Одилбек, кеча оқшом фалакда ой бўзариб ботганда, Зуҳра юлдуз милтираб хира ханда отганда, ўзбекнинг катта шоири Усмон Азим билан бирга ўтириб сизни эсладик. Сизнинг шеърларингиз ҳақида суҳбатлашдик. Сизнинг ўзбек шеърияти дафтарида мангу қолажак сатрларингизни тилга олдик. Аммо, эртан, яъни бугун сизнинг туғилган кунингиз эканидан бехабар эдик. Аммо, Яратган сизни эслашни, сиз ҳақингизда муносиб гапларни айтишни кўнглимизга солган экан. Усмон Азим ва ўзим номимдан сиздек азиз укамизни ва тенгсиз шоирни муборак 55 ёши билан муборакбод этаман. Барча сизни севган инсонлар номидан энг эзгу тилакларимизни йўллайман.

Хуршид Даврон

Одил Икром
ШЕЪРЛАР

Одил Икром – 1960-йил, 26-январда Исфара шаҳрининг Кўлкент қишлоғида туғилган. «Уфқ дарахти»(1991), «Таҳажжуд»(2007), «Таҳаммул»(2012) номли шеърий китоблари нашр этилган. Муҳаммад Иқбол, Нақибхон Тўғрал, Фуруғ Фаррухзод, Нодир Нодирпур, Лойиқ, Фарзона, Сайидали Маъмур, Аҳмаджон Раҳматзод, Озарахшнинг шеърий тўпламларини, Заҳирий Самарқандийнинг «Хотинлар макри» (И.Бекжон билан ҳамкорликда), Муҳаммад Субҳоннинг «Қора чироқ» насрий асарларини ўзбек тилига таржима қилган. Айни пайтда Жалолиддин Румийнинг «Маънавий маснавий» асарини ҳамда Мирзо Абдулқодир Бедилнинг маснавийларини ўзбек тилига ўгирмоқда.

ОДАМ

Кўзимга қарадим, кўнглимга боқдим…
Ва лекин, ким очу ким тўқ?.. Билмайман.
Тун чўкди, юлдузлар порлаб, тонг отди…
Ўртада ким нишон, ким ўқ?.. Билмайман.

Ахтардим дунёдан ўтган ишқ изин…
Ким куйиб кул бўлди, ким чўғ?.. Билмайман.
Букун одам бўлиб яшамоқ қийин…
Эртага ким бору ким йўқ?.. Билмайман.

ТЕГИРМОН

Бир ҳовуч жон қолди…
Қолгани – бекор,
Умрим бўйи йиққан катта хирмондан.
Эллик йилдан буён дам олмай, бедор
Ишлаётган эски бир тегирмонман.

Тўкилдим, юракда борини тўкдим,
Тўхтамай сув қуйган каби элакка.
Пуч орзу хаёллар бағрига чўкдим,
Алданиб, айланиб бир қоп кепакка.

Баъзан, шодлик туйдим, баъзида, азоб,
Чарчадим чанг босиб кетган кулгимдан.
Камгина кўнглимни бўшатдим, қоп-қоп
Қувончлар отилиб чиқди бурнимдан.

Эринчоқ зотларнинг ҳафсаласидай
Мудроқ туйғуларнинг мағзи эди кам.
Инжиқ кимсаларнинг хархашасидай
Майдаланиб кетди қайғуларим ҳам.

Туяни чўмичда суғорган каби,
Бекор кетди қанча кучим, ғайратим.
Тушганда тинимсиз тўқмоқлар зарби,
Янчилди армоним, ишқим, ҳайратим.

Юрак ўғирида туйилган дондай
Юракдан эзилиб чиқди оҳ-фиғон.
Қолмади ёлғондан ёришган тонглар,
Тоза соғинчимдан қолдирмай нишон.

Тўлиб кетган эди сабру бардошим,
Бесамар умрнинг қипиқларига.
Зах босган юракдан тўкилди ёшим,
Бус-бутун кўнгилнинг синиқларидай.

Оз қолди…
Тўкилар сўнгги нафасим,
Бўғзимдан қийналиб чиқар товушлар.
Тегирмон оғзида навбат кутиб жим
Турибман жонимни ҳовучлаб…

ЖАВЗО

Ўзим билан ўзим қолганда танҳо,
Мардуд хаёл етиб келди ёнимга.
Йўлимдай чўзилиб ёр бўлди ялдо,
Қаҳратон айланди қадрдонимга…

Сенинг юрагингга йўл тополмайман,
Эски изларимни кўмиб кетди қор.
Қачон кўрганимни эслай олмайман,..
Кўзларимга иссиқ кўриндинг, баҳор.

