchadek turush tunlardan
Ko’ngil hali-hali tonmadi…

Yillar o’tdi, asr… – batartib.
Hanuz Ishqdan o’zga imkon yo’q.
Suyma meni, chetlab o’t, o’lim, –
Yurak to’la o’q,
O’q… o’q!..

* * *

Men – toshbag’ir.
Men bir begona.
Kutmaganim ishq – Quyoshmidi?!
…Uzoqdagi shuvoqning hidi
Yuragimni ezib yubordi!

Nega buncha dardli alqading,
Ko’ylarida menmas devona!..
Ko’z yoshingni, ayt, qayga eltay? –
Mehrim selday,
To’kolmam, ona…

Men – toshbag’ir,
Men bir begona! –
Istaganim Ishq – Quyoshmidi?..
Poyimdagi shuvoqning hidi
Yuragimni ezib yubordi!..

* * *

Oqshom. Yomg’ir.
Shamol uvlaydi. –
Yuragimga kiradi sanchiq.
Axir, tun – bo’riday; qo’rqaman, –
Derazamning ko’zlari ochiq…

Ana, sekin oydinlashadi –
Tun bag’rini yoritar chiroq.
Shamol yuzga yomg’ir otadi,
Sochlarimdan tortqilar. Biroq…

Sen kelasan. Yorishar dilim! –
Ichda bo’ron uvlaydi garchi… –
So’ng bor sochim silaydi qo’ling.

…Poylaringga to’kilib ketar
Ko’nglim siniqlari… –
Chil-parchin!..

* * *

Dunyo yonarmi yo tilak?..
Toptalgan maysami, yurak?
Yo Rab, uzoqmidir yo’lim,
Uchdi dil, – topmadi qo’nim?..
Endi ichda na man qoldim,
Man na qoldim,
ayt, ey Dilim?

Menmi qoldirganing butun? –
Dog’im tutun, bog’im – tutun…
Bir jonga bo’lmayin o’tin
Man na qoldim?
Na man qoldim…

Ilohiy mehrim darbadar, –
Ko’ngillar yopiqdir badar.
Soyalar osmon qadar-u
Maysalar hamon beqadr!..
Yo Rab, uzoqmidir yo’lim? –
Na man qoldim…
Man na qoldim?!

XAVOTIR

Senga nima kerak, aslida,
O’ylarimni buzgan xavotir?..
O’tga tushgan bir gul qasdida
Kuyganligim tush emas, o’ngdir!

Qo’y, barimni tutmagin, qayg’u, –
Izlarimda kezma saro-sar.
Bu lahzada og’irlik qildi
Hatto seni ko’r qilar tuyg’u…

…Yillarimning qatini titib
Nom izladim titroqlarimga.
Ko’rdim:
Umrim bir satr She’rdir,
Yo’lim… jim-jit qiynoqlarimda…

* * *

Sen kelsang – dunyomning egasi,
Ko’zi sel oqadi tumanning.
Durlari sochilib ketadi
Yurakka zil botgan gumonning.

Sug’urib oladi hatto tun
Zaxlagan ko’ksini ko’ksimdan.
Jonimda dardlarim bus-butun,
Ishq, mangu qulingman – o’lmagan…

Nur otgan nigohing ostida
Kul bo’lgan bir o’zim. Bir o’zim!..
Zormasman.
Biroq talx dunyomning
Toqida yonib tur, Yulduzim!

* * *

Vahki, oftobli tandaman,
Yondim, yonaman, – bandaman,
Bu dunyodami, andaman?.. –
Umr degan tush o’rtadi.

Yomg’irim, lolazorlarim,
Otam, onam – mozorlarim,
Mehrimga mushtoq, zorlarim,
Umr degan tush o’rtadi.

Taqdirimni to’zdi shamol,
Otdi sahrolarga: ol, ol! –
Terdim zaharmi yoki bol, –
Umr degan tush o’rtadi.

…Qalbimdasan – dengizdayman! –
Nurga osilgan izdayman,
Nigohingdamanu, – izlayman…
BORim, kel, aslimga qaytar! –
Umr degan tush…
o’rtadi…

O’ZIMGA

Qaqroq cho’ldek darz ketgan umid
yo’llaridan asragin, bag’rim.
Maqsadlari tog’dek bu dilning
Ishonchlari bo’lmasin yarim…

Zangor bog’lar qo’ynida hilol
oqqanchalik oqib boryapmiz.
Bu dunyoga biz kechmi keldik,
Yoki…
erta o’tib ketyapmiz!..