Турди Карвон қизи ухлаб қолди. Турганида туман, аччиқ туман…Она оҳиста, сас ҳам чиқармай ҳовлига чиқди. Ташқарида аччиқ туман, муздек ҳаво ҳукмрон эди. Қуёшнинг илк нурлари сингган, эшик ёнидаги бир жуфт беҳи новдалари яланғоч, дир-дир титрарди…
Жавлон Жовлиев
ТУРДИ КАРВОН ҚИЗИ ҲАМДА АБДУЛЛА
Бадиа
Турди Карвон қизи ухлаб қолди. Турганида туман, аччиқ туман…
Она оҳиста, сас ҳам чиқармай ҳовлига чиқди. Ташқарида аччиқ туман, муздек ҳаво ҳукмрон эди. Қуёшнинг илк нурлари сингган, эшик ёнидаги бир жуфт беҳи новдалари яланғоч, дир-дир титрарди. Она кавушини кияр-киймас чопиб бориб, беҳининг бағрига ўзини урди. Сўниқ кўзлари ёшланиб, лаблари пир-пираганча, ёрилган қўллари билан дарахт шохларини силаб-сийпалаб, дуво айлаб, ундан ўтина бошлади.
— Улим! Абдуллам йўқ! Мабодо, кўзинг тушмадими? Кеча кечқурун тонгла уйғот деганди, негадир ухлаб қолибман! Турганимда жойига қарасам йўқ. Ўрни бирам иссиқ, ҳидлари бирам ширин…ўзи ҳозир турганга ўхшайди, балки кўргандирсан-а! Ахир ўғлим сен-ла суҳбат қуришни бирам суярди. Балки қаерга кетганин сенга айтгандир? Мен ухлаб қолибман. Мени ғафлат босибди, болам!
Яланғоч дарахт ғинг этмай турар, туман айлана-айлана юзни тирнарарди.
— Балки қайсидир бурчакда бирон расм чизаётгандир-а! Туман! Ҳей, туман! Ялмоғизнинг келини бугун оламни супурмаса бўларди!? Дунё шундоғ ҳам чангга тўла! Ҳеч нима кўриб бўлмаяпти! Эй, туман, сен кўргандирсан, ўғлимни-а! Танийсан-а, танийсан-а? Сенинг мадҳинг куйлаб достонлар битай, сен учун ўланлар айтай, сендан айланай, бўталоғимни кўрмадингми?
Туман тўзиб кетади. Замин уйғониб кетади, тўлғаниб кетади.
— Эй, Она ер, отажоним, бобожоним сен менинг! Ширин ноним, мангу уйим сен менинг! Ширингина, ушоққина боламни кўрмадингми! Кўзлари, сочлари қоп-қора, юзлари тиниқ, кулиб турадиган боламни кўрмадингми-а! Худди узоқ, жуда узоқ ухлагандайман… Турсам болам йўқ! Кулоғинг карми эй, эр, гапир! Гапир, эй она эр, шоир улимни кўрмадингми!
Юзи қип-қизил хазонлар билан қопланган замин, онанинг кўзларига қарашга ҳам журъат этолмай нуқул юзини яширарди. Қизариб бўзарарди. Уяларди.
Она тоқат қилолмай, осмонга отилади. Дарахтлар чидаб тураолмай, она ортидан чопа бошлайди. Туман қанот ёзиб уча бошлайди.
— Абдулла!
— Абдулла!
— Абдулла!
Онанинг чорловида ажиб мўъжизалар бор! Онанинг чорловида сирли ибодат яшар!
Қайлардандир Абдулла, ҳа Абдулла пайдо бўлади, унинг ширин овози эшитилади.
— Она!
Она унсиз йиғлаганча ўғлининг жунжукиб турган кичик жуссасини иссиқ бағрига тортади. Унинг юз-кўзларидан, қизарган-қотган қулоқларидан, тундек қора сочларидан, жажжи қўлларидан ўпади.
-Она!
— Совқотибсан, бироз озибсан! Тилинибди…болам қўлларинг! Кимдир сени хафа қилдими? Ё қора тумандан олайми ўчинг!
