«…бир шеърида Гулчеҳра “Ҳаммаси ўткинчи. Ҳаммаси ўтар… Бир кун тарк этганда яшашнинг ғами, Сенинг юзларингда соғинчми қотар, Менинг юрагимга ботгани каби”, деб ёзади. Юрагига ботган соғинч баъзан “киприклар остида музлайди”,”дилни ўртаб оқади”, ёки “Сени қучиб соғиндим, Ҳаёт, Сени суйиб йиғладим, Ҳаёт!” каби ўқувчини ҳам ҳайратга, ҳам ҳасратга солувчи хитобга айланади. Бетакрор қиёслашлар соғинчга ички нидони сингдириб, сеҳрли олам яратади, ақл мантиқ измидан чиқиб нафис ва дардчил туйғулар кетидан эргашади. Қаердадир тўхтагинг, қаердадир эътироз билдириб, ҳатто мисраларни ўзингники қилгинг келади, лекин улар сени ўзиники қилганини пайқайсан. Мисралар сенинг измингдамас, сен уларнинг измидасан. Бу шеърият ва истеъдод мўъжизасидир! (Таниқли файласуф олим Виктор Алимасовнинг шоира шеърлари ҳақидаги мақоласидан. Мақола мана бу саҳифада)»
Гулчеҳра МУРОДАЛИЕВА
ЯНА БИР БОР АРМОНДАН ГАПИР!..
* * *
Залворли одимлар октябрь.
Кечиккан гулларми йиғлаган?..
Кўнглига яқинин тополмай
Қуёшнинг юзлари музлаган.
Кўнглига яқинин тополмай!..
Лаблари ширин ва мулойим –
Йўлимда оҳ урар гуллари…
Мен сендан кечолмам, меҳрибон, –
Кўзимда соғинчнинг қўллари.
Мен сендан кечолмам…
(Залворли одимлар октябрь)
КУЗГИ ЎЙЛАР
Дарахтзор шовуллар…
Булоқ сокин – шаън.
Кимнингдир ортидан бўзлайди шамол.
Ҳазин япроқларни кўзга суртаркан
ўйлайсан: мангулик қайда санғиркин?
Оёғинг остида айланар замин.
Бугун югурмайсан унга қўшилиб.
Ёдинга тушмайди ёлғизлик. Бироқ
Юзингни дарахтга босиб… йиғлайсан.
…Бир кун ночор ўйлар охир тўзгуси.
Ҳеч нарса қолмаса юракдан бўлак –
Шамол, сен ортимдан бўзлама,
Шамол, –
Мени олиб кетар шу
шовуллаш ҳам…
* * *
Тун бекор кетмади дардолуд, –
Бу кўнгил шунчаки… ғамхона.
Биз ўтдик. Бир хасдай биз ўтдик, –
Кузатди Кун ёна ва ёна!
Тун бекор кетмади дардолуд…
Билмадик: шу тақдир ё ҳақми
Ё пойда чарх урган даввора?
…Худоё! – Ишқ – барҳақ.
Ва лекин
Айт, нечун бу кўнгил ғамхона?!
* * *
Қораяди шафақранг осмон.
Уфқ чўкар паришон ва жим…
Кўнгилга-да недир қуйилди –
Сим-сим…
Номеҳрибон қушлар қайтдилар, –
Тиладилар бизгами тўзим?
Ишқ қўшиғин такрор айтдилар –
Тилсим.
Юракми бу – типирчилайди…
Муҳаббатдай сирли ва рангин, –
Менга зордир, мени чорлайди –
УФҚ – исм!..
* * *
Энди унутайлик.
Энди…
Унутгин. –
Ишқнинг гуноҳига юраклар ботди.
Ҳаёт – муҳаббатдан яралган, дея
Ўзни яна қанча алдамоқ мумкин?!
Энди унутайлик.
Бўзлаб
Саҳарда
Ғунчасин унутган булбул сингари,
Ва ёки
Ватандан, ёрдан йироқда
Уйин ёдламаган бир қул сингари –
Энди унутайлик…
* * *
Муҳаббатда кезди хавотир. –
Энди хоҳ кул, хоҳ йиғла, бақир!..
Бу дунёки, эҳ, – бевафодир, –
Қолмаётган бир менми, ахир?..
Муҳаббатда кезди хавотир.
Ёмғир ёғди узоқ ва узоқ,
Қирда ўтлар йиғлаб ундилар…
Барчага бир, дилгир шамолнинг
Дийдорига аста кўндилар. –
Муҳаббатда кезди хавотир.
…Ишқдан паноҳ истадим, – ғофил! –
Кўзларини юмиб ўтдилар.