Суғурилиб кетдинг бағримдан нохос,
Кўксимга нигоҳинг тиғдай ботганда.
Сенинг келганингни эшитдим, холос,
Кўрдим, сен қайгадир кетаётганда…

Келгин, йўлларингга тўрт бўлди кўзим,
Кўзларингда умид чўғини кўрай.
Нетай, пешонамда борини кўрдим,
Келгин, пешонамда йўғини кўрай

***

Кўзингда бир калом тентирар унсиз,
Кўзингда бир қайғу жилмаяр маъсум.
Ахир, мен – кафанга ўралган бир ҳис,
Кўзларинг оқига чулғанган мардум.

Ахир, мен – заминда яшаган осмон,
Ахир, мен – осмонга етмаган овоз.
Ахир, бу дунёнинг ростлиги – ёлғон,
Ахир, бу дунёнинг ёлғонлиги – рост.

Ахир, бу дунёда мен бошқа дунё,
Меники эмас бу ўткинчи кадар.
Ахир, мен қирқ йилда бўлай деб бунёд,
Кечдим тўққиз ойлик дунёдан бадар.

Жисмимни киннадай ёриб кирган жон
Чақирганим билан чиқмас бир муддат.
Ёлворганим билан ёришмайди тонг,
Ҳайдаганим билан кетмайди зулмат.

Айтсанг-да – айтмасанг кетарман тўзиб,
Гумроҳман – йўлимга тикаверма кўз.
Ахир, мен – дунёга ўтмаган сўзинг,
Ахир, мен – дунёдан ўтаётган сўз…

ДУНЁНИНГ ТАГИ

Бир ёнда ғам, бир ёнда беғам,
Қон қонга, жон жонга қасд экан.
Жон қадрига етайин десам,
Куйган жоннинг қадри паст экан.

Мунофиқлар ёрнинг ишқидан
Маст бўлмаган майпараст экан.
Номи улуғ экан ризқидан,
Оҳангидан авжи паст экан.

Балогардон бўлмади ҳеч ким,
Чунки, бало забардаст экан.
Бу дунёнинг тагига етдим,
Бу дунёнинг таги паст экан…

НИМА ҚИЛАМИЗ?

Мен одам, сен пари… Нима қиламиз?
Сен ёшу мен қари… Нима қиламиз?
Ш.Нуриддин

Хавфлидир қоронғи юрак юртининг
Соғинчи, сафари…
Нима қиламиз?..
Ғарибдир хотира, хаёл уфқининг
Шомидан саҳари…
Нима қиламиз?..

Қолмади одамий махлуқотларнинг
Ҳаромдан ҳазари…
Нима қиламиз?..
Ошимиз заҳардир,
Сархур зотларнинг
Ош бўлди заҳари…
Нима қиламиз?

Юракларда ишонч йўқолди бир кун,
Келмади хабари…
Нима қиламиз?..
Жонимни садақа қилдим ишқ учун,
Илмади назари…
Нима қиламиз?..

Сотилар арзонга, сотилар текин,
Одамзод жавҳари…
Нима қиламиз?..
Шайтонга тош отдик, тегмади, лекин
Шайтонга зарари…
Нима қиламиз?..

Кўзимга оловдай кўринган чўғлар
Кўнгиллардан нари…
Нима қиламиз?..
Ёну атрофимда дайдиган ўқлар
Жонга тегди бари…
Нима қиламиз?!..

ҚАЙТИШ

Сен мендан ҳаловат топа олмайсан,
Йўл бермас бошимдан ўтган савдолар.
Оёғимдан тортар, қабр оғзидай
Оёғим тортмаган манзил-маъволар.

Ёлғиз эдим, енгди хиёнат хайли,
Тақдирга тан берсам, тақдир берди панд.
Олиб кетолмадим бошимни ҳали,
Қўрқоқлар кўтарган муштдан, ғалвадан.

Бир кесак зарбига дош бермас бари,
Чумчуқ галасидай чинқирган муҳит.
Мени адаштирди Широқ сингари,
Юрак юртига йўл бошлаган умид.

Жуда ўхшаб кетар борлик ва адам,
Мисоли ёмғирдан кейин ёққан дўл…
Тавба манзилига қолди бир қадам,
Пушаймонликкача – эллик йиллик йўл.

