Ozod Mo’min Xo’ja. Ikki fantastik hikoya

022
Ҳар бир инсон ўзини ўраб турган муҳитдаги яшаш қоидалари асосида ҳаёт кечиради. Бу – аксиомадир, яъни исбот талаб қилинмайдиган қонундир. Олайлик, биз, агар, ўзга мамлакатга сафар қилсак, у ерда қанчадир кунларни ўтказишимиз лозим бўлса, албатта ўша юртдаги шароитга мослашишга мажбурмиз. Акс ҳолда, ўзимизни ўзимиз турли кутилмаган қийин ҳолатларга тушириб қўйишимиз тайин. Davomini o'qish

O’zbek folklorining Yevropadagi «elchi»si

08

Бу суҳбат анча йиллар олдин — адашмасам, 2003 йилларда бўлиб ўтганди. Ўша пайти “Моҳият” газетасида чоп этилди. Кейин бу суҳбатни йўқотиб қўйдим. Излаб юриб тополмай, яқинда ҳужжатлар орасидан чиқди. Гарчанд Карл Райхл бугун етмишдан ошган бўлса-да, у ҳали ҳам элчилигини давом эттирмокда. Мен Карл Райхлнинг уйида бўлганман. Рейн дарёси бўйидаги вилласида уйнинг йўлагидан тортиб, иккинчи қаватга кўтариладиган зина деворлари ҳам, юқори қаватдаги хоналарнинг ҳаммаси китоб билан — Ўрта Осиё фольклорига оид китоб билан тўла эди. Ўшанда бу олимгу жуда ҳавасим келган. Davomini o'qish

Yo’ldosh Eshbek. Ko’nglimda qaynaydi bir buloq

044

Йўлдош Эшбек 80-йилларда адабиёт майдонига кириб келган ёрқин авлоднинг ўз овозига эга вакили. Дастлаб Тошкент давлат политехника институтига ўқишга кирган бўлса-да, кейинчалик адабиётга бўлган меҳри уни Тошкент давлат университетининг (бугунги миллий университет) нинг филология факультетига бошлаб келди. Шу пайтгача унинг ўндан ортиқ шеърий тўпламлари нашр этилган. Davomini o'qish

Roziya Tujjor. Shisha ayol

Ashampoo_Snap_2017.05.23_17h04m05s_001_.png    ХХ аср Эрон адабиётининг йирик намояндаларидан бири,асосан ҳикоя жанрида қалам тебратиб келаётган адиба Розия Тужжор ўзига хос услубда ёзади. Унинг ёзганлари фалсафий мушоҳадалар билан бойлиги, тил ва услуб гўзаллиги ва ижтимоий муаммоларнинг ўртага қўйилиши жиҳатидан бошқа ёзувчиларнинг асарларидан ажралиб туради. Розия Тужжор шарқона тафаккур билан дунёга қарайдиган сюрреалист ёзувчидир. У кўпроқ қаҳрамонларининг руҳий кечинмалари ва ботиний ҳолатларини моҳирона тасвирлашга интилади. Davomini o'qish

Vafo Fayzulloh: Hayotning har lahzasi tashbeh…

065

Адабий давраларда Франц Кафканинг “Жараён” романи ва “Отамга хат” эссеси устида баҳс очилгудек бўлса, албатта, таржимон Вафо Файзуллоҳ номи ҳам тилга олинади. Шу сабаб ҳам ҳассос шоир ва таржимон билан бўлиб ўтган адабий гурунгимиз шеърият, ижодий жараён ва ўзбек таржима мактабининг бугунги аҳволи атрофида кечгани табиий бир ҳолатдай, назаримизда. Davomini o'qish

Jek London. Oq sukunat

096
Тирикликнинг бу ягона зарраси, ўлик дунёнинг хаёлий саҳроси бўйлаб ҳаракат қиларкан, ўзининг бор- йўғи ожиз бир қурт эканини англайди ва ўз жасоратидан қўрқувга тушади. Бунда ўз-ўзидан тушуниксиз фикрлар туғилади. Тириклик сирлари ўз маъносини излайди. Инсон шуурини Ўлим, Яратгувчи ва Ёруғ Дунё қаршисидаги қўрқув ҳисси, айни пайтда—тирилиш умиди, ҳаёт ва умрибоқийлик қайғуси, занжирбанд онгнинг беҳуда уринишлари ишғол қилади! Демак, инсон қачонлардир ўз Яратувчиси билан юзма-юз қолади. Davomini o'qish