Бу дунёки, эҳ, – бевафодир,
Қолмаётган бир менми, ахир?!
Муҳаббатда кезди хавотир…
* * *
Ўйларингнинг йўлакларида
балки кезмак асли гуноҳдир…
Дўст, бир кунлик гуноҳимни ол, –
бугун менга соғинчдан гапир!
Зор дунёнинг ҳасрати лим-лим
косасини симирдим беун.
Бахт тилагин менга бир кунлик,
ва бир тунлик Умр сўрагин…
Ўйларингнинг йўлакларида
сенсиз кезмак, ахир, гуноҳдир…
Дўст, бир кунлик гуноҳимни ол, –
яна бир бор армондан гапир!..
* * *
Осмон қизғиш,
Осмон зангори.
Уфқларнинг кулади гули.
…Қуёш менингсиз ҳам бор бўлган,
Менингсиз ҳам топади йўлин!..
Осмон – қизғиш.
Осмон… зангори…
* * *
Аллоҳ! –
Мен ҳам бор эдим, ахир…
Қайтмам ортга энди, ўксима.
Бу дунёнинг гўзал ва тахир
Унлари янчилди кўксимда.
Қайтмам ортга энди, ўксима.
Атиргуллар кезарми танҳо, –
Қоларми кўнглимдай – куйгани?
Бу заминнинг ҳатто норасо
Қайғусида ҳаққим бор мани!..
…Қайтмам ортга энди, ўксима.
Аллоҳ,
Мен ҳам бор эдим. Ахир!..
Армонларим тўкмагил. Кетай. –
У манзилга мени хуш этган
Ёлғизгина майсани элтай?..
Қайтмам ортга энди.
Ўксима…
ЯРИМ ТУШ
Бу тубсиз кун ўтар.
Ўтади, ўтади… Қайтмайди.
Бу нурсиз тун шошар,
Елкага неларни ортади? –
Айтмайди…
Бир қушча чинорнинг устида –
тумшуғин қайрайди, қайрайди…
Бир қозон пойингиз остида
қайнайди, қайнайди…
Ва бир кўз – майсанинг пастида, –
сизники эмасдир…
Ва бир ИШҚ – туманлар ортида,
Чорлайсиз…
Келмайди…
«…bir sheʼrida Gulchehra “Hammasi oʻtkinchi. Hammasi oʻtar… Bir kun tark etganda yashashning gʻami, Sening yuzlaringda sogʻinchmi qotar, Mening yuragimga botgani kabi”, deb yozadi. Yuragiga botgan sogʻinch baʼzan “kipriklar ostida muzlaydi”,”dilni oʻrtab oqadi”, yoki “Seni quchib sogʻindim, Hayot, Seni suyib yigʻladim, Hayot!” kabi oʻquvchini ham hayratga, ham hasratga soluvchi xitobga aylanadi. Betakror qiyoslashlar sogʻinchga ichki nidoni singdirib, sehrli olam yaratadi, aql mantiq izmidan chiqib nafis va dardchil tuygʻular ketidan ergashadi.
Qayerdadir toʻxtaging, qayerdadir eʼtiroz bildirib, hatto misralarni oʻzingniki qilging keladi, lekin ular seni oʻziniki qilganini payqaysan. Misralar sening izmingdamas, sen ularning izmidasan. Bu sheʼriyat va isteʼdod moʻjizasidir! (Taniqli faylasuf olim Viktor Alimasovning shoira sheʼrlari haqidagi maqolasidan. Maqola mana bu sahifada)»
Gulchehra MURODALIYEVA
YANA BIR BOR ARMONDAN GAPIR!..
* * *
Zalvorli odimlar oktyabr.
Kechikkan gullarmi yigʻlagan?..
Koʻngliga yaqinin topolmay
Quyoshning yuzlari muzlagan.
Koʻngliga yaqinin topolmay!..
Lablari shirin va muloyim –
Yoʻlimda oh urar gullari…
Men sendan kecholmam, mehribon, –
Koʻzimda sogʻinchning qoʻllari.
Men sendan kecholmam…
(Zalvorli odimlar oktyabr)
KUZGI OʻYLAR
Daraxtzor shovullar…
Buloq sokin – shaʼn.
Kimningdir ortidan boʻzlaydi shamol.
Hazin yaproqlarni koʻzga surtarkan
oʻylaysan: mangulik qayda sangʻirkin?
Oyogʻing ostida aylanar zamin.
Bugun yugurmaysan unga qoʻshilib.
Yodinga tushmaydi yolgʻizlik. Biroq
Yuzingni daraxtga bosib… yigʻlaysan.
…Bir kun nochor oʻylar oxir toʻzgusi.