САМОЪ РАҚСИ

Жияним Олимхонга

Бу ҳол – уйғоқликда кўринган рўё,
Завқ тошиб чиқади ўз ботинидан.
Бир мақом илкида чиққандай гўё,
Қиличлар – қинидан, қушлар – инидан.
Чиқиб келар юрак ғулғуласидан,
Шавқнинг ўғурида туйилган шукуҳ.
Ўзини ахтариб ўз уясидан,
Ўзга бир манзилга кетаётган руҳ.
Ўртанган ўзимга ўзим сиғмайман,
Ақлимга сиғмайди ҳавою ҳавас.
Бир жонбахш каломдан тўзиб-титрайман,
Жон олгувчи куйдан чайқаламан маст.
Кўнгил кулбасини тутмагай дариғ,
Таҳаммул кўксин чок айлаган зиё.
Ошиқлар йўлига чиққани янглиғ,
Хилватда Хақ билан қолган авлиё.
Қисмат аччиқлиги – ишқ ўтидан шод,
Нафасимга муҳтож руҳнинг ғизоси.
Fафлатда исённи айлагайман ёд,
Қалб ҳузури ичра – ризқим ризоси.
Зоҳидлар завқини сочди узлатга,
Аҳли қол бўғзида чайналган даъво.
Ногоҳ ўздан кетиб етар вуслатга,
Жазава ўтида тобланган маъно.
Мен ҳайрат ахтардим кўнгилни қазиб,
Титрадим, тўкилди обидлик хайри.
Тариқат аҳлига айлагай насиб,
Сафо саҳросида соликлар сайри.
Бу ҳол – уйғоқликда кўринган бир туш,
Бир зум ошкор бўлар ўз ботинига.
Руҳим танга қайтар, қайтгандай хомуш,
Қиличлар қинига, қушлар инига.

Хеч ким қисматидан қочиб қутилмас,
Ер, само – оламнинг аввал-охири.
Бир қўлим илдизи ердан узилмас,
Осмонга қадалган қўлимнинг бири.
Осмоннинг ғаройиб ҳолидан бесас,
Ернинг бехуд қалби олганда ҳузур.
Йўргакдан то қабр қаърига эмас,
Ердан осмонгача чўзилгай умр.
Қалб ўртанар ишқу ваҳдат ёдида,
Муҳибга муҳаббат этилгай нисор.
Осмондан олинган нафас бодида,
Юрак мосуводан айлагай фирор.
Қисматбоз заминда очилмаган фол,
Ой, юлдуз мулкида титрайди урён.
Хар гиёҳ жисмида ингранар беҳол,
Ерни осмон билан боғлаб турган жон.
Кўнгил – самовий ишқ илкидаги соз,
Осмон кўзгусида замин этар акс.
Самовий нажот бу – илм, амал, ихлос,
Ердаги ҳаёт бу – қўшиқ, куй ва рақс.
Хар битта тукимдан тўкилар ёлғон,
«Тазарру – йиртилган иймонга ямоқ».(1)
Боязид Бистомий сингари шодон,
Илоҳий ишқимдан олганман сабоқ…

Итга йўл бердилар бир кун Боязид,
Итнинг ҳурматини келтириб бажо.
Зеро, оч, мунғайиб боқиб турган ит
Кўзидан уқдилар шундай бир маъно:
«Сизга кийдирилди муҳташам, узун,
Султонул-орифин сарпо, хилъати.
Менга кўппаккона юлуқ ва юпун
Пўстиндан ўзгаси насиб қилмади.
Мангу тақдир эмас ҳашам, мартаба,
Қисмат, баъзан – ширин, баъзида – тахир.
Бугун – мен хорман, сиз – улуғ, эртага
Акси ҳам бўлиши мумкин-ку ахир!..»
Тегирмон тошидай айланар олам,
Кимга ато, кимни айлагай адо.
Зеро, эврилишдан тўхтамас одам,
Ким билсин, бугун – шоҳ, эртага – гадо.
Айланиб, турланиб қайтади қисмат,
Гоҳ пастлик – баланд, гоҳ баландликлар – паст.
Баъзан, ошкор бўлиб, баъзида, хилват,
Даввор дунё тинмай айланади маст…
Жисмим ичра жоним айланади зор,
Жаҳру жазавада айланар фалак.
Тинмай ўз қутбида такрору такрор
Айлангани каби эски чархпалак…

______________
1-Фарзона ибораси

«НОМАЪЛУМ АЁЛГА МАКТУБЛАР» ТУРКУМИДАН

МЕНИНГ БАШОРАТИМ

Фақат, мен эмасман, кимдир бор тағин,
Дашту даманлардан излаган чаман.
Гоҳида серодам, гоҳида ҳазин
Ёлғизлигим билан фахрланаман.

Кимдир олиб кетар ёлғиз бошини,
Мендан умид қилган бахтиқародай.
Мен бир кун кетаман, ўз гуноҳини
Билмаган дунёдан ўтган хатодай.

Алҳол қисматимнинг йўллари қинғир,
Одилбоз ёғдулар бир ёниб-ўчар.
Биламан, ўша – мен билмаган кимдир
Бу ёруғ дунёдан тоқ яшаб ўтар…

САВОЛ

Вужуд тупроғига кўмилган жоним
Сирдай бир кун ошкор этилармикан?
Биргина одамни соғинган золим
Хом хаёлим пишиб етилармикан?

Ўзимни осмондан ахтарганимни
Осмон англамади, ер билармикан?
Тупроқ қучармикан густоҳ танимни,
Очиқ кўзим осон беркилармикан?

Иблис каби ўжар, ёлғиз тунларим
Кимнингдир қошида эгилармикан?
Бир ўзим кечирган қора кунларим
Менинг гуноҳимни кечирармикан?!..

ҚУШ ТИЛИ

Мени бошлаб кетар бир кун қадрингга,
Армоним кўмилган ёлғизоёқ йўл.
Энг узун афсона сўйлар қаршингда,
Оҳига осмонлар етмаган бир қўл.
Бенаво туйғулар очирмайди кўз,
Сўзларим тўкилар юракка сиғмай.
Бўғзимда қалтираб турибди бир сўз,
Fилофида қолиб занглаган тиғдай.
Кўнгилдан чиқмади мен суйган калом,
Тилимни тушунмас ёру дўстларим.
Номингдан йўллайди самовий салом,
Қанотинг остига олган сўзларим.
Йиғлоқи булбуллар қолди бенаво,
Қузғунлар тўдаси айлаганда даф.
Таниш қарғаларни билмадим, аммо,
Мен билган чумчуқлар чирқиллар бенаф…
Куйларим сабрсиз сукут ичрадир,
Шовқинлар остидан чиқмади бутун.
Оҳангинг олдида тилим қисқадир,
Осмонинг остида қўлларим – узун.
Энтикиб кетади эҳтирослардан,
Бағрингда ўлгиси келган бир вужуд.
Сўзингдан иқтибос келтиролмайман,
Сенга келтираман юракдан сужуд.
Ўқ теккан оққушдай қолди оҳ уриб,
Мени тирилтирган жимжит ҳасратинг.
Ўзимни ўзимдан асрамай туриб,
Сен мени ўлимдан нечун асрадинг?!..
Сурур саҳросига излайман маъво,
Дардлар дарёсига соҳил ёллайман.
Кимдан қўрқишимни англадим, аммо,
Қачон қўрққанимни эслай олмайман.
Мен сени олдинроқ топмадим нечун,
Нечун кетолмайман жонимдан тўйиб?..
Тилсиз орзуларим йиғлайди беун,
Армон елкасига бошини қўйиб.
Ўтиб кетаман жон талвасасида,
Фурсатим қисқадир, йўллар – чўзилган.
Ишқнинг сўнгги манзил, мартабасида,
Баъзан, тилдан қолдим, баъзан, кўнгилдан…
Бир кун бошлаб кетар ғам кулбасига,
Тилини ёлғиз мен тушунган йиғи.
Ярақлар дўзахий шам шуъласида,
Тандан суғурилган жонимнинг тиғи…

ЁРУFЛИК ЁДИ

Йўллар аёзида қалтирар жонинг,
Юракка қўл солсам, қўлларим – совуқ.
Бош устимда кезган саргардон ойнинг
Ўн беши – қоронғи, ўн беши – ёруғ.

Панд берди нигоҳлар басоратида
Ё кўнгилсизлигим ёхуд кўрлигим.
Меҳр ва миннатнинг ҳароратида
Шўримни қуритди кўнглим – шўрлигим.

Келгин, совиб кетган қонимни қиздир,
Марқадингда қолиб кетма фаромуш.
Ўн беши ёруғ ой аксида кимдир
Fойиб бўлган ёлғиз тунни кўрар туш.

Кўксинг ичра юрак – Даққи Юнусдан
Қолиб кетган қадим, ҳазин шамчироқ.
Ўткинчи дунёдан нигоҳин узган
Жонинг жаҳонимда бўлар бахтлироқ.

Бизнинг тариқатда дуч келган хатар
Саноғи бўлса ҳам, йўқдир адоғи.
Бисотимда бир йўл қолмаса агар,
Очиқдир ер бағри, осмон қароғи…

Қоқ суяк қолдириб кетди сўнгимга,
Эзилган этимни босиб ўтган вақт.
Фалокат соч тараб чиқди йўлимга,
Соч юлиб ортимдан бўзлаганда бахт.

Гоҳ тирик ёдимни дилимга кўмдим,
Гоҳ таъна, маломат ташлади кўмиб.
Ёғилди ғаразнинг осмонидан жим,
Қор, ёмғир чивғиндай аралаш бўлиб.

Йўл бошлар кўр зулмат толиқтирган тун,
Йўлинг ёруғ бўлсин, эй, ҳуркак садо!..
Кафорат сўрайди ёлғиз сен учун,
Жонимга кўз тикиб турган бир жазо…

Бир кун вужудингга ўт қалар жонинг,
Тепкилаб Худо руҳ бахш этган лойни…
Боқ, бошингда боқиб турган самонинг
Ўн беши – қуёшли, ўн беши – ойли…

   Odilbek, kecha oqshom falakda oy bo’zarib botganda, Zuhra yulduz miltirab xira xanda otganda, o’zbekning katta shoiri Usmon Azim bilan birga o’tirib sizni esladik. Sizning she’rlaringiz haqida suhbatlashdik. Sizning o’zbek she’riyati daftarida mangu qolajak satrlaringizni tilga oldik. Ammo, ertan, ya’ni bugun sizning tug’ilgan kuningiz ekanidan bexabar edik. Ammo, Yaratgan sizni eslashni, siz haqingizda munosib gaplarni aytishni ko’nglimizga solgan ekan. Usmon Azim va o’zim nomimdan sizdek aziz ukamizni va tengsiz shoirni muborak 55 yoshi bilan muborakbod etaman. Barcha sizni sevgan insonlar nomidan eng ezgu tilaklarimizni yo’llayman.

Xurshid Davron

Odil Ikrom
SHE’RLAR

Odil Ikrom – 1960-yil, 26-yanvarda Isfara shahrining Ko’lkent qishlog’ida tug’ilgan. «Ufq daraxti»(1991), «Tahajjud»(2007), «Tahammul»(2012) nomli she’riy kitoblari nashr etilgan. Muhammad Iqbol, Naqibxon To’g’ral, Furug’ Farruxzod, Nodir Nodirpur, Loyiq, Farzona, Sayidali Ma’mur, Ahmadjon Rahmatzod, Ozaraxshning she’riy to’plamlarini, Zahiriy Samarqandiyning «Xotinlar makri» (I.Bekjon bilan hamkorlikda), Muhammad Subhonning «Qora chiroq» nasriy asarlarini o’zbek tiliga tarjima qilgan. Ayni paytda Jaloliddin Rumiyning «Ma’naviy masnaviy» asarini hamda Mirzo Abdulqodir Bedilning masnaviylarini o’zbek tiliga o’girmoqda.

ODAM

Ko’zimga qaradim, ko’nglimga boqdim…
Va lekin, kim ochu kim to’q?.. Bilmayman.
Tun cho’kdi, yulduzlar porlab, tong otdi…
O’rtada kim nishon, kim o’q?.. Bilmayman.

Axtardim dunyodan o’tgan ishq izin…
Kim kuyib kul bo’ldi, kim cho’g’?.. Bilmayman.
Bukun odam bo’lib yashamoq qiyin…
Ertaga kim boru kim yo’q?.. Bilmayman.

TEGIRMON

Bir hovuch jon qoldi…
Qolgani – bekor,
Umrim bo’yi yiqqan katta xirmondan.
Ellik yildan buyon dam olmay, bedor
Ishlayotgan eski bir tegirmonman.

To’kildim, yurakda borini to’kdim,
To’xtamay suv quygan kabi elakka.
Puch orzu xayollar bag’riga cho’kdim,
Aldanib, aylanib bir qop kepakka.

Ba’zan, shodlik tuydim, ba’zida, azob,
Charchadim chang bosib ketgan kulgimdan.
Kamgina ko’nglimni bo’shatdim, qop-qop
Quvonchlar otilib chiqdi burnimdan.

Erinchoq zotlarning hafsalasiday
Mudroq tuyg’ularning mag’zi edi kam.
Injiq kimsalarning xarxashasiday
Maydalanib ketdi qayg’ularim ham.

Tuyani cho’michda sug’organ kabi,
Bekor ketdi qancha kuchim, g’ayratim.
Tushganda tinimsiz to’qmoqlar zarbi,
Yanchildi armonim, ishqim, hayratim.

Yurak o’g’irida tuyilgan donday
Yurakdan ezilib chiqdi oh-fig’on.
Qolmadi yolg’ondan yorishgan tonglar,
Toza sog’inchimdan qoldirmay nishon.

To’lib ketgan edi sabru bardoshim,
Besamar umrning qipiqlariga.
Zax bosgan yurakdan to’kildi yoshim,
Bus-butun ko’ngilning siniqlariday.

Oz qoldi…
To’kilar so’nggi nafasim,
Bo’g’zimdan qiynalib chiqar tovushlar.
Tegirmon og’zida navbat kutib jim
Turibman jonimni hovuchlab…

JAVZO

O’zim bilan o’zim qolganda tanho,
Mardud xayol yetib keldi yonimga.
Yo’limday cho’zilib yor bo’ldi yaldo,
Qahraton aylandi qadrdonimga…

Sening yuragingga yo’l topolmayman,
Eski izlarimni ko’mib ketdi qor.
Qachon ko’rganimni eslay olmayman,..
Ko’zlarimga issiq ko’rinding, bahor.

Sug’urilib ketding bag’rimdan noxos,
Ko’ksimga nigohing tig’day botganda.
Sening kelganingni eshitdim, xolos,
Ko’rdim, sen qaygadir ketayotganda…

Kelgin, yo’llaringga to’rt bo’ldi ko’zim,
Ko’zlaringda umid cho’g’ini ko’ray.
Netay, peshonamda borini ko’rdim,
Kelgin, peshonamda yo’g’ini ko’ray

***

Ko’zingda bir kalom tentirar unsiz,
Ko’zingda bir qayg’u jilmayar ma’sum.
Axir, men – kafanga o’ralgan bir his,
Ko’zlaring oqiga chulg’angan mardum.

Axir, men – zaminda yashagan osmon,
Axir, men – osmonga yetmagan ovoz.
Axir, bu dunyoning rostligi – yolg’on,
Axir, bu dunyoning yolg’onligi – rost.

Axir, bu dunyoda men boshqa dunyo,
Meniki emas bu o’tkinchi kadar.
Axir, men qirq yilda bo’lay deb bunyod,
Kechdim to’qqiz oylik dunyodan badar.

Jismimni kinnaday yorib kirgan jon
Chaqirganim bilan chiqmas bir muddat.
Yolvorganim bilan yorishmaydi tong,
Haydaganim bilan ketmaydi zulmat.

Aytsang-da – aytmasang ketarman to’zib,
Gumrohman – yo’limga tikaverma ko’z.
Axir, men – dunyoga o’tmagan so’zing,
Axir, men – dunyodan o’tayotgan so’z…

DUNYONING TAGI

Bir yonda g’am, bir yonda beg’am,
Qon qonga, jon jonga qasd ekan.
Jon qadriga yetayin desam,
Kuygan jonning qadri past ekan.

Munofiqlar yorning ishqidan
Mast bo’lmagan mayparast ekan.
Nomi ulug’ ekan rizqidan,
Ohangidan avji past ekan.

Balogardon bo’lmadi hech kim,
Chunki, balo zabardast ekan.
Bu dunyoning tagiga yetdim,
Bu dunyoning tagi past ekan…

NIMA QILAMIZ?

Men odam, sen pari… Nima qilamiz?
Sen yoshu men qari… Nima qilamiz?
SH.Nuriddin

Xavflidir qorong’i yurak yurtining
Sog’inchi, safari…
Nima qilamiz?..
G’aribdir xotira, xayol ufqining
Shomidan sahari…
Nima qilamiz?..

Qolmadi odamiy maxluqotlarning
Haromdan hazari…
Nima qilamiz?..
Oshimiz zahardir,
Sarxur zotlarning
Osh bo’ldi zahari…
Nima qilamiz?

Yuraklarda ishonch yo’qoldi bir kun,
Kelmadi xabari…
Nima qilamiz?..
Jonimni sadaqa qildim ishq uchun,
Ilmadi nazari…
Nima qilamiz?..

Sotilar arzonga, sotilar tekin,
Odamzod javhari…
Nima qilamiz?..
Shaytonga tosh otdik, tegmadi, lekin
Shaytonga zarari…
Nima qilamiz?..

Ko’zimga olovday ko’ringan cho’g’lar
Ko’ngillardan nari…
Nima qilamiz?..
Yonu atrofimda daydigan o’qlar
Jonga tegdi bari…
Nima qilamiz?!..

QAYTISH

Sen mendan halovat topa olmaysan,
Yo’l bermas boshimdan o’tgan savdolar.
Oyog’imdan tortar, qabr og’ziday
Oyog’im tortmagan manzil-ma’volar.

Yolg’iz edim, yengdi xiyonat xayli,
Taqdirga tan bersam, taqdir berdi pand.
Olib ketolmadim boshimni hali,
Qo’rqoqlar ko’targan mushtdan, g’alvadan.

Bir kesak zarbiga dosh bermas bari,
Chumchuq galasiday chinqirgan muhit.
Meni adashtirdi Shiroq singari,
Yurak yurtiga yo’l boshlagan umid.

Juda o’xshab ketar borlik va adam,
Misoli yomg’irdan keyin yoqqan do’l…
Tavba manziliga qoldi bir qadam,
Pushaymonlikkacha – ellik yillik yo’l.