— Сенга гуллар териб келай деб… тонг-ла узоқ йўл юрдим, толдим, тўздим! Мақсадим токи омонман, меҳринг куйламоқ эди, гул тутмоқ эди сенга! Лекин ҳамма ёқ туман, хазон ва шовқин! Бунинг устга куз, онажон! Босган узун йўлимдан гўзал хазонларнигина топдим! Бунинг устига қай маҳал толиқиб ухлаб қолибману, йўқотибман буткул тушумда сени!
— Мен ёнингдаман доим, болажан!
— Афсус қошингга бир гул олиб келаолмадим, олис йўлимдан!
— Кел, кел юрагингга қулоқ солайин.
— …
— Ана, ана кўксингда-ку! Қалбингда-ку, болам!
— Нима, онажон?
— Баҳор!
— Баҳор?!
— Юрагингда олиб келибсан-ку баҳорни, барча гулларни! Чучмома, атргуллар, райҳон — қизларни!
— Қара, тикилчи, она, кўксимда қуёш ҳам борми! Бор бўлса, айт, ўтлими жуда!
— Қуёшни ўғирлабсан, кўксингдаку оламнинг шамси!
— Муҳаббат-чи? Муҳаббат! Булоқ сувидек тиниқ, тонгдек ширин Муҳаббат!
— Бағрингда тўккан кўз ёшларимдек мўл, сероб муҳаббат!
— Илтимос, яна бир бор, яна бир бор тикилинг, она! Тупроқ борми, она тупроқ, ватанимнинг тупроғи борми? Ёки бегона тупроққа ётибманми қовушиб!
— Миллат тупроғидан қаддинг тик, болам, бағрингда бобонгнинг хоки, сўзалари…
— Худога шукур!
— Худога шукур!
— Туш экан, туш экан, барчаси она! Олис-олис туш экан! Юрагим тез урар, шундандир она!
— Бўлди, бўлди болам! Энди мен ёнингда, ёнингда мудом, Ажралмаймиз, энди ҳеч қачон!
— Қандай-қандай яхши! Баҳор ҳам, қуёш ҳам биз билан Она, муҳаббат ҳам, ватан ҳам биз билан Она! Ажралмаймиз, энди ҳеч қачон!
Шу мавзуда ўқинг:
Абдулла Орипов. Онажон
Javlon Jovliev
TURDI KARVON QIZI HAMDA ABDULLA
Badia
Turdi Karvon qizi uxlab qoldi. Turganida tuman, achchiq tuman…
Ona ohista, sas ham chiqarmay hovliga chiqdi. Tashqarida achchiq tuman, muzdek havo hukmron edi. Quyoshning ilk nurlari singgan, eshik yonidagi bir juft behi novdalari yalang’och, dir-dir titrardi. Ona kavushini kiyar-kiymas chopib borib, behining bag’riga o’zini urdi. So’niq ko’zlari yoshlanib, lablari pir-piragancha, yorilgan qo’llari bilan daraxt shoxlarini silab-siypalab, duvo aylab, undan o’tina boshladi.
— Ulim! Abdullam yo’q! Mabodo, ko’zing tushmadimi? Kecha kechqurun tongla uyg’ot degandi, negadir uxlab qolibman! Turganimda joyiga qarasam yo’q. O’rni biram issiq, hidlari biram shirin…o’zi hozir turganga o’xshaydi, balki ko’rgandirsan-a! Axir o’g’lim sen-la suhbat qurishni biram suyardi. Balki qaerga ketganin senga aytgandir? Men uxlab qolibman. Meni g’aflat bosibdi, bolam!
Yalang’och daraxt g’ing etmay turar, tuman aylana-aylana yuzni tirnarardi.
— Balki qaysidir burchakda biron rasm chizayotgandir-a! Tuman! Hey, tuman! Yalmog’izning kelini bugun olamni supurmasa bo’lardi!? Dunyo shundog’ ham changga to’la! Hech nima ko’rib bo’lmayapti! Ey, tuman, sen ko’rgandirsan, o’g’limni-a! Taniysan-a, taniysan-a? Sening madhing kuylab dostonlar bitay, sen uchun o’lanlar aytay, sendan aylanay, bo’talog’imni ko’rmadingmi?
Tuman to’zib ketadi. Zamin uyg’onib ketadi, to’lg’anib ketadi.
— Ey, Ona yer, otajonim, bobojonim sen mening! Shirin nonim, mangu uyim sen mening! Shiringina, ushoqqina bolamni ko’rmadingmi! Ko’zlari, sochlari qop-qora, yuzlari tiniq, kulib turadigan bolamni ko’rmadingmi-a! Xuddi uzoq, juda uzoq uxlagandayman… Tursam bolam yo’q! Kulog’ing karmi ey, er, gapir! Gapir, ey ona er, shoir ulimni ko’rmadingmi!
Yuzi qip-qizil xazonlar bilan qoplangan zamin, onaning ko’zlariga qarashga ham jur’at etolmay nuqul yuzini yashirardi. Qizarib bo’zarardi. Uyalardi.
Ona toqat qilolmay, osmonga otiladi. Daraxtlar chidab turaolmay, ona ortidan chopa boshlaydi. Tuman qanot yozib ucha boshlaydi.
— Abdulla!
— Abdulla!
— Abdulla!
Onaning chorlovida ajib mo»jizalar bor! Onaning chorlovida sirli ibodat yashar!
Qaylardandir Abdulla, ha Abdulla paydo bo’ladi, uning shirin ovozi eshitiladi.
— Ona!
Ona unsiz yig’lagancha o’g’lining junjukib turgan kichik jussasini issiq bag’riga tortadi. Uning yuz-ko’zlaridan, qizargan-qotgan quloqlaridan, tundek qora sochlaridan, jajji qo’llaridan o’padi.
-Ona!
— Sovqotibsan, biroz ozibsan! Tilinibdi…bolam qo’llaring! Kimdir seni xafa qildimi? YO qora tumandan olaymi o’ching!
— Senga gullar terib kelay deb… tong-la uzoq yo’l yurdim, toldim, to’zdim! Maqsadim toki omonman, mehring kuylamoq edi, gul tutmoq edi senga! Lekin hamma yoq tuman, xazon va shovqin! Buning ustga kuz, onajon! Bosgan uzun yo’limdan go’zal xazonlarnigina topdim! Buning ustiga qay mahal toliqib uxlab qolibmanu, yo’qotibman butkul tushumda seni!
— Men yoningdaman doim, bolajan!
— Afsus qoshingga bir gul olib kelaolmadim, olis yo’limdan!
— Kel, kel yuragingga quloq solayin.
— …
— Ana, ana ko’ksingda-ku! Qalbingda-ku, bolam!
— Nima, onajon?
— Bahor!
— Bahor?!
— Yuragingda olib kelibsan-ku bahorni, barcha gullarni! Chuchmoma, atrgullar, rayhon — qizlarni!
— Qara, tikilchi, ona, ko’ksimda quyosh ham bormi! Bor bo’lsa, ayt, o’tlimi juda!
— Quyoshni o’g’irlabsan, ko’ksingdaku olamning shamsi!
— Muhabbat-chi? Muhabbat! Buloq suvidek tiniq, tongdek shirin Muhabbat!
— Bag’ringda to’kkan ko’z yoshlarimdek mo’l, serob muhabbat!
— Iltimos, yana bir bor, yana bir bor tikiling, ona! Tuproq bormi, ona tuproq, vatanimning tuprog’i bormi? Yoki begona tuproqqa yotibmanmi qovushib!
— Millat tuprog’idan qadding tik, bolam, bag’ringda bobongning xoki, so’zalari…
— Xudoga shukur!
— Xudoga shukur!
— Tush ekan, tush ekan, barchasi ona! Olis-olis tush ekan! Yuragim tez urar, shundandir ona!
— Bo’ldi, bo’ldi bolam! Endi men yoningda, yoningda mudom, Ajralmaymiz, endi hech qachon!
— Qanday-qanday yaxshi! Bahor ham, quyosh ham biz bilan Ona, muhabbat ham, vatan ham biz bilan Ona! Ajralmaymiz, endi hech qachon!
Shu mavzuda o’qing:
Abdulla Oripov. Onajon