Hech narsa qolmasa yurakdan boʻlak –
Shamol, sen ortimdan boʻzlama,
Shamol, –
Meni olib ketar shu
shovullash ham…
* * *
Tun bekor ketmadi dardolud, –
Bu koʻngil shunchaki… gʻamxona.
Biz oʻtdik. Bir xasday biz oʻtdik, –
Kuzatdi Kun yona va yona!
Tun bekor ketmadi dardolud…
Bilmadik: shu taqdir yo haqmi
Yo poyda charx urgan davvora?
…Xudoyo! – Ishq – barhaq.
Va lekin
Ayt, nechun bu koʻngil gʻamxona?!
* * *
Qorayadi shafaqrang osmon.
Ufq choʻkar parishon va jim…
Koʻngilga-da nedir quyildi –
Sim-sim…
Nomehribon qushlar qaytdilar, –
Tiladilar bizgami toʻzim?
Ishq qoʻshigʻin takror aytdilar –
Tilsim.
Yurakmi bu – tipirchilaydi…
Muhabbatday sirli va rangin, –
Menga zordir, meni chorlaydi –
UFQ – ism!..
* * *
Endi unutaylik.
Endi…
Unutgin. –
Ishqning gunohiga yuraklar botdi.
Hayot – muhabbatdan yaralgan, deya
Oʻzni yana qancha aldamoq mumkin?!
Endi unutaylik.
Boʻzlab
Saharda
Gʻunchasin unutgan bulbul singari,
Va yoki
Vatandan, yordan yiroqda
Uyin yodlamagan bir qul singari –
Endi unutaylik…
* * *
Muhabbatda kezdi xavotir. –
Endi xoh kul, xoh yigʻla, baqir!..
Bu dunyoki, eh, – bevafodir, –
Qolmayotgan bir menmi, axir?..
Muhabbatda kezdi xavotir.
Yomgʻir yogʻdi uzoq va uzoq,
Qirda oʻtlar yigʻlab undilar…
Barchaga bir, dilgir shamolning
Diydoriga asta koʻndilar. –
Muhabbatda kezdi xavotir.
…Ishqdan panoh istadim, – gʻofil! –
Koʻzlarini yumib oʻtdilar.
Bu dunyoki, eh, – bevafodir,
Qolmayotgan bir menmi, axir?!
Muhabbatda kezdi xavotir…
* * *
Oʻylaringning yoʻlaklarida
balki kezmak asli gunohdir…
Doʻst, bir kunlik gunohimni ol, –
bugun menga sogʻinchdan gapir!
Zor dunyoning hasrati lim-lim
kosasini simirdim beun.
Baxt tilagin menga bir kunlik,
va bir tunlik Umr soʻragin…
Oʻylaringning yoʻlaklarida
sensiz kezmak, axir, gunohdir…
Doʻst, bir kunlik gunohimni ol, –
yana bir bor armondan gapir!..
* * *
Osmon qizgʻish,
Osmon zangori.
Ufqlarning kuladi guli.
…Quyosh meningsiz ham bor boʻlgan,
Meningsiz ham topadi yoʻlin!..
Osmon – qizgʻish.
Osmon… zangori…
* * *
Alloh! –
Men ham bor edim, axir…
Qaytmam ortga endi, oʻksima.
Bu dunyoning goʻzal va taxir
Unlari yanchildi koʻksimda.
Qaytmam ortga endi, oʻksima.
Atirgullar kezarmi tanho, –
Qolarmi koʻnglimday – kuygani?
Bu zaminning hatto noraso
Qaygʻusida haqqim bor mani!..
…Qaytmam ortga endi, oʻksima.
Alloh,
Men ham bor edim. Axir!..
Armonlarim toʻkmagil. Ketay. –
U manzilga meni xush etgan
Yolgʻizgina maysani eltay?..
Qaytmam ortga endi.
Oʻksima…
YARIM TUSH
Bu tubsiz kun oʻtar.
Oʻtadi, oʻtadi… Qaytmaydi.
Bu nursiz tun shoshar,
Yelkaga nelarni ortadi? –
Aytmaydi…
Bir qushcha chinorning ustida –
tumshugʻin qayraydi, qayraydi…
Bir qozon poyingiz ostida
qaynaydi, qaynaydi…
Va bir koʻz – maysaning pastida, –
sizniki emasdir…
Va bir ISHQ – tumanlar ortida,
Chorlaysiz…
Kelmaydi…
O’ziga xos tuyg’ular qorishig’ida yaratilgan ajoyib she’rlar.
Xalq dardi bilan yashab unvonlardan voz kechgan haqiqiy mard va barcha shoirlar uchun ibrat timsoli.