SAMO’ RAQSI

Jiyanim Olimxonga

Bu hol – uyg’oqlikda ko’ringan ro’yo,
Zavq toshib chiqadi o’z botinidan.
Bir maqom ilkida chiqqanday go’yo,
Qilichlar – qinidan, qushlar – inidan.
Chiqib kelar yurak g’ulg’ulasidan,
Shavqning o’g’urida tuyilgan shukuh.
O’zini axtarib o’z uyasidan,
O’zga bir manzilga ketayotgan ruh.
O’rtangan o’zimga o’zim sig’mayman,
Aqlimga sig’maydi havoyu havas.
Bir jonbaxsh kalomdan to’zib-titrayman,
Jon olguvchi kuydan chayqalaman mast.
Ko’ngil kulbasini tutmagay darig’,
Tahammul ko’ksin chok aylagan ziyo.
Oshiqlar yo’liga chiqqani yanglig’,
Xilvatda Xaq bilan qolgan avliyo.
Qismat achchiqligi – ishq o’tidan shod,
Nafasimga muhtoj ruhning g’izosi.
Faflatda isyonni aylagayman yod,
Qalb huzuri ichra – rizqim rizosi.
Zohidlar zavqini sochdi uzlatga,
Ahli qol bo’g’zida chaynalgan da’vo.
Nogoh o’zdan ketib yetar vuslatga,
Jazava o’tida toblangan ma’no.
Men hayrat axtardim ko’ngilni qazib,
Titradim, to’kildi obidlik xayri.
Tariqat ahliga aylagay nasib,
Safo sahrosida soliklar sayri.
Bu hol – uyg’oqlikda ko’ringan bir tush,
Bir zum oshkor bo’lar o’z botiniga.
Ruhim tanga qaytar, qaytganday xomush,
Qilichlar qiniga, qushlar iniga.

Xech kim qismatidan qochib qutilmas,
Yer, samo – olamning avval-oxiri.
Bir qo’lim ildizi yerdan uzilmas,
Osmonga qadalgan qo’limning biri.
Osmonning g’aroyib holidan besas,
Yerning bexud qalbi olganda huzur.
Yo’rgakdan to qabr qa’riga emas,
Yerdan osmongacha cho’zilgay umr.
Qalb o’rtanar ishqu vahdat yodida,
Muhibga muhabbat etilgay nisor.
Osmondan olingan nafas bodida,
Yurak mosuvodan aylagay firor.
Qismatboz zaminda ochilmagan fol,
Oy, yulduz mulkida titraydi uryon.
Xar giyoh jismida ingranar behol,
Yerni osmon bilan bog’lab turgan jon.
Ko’ngil – samoviy ishq ilkidagi soz,
Osmon ko’zgusida zamin etar aks.
Samoviy najot bu – ilm, amal, ixlos,
Yerdagi hayot bu – qo’shiq, kuy va raqs.
Xar bitta tukimdan to’kilar yolg’on,
«Tazarru – yirtilgan iymonga yamoq».(1)
Boyazid Bistomiy singari shodon,
Ilohiy ishqimdan olganman saboq…

Itga yo’l berdilar bir kun Boyazid,
Itning hurmatini keltirib bajo.
Zero, och, mung’ayib boqib turgan it
Ko’zidan uqdilar shunday bir ma’no:
«Sizga kiydirildi muhtasham, uzun,
Sultonul-orifin sarpo, xil’ati.
Menga ko’ppakkona yuluq va yupun
Po’stindan o’zgasi nasib qilmadi.
Mangu taqdir emas hasham, martaba,
Qismat, ba’zan – shirin, ba’zida – taxir.
Bugun – men xorman, siz – ulug’, ertaga
Aksi ham bo’lishi mumkin-ku axir!..»
Tegirmon toshiday aylanar olam,
Kimga ato, kimni aylagay ado.
Zero, evrilishdan to’xtamas odam,
Kim bilsin, bugun – shoh, ertaga – gado.
Aylanib, turlanib qaytadi qismat,
Goh pastlik – baland, goh balandliklar – past.
Ba’zan, oshkor bo’lib, ba’zida, xilvat,
Davvor dunyo tinmay aylanadi mast…
Jismim ichra jonim aylanadi zor,
Jahru jazavada aylanar falak.
Tinmay o’z qutbida takroru takror
Aylangani kabi eski charxpalak…

______________
1-Farzona iborasi

«NOMA’LUM AYOLGA MAKTUBLAR» TURKUMIDAN

MENING BASHORATIM

Faqat, men emasman, kimdir bor tag’in,
Dashtu damanlardan izlagan chaman.
Gohida serodam, gohida hazin
Yolg’izligim bilan faxrlanaman.

Kimdir olib ketar yolg’iz boshini,
Mendan umid qilgan baxtiqaroday.
Men bir kun ketaman, o’z gunohini
Bilmagan dunyodan o’tgan xatoday.

Alhol qismatimning yo’llari qing’ir,
Odilboz yog’dular bir yonib-o’char.
Bilaman, o’sha – men bilmagan kimdir
Bu yorug’ dunyodan toq yashab o’tar…

SAVOL

Vujud tuprog’iga ko’milgan jonim
Sirday bir kun oshkor etilarmikan?
Birgina odamni sog’ingan zolim
Xom xayolim pishib yetilarmikan?

O’zimni osmondan axtarganimni
Osmon anglamadi, yer bilarmikan?
Tuproq qucharmikan gustoh tanimni,
Ochiq ko’zim oson berkilarmikan?

Iblis kabi o’jar, yolg’iz tunlarim
Kimningdir qoshida egilarmikan?
Bir o’zim kechirgan qora kunlarim
Mening gunohimni kechirarmikan?!..

QUSH TILI

Meni boshlab ketar bir kun qadringga,
Armonim ko’milgan yolg’izoyoq yo’l.
Eng uzun afsona so’ylar qarshingda,
Ohiga osmonlar yetmagan bir qo’l.
Benavo tuyg’ular ochirmaydi ko’z,
So’zlarim to’kilar yurakka sig’may.
Bo’g’zimda qaltirab turibdi bir so’z,
Filofida qolib zanglagan tig’day.
Ko’ngildan chiqmadi men suygan kalom,
Tilimni tushunmas yoru do’stlarim.
Nomingdan yo’llaydi samoviy salom,
Qanoting ostiga olgan so’zlarim.
Yig’loqi bulbullar qoldi benavo,
Quzg’unlar to’dasi aylaganda daf.
Tanish qarg’alarni bilmadim, ammo,
Men bilgan chumchuqlar chirqillar benaf…
Kuylarim sabrsiz sukut ichradir,
Shovqinlar ostidan chiqmadi butun.
Ohanging oldida tilim qisqadir,
Osmoning ostida qo’llarim – uzun.
Entikib ketadi ehtiroslardan,
Bag’ringda o’lgisi kelgan bir vujud.
So’zingdan iqtibos keltirolmayman,
Senga keltiraman yurakdan sujud.
O’q tekkan oqqushday qoldi oh urib,
Meni tiriltirgan jimjit hasrating.
O’zimni o’zimdan asramay turib,
Sen meni o’limdan nechun asrading?!..
Surur sahrosiga izlayman ma’vo,
Dardlar daryosiga sohil yollayman.
Kimdan qo’rqishimni angladim, ammo,
Qachon qo’rqqanimni eslay olmayman.
Men seni oldinroq topmadim nechun,
Nechun ketolmayman jonimdan to’yib?..
Tilsiz orzularim yig’laydi beun,
Armon yelkasiga boshini qo’yib.
O’tib ketaman jon talvasasida,
Fursatim qisqadir, yo’llar – cho’zilgan.
Ishqning so’nggi manzil, martabasida,
Ba’zan, tildan qoldim, ba’zan, ko’ngildan…
Bir kun boshlab ketar g’am kulbasiga,
Tilini yolg’iz men tushungan yig’i.
Yaraqlar do’zaxiy sham shu’lasida,
Tandan sug’urilgan jonimning tig’i…

YORUFLIK YODI

Yo’llar ayozida qaltirar joning,
Yurakka qo’l solsam, qo’llarim – sovuq.
Bosh ustimda kezgan sargardon oyning
O’n beshi – qorong’i, o’n beshi – yorug’.

Pand berdi nigohlar basoratida
YO ko’ngilsizligim yoxud ko’rligim.
Mehr va minnatning haroratida
Sho’rimni quritdi ko’nglim – sho’rligim.

Kelgin, sovib ketgan qonimni qizdir,
Marqadingda qolib ketma faromush.
O’n beshi yorug’ oy aksida kimdir
Foyib bo’lgan yolg’iz tunni ko’rar tush.

Ko’ksing ichra yurak – Daqqi Yunusdan
Qolib ketgan qadim, hazin shamchiroq.
O’tkinchi dunyodan nigohin uzgan
Joning jahonimda bo’lar baxtliroq.

Bizning tariqatda duch kelgan xatar
Sanog’i bo’lsa ham, yo’qdir adog’i.
Bisotimda bir yo’l qolmasa agar,
Ochiqdir yer bag’ri, osmon qarog’i…

Qoq suyak qoldirib ketdi so’ngimga,
Ezilgan etimni bosib o’tgan vaqt.
Falokat soch tarab chiqdi yo’limga,
Soch yulib ortimdan bo’zlaganda baxt.

Goh tirik yodimni dilimga ko’mdim,
Goh ta’na, malomat tashladi ko’mib.
Yog’ildi g’arazning osmonidan jim,
Qor, yomg’ir chivg’inday aralash bo’lib.

Yo’l boshlar ko’r zulmat toliqtirgan tun,
Yo’ling yorug’ bo’lsin, ey, hurkak sado!..
Kaforat so’raydi yolg’iz sen uchun,
Jonimga ko’z tikib turgan bir jazo…

Bir kun vujudingga o’t qalar joning,
Tepkilab Xudo ruh baxsh etgan loyni…
Boq, boshingda boqib turgan samoning
O’n beshi – quyoshli, o’n beshi – oyli…