Ozod Mo’min Xo’ja. Yangi «Indamadi» qo’shig’iga indamaslik mumkin emas

099

     Яқинда радиодан янграётган бир қўшиқнинг бошланиш аккордлари эътиборимни тортди. Сабаби, у композитор Имомжон Икромов томонидан басталанган, менинг дадамлар Пўлат Мўминнинг сўзлари билан эллик йилдан бери Неъматжон Қулабдуллаев томонидан бетиним жаранглаб келаётган маълум-у машҳур “Индамади” қўшиғи оҳангларининг янги аранжировкаси эди. Биринчи байт дадамларнинг сўзлари билан бошланди. Кейинига мени таажжуб ҳисси қамради. Чунки, қўшиқда умуман бошқача сўзлар қатори кетди. Davomini o'qish

Hasan Manzur. O’gay ona

066
Онангиз ажойиб эди. Машинамни овозидан танирди. Варзикдан қайтишимда чой дамлаб, тухум пишириб берарди. Варзикнинг ярим одами онангизни чойини ичган. Таъзиясига ҳам кўпчилиги келди, – почча Ҳусанга чой қуйиб узатаркан, ҳикоясини давом эттирди. – Ўша кезлари руслар Шакафтордаги олтин конларига Ангрендан темир симёғоч тортган. Асосан немис асирларини ишлатишган. Озғин, оёқда базўр турган тутқунлардан бири нон сўраб келса, онангиз бир челак тухум билан икки тандир нонни улашиб юборибди. Уруш кўрган Улканбой акам бир ғижинади… Davomini o'qish

Anna Axmatova. She’rlar. Abdulla Sher tarjimalari

077

   Анна Ахматова шеъриятининг табиати бир қарашда содда туюлгани билан, аслида у жуда теран ва ўзи яшаган даҳшатли даврнинг бутун фожиасини ўзида намоён эта олган ҳодисадир. Унинг табиатида сокинлик ичида ҳаракатга келаётган қудратли бўрон яширин. У ўзини вазмин ва тафсилотларга бой сатрлари билан юрагининг туб-тубида вулқондай ёниб жўшаётган туйғуларни, тасвирлаётган воқеа-ҳодисалари ортида буюк муҳаббат изтироби,панжарага ўралган давр билан келишишни истамаган эрксевар шахс изтиробини кўрсата олади. Davomini o'qish

Mayn Rid. Boshsiz chavandoz

033

   «Бошсиз чавандоз» (1866) романи нафақат Майн Риднинг, балки жаҳон саргузашт-авантюра адабиётининг мумтоз намунаси сифатида эътироф этилган ва кўплаб тилларга таржима қилинган. Мазкур асарда Техас аҳолиси маиший ва маънавий ҳаётининг реалистик манзаралари ўзининг ёрқин инъикосини топган. Майн Рид романларида тасвирланган ижтимоий ва маънавий масалалар, иродали ва матонатли қаҳрамонлар, қизиқарли ва шиддатли сюжет ҳанузга қадар китобхонлар оммасини мафтун этиб келади. Davomini o'qish

Aziz Said. She’rlar

032

   Азиз Саид ўзбек шеъриятининг ёрқин вакилларидан бири, 80 йиллар шеърияти майдонига ўз дунёқараши, овози, мусиқаси ва тили билан кириб келган шоир. Унинг шеърларида намоён бўлган дунё сеҳрли ва рангин. Бу дунё рангларида ҳам олис афсонанинг шивири, ҳам бугунги куннинг шиддатли овози бор. Davomini o'qish

Jo’ra Xudoyberdiev. «Devonu lug’otut turk» qachon topilgan?

03

Китобни олиб уйга келдим. Еб-ичишни ҳам унутиб, бир неча соат унинг мутолааси билан машғул бўлдим. Дўстлар, сизга билдираяпман, бу китоб эмас, Туркистон ўлкасидур! Туркистон эмас, жумлаи жаҳондур! Турклик, турк тили бу китоб соясида чинакам равнақ топади! Араб тили учун Сеййибуйиҳнинг китоби қанчалик муҳим бўлса, бу ҳам турк тили учун шунчалик аҳамиятлидир. Davomini o'